Fréttablaðið - 14.12.2007, Blaðsíða 78

42 14. desember 2007 FÖSTUDAGUR
SEND IÐ OKK UR LÍNU
Við hvetj um les end ur til að senda
okk ur línu og leggja orð í belg um
mál efni líð andi stund ar. Grein ar
og bréf skulu vera stutt og gagn-
orð. Ein göngu er tek ið á móti efni
sem sent er frá Skoð ana síð unni
á vis ir.is. Þar eru nán ari leið bein-
ing ar. Rit stjórn ákveð ur hvort efni
birt ist í Frétta blað inu eða Vísi eða
í báð um miðl un um að hluta eða
í heild. Áskil inn er rétt ur til leið rétt-
inga og til að stytta efni.
BRÉF TIL BLAÐSINS
UMRÆÐAN
Trúmál
Fyrir nokkrum árum sáust vanhugsuð en vel
meint viðbrögð í Austur-
bæjarskóla þegar barn
sem aðhylltist íslam hóf
skólagöngu þar. Til að
tryggja að engum skyldi
mismunað vegna trúar var
allt svínakjöt skyndilega
tekið af matseðli allra
barna við skólann. Allmargir for-
eldrar mótmæltu enda vildu þeir
gjarnan að börnin sín ættu áfram
kost á svínakjöti þótt kærkomin
viðbót hefði bæst við nemendaflór-
una í Austurbænum. Málin voru í
hnút um tíma, þar til einhverjum
datt það snjallræði í hug að ef til
vill mætti áfram bjóða upp á svína-
kjöt en bjóða múslimum, gyðingum
og grænmetisætum upp á annan
valkost í staðinn. Svínakjöt er því
áfram á boðstólum í skólum lands-
ins og enn hefur ekki þurft að
afnema uppskriftir að skinkupasta
úr kennslubókum í matreiðslu eða
kenna börnum að elda allt kjöt
nema þá svínakjöt.
Fjölmenning felur nefnilega ekki
í sér að við núllstillum menningu
okkar og hefðir við allt sem getur,
hugsanlega, mögulega,
kannski, ef til vill, móðg-
að einhvern sem hefur
aðrar lífsskoðanir en þær
sem myndað hafa og
mótað íslenska þjóð hing-
að til. Fjölmenningin á að
hvetja okkur til að skerpa
á þeim gildum sem bless-
unarlega hafa mótað
okkur góða þúsöld en ekki
afsala okkur öllu í mis-
skilið hlutleysi.
Að útiloka svínakjöt úr
skólum er misskilið hlutleysi, að
koma í veg fyrir valfrjáls lífsgilda-
ferðalög á skólatíma er misskilið
hlutleysi, að banna kennslu og söng
á „Heims um ból“ í skólum landsins
er misskilið hlutleysi, að meina
börnum að teikna myndir út frá
Passíusálmunum, þjóðsöngnum eða
guðspjöllunum er líka misskilið
hlutleysi.
Hið misskilda hlutleysi er nefni-
lega hrein og klár afstaða, afstaða
með því að ekkert sé réttara enn
trúleysið/„hlutleysið“, í því er fólg-
in afstaðan um að rétt sé að klippa á
samband skólastofnana/ríkis og
menningararfs.
Í hinu misskilda hlutleysi felst
sú afstaða að það sem einum er
heilagt felist sjálfkrafa ógnun við
annan. Krafan um afnám helgi-
leikja, teikninga út frá trúartext-
um og kennslu á söngvum með trú-
arlegri skírskotun tekur ekki
einungis mikilvæg kennslufræði-
leg tæki úr höndum kennara, held-
ur gerir hún beinlínis lítið úr
þeim.
Þeir fjölmörgu kennarar sem
hafa nýtt tækifærið og látið bekk-
inn sinn teikna myndir, syngja
söngva eða leika helgileiki útfrá
búddatrú eða hindúatrú, til að
útskýra lífssýn nýrra bekkjarfé-
laga, gætu með hugmyndum Sið-
menntar átt yfir höfði sér kæru.
Annað sem er ákæruhæft er að
kennarar blandi hinu kristna inn-
taki við sjálf litlu jólin. Hvar á núll-
punkturinn að vera? Hver á að
ákveða það? Piparkökur, pakka-
skipti og Pottasleikir? Á hið kristna
inntak jólanna að víkja en guð-
leysið að ríkja?
Helgileikir og „Heims um ból“
eru ekki hættulegir í kennslu. En
að bola burt menningararfi þjóðar-
innar, helgileikjum og perlum
íslenskrar ljóðlistar, í nafni mis-
skilins hlutleysis, eru svik við
æsku landsins sem og þúsundir
íslenskra kennara sem á faglegum
nótum hafa notað helgileiki og jóla-
söngva til að fræða um hið kristna
inntak jólanna eins og því hefur
verið fagnað á Íslandi í tíu aldir.
Ég hafði góða kennara á minni
grunnskólagöngu, allir gættu þeir
hlutlægni í kennslu menningar-
arfsins. Þótt tólf ár séu liðin er mér
til efs að menntakerfinu í grunn-
skólum hafi hrakað svo hratt og
illa að kennurum þessa lands sé
ekki lengur treystandi til að kenna
um hið kristna inntak, með helgi-
leikjum og „Heims um ból“, án
þess að það sé niðrandi fyrir aðrar
lífsskoðanir. Eða eru menn í raun
og sann að biðja um aðskilnað ríkis
og menningararfs?
Höfundur er prestur.
Helgileikir, Heims um ból
og fleira hættulegt
GUÐNI MÁR
HARÐARSON
Í hinu misskilda hlutleysi felst
sú afstaða að það sem einum
er heilagt felist sjálfkrafa ógn-
un við annan.
UMRÆÐAN
Kjör aldraðra
Sameinuðu þjóðirnar gefa þjóðum heims
einkunn eftir hæsta meðal-
aldri, menntun og lands-
framleiðslu á mann. Ísland
fær hæstu einkunn miðað
við þessa þætti 2005. Nor-
egur hefur verið í efsta
sæti sl. 6 ár.
Meðalaldur hér er 81,5
ár en í Noregi 80 ár. Ef menntunar-
stigið er tekið eitt og sér eru Íslend-
ingar í 13. sæti. Landsframleiðsla á
mann er sú 5. mesta í heiminum.
Hæst er hún í Lúxemborg.
Segir ekkert um skiptingu lífsgæð-
anna
Vissulega er ánægjulegt að Ísland
skuli fá hæstu einkunn hjá SÞ
miðað við framangreinda 3 þætti
árið 2005. En það er ástæðulaust
fyrir framámenn þjóðarinnar að
ofmetnast af þeim sökum. Þessir
þættir segja t.d. ekkert um skipt-
ingu lífsgæðanna. Þeir segja ekk-
ert um kjör láglaunafólks, aldraðra
eða öryrkja. Ef landsframleiðsla á
mann er sú 5. mesta í heiminum
ætti að vera auðveldara fyrir Ísland
að búa öllum þegnum sínum mann-
sæmandi kjör. Meðferð Íslands á
eldri borgurum er til skammar.
Framsókn þakkar sér
Mál þetta var rætt á Alþingi. Þar
stóð upp Siv Friðleifsdóttir, fyrr-
verandi heilbrigðisráðherra. Hún
sagði að Framsóknarflokkurinn
ætti hlutdeild í góðri einkunn
Íslands árið 2005, þar eð flokkurinn
hefði þá verið í ríkisstjórn og mörg
ár þar á undan. Það má til sanns
vegar færa. En ég hygg að allir
stjórnmálaflokkar eigi þátt í góðri
menntun Íslands og miklum lífslík-
um. Þessir þættir breytast ekki í
einu vetfangi. Meðalaldur Íslend-
inga hækkar ekki við það að Fram-
sókn setjist í ríkisstjórn. Og mennt-
un Íslendinga batnar ekki mikið við
stjórnaraðild Framsóknar. Það er
orðið langt síðan Framsókn hefur
átt menntamálaráðherra.
Þeir ráðherrar hafa komið
frá Sjálfstæðisflokknum
og Alþýðubandalaginu
undanfarna áratugi. En sá
menntamálaráðherra sem
markaði dýpst spor í
menntasögu þjóðarinnar
var Gylfi Þ. Gíslason.
Einkunnagjöf Samein-
uðu þjóðanna varðandi
meðalaldur, menntun og
landsframleiðslu á mann
hefur takmarkaða þýð-
ingu. Það vantar alveg í einkunna-
gjöf Sameinuðu þjóðanna að fjalla
um tekjuskiptinguna, hversu mikil
fátækt er, hvernig búið er að öldr-
uðum og öryrkjum og hvernig búið
er að barnafólki. Þessir þættir
segja mikið um það hvernig er að
búa í hlutaðeigandi landi. Misskipt-
ing tekna hefur aukist mikið hér á
landi síðasta hálfan annan áratug.
Það hafa myndast tvær stéttir í
landinu: Rík stétt á ofurlaunum og
venjulegt launafólk, sem verður að
strita myrkranna á milli til þess að
láta enda ná saman. Síðan bætist
við stór hópur fátæks fólks sem
hefur varla í sig og á. Fátæka fólkið
getur ekki greitt 80 til 100 þúsund á
mánuði í leigu fyrir íbúð, þar eða
heildartekjurnar eru ekki hærri
eftir skatta. 10.000 eldri borgarar
hafa aðeins rúmar 100 þúsund á
mánuði eftir skatta. Er ekki eitt-
hvað bogið við þjóðfélag, sem
þannig býr að sínum minnstu
bræðrum?
Fylgjum fordæmi Svía
Íslenskir ráðamenn hafa lengi sagt
að Ísland sé með ríkustu þjóðum í
heimi. Nú segir könnun Sameinuðu
þjóðanna, að árið 2005 hafi lífskjör
á Ísland verið þau bestu í heimi. Er
þá ekki kominn tími til þess að láta
þetta ganga eftir: Gerum kjör eldri
borgara og öryrkja þau bestu í
heimi. Byrjum á því að fara að
dæmi Svía og afnema allar skerð-
ingar tryggingabóta. Það mundi
bæta kjör þessara hópa mikið.
Höfundur er viðskiptafræðingur
og stjórnarmaður í 60+.
Gerum kjör eldri borg-
ara þau bestu í heimi
BJÖRGVIN
GUÐMUNDSSON
Pottaskefill fann pott með
peningum
Sigríður Hrönn Sveinsdóttir skrifar
fyrir hönd leikskólakennara:
Síðasta útspil Reykjavíkurborgar
vegna markvissra aðgerða í starfs-
mannamálum var aukafjárveiting til
að borga starfsmönnum leikskól-
anna 10 yfirvinnutíma á mánuði
fyrir að borða með börnunum í
hádeginu. Einnig árlegur heilsurækt-
arstyrkur, sundkort, bókasafnskort
og aðgangskort að söfnum. Gott
mál. En þeir settu það inn í útspilið
sem skilyrði að starfsfólkið þyrfti að
vinna til kl. 13.30. Hádegismatur-
inn byrjar yfirleitt um kl. 12.00 og
er búinn um 12.30. Þess má geta
að starfsmenn leikskóla fá ekki
hádegishlé. Starfsmenn sem vinna
til 13.00, sem allmargir gera, fá þar
af leiðandi ekki úr þessum potti.
Þetta er ég mjög ósátt við þar sem
mínum vinnutíma lýkur kl. 13.00
og ég borða alltaf með börnunum.
Tilgangurinn með þessum aðgerð-
um var að laða að nýja starfsmenn
og umbuna starfsmönnum undir-
mannaðra stofnana vegna álags á
yfirstandandi og komandi ári. Ekki
er að sjá að neitt eigi að gera til að
halda fólki sem er í hlutastarfi eins
og ég. Er nú svo komið að ég ætla
að segja mínum vinnutíma upp frá
og með næstu mánaðamótum og
hætta kl. 12.00. Þar sem ég bý rétt
hjá sundlaug og bókasafni ætla ég
að nýta mér þessi frábæru sundkort
og bókasafnskort sem Reykjavíkur-
borg gefur starfsmönnum sínum nú
um áramótin.
Fara í sund kl. 12.00 og lesa síðan
Séð og heyrt á bókasafninu á eftir
og taka mér bækur til lestrar.
Kæra samstarfsfólk, hvað verður
það næst?
Ef þú kaupir spil eða púsl frá RAVENSBURGER gefst þér tækifæri á
að vinna ferð fyrir fjóra til RAVENSBURGER LAND í Þýskalandi með
ICELAND EXPRESS. RAVENSBURGER LAND er í nágrenni við
Friedrichshafen sem er einn margra áfangastaða ICELAND
EXPRESS. Það eina sem þú þarft að gera til að taka þátt í
þessum skemmtilega leik er að geyma kassakvittun þína sem
sýnir að þú hafir keypt RAVENSBURGER spil eða púsl og senda
hana í umslagi ásamt nafni, kennitölu og síma á Egilsson hf,
merkt RAVENSBURGER LAND Köllunarklettsvegi 10, 104
Reykjavík, fyrir 4. Janúar 2008. Dregið verður úr innsendum
kassakvittunum þann 11. Janúar 2008
Nánari upplýsingar um áfangastaði Iceland Express er á
www.icelandexpress.is og Ravensburgergarðinn á
www.ravensburger.de/spielelandL
Ravensburger og
Iceland Express
®
RAVENSBURGER
vörurnar fást í
Office 1
NÝTT
MEMORY
®