Fréttablaðið - 16.02.2007, Qupperneq 20

fréttir og fróðleikur
Ósanngjörn
gagnrýni
Tæplega 200 manns létust í árásinni
Sturla Böðvarsson sam-
göngumálaráðherra hefur
lagt fram nýja samgöngu-
áætlun; framkvæmda-
áætlun til 2010 en einnig
langtímaáætlun til 2018.
Heildartekjur og framlög
verða rúmir 380 milljarðar
króna. Meirihluti þess fjár-
magns rennur til vegamála.
Áætlunin er metnaðarfull
en umdeild.
Ný samgönguáætlun er í senn
lofuð og gagnrýnd. Víðast hvar er
tekið undir framtíðarmarkmið um
auknar áherslur á uppbyggingu í
samgöngum en jafnframt setja
margir spurningarmerki við hverj-
ar efndir þessarar metnaðarfullu
áætlunar verður. Stjórnarandstæð-
ingar vilja meina að ólíklegt sé að
farið verði eftir nýrri áætlun, þar
sé lofað langt fram í tímann án
rökstuðnings um hvernig fram-
kvæmdum verði háttað.
Sumir ganga svo langt að hér sé
á ferðinni skjall við kjósendur og
plaggið í heild sinni verði að skoð-
ast sem kosningaloforð sem ekki
verður staðið við að neinu leyti.
Samgönguráðherra svarar slíkri
gagnrýni fullum hálsi og hvetur til
þess að allir leggist á eitt til að
gera áætlun ríkisstjórnarinnar að
veruleika.
Með samgönguáætluninni er sett
fram meginmarkmið í samgöngu-
málum hér á landi næstu árin og
dregin upp fimm markmið. Greiða
á fyrir samgöngum í heild og ná
hagkvæmni í rekstri og uppbygg-
ingu. Ætlunin er að samgöngur
verði umhverfislega sjálfbærar,
öryggi tryggt og byggðaþróun
verði jákvæð.
Samgöngumál hafa löngum
verið stærsta byggðarmálið. For-
sendum kröftugs mannlífs á lands-
byggðinni verður best tryggt með
góðum samgöngum og ekki síst
góðum fjarskiptum. Þetta vill sam-
gönguráðherra nú tryggja með
auknu fjármagni til vegagerðar,
siglinga- og flugmála. Sturla segist
hreykinn af því að hafa tækifæri
til að marka nýja sýn á uppbygg-
ingu samgöngukerfisins, sem nú
sé í fyrsta skipti byggt á lögum um
umhverfismat áætlana.
Stjórn Fjórðungssambands Vest-
fjarða sendi frá sér ályktun þar
sem áherslum í samgönguáætlun
er fagnað. Fram kemur að tillög-
urnar falli í helstu atriðum að
stefnu sveitarfélaga á Vestfjörð-
um. Ísafjarðarbær og Bolungarvík
hafa fagnað samgönguáætluninni,
en samkvæmt umfjöllun frétta-
vefsins strandir.is er talið að við-
brögð Strandamanna séu blendin,
óánægja sé bæði með forgangsröð
og framkvæmdahraða í vegagerð í
héraðinu. Þannig sé til dæmis ekki
áætlað að tengja saman þéttbýlin
við Steingrímsfjörð með bundnu
slitlagi fyrr en á tímabilinu 2011-
2014, en alls staðar annars staðar á
Vestfjörðum hafa nálægir þéttbýl-
isstaðir verið tengdir fyrir löngu.
Hér birtist í hnotskurn sú orð-
ræða sem löngum hefur verið um
uppbyggingu samgangna. Það er
sátt um markmið en deilt um leiðir
og forgangsröðun. Steingrímur J.
Sigfússon, formaður Vinstri
grænna, segir að þungt hljóð sé í
sveitarstjórnarmönnum á Norð-
austurlandi þar sem ekki hafi verið
sett fjármagn til að byggja upp
vegi sem fyrir löngu eru ónýtir að
mati heimamanna og standa öllu
mannlífi fyrir þrifum.
Hér er um að ræða þá kröfu að
klára að leggja bundið slitlag á
malarkafla sem enn er að finna á
þjóðvegi 1, og tengi- og sveitavegi
sem víða eru í slæmu ásigkomu-
lagi. „Þetta eru malarvegir sem
sumir voru byggðir um miðja síð-
ustu öld og eru komnir niður fyrir
yfirborðið í kring margir hverjir.
Þessir vegir eru ekki á nokkurn
hátt ætlaðir til að taka á móti
nútímaumferð,“ segir Steingrím-
ur.
Samgönguáætlunin gerir ráð fyrir
að ráðast megi í nokkur viðamikil
verkefni og þau fjármögnuð með
sérstakri fjáröflun. Helst er þar að
nefna samgöngumiðstöð í Reykja-
vík, átak í breikkun og endurbót-
um á aðalvegum út frá Reykjavík
til austurs og norðurs og bygging
og rekstur Bakkafjöruferju. Þarna
er átt við einkaframkvæmd, sér-
staka lántöku eða nýja gjaldtöku
af umferðinni sem samgönguráð-
herra skýrði nánar í fyrstu
umræðu þingsályktunarinnar í
gær. „Þetta getur verið sambland
af notendagjöldum, ríkisframlagi
og framlagi einkaaðila. Þar getur
einnig verið um að ræða hefð-
bundnar framkvæmdir sem byggð-
ar eru á útboði, en í þeim tilvikum
þá byggir sérstök fjármögnun
alfarið á lántöku sem ríkið greiðir
á lengri tíma en nú er venjan.“
Þessi aðferð til fjármögnunar
er gagnrýnd og bent á að þær
framkvæmdir sem falla undir
þennan lið séu fjarri því fastar í
hendi. Kristinn H. Gunnarsson,
Frjálslynda flokknum, segir mikil-
vægar framkvæmdir hafa verið
settar inn í áætlunina en séu utan
fjárhagsrammans. „Þetta er því í
mótsögn við áætlanagerðina sjálfa.
Áætlunargerð á að snúast um að
áætla tekjur og raða niður fram-
kvæmdum en það er ekki gert að
fullu. Þetta ber vott um veikleika
því ráðherra ræður ekki við að
raða framkvæmdum inn í fjár-
hagsrammann. Það er mikið veik-
leikamerki á ríkisstjórninni að hún
ræður ekki við svona einfalt verk-
efni.“
Ýmsir hafa orðið til þess að gagn-
rýna hvernig samgönguáætlunin
var unnin. Stjórnarandstaðan vill
meina að réttara hefði verið að
áætlunin hefði verið unnin í sam-
starfi allra flokka. Sturla Böðvars-
son segist hins vegar líta svo á að
vinna við áætlunina sé alltaf í
gangi með því að þingmenn og
samfélagið allt skiptist á skoðun-
um til lengri tíma.
Deilt um sameiginlegt markmið