Fréttablaðið - 14.12.2007, Side 88

Fréttablaðið - 14.12.2007, Side 88
 14. desember 2007 FÖSTUDAGUR Valur Gunnarsson er frumlegur náungi. Og hans fyrsta skáldsaga er frumleg. Sögusviðið er Hels- inki dagsins í dag og norðurhluti Finnlands. Söguhetjan er Ilkka Hampurilainen; ólánlegur, lura- legur og þurfandi Finni á fertugs- aldri, þunglyndur ekki síst vegna þess að fáar konur vilja þýðast hann. Kvenmannsleysið leggst þungt á okkar mann: „Fljótt á litið hafði Ilkka því gengið í gegnum um 1000 hafnanir á 10 ára tímabili. Af þeim hafði hann ekkert lært, ekkert varð auð- veldara með árunum. Það eina breyttist að allir urðu ófríðari, bæði hann sjálfur og konurnar sem reynt var við.“ (Bls. 102) Ilkka er þannig hin dæmigerða andhetja. Starf hans er niðurdrep- andi eða þrif á ferjum sem ganga um Eystrasalt. Ilkka ákveður dag nokkurn að sturta sig fullan og fara með einni ferjunni yfir sund- ið til Svíþjóðar. Og þá tekur við atburðarás sem Ilkka fær litlu um ráðið og teymir hann á norðurslóð- ir. Samhliða því sem lesendur fylgjast með Ilkka er sögð saga Lofts sem er uppi á 6. öld eftir Krists burð. Loftur er bragðaref- ur en að öðru leyti á hann sam- svörun í Ilkka: Ófríður og illa vax- inn, graður og ófullnægður. Valur stillir sögusvið Lofts þannig af að goðheimar eru lifandi veruleiki og fléttast við sögu Lofts. Vanir og æsir auk annarra goðafræðilegra persóna koma við sögu. Líkt og geta má nærri fléttast svo saga Ilkka og Lofts saman með ævin- týralegum hætti. Frásagnarmátinn, að víxla stöðugt milli þeirra Ilkka og Lofts, býður upp á að skilja lesandann eftir í spennu og draga hann þannig áfram. Og oft tekst það. En hættan er sú að frásögnin verði höktandi. Þegar höfundur kemst á flug með Ilkka eða Loft krefst bygging bókarinnar þess að sjón- arhornum sé víxlað. Sem getur reynt á þolinmæði lesandans. Þá bindur þessi frásagnarmáti hend- ur Vals þannig að þegar hann legg- ur lykkju á leið sína til að segja frá einhverjum atriðum sem þó tengj- ast sögunni með óbeinum hætti kann lesandi höfundi litlar þakkir. Og frasinn: „Gat ekki lagt bókina frá mér“ er ekki brúklegur þegar Konungur norðursins er undir. Valur hefur verið lengi með bók- ina í vinnslu. Hann leggur mikið undir því sögulok verða að ganga upp svo allt hrynji ekki til grunna. Þegar heimum Ilkka og Lofts lýstur saman fyrir alvöru verður frásögnin nánast súrrealistísk en einhvern veginn tekst Val þó að halda um alla þræði. Og sleppur vel fyrir horn ekki síst með því að vera vel vakandi fyrir kómískum aðstæðum sögupersóna sinna. Því má með sanni segja að bókin sé glæsilegt fyrsta verk höfundar. Þá má og nefna að Valur hefur lengi starfað sem blaðamaður og er vel pennafær. Stíll bókarinnar ein- kennist af oft snjöllu líkingamáli. Eins og þegar Illka stillir upp salt- stauk og sítrónum sem tindátum, hann er að leggja til atlögu við erf- iða þynnku, og líður eins og Napól- eóni sem virðir fyrir sér óvinaher- sveitir við Waterloo. „Þetta myndi ekki fara vel, en best að drífa það af samt.“ (Bls. 20) Á tímabili leit út fyrir að Valur væri að ofnota líkingamálið en þegar upp er stað- ið rímar það stílbragð ágætlega við söguheim bókarinnar. Glæsilegt fyrsta verk höfundar sem sagt en til að Valur eigi eitt- hvað inni við næstu skáldsögu (og væri meira krefjandi fyrir höfund gagnvart íslenskum lesendum ef sögusviðið væri kunnuglegra), plús áðurnefndir annmarkar, hljóta mörkin að liggja við þrjár stjörnur – hvað sem líður almennri stjörnugleði gagnrýnenda. Jakob Bjarnar Grétarsson Graður og fullur Finni í kröppum dansi BÓKMENNTIR Konungur norðursins Valur Gunnarsson ★★★ Glæsilegt fyrsta verk höfundar Þjóðleikhúsið Á öllum sviðum lífsins Afgreiðsla miðasölu á Hverfisgötu er opin frá kl. 12.30–18.00 mán. og þri. Aðra daga frá kl. 12.30–20.00. Símapantanir frá kl. 10.00 virka daga. Miðasala í síma 551 1200 og á www.leikhusid.is eftir Anton Tsjekhov Leikstjórn og leikgerð: Baltasar Kormákur Jólafrumsýning 26. desember ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ ÍVANOV Gjafakort Þjóðleikhússins fæst á www.leikhusid.is og í miðasölu á Hverfisgötu Gefum góðar stundir 7. og 8. des uppselt 30. des
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112

x

Fréttablaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.