Fréttablaðið - 13.01.2008, Page 10

10 13. janúar 2008 SUNNUDAGUR
timamot@frettabladid.is
MERKISATBURÐIR
1930 Fyrsta teiknimyndaserían
um Mikka mús kemur út.
1949 Fyrsta íslenska talmynd-
in í lit og fullri lengd frum-
sýnd.
1969 Bítlarnir gefa út plötuna
Guli kafbáturinn.
1975 Guðmundur Sigurjónsson
varð stórmeistari í skák 27
ára, annar Íslendinga.
1975 Stórbruni á Reykjavíkur-
flugvelli þar sem flugskýli
brann.
1976 Jarðskjálfti upp á 6,5
á Richters-skala varð
skammt frá Kópaskeri.
Mörg hús í þorpinu eyði-
lögðust.
2001 850 manns farast í aur-
skriðum og jarðskjálftum í
El Salvador.
LEIKARINN ORLANDO BLOOM ER
31 ÁRS Í DAG
„Ég sendi eitt sinn stúlku
flugmiða og bauð henni í
heimsókn, ég hugsa að það
sé frekar rómantískt.“
Orlando Bloom hefur verið
orðaður við margar sætar
stelpur í gegnum tíðina, meðal
annars Keiru Knightley.
Wyatt Earp lést heima hjá sér í
Los Angeles, 81 árs að aldri.
Hann var amerískur bóndi og
vísundaveiðimaður, lögreglustjóri,
fjárhættuspilari og kráareigandi.
Þekktastur fyrir þátttöku sína í
byssubardaga við O.K. Corral í
bænum Tombstone í Arizona,
ásamt tveimur bræðrum sínum
og vini, Doc Holliday. Þar skutu
þeir félagar þrjá menn og voru
ákærðir fyrir morð. Eftir mikil rétt-
arhöld þar sem ýmist kom fram
að þeir félagar hefðu hleypt af
fyrsta skotinu eða ekki voru þeir
sýknaðir af ákærum. Stuttu síðar var bróðir Wy-
atts drepinn úr launsátri en sjálfur slapp hann
naumlega. Í kjölfarið fór hann ásamt félögum og
hefndu bróðurins. Fyrir vikið urðu þeir eftirlýstir.
Hann þvældist um ásamt
fylgiskonu sinni Josie Marcus, rak
fjárhættuspilahús og krár, meðal
annars í Alaska þegar gullæðið reið
yfir. Hann var alltaf öðru hverju
handtekinn fyrir smábrot og komst
oft í kast við lögin.
Undir lokin flutti hann til Holly-
wood þar sem hann kynntist mörg-
um upprennandi stjörnum, meðal
annars John Wayne sem sagði síðar
hafa notað Wyatt í persónusköp-
un sinni.
Um útlagann Wyatt Earp hafa
verið gerðir ótal sjónvarpsþættir og
kvikmyndir en hann er goðsagnapersóna í amer-
ískri sögu og hafa leikarar á borð við Kurt Russel
og Kevin Costner leikið hann í kvikmyndum.
ÞETTA GERÐIST: 13 JANÚAR 1929
Wyatt Earp lést þennan dag
AFMÆLI
WILLIAM
HUNG
IDOL-
STJARNA
ER 25 ÁRA
Í DAG
GERARD
BUTLER
LEIKARI
ER 39 ÁRA
Í DAG
HENNÝ
HER-
MANNS-
DÓTTIR
FYRRV.
FEGURÐA-
RDROTTN-
ING ER 56
ÁRA Í DAG
SIGRÚN
EÐVALDS-
DÓTTIR
FIÐLULEIK-
ARI ER 41
ÁRS Í DAG
Elskulegur sonur okkar og bróðir,
Jakob Hrafn Höskuldsson,
Bröndukvísl 14, Reykjavík,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju fimmtudaginn
17. janúar kl. 13.00.
Höskuldur Höskuldsson Aðalheiður Ríkarðsdóttir
Rakel Sara Höskuldsdóttir
Lea Ösp Höskuldsdóttir
Eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir, afi og langafi,
Hilmar Steinólfsson,
vöruflutningabílstjóri frá Siglufirði,
sem lést á Droplaugarstöðum 7. janúar verður
jarðsunginn frá Grafarvogskirkju mánudaginn
14. janúar kl. 13.00.
Hulda Steinsdóttir
Sigurður Gunnar Hilmarsson Jónína Gunnarsdóttir
Elinborg Hilmarsdóttir Magnús Pétursson
S. Jóna Hilmarsdóttir Iðunn Ása Hilmarsdóttir
barnabörn og barnabarnabörn.
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir og afi,
Guðjón Þorsteinsson,
Hamrabergi 6, Reykjavík,
lést á líknardeild Landspítalans, Landakoti,
þriðjudaginn 8. janúar.
Lilían Kristjánsson
Hörður Guðjónsson Brynhildur Sveinsdóttir
Jóhanna Guðrún Guðjónsdóttir
Guðmundur Jón Guðjónsson Dóra Magnúsdóttir
Ásta Kristjana Guðjónsdóttir Jóhann Gestsson
Þorsteinn Sigurður Guðjónsson
og barnabörn.
