Tíminn - 04.05.1980, Blaðsíða 7

Sunnudagur 4. mai 1980
7
Þórarinn Þórarinsson:
Einhugur og umbótavilji
einkenndi aðalfundinn
Ný forusta
Miklar breytingar hafa oröiö
á forustuliöi Framsóknar-
flokksins á rúmu ári.
Á aöalfundi miöstjórnar
Framsóknarflokksins, sem
haldinn var i marzlok 1979, var
Steingrimur Hermannsson kos-
inn formaöur flokksins og
Tómas Arnason ritari. Þetta eru
áhrifa- og ábyrgöarmestu trún-
aöarstörf i flokknum.
Þegar horft er til baka yfir
þetta eina ár, sem þeir Stein-
grimur og Tómas hafa gegnt
þessum mikilvægu störfum I
flokknum, veröur ekki annaö
sagt en aö þeim hafi farnazt vel.
Undir forustu þeirra vann flokk-
urinn mikinn sigur I desember-
kosningunum, eins og alkunna
er.
Næstmestu áhrifastööur I
Framsóknarflokknum eru svo
varaformennskan og for-
mennskan i þingflokknum. Nýir
menn gegna nú báöum þessum
störfum. Páll Pétursson var
kjörinn formaöur þingflokksins
i febrúarmánuöi siðastl., en
Ingvar Gislason lét af þvi starfi,
þegar hann varö ráöherra. A
nýloknum aöalfundi miöstjórn-
ar flokksins, var svo Halldór
Asgrimsson kosinn varafor-
maöur flokksins I staö Einars
Agústssonar, sem lét af þvi,
þegar hann varö sendiherra.
Miöstjórnarfundurinn sendi
Einari þakkarskeyti fyrir störf
hans.
Halldór Asgrimsson er 32 ára,
en Páll Pétursson 43 ára. Þeir
komu báöir fyrst á þing 1974 og
unnu sér fljótt gott álit þar. Þeir
hafa báöir unniö vel til þess
trúnaðar, sem flokksbræöur
þeirra hafa sýnt þeim.
Skipti á helztu forustumönn-
um flokka hafa oft mikil átök I
för meö sér. Framangreindum
skiptum I Framsóknarflokknum
fylgdu engin átök. Svo eölileg og
sjálfsögö þóttu þau. Þaö er
mikill styrkur fyrir flokk, þegar
sllk eining rlkir um forustu-
menn hans.
Einhugur
Þaö kom vel I ljós á nýloknum
aöalfundi miöstjórnar Fram-
sóknarflokksins, aö einhugur
rikir um stefnu flokksins og
störf hans aö undanförnu.
Menn voru sammála um, aö
þaö heföi veriö rétt ráöiö af
flokksforustunni aö reyna aö
tryggja eins lengi samstarf I
vinstri stjórninni og unnt var og
þaö þannig komiö I ljós, aö sam-
starfsflokkarnir heföu veriö
valdir aö falli hennar. Flokkur-
inn heföi svo markaö sér raun-
hæfa og ábyrga stefnu I kosn-
ingabaráttunni og kosningárnar
heföu þvl oröiö val milli hennar
of leiftursóknar Sjálfstæöis-
flokksins. Flokkurinn heföi svo
réttilega eftir kosningarnar
reynt fyrst aö vinna aö endur-
reisn vinstri stjórnarinnar, en
þegar þaö heföi ekki tekizt,
heföi hann tekiö þátt I athugun
ýmissa annarra möguleika, t.d.
þátttöku I stjórn meö' Sjálf-
stæöisflokknum og Alþýöu-
bandalaginu. Þaö heföi strand-
aö á Sjálfstæöisflokknum.
Þrautalendingin heföi oröiö sú
stjórnarmyndun, sem endan-
lega varö, og veriö heföi lang-
bezti kosturinn, eins og komiö
var.
Vegna samstööu manna um
þaö, sem haföi gerzt frá slöasta
aöalfundi miöstjórnarinnar,
snerust umræöur aöallega um
framtiöina og stefnumörkun
meö tilliti til hennar. Um þaö
fjallar meginefni þeirrar stjórn-.
málaályktunar, sem fundurinn
samþykkti.
Efnahagsraálin
Um efnahagsmálin segir svo i
stjórnmálaályktuninni:
„Efnahagsmálin eru megin
viöfangsefni núverandi rlkis-
stjórnar. Stefnt er aö niöurtaln-
ingu veröbólgunnar i áföngum.
