Fréttablaðið - 30.05.2007, Blaðsíða 10

30. MAÍ 2007 MIÐVIKUDAGUR2 fréttablaðið iðnaður
Nýr iðnaðarráðherra, Össur Skarphéð-
insson, mun leggja mikla áherslu á að
samræma náttúruvernd og náttúru-
nýtingu í ráðuneyti sínu auk þess sem
hann mun ýta undir farsælt umhverfi
fyrir hátækni- og sprotafyrirtæki á
kjörtímabilinu.
„Ég lít svo á að það séu tvenn meginverkefni
sem bíða mín sem nýs iðnaðarráðherra. Hið
fyrra felst í að taka þátt í því að skapa sátt
milli verndunar og nýtingar náttúrunnar.
Við höfum lagt mikla áherslu á það í mínum
flokki, og það kemur glögglega fram í stefnu-
yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar að við vilj-
um fara hægt í þessum efnum,“ segir Össur
og bætir því við að mikið kapp verði lagt á
að ljúka gerð rammaáætlunar um náttúru-
vernd og nýtingu. Þar verði farið skipulega
í öll svæði og þau metin út frá náttúrufars-
legu verðmæti þeirra. „Þannig verður hægt
að taka frá, þess vegna um alla eilífð, svæði
sem við teljum vera ómetanleg,“ bætir hann
við. „Okkar nálgun er í reynd frábrugðin
því sem áður var, að því leyti að við skoð-
um málin og komumst að niðurstöðu út frá
verndargildi náttúrusvæðanna. Önnur teg-
und nýtingar verður þá að lúta því.“
Össur segir þetta vera annað meginverk-
efnið í þessu nýja ráðuneyti. „Til dæmis
liggur fyrir að þar til þessu lýkur þá verð-
ur ekki heimilt að fara með nokkrum hætti
rannsóknir eða nýtingu á tilteknum, mjög
verðmætum svæðum eins og Öskju, Brenni-
steinsfjöllum, Kverkfjöllum, Hveravöllum
og Torfajökli. Þá verður alveg óheimilt að
nota Langasjó í virkjunarskyni.“ Þetta segir
Össur mjög vandmeðfarið og kalli á mjög
náið samstarf milli iðnaðar- og umhverfis-
ráðuneytis. „Eitt af mínum fyrstu verkum
í gærmorgun, eftir að ríkisstjórnarfundi
sleppti, var einmitt að leggja fyrstu drög
að slíku samstarfi,“ segir Össur, en í stefnu-
yfirlýsingunni hafa ráðuneytin gefið sér
ákveðinn tíma til að ljúka þessu og stefna á
árið 2009 sem er um miðbik kjörtímabilsins.
Þangað til rammaáætlunin verður tilbúin
segir Össur að beðið verði með allar fram-
kvæmdir sem séu háðar ákvörðunum hans
sem ráðherra.
„Hitt verkefnið, sem ég hlakka ekkert
síður til að takast á við, er að breyta með
vissum hætti áherslum hér í ráðuneytinu.