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma
og langamma,
Björg Sveinsdóttir,
áður Brekkubraut 5, Keflavík,
lést á Hjúkrunarheimilinu Víðihlíð, Grindavík,
þriðjudaginn 8. janúar. Jarðarförin fer fram frá
Njarðvíkurkirkju, Innri Njarðvík þriðjudaginn
15. janúar kl. 14.00.
Bertha Bracey William Bracey
Sveinn Georgsson
Shirley Cutcen
barnabörn og barnabarnabörn.
Ástkær móðir okkar og tengdamóðir,
Svava Stefánsdóttir
frá Fáskrúðsfirði, Hjallasel 55,
áður Mjóstræti 4,
andaðist í Seljahlíð föstudaginn 11. janúar. Útförin
verður auglýst síðar.
Snæbjörn Aðalsteinsson Kristín Lárusdóttir
Þórdís Aðalsteinsdóttir Gísli Guðnason
Kristborg G. Aðalsteinsdóttir Rafn Guðmundsson
Stefán Aðalsteinsson Elín Geira Óladóttir
Anna Aðalsteinsdóttir Robert Molodziejko
„Sem betur fer eru margar konur
ennþá í fullu fjöri sem tóku þátt í
kvennabaráttunni og muna vel tím-
ann frá 1965 til 1980 sem heimilda-
söfnun okkar nær til. En allir eldast.
Þess vegna fannst okkur mikilvægt að
fara af stað núna,“ segir Unnur María
Bergsveinsdóttir, sagnfræðingur og
verkefnastjóri hjá Miðstöð munnlegr-
ar sögu er hlaut einn af hæstu styrkj-
um Menningarsjóðs Hlaðvarpans, eina
milljón króna.
Þeir fjármunir eiga að renna í skrá-
setningu, varðveislu, rannsókn og
miðlun á reynslu kvenna sem tóku þátt
í kvennahreyfingunni 1965 til 1980.
„Það er frábært að fá þennan styrk
því hann hjálpar okkur að gera meira
úr þessu kvennasöguverkefni,“ segir
Unnur María sem telur verkefnið gott
dæmi um það hvar munnleg saga nýt-
ist best. „Sumir hlutir eru vel skrásett-
ir í opinberum gögnum sem samfélag-
inu finnst mikilvægt að varðveita. En
mörg grasrótarsamtök vantar oft hina
formlegu yfirbyggingu í byrjun og
engin opinber gögn verða til um sögu
þeirra. Þá þarf að fletta upp í minni
fólks. Þar eru oft einu heimildirnar
sem til eru.“
Miðstöð munnlegrar sögu er til húsa
í Þjóðarbókhlöðunni á Melunum. Hún
er samvinnuverkefni nokkurra stofn-
ana. „Við höfum ýmsa bakhjarla og
það er mjög gott. Þá kemur þekkingin
svo víða að,“ segir Unnur María sem
er eini fasti starfsmaður miðstöðvar-
innar.
Tvær ungar fræðikonur, þær Fríða
Rós Valdimarsdóttir og Halla Einars-
dóttir, eru þar þó tímabundið að vinna
að kvennasöguverkefninu sem komið
er á fulla fart að sögn Unnur Maríu.
„Rétt fyrir jól var byrjað að panta við-
töl og upptökur eru hafnar. Ég býst við
að viðtölin verði fimmtán til tuttugu
og þau eru löng og ítarleg. Þau verða
aðgengileg hér á Þjóðarbókhlöðunni
til frekari nota. Síðan verður fluttur
fyrirlestur um efni þeirra á þingi nor-
rænna sagnfræðinga í ágúst á þessu ári
og einnig er heimildarmynd í tökum. Í
framtíðinni stefnum við líka að því að
hafa efni frá okkur á netinu sem ekki
lýtur aðgangstakmörkunum.“
Miðstöð munnlegrar sögu er eins árs
en er þegar með ýmis spennandi verk-
efni í gangi að sögn Unnar Maríu. „Við
tökum við munnlegum heimildum,
varðveitum þau og veitum að þeim að-
gang. Fólk er opið og jákvætt gagn-
vart upptökutækninni. Hún er í sím-
unum og þegar eitthvað er við hönd-
ina verður fólki tamara að nota það.
Kennarar láta nemendur taka upp efni
og unga fólkið tekur upp viðtöl við afa
og ömmur til að næstu kynslóðir fái að
heyra um liðinn tíma. Við njótum góðs
af þessum áhuga.“ gun@frettabladid.is
MIÐSTÖÐ MUNNLEGRAR SÖGU: MEÐAL FYRSTU STYRKÞEGA HLAÐVARPANS
Minnið er oft eina heimildin
SPENNANDI TÍMAR FRAMUNDAN Unnur María. „Það er frábært að fá þennan styrk því hann hjálpar okkur að gera meira úr kvennasöguverkefninu.“
FRÉTTABLAÐIÐ/AUÐUNN.