Markmiðiö er aö veröbólgan
veröi áriö 1982 svipuö og I helztu
viöskiptalöndum Islendinga. Til
þess aö ná þvi marki er nauö-
synlegt aö beita aöhaldi i rlkis-
fjármálum, peningamálum,
fjárfestingu og gengisskrán-
ingu. Viö niöurtalninguna legg-
ur Fraksóknarflokkurinn rlka
áherzlu á samræmi verölags og
launa. Framsóknarflokkurinn
telur aö árangri i kjara- og
launamálum veröi helzt náö
meö samstarfi viö launþega I
landinu. A slikt samstarf og
ýmsar félagslegar umbætur
launþegum til handa ber þvi aö
leggja höfuöáherzlu.
Vegna fjögurra mánaöa
stjórnleysis reyndust nauösyn-
legar leiöréttingar I verölags-
málum stórum meiri en taliö
haföi veriö, þess vegna mun
ekki nást eins skjótur árangur I
hjöönun veröbólgunnar og ráö
haföi veriö fyrir gert. Þvl
veröur aukið aöhald nauösyn-
legt næstu mánuöi.
Rikisstjórnin hefur orðiö aö
hraöa afgreiöslu fjárlaga og
undirbúningi fjárfestingar- og
lánsfjáráætlunar, enda nokkuö
á áriö liöiö. Tekizt hefur aö
halda skattheimtu ríkisins inn-
an viö 29 af hundraöi af þjóöar-
framleiöslu eins og Framsókn-
arflokkurinn lagöi áherzlu á”.
Atvinnumálin
t stjórnmálaályktuninni segir
um atvinnumálin á þessa leib:
„t kosningabaráttunni lagöi
Framsóknarflokkurinn áherzlu
á aukna framleiöslu og fram-
leiðni. Þaö markmiö er ítarlega
undirstrikaö 1 stjórnarsáttmál-
anum. Hjöönun veröbólgunnar
er hins vegar forsenda þess aö
góöur árangur náist i þessu efni.
í sjávarútvegi og fiskvinnslu
eru mikilvæg verkefni fram-
undan. Framsóknarflokkurinn
leggur áherzlu á aö búa sjó-
mönnum, útvegsmönnum og
fiskvinnslunni öryggi og svig-
rúm til athafna innan ramma,
sem rlkisvaldiö setur um há-
marksveiöar og nýtingu aflans,
meb þaö I huga aö sem hag-
kvæmast veröi þjóbarbúinu
hverju sinni. Þetta er marg-
slungiö verkefni sem leysa ber I
samrábi viö hagsmunaaöila.
Framsóknarflokkurinn telur
hagsmuni bænda og neytenda
bezt tryggöa meö aölögun land-
búnaöarframleiöslunnar aö
þeim mörkuöum sem viöunandi
gefast ogaöframleíöslasauöfjár
og nautgripaafuröa veröi sem
næst neysluþörfum þjóðarinnar
og þörfum ibnaöarins.
Gæta ber þess aö óumflýjan-
legur samdráttur bitni sem
minnst á tekjumöguleikum
bænda og valdi ekki röskun
byggðar. Markvisst veröi aö þvl
unniö aö koma á fót nýjum bú-
greinum og efla fjölbreyttara
atvinnulff i sveitum m.a. meö
ibnaöi.
Framsóknarflokkurinn legg-
ur áherzlu á aö þjóöin veröi sem
fyrst sjálfri sér nóg um orku.
Iðnaöurinn hlýtur aö taka viö
mestum hluta þess vinnuafls,
sem bætist á vinnumarkaöinn á
næstu árum. Mikla áherzlu
veröur þvi aö leggja á eflingu
hans, framleiöni og bætta sam-
keppnisaðstöðu viö erlendan
iönaö. Leggja ber sérstaka rækt
viö úrvinnslu og þjónustuiönaö
sem byggir á innlendri orku og
hráefnum”.
Þá er I stjórnmálaályktuninni
fjallaö um menntamál, sam-
göngumál, byggðamál, félags-
og tryggingamál, utanrlkismál
og stjórnarskrármál. 1 utan-
rlkismálakaflanum er lögö
áherzla á aö tryggja fiskveiði-
og landgrunnsréttindi tslend-
inga á J$n Mayen-svæöinu.
