Fréttablaðið - 14.12.2007, Blaðsíða 88

Fréttablaðið - 14.12.2007, Blaðsíða 88
 14. desember 2007 FÖSTUDAGUR Valur Gunnarsson er frumlegur náungi. Og hans fyrsta skáldsaga er frumleg. Sögusviðið er Hels- inki dagsins í dag og norðurhluti Finnlands. Söguhetjan er Ilkka Hampurilainen; ólánlegur, lura- legur og þurfandi Finni á fertugs- aldri, þunglyndur ekki síst vegna þess að fáar konur vilja þýðast hann. Kvenmannsleysið leggst þungt á okkar mann: „Fljótt á litið hafði Ilkka því gengið í gegnum um 1000 hafnanir á 10 ára tímabili. Af þeim hafði hann ekkert lært, ekkert varð auð- veldara með árunum. Það eina breyttist að allir urðu ófríðari, bæði hann sjálfur og konurnar sem reynt var við.“ (Bls. 102) Ilkka er þannig hin dæmigerða andhetja. Starf hans er niðurdrep- andi eða þrif á ferjum sem ganga um Eystrasalt. Ilkka ákveður dag nokkurn að sturta sig fullan og fara með einni ferjunni yfir sund- ið til Svíþjóðar. Og þá tekur við atburðarás sem Ilkka fær litlu um ráðið og teymir hann á norðurslóð- ir. Samhliða því sem lesendur fylgjast með Ilkka er sögð saga Lofts sem er uppi á 6. öld eftir Krists burð. Loftur er bragðaref- ur en að öðru leyti á hann sam- svörun í Ilkka: Ófríður og illa vax- inn, graður og ófullnægður. Valur stillir sögusvið Lofts þannig af að goðheimar eru lifandi veruleiki og fléttast við sögu Lofts. Vanir og æsir auk annarra goðafræðilegra persóna koma við sögu. Líkt og geta má nærri fléttast svo saga Ilkka og Lofts saman með ævin- týralegum hætti. Frásagnarmátinn, að víxla stöðugt milli þeirra Ilkka og Lofts, býður upp á að skilja lesandann eftir í spennu og draga hann þannig áfram. Og oft tekst það. En hættan er sú að frásögnin verði höktandi. Þegar höfundur kemst á flug með Ilkka eða Loft krefst bygging bókarinnar þess að sjón- arhornum sé víxlað. Sem getur reynt á þolinmæði lesandans. Þá bindur þessi frásagnarmáti hend- ur Vals þannig að þegar hann legg- ur lykkju á leið sína til að segja frá einhverjum atriðum sem þó tengj- ast sögunni með óbeinum hætti kann lesandi höfundi litlar þakkir. Og frasinn: „Gat ekki lagt bókina frá mér“ er ekki brúklegur þegar Konungur norðursins er undir. Valur hefur verið lengi með bók- ina í vinnslu. Hann leggur mikið undir því sögulok verða að ganga upp svo allt hrynji ekki til grunna. Þegar heimum Ilkka og Lofts lýstur saman fyrir alvöru verður frásögnin nánast súrrealistísk en einhvern veginn tekst Val þó að halda um alla þræði. Og sleppur vel fyrir horn ekki síst með því að vera vel vakandi fyrir kómískum aðstæðum sögupersóna sinna. Því má með sanni segja að bókin sé glæsilegt fyrsta verk höfundar. Þá má og nefna að Valur hefur lengi starfað sem blaðamaður og er vel pennafær. Stíll bókarinnar ein- kennist af oft snjöllu líkingamáli. Eins og þegar Illka stillir upp salt- stauk og sítrónum sem tindátum, hann er að leggja til atlögu við erf- iða þynnku, og líður eins og Napól- eóni sem virðir fyrir sér óvinaher- sveitir við Waterloo. „Þetta myndi ekki fara vel, en best að drífa það af samt.“ (Bls. 20) Á tímabili leit út fyrir að Valur væri að ofnota líkingamálið en þegar upp er stað- ið rímar það stílbragð ágætlega við söguheim bókarinnar. Glæsilegt fyrsta verk höfundar sem sagt en til að Valur eigi eitt- hvað inni við næstu skáldsögu (og væri meira krefjandi fyrir höfund gagnvart íslenskum lesendum ef sögusviðið væri kunnuglegra), plús áðurnefndir annmarkar, hljóta mörkin að liggja við þrjár stjörnur – hvað sem líður almennri stjörnugleði gagnrýnenda. Jakob Bjarnar Grétarsson Graður og fullur Finni í kröppum dansi BÓKMENNTIR Konungur norðursins Valur Gunnarsson ★★★ Glæsilegt fyrsta verk höfundar Þjóðleikhúsið Á öllum sviðum lífsins Afgreiðsla miðasölu á Hverfisgötu er opin frá kl. 12.30–18.00 mán. og þri. Aðra daga frá kl. 12.30–20.00. Símapantanir frá kl. 10.00 virka daga. Miðasala í síma 551 1200 og á www.leikhusid.is eftir Anton Tsjekhov Leikstjórn og leikgerð: Baltasar Kormákur Jólafrumsýning 26. desember ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ ÍVANOV Gjafakort Þjóðleikhússins fæst á www.leikhusid.is og í miðasölu á Hverfisgötu Gefum góðar stundir 7. og 8. des uppselt 30. des
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.