Fréttablaðið - 09.06.2007, Page 23

Ídag verða merk tímamót í sögu lagamenntunar á Íslandi, en þá
útskrifar Háskólinn í Reykjavík
fyrstu lögfræðingana með fulln-
aðarpróf í lögfræði eftir 5 ára há-
skólanám. Með þessum áfanga er
brotið blað í þessari sögu, enda
hefur Háskóli Íslands frá stofnun
hans 1911 (Lagaskólinn frá 1908)
einn sinnt menntun lögfræðinga í
landinu.
Varla verður um það deilt að til-
koma lagadeildar HR hefur valdið
straumhvörfum í lagamenntun á
Íslandi. Í fyrsta lagi er uppbygg-
ing grunnnámsins (BA námsins)
í mörgum atriðum frábrugðin því
sem var fyrir. Munurinn felst eink-
um í því að teknar voru í grunn-
námið ýmsar greinar sem eingöngu
höfðu verið hluti af valnámskeiðum
á meistarastigi í HÍ. Má þar nefna
Evrópurétt, félagarétt, samkeppnis-
rétt, hugverkarétt, verðbréfamark-
aðsrétt og þjóðarétt. Aðrar greinar,
sem hefðbundið var að líta á sem
hluta af grunnnámi, hlutu þá að
minnka að umfangi, eða, eftir at-
vikum, nemendum gefinn kostur á
að leggja frek-
ari stund á þær
í meistaranámi
stæði hugur
þeirra til þess.
Hvað sem líður
ágreiningi um
„rétta“ sam-
setningu grunn-
náms í lög-
fræði er ljóst að
þessar áherslu-
breytingar voru eðlilegar þegar
breytt starfsumhverfi lögfræðinga
er haft í huga. Engin rök eru til að
ætla, eins og stundum hefur verið
gefið í skyn, að þessar breytingar
muni á einhvern hátt rýra getu lög-
fræðinga sem útskrifast frá HR,
til að sinna hefðbundnum störfum
dómara, lögmanna eða lögfræðinga
í stjórnsýslunni. Fremur er ástæða
til að ætla hið gagnstæða.
Í öðru lagi varð tilkoma laga-
deildar HR einnig til að þess að
hvetja þá til sóknar sem fyrir sinntu
lagamenntun á Íslandi. Þótt mönn-
um hafi kannski í fyrstu brugð-
ið við samkeppnina verður ekki
um það deilt að heildaráhrif henn-
ar hafa verið jákvæð fyrir alla,
ekki síst lagastúdenta á Íslandi.
Stundum er því fleygt meðal lög-
fræðinga, að það besta sem komið
hafi fyrir þeirra gömlu deild í ára-
tugi hafi verið tilkoma lagadeild-
ar HR. Áhrifin koma fram í fleiri
valkostum fyrir þá sem vilja leggja
stund á lögfræði á Íslandi, bættum
kennsluháttum og auknu framboði
á námskeiðum og fræðafundum
og stórauknum metnaði við fræði-
störf. Tilkoma lagakennslu við Há-
skólann á Bifröst og Háskólann á
Akureyri eykur á fjölbreytni þess-
arar flóru.
Lagadeild Háskólans í Reykjavík
er ung að árum. Á skömmum tíma
hefur tekist að byggja upp laga-
nám sem að gæðum og umfangi
er í fremstu röð á Íslandi. Deildin
hefur á að skipa föstum kennurum
sem uppfylla kröfur um menntun
og framlag til fræðimennsku sem í
raun eru meiri en þær sem lengst
af hafa verið gerðar við ráðningu
í fastar kennarastöður við laga-
deild HÍ. Þeir, ásamt fjölda stunda-
kennara með mikla lögfræðilega
reynslu, hafa góðar forsendur til að
veita nemendum sínum menntun í
fremstu röð.
Munu fyrstu nemendurnir sem
nú útskrifast með fullnaðarpróf í
lögfræði verða því til sönnunar.
Það er þó ekki lokamarkmið að
standast innlendan samanburð. Það
er aðeins áfangi á leiðinni og hefur
honum þegar verið náð. Markmiðið
hlýtur auðvitað að vera að byggja
upp lagadeild sem stenst alþjóð-
legan samanburð, þar sem áhersla
verður lögð á að rækta vitund nem-
enda og fastra kennara um stöðu
sína í slíkum samanburði fremur
en innlendum. Í því liggja tækifær-
in til frekari þroska og viðgangs
lögfræðinnar á Íslandi. Á þau hefur
lagadeild HR sett stefnuna.
Höfundur er dómari við Mann-
réttindadómstól Evrópu og próf-
essor við lagadeild HR.
Fyrstu nemendurnir með fullnaðarpróf í lögfræði