Erfið aðkoma
t stjórnmálaályktun aöal-
fundarins er vikiö aö þvl aö
vegna fjögurra mánaöa stjórn-
leysis, meöan stjórn Alþýöu-
flokksins fór meö vald, myndi
ekki nást eins skjótur árangur I
hjöönun verðbólgunnar og ráö
hafi veriö fyrir gert.
Tómas Arnason viöskiptaráö-
herra vék nánar aö þessu I út-
varpsumræöum frá Alþingi slö-
astl. mánudagskvöld (28. aprll).
Hann sagöi:
„Núverandi rikisstjórn hóf
störf viö þau skilyrði, aö fjárlög
rikisins voru óafgreidd, þótt lið-
iö væri þegar nokkuö af árinu.
Skattamál I hreinum ólestri, þar
sem nýja skattalöggjöfin haföi
ekki verið full frágengin, slitr-
ingur af fjárfestingar- og láns-
fjáráætlun lá nibri I skúffum
stjórnarráösins og atvinnullfiö
var i andarslitrunum I henging-
aról starfsstjórnar Alþýöu-
flokksins.
Fulltrúar fiskvinnslunnar og
útflutningsiönaöarins gengu á
fund rlkisstjórnarinnar nokkr-
um dögum eftir aö hún var
mynduö. Staba þessara at-
vinnugreina var þá þannig ab
stöövun var fyrirsjáanleg, ef
ekki yröu gerðar gagnráöstaf-
anir þegar I staö. Akveöiö haföi
veriö, áöur en núverandi rlkis-
stjórn kom til, aö lækka afuröa-
lán til atvinnuveganna úr 75%
niöur i 71 1/2%. Lækkun, sem
nam 1 1/2% haföi þegar verib
gerö. Rikisstjórnin blandaöi sér
1 máliö og lét breyta þessu aftur
I hiö fyrra horf. Þá haföi jafn-
framt veriö ákveöiö aö hækka
vexti um 3-5% 1. marz sl. Ríkis-
stjórnin beitti sér fyrir þvi aö
þessu var breytt og hætt var viö
hækkunina aö sinni. Þá var
einnig augljóst aö óhjákvæmi-
legt væri aö gengi krónunnar
yröi látiö slga nokkuö til þess aö
tryggja rekstrargrundvöll út-
flutningsatvinnuveganna. En
gengi krónunnar haföi verið
haldiö lltið breyttu þrátt fyrir
13% launahækkanir 1. desem-
ber. Fleiri ráöstafana hefur
rikisstjórnin gripiö til til þess aö
foröa rekstrarstöövun útflutn-
ingsatvinnuveganna”.
Uppsafnaður vandi
Tómas Arnason sagöi enn-
fremur:
„öhjákvæmilegt hefir reynst
aö taka verölagsmál margra
rlkisstofnana og atvinnufyrir-
tækja til gagngeröar endurskoö-
unar, ef ekki átti ab koma til
stöövun starfseminnar. Ég
nefni t.d. Sementsverksmiöj-
una. Þar blasti viö stöövun og
lokun. Þaö varö aö heimila
verulegar veröhækkanir á sem-
enti sem námu 20-30% til aö
fryggja áframhaldandi starf-
semi verksmiöjunnar. Otvarp
og sjónvarp voru í dauöateygj-
unum. Þaö var óhjákvæmilegt
aö heimila allt aö 23% hækkun
afnotagjalda þessara stofnana
oghrekkur þaö varla til. Enginn
skal halda aö slikt hafi veriö
gert án rækilegrar skoöunar
gjaldskrárnefndar og viökom-
andi ráöuneytis. Full rök, sem
ekki varö gengiö framhjá leiddu
til nauösynjar á þessum miklu
hækkunum. Þaö er svo allt ann-
aö mál, ab afnotagjöld útvarps
og sjónvarps eru slzt hærri en
margt annaö sem bera má sam-
an viö þá starfsemi.
Þá var óhjákvæmilegt aö
leyfa magvlslegar hækkanir á
veröi vöru og ýmiss konar þjón-
ustu. Sennilega veröur ekki
komist hjá hækkun fargjalda
meb strætisvögnum. Aö
óbreyttu veröur halli á Strætis-
vögnum Reykjavikur 1.500 m.
kr. á ári. í flestum tilfellum
hafa slikar hækkanir verið
leyföar meö samhljóma sam-
þykki verðlagsráös, en þar eiga
m.a. sæti fulltrúar helztu hags-
munasamtaka, eöa meö sam-
þykki gjaldskrárnefndar, sem
fjallar fyrst og fremst um verö á
opinberri þjónustu”.
Syndaregistur
Aö lokum sagöi Tómas um
þetta efni:
„Þegar núverandi rikisstjórn
tók viö I byrjun febrúar haföi
þvi safnazt saman margra
mánaöa geymdur og leyndur
vandi I verölagskerfinu sem
óhjákvæmilega hlaut aö brjót-
ast fram á yfirstandandi visi-
tölutimabili, þ.e. 1. febrúar til 1.
mal. Nú liggur t.d. fyrir bunki
óafgreiddra mála hjá gjald-
skrárnefnd. Samkvæmt bráöa-
birgðaverölagsspá, sem gerö
var I byrjun yfirstandandi vlsi-
tölutlmabils var áætlaö aö verö-
hækkanir yröu rúmlega 10% og
þar af væri geyndur vandi rúm
2%. Þessi geymdi vandi var eins
og áöur greinir fyrst og fremst
fólginn I þvi aö ekki höföu verib
heimilaöar eölilegar og óhjá-
kvæmilegar hækkanir á veröi,
vöru og þjónustu, ekki slzt opin-
berri, en einnig kom til gengis-
misræmi, geymdur vegaskatt-
ur, geymt aö láta áfengi og tó-
bak fylgja verölagsþróun
o.m.fl. mætti telja.
Þaö er nú alveg ljóst, aö þessi
geymdi uppsafnaöi verölags-
vandi er allmiklu meiri en ráö
var fyrir gert. Þegar öll kurl eru
komin til grafar ætla ég aö hann
veröi a.m.k. 3-4 prósentustig i
framfærsluvisitölunni. Hann
skrifa ég á syndaregistur Al-
þýöuflokksins og formanns
Sjálfstæöisflokksins og hans
manna. Þetta kann aö raska
nokkub áformum rlkisstjórnar-
innar I verölagsmálum og niö-
urtalningu veröbólgunnar en
haggar ekki langtlma mark-
miöum um hjöönun veröbólg-
unnar i áföngum”.
Hræsnarar
Aöurnefndar útvarpsumræð-
ur á mánudagskvöldiö var sner-
ust um skattamálin aö ósk Al-
þýöuflokksins. Sjálfstæöisflokk-
urinn hafði ekki óskaö eftir út-
varpsumræöum um þau. Þaö
var greinilegt eftir umræöurn-
ar, aö Alþýöuflokkurinn haföi
hér sýnt minni hyggindi en
Sjálfstæöisflokkurinn.
Eftir umræðurnar var hlutur
stjórnarandstööunnar næsta
aumur. Reynslan sýnir, aö allt
hjal þeirra um skattalækkanir
nú, er áróöur einn, sem er I
fyllstu andstööu viö verk þeirra,
þegar þeir eru i stjórn.
Ræöumenn stjórnarflokkanna
sýndu fram á, aö skattaálögur
rikisins veröa á þessu ári lægri
hluti af áætluöum þjóbartekjum
en AlþýÖuflokkurinn hafbi lagt
til meöan hann sat I vinstri
stjórninni. Þær veröa einnig
lægri, ef miöaö er viö áætlaöar
þjóöartekjur en þær voru i fjár-
málaráðherratíö Matthfasar
Mathiesen.
Ekki tekur betra viö, ef rætt er
um beinu skattana sérstaklega,
en stjórnarandstæöingar segj-
ast sérstaklega vilja lækka þá.
Samkvæmt skýrslu Þjóöhags-
stofnunar, sem fýlgdi nefndar-
áliti Sjálfstæöismanna i fjár-
hagsnefnd efri deildar, veröur
skattbyröi einstaklinga vegna
beinna skatta lægri I ár, ef miö-
aÖ er viö tekjur greiÖ'sluársins,
en þær voru 1968-1971, þegar
rikisstjórn Sjálfstæöisflokksins
og Alþýöuflokksins fór meö
völd.
Einhvern tima heföi veriö
sagt um þetta: Vei yöur, þér
hræsnarar.
menn og málefni