Fréttablaðið - 12.07.2007, Blaðsíða 18

fréttir og fróðleikur
Hugo Chavez, forseti
Venesúela, neitaði að
endurnýja sýningarleyfi
elstu sjónvarpsstöðvar
landsins, RCTV, í lok maí og
hefur hótað að endurnýja
ekki leyfi annarrar
stöðvar sem hefur tekið
upp hanskann fyrir RCTV.
Aðgerðir Hugo Chavez eru
birtingarmynd á aukinni
valdníðslu forsetans sem
hyggst breyta stjórnarskrá
landsins til að sitja lengur
sem forseti.
Mikil mótmæli brutust út í
Venesúela eftir að Chavez neitaði
að endurnýja sýningarleyfi RCT –
tvö hundruð manns voru handteknir
– því talið var að Chavez væri að
vega gegn upplýsinga- og
tjáningarfrelsi í landinu. Þrátt
fyrir oft á tíðum vafasama stjórnar-
hætti og einræðistilburði hafði
Chavez virt tjáningarfrelsið í
landinu fram að þessu.
Ástæða aðgerða Chavez er talin
vera sú að stjórnendur RCTV eru
pólitískir andstæðingar hans. Einn
helsti eigandi hennar, Marciel
Granier, hefur gagnrýnt stjórnar-
hætti Chavez opinberlega og stöðin
studdi misheppnað valdarán gegn
honum árið 2002 – einn ráðherra í
ríkisstjórninni sagði að frétta-
flutningur stöðvarinnar af
valdaránstilrauninni hefði verið
áróður gegn forsetanum.
Spænska dagblaðið El Pais sagði
frá því á mánudag að RCTV hefði
fengið leyfi til að hefja sýningar á
ný sem áskrifendasjónvarp í læstri
dagskrá. Aðeins þeir sem hafa
kapalsjónvarp munu geta horft á
stöðina en áður hafði hún verið í
opinni dagskrá. Áður en RCTV
missti sýningarleyfið gátu 98
prósent landsmanna í Venesúela
horft á stöðina en einungis 35
prósent Venesúelabúa hafa aðgang
að kapalsjónvarpi.
Chavez nýtur mests stuðnings
meðal fátækra landsmanna í
Venesúela. Því má reikna með því
að það séu frekar þeir betur settu
en þeir verr sem munu geta horft á
stöðina þegar hún hefur sýningar
að nýju í þessum mánuði.
Gagnrýnin umfjöllun um Chavez
mun því berast færri mönnum til
eyrna en áður.
Auk þess segir Julián Isaac,
aðstoðarforseti markaðsmála hjá
RCTV, að þetta muni hafa veruleg
áhrif á þær auglýsingatekjur sem
stöðin getur halað inn, sem voru á
tólfta milljarð króna í fyrra.
Stjórnvöld í Venesúela halda því
hins vegar fram að stjórnendur
RCTV hafi getað fengið leyfi til að
halda áfram sýningum í læstri
dagskrá eftir að hún missti
útsendingarleyfið, en að þeir hafi
ákveðið að bíða með það til að auka
á óánægju fólks og til að réttlæta
mótmælin gegn aðgerðum Chavez.
Að þeirra mati eru aðgerðir
ríkisstjórnarinnar ekki aðför að
tjáningarfrelsinu heldur snúast
þær um það hvort stöðin hafi leyfi
til að sýna í opinni eða lokaðri
dagskrá. Það er hins vegar
ríkisvaldið sem ákveður það.
Forsvarsmenn annarrar sjón-
varpsstöðvar í Venesúela, Globos-
vision, sem hefur gagnrýnt stefnu
Chavez og tekið upp hanskann fyrir
RCTV, telja að Chavez ætli ekki að
endurnýja útsendingarleyfi
stöðvarinnar þegar það rennur út
árið 2015.
Forsvarsmenn stöðvarinnar, sem
um tíu prósent Venesúelabúa hafa
aðgang að og er gagnrýnin á stjórn
Chavez, sendu varaforseta
landsins, Jorge Rodríguez, bréf í
lok júní þar sem þeir kvörtuðu
undan þrýstingi og ógnunum frá
stjórnvöldum. Þeir skrifuðu bréfið
eftir að Rodríguez hafði haldið því
fram í ræðu að engin ríkisstjórn
Venesúela hefði virt tjáningar-
frelsið meira en stjórn Chavez.
Talið er að orð sem Chavez lét
falla í ræðu í byrjun júní, um að
hægt væri að afturkalla útsendingar-
leyfi sjónvarpsstöðva ef þær
gerðust sekar um stjórnarskrárbrot,
hafi verið beint gegn Globovision.
Forsetinn sagði hins vegar ekki
hvað hann átti við. Globovision
gæti því hugsanlega einnig misst
útsendingarleyfið, og jafnvel fyrr
en talið var.
Ef Chavez tekur leyfið af
Globovision hefur hann náð að
veikja, eða þagga niður, í þeim
fjórum sjónvarpsstöðvum sem
tóku afstöðu gegn honum í
valdaránstilrauninni árið 2004.
Áður höfðu stjórnvöld gert
samkomulag við tvær sjónvarps-
stöðvar um að draga úr gagnrýni á
forsetann. Með því er sagt að
forsetinn hafi náð því sem kallað
hefur verið „einræði á fjölmiðlun“
í landinu. Chavez hefur einnig sagt
að undanförnu að hann hyggist
breyta stjórnarskrá Venesúela til
þess að hann geti boðið sig aftur
fram sem forseti þegar kjörtímabili
hans lýkur árið 2012. Þá mun hann
hafa verið forseti í 14 ár. Það myndi
gera honum kleift að vera í embætti
eins lengi og hann kærir sig um.
Þessi hugmynd Chavez hefur
kallað á hörð viðbrögð í landinu, nú
síðast fyrr í vikunni frá kaþólsku
kirkjunni sem dregur það í efa að
stjórnarskrárbreytingarnar verði
gerðar á lýðræðislegan hátt þrátt
fyrir að Chavez hafi sagt að
landsmenn í Venesúela þurfi að
samþykkja stjórnarskrárbreyting-
arnar í kosningum.
Með aðgerðum sínum gegn
gagnrýnni fjölmiðlun hefur Chavez
því minnkað líkurnar á því að slíkir
einræðistilburðir verði gagnrýndir
opinberlega.
Berst gegn fjölmiðlum
Engin ástæða til að æsa sig
Greinist eingöngu í litrofssmásjá