Ég vil leggja mjög mikla áherslu á uppbygg-
ingu á hátækni- og þekkingarframleiðslu
og skapa hér mjög farsælt umhverfi fyrir
sprotafyrirtæki,“ segir ráðherra sem var
fremstur meðal jafningja í þingflokknum
þegar skrifuð var mjög ítarleg stefna sem
tengist uppbyggingu á hátækni- og sprota-
fyrirtækjum. „Þannig að ég tel mig vera
með mjög vel útfærða stefnu sem mig lang-
ar til að hrinda í framkvæmd, að sjálfsögðu
í góðu samstarfi við önnur ráðuneyti. Hin
nýja megináhersla af minni hálfu verður á
þennan málaflokk.“
ÁHERSLA Á HÁTÆKNI OG SPROTAFYRIRTÆKI
Össur segir að í þessu felist margar breyting-
ar og það taki langan tíma að hrinda þeim í
framkvæmd. „Breytingarnar lúta að því að
veita stórauknu fjármagni í ýmsa rannsókn-
arsjóði og styðja við hugmyndir sem frum-
kvöðlar hafa fengið til þess að þær komist á
þann legg að þær geti notið fyrirgreiðslu og
fjármögnunar frá þeim sjóðum sem fyrir eru
og bankastofnunum.“ Þá segist Össur hafa
skoðað sérstaklega hvernig hægt sé að skapa
sérstaka skattaumgjörð sem örvar fólk til
að leggja þolinmótt fjármagn í sprotafyrir-
tæki. „Líkt og var þegar menn máttu kaupa
ákveðinn skammt af hlutabréfum á hverju ári
gegn skattfrelsi. Það var gert af þeirri ríkis-
stjórn sem ég sat í áður og ég vil gjarnan út-
færa þetta kerfi fyrir sprotafyrirtækin. Að
auki vil ég horfa til þess hvernig þetta hefur
verið gert í öðrum löndum, eins og til dæmis
Englandi, sem ég hef skoðað sérstaklega,“
segir Össur og bætir því við að ákaflega sterk
áhersla verði á þessi mál í ráðuneytinu.
„Þessi áhersla á hátækni og sprotafyrir-
tæki smellur eins og flís við rass við nýjar
breytingar sem verið er að gera á stofnun-
um ráðuneytisins,“ segir Össur og nefnir
þar að 1. ágúst næstkomandi verði lokið við
samruna Iðntæknistofnunar og Rannsóknar-
stofnunar byggingariðnaðarins. „Úr því verð-
ur eins konar nýsköpunarmiðstöð. Áhersla
verður lögð á að hún starfi í sem mestu sam-
starfi við háskólaumhverfið, nærist á þeim
hugmyndum sem spretta hjá ungum vísinda-
mönnum sem eru að ljúka sínum framhalds-
verkefnum; doktorsnemum og meistaranem-
um og auðvitað því frábæra starfsliði sem er
að finna innan háskólanna.“
DRÁTTARKLÁR FRAMTÍÐARINNAR
Össur segist líta svo á að nýsköpun verði mjög
mikilvæg þegar fram líða stundir til að skera
úr um hvort Íslendingar haldi því samkeppn-
isforskoti varðandi velferð íbúanna sem þeir
hafa í dag. „Þau sprotafyrirtæki sem spretta
úr jarðvegi hátækni og þekkingarframleiðslu
og ná að vaxa og dafna upp í sterka stofna
verða gríðarlegur dráttarklár í framtíðinni
fyrir þetta samfélag,“ segir Össur og nefnir
þar fyrirtæki á borð við Össur, Marel og með
vissum hætti Íslenska erfðagreiningu. „Þessi
fyrirtæki skapa gríðarlegan auð, framleiða
mikla og verðmæta þekkingu og eru farin að
skipta mjög miklu máli í atvinnulífi lands-
manna. Ekki síst vegna þess að þau opna ungu
fólki ný tækifæri til að finna viðfangsefni við
sitt hæfi, finna störf sem hæfa mikilli mennt-
un og ryðja brautina fyrir aðra.“ Þetta segir
Össur vera þá byggðastefnu sem þjóðin þurfi
á að halda; að skapa hér fjölbreytt og marg-
brotið atvinnulíf sem býður upp á skemmti-
leg störf fyrir þá sem hafa aflað sér nýrrar
menntunar. „Ef við getum ekki fundið andlag
hér á Íslandi fyrir krafta þessa fólks þá töpum
við blóma kynslóðanna til útlanda. Þannig að
þessu er ætlað að vera segulmagn fyrir unga
fólkið til að halda því hér á Íslandi með því að
skapa því betri lífsskilyrði og fjölbreytilegri
starfstækifæri en annars staðar.“
Össur segist sjá fyrir sér að þessi nýsköp-
unarmiðstöð gæti átt sér ból í Vatnsmýrinni
í skjóli háskólanna beggja, Háskóla Íslands
og Háskólans í Reykjavík. „Það þarf þó ekki
að einskorða sig við þá tvo heldur leita sam-
starfs með öllum háskólunum.“
OLÍA VIÐ ÍSLANDSSTRENDUR
Síðar á árinu eru fyrirhugaðar breytingar á
iðnaðarráðuneytinu þegar ferðamálin fær-
ast undir ráðuneytið. „Ég bind miklar vonir
við þann málaflokk því hann er líka hluti af
nýja atvinnulífinu eins og hátækni, þekk-
ingar, framleiðslu og fjármálaþjónustu, og í
því liggja mjög miklir möguleikar. Ekki síst
vegna þess að í stöðugt vaxandi mæli eru
velmegandi borgarar á Vesturlöndum að líta
eftir tækifærum til að ferðast til landa sem
eru ósnortin,“ segir Össur
Össur segir margt fleira spennandi í ráðu-
neytinu og nefnir þar sem dæmi nýtingu
jarðefna á hafsbotni en nú liggja fyrir nið-
urstöður sem verið er að meta í ráðuneytinu
um að olíu gæti verið að finna á landgrunni
sem tilheyrir Íslandi. „Þetta voru vangavelt-
ur manna en nú virðist vera fræðilegur nið-
urstöðugrunnur sem gefur til kynna að þær
eigi við rök að styðjast. Innan nokkurra ára
gæti því komið til þess að hér verði úthlutað
leyfum til fyrirtækja til að leita að olíu.“
Ráðherra segist leggja sterkar umhverf-
isáherslur innan ráðuneytisins og að hann
muni leggja sig fram um það, eins og atgervi
og fjármagn leyfa, að ýta undir framleiðslu
og notkun á endurnýjanlegu eldsneyti, auk
þess að ýta undir þróun umhverfisvænn-
ar tækni. „Þá þarf að beita hagrænum hvöt-
um til þess að ýta undir að menn geti keypt
samgöngutæki sem ganga fyrir umhverf-
isvænu eldsneyti og aðstoða með einhverj-
um hætti við framleiðsluna. Þarna er hægt
að lækka skatta og vörugjöld á slík tæki og
búnaðinn sem þarf. Það liggja ákveðin drög
að þessu nú þegar og full ástæða til þess að
efna til samstarfs um þetta milli nokkurra
ráðuneyta; umhverfis- iðnaðar og fjármála-
ráðuneytisins til þess að ná fram heildstæðri
stefnu um þessi mál.“
Að lokum nefnir Össur að draga þurfi úr
losun skaðlegra gróðurhúsalofttegunda en
þar glytti í nýja tækni sem gæti á næstu árum
skipt sköpum varðandi losun, til að mynda
frá stóriðju. „Þar er annars vegar sá mögu-
leiki að nota kolefnisfrí rafskaut, sem er ný
tækni sem ég ætla að kynna mér sérstaklega
erlendis þegar líður á sumarið. Hins vegar er
hér á Íslandi að hefjast tilraun innan háskóla-
samfélagsins í tengslum við erlenda háskóla
um niðurdælingu á koldíoxíði sem verður til
við stóriðju. Þetta er mjög spennandi verk-
efni sem forseti lýðveldisins hefur hrund-
ið af stað hér innanlands með því að kalla til
sérfræðinga frá Bandaríkjunum,“ segir iðn-
aðarráðherra, Össur Skarphéðinsson, sem
hyggst leggja mikið kapp á að styðja og efla
þessi verkefni með öllum tiltækum ráðum.
sigridurh@frettabladid.is
Nýsköpun er dráttarklár framtíðarinnar
Iðnaðarráðherra, Össur Skarphéðinsson, leggur sérstaka áherslu á það í nýju ráðuneyti sínu að samræma
náttúruvernd og náttúrunýtingu. Auk þess telur hann mikilvægt að búa hátækni- og sprotafyrirtækjum
farsælt umhverfi hér á landi. FRÉTTABLAÐIÐ/VALGARÐUR