Fréttablaðið - 15.01.2008, Blaðsíða 34

18 15. janúar 2008 ÞRIÐJUDAGUR
timamot@frettabladid.is
MERKISATBURÐIR
1885 Wilson Bentley tekur
fyrstu ljósmyndina af
snjókorni.
1935 Mjólkursamsalan stofnuð.
1975 Portúgal veitir Angóla
sjálfstæði.
1991 Stöð 2 hefur beinar út-
sendingar frá gervihnatta-
stöðinni CNN og þá eink-
um vegna Persaflóastríðs-
ins. Þremur dögum síðar
sýnir Ríkissjónvarpið beint
frá SKY.
1994 Minnihlutaflokkarnir í
borgarstjórn Reykjavík-
ur ákveða sameiginlegt
framboð í borgarstjórnar-
kosningunum undir nafni
R-lista.
2001 Wikipedia, frjálst alfræðirit
á netinu, fer af stað.
2007 Meðferðarheimilinu Byrg-
inu er lokað.
MARTIN LUTHER KING YNGRI,
MANNRÉTTINDAFRÖMUÐUR,
FÆDDIST ÞENNAN DAG ÁRIÐ 1929.
„Mig dreymir um að börnin
mín fjögur muni einhvern tíma
búa í landi þar sem þau verða
ekki dæmd af húðlit sínum
heldur vegna persónuleika.“
Martin Luther King var þekktasti
leiðtogi blökkumanna í Banda-
ríkjunum á sjötta og sjöunda ára-
tug síðustu aldar. Hann fékk
friðar verðlaun Nóbels, þá yngstur
manna, árið 1964. Hann var myrt-
ur í Memphis 4. apríl 1968.
Ungliðadeild Félags íslenskra hjúkrunar-
fræðinga verður stofnuð í dag. Deildin
miðar að því að skapa skemmtilegan og líf-
legan vettvang fyrir unga hjúkrunarfræð-
inga alls staðar af landinu. Henni er ætlað
að efla stéttarvitund ungra hjúkrunarfræð-
inga og styrkja þá í að hafa áhrif á starfs-
umhverfi sitt og réttindi. Félagsskapurinn
er ætlaður þeim hjúkrunarfræðingum sem
luku námi í hjúkrunarfræði árið 2000 eða
síðar.
Stofnun deildarinnar er hluti af viða-
meiri dagskrá sem Félag íslenskra hjúkr-
unarfræðinga stendur fyrir og hefst í dag
15. janúar en það er einmitt afmælisdagur
félagsins. Þá hefst til að mynda átak sem
miðar að því að veita innsýn í menntun og
störf hjúkrunarfræðinga.
Heimasíða Félags íslenskra hjúkrunar-
fræðinga er www.hjukrun.is
Átak hjúkrunarfræðinga
HJÚKRUNARFRÆÐINGAR AÐ STÖRFUM Í dag hefst
átak Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga sem vill
vekja athygli á menntun og störfum hjúkrunarfræð-
inga.
Amtsbókasafnið á Akureyri varð 180
ára í apríl á síðasta ári og hefur af
því tilefni verið safnað saman til sýn-
ingar hundrað og áttatíu bókum, einni
frá hverju starfsári safnsins á árunum
1827-2007.
„Amtsbókasafnið var stofnað af
Grími Jónssyni, amtmanni á Möðru-
völlum, með aðstoð danskra yfirvalda
árið 1827 og er þetta næstelsta bóka-
safnið á landinu. Þetta var rétt eftir
enn einn brunann á Möðruvöllum og þá
sendi Grímur beiðnabréf til Danmerk-
ur um að það yrði safnað bókum,“ út-
skýrir Hólmkell Hreinsson, amtsbóka-
vörður og bætir við: „Tilgangur safns-
ins hefur alltaf verið að fræða og
skemmta og það er eitt sem hefur ekk-
ert breyst þrátt fyrir að hundrað og
áttatíu ár séu liðin. Þó svo nú séu til
tölvur, DVD, geisladiskar og það allt er
tilgangurinn enn sá sami.“
Bókasafnið hefur verið í stöðugri
þróun frá upphafi. „Svona til að setja
hlutina í sögulegt samhengi þá var bóka-
safnið stofnað á þeim tíma sem menn
voru að leggja járnbrautir í Evrópu,
Bandaríkin voru ekki orðin almenni-
lega til, þetta er sama ár og Kambs-
ránið var framið á Suðurlandi og árið
áður en Natan Ketilsson var myrtur
af Friðriki og Agnesi,“ segir Hólm-
kell glettinn. „Við ætluðum að hafa
þessa afmælissýningu á síðasta ári en
þá var svo mikið af öðrum sýningum
að við ákváðum að bíða með þetta þar
til núna í janúar.“ Bækurnar voru vald-
ar þannig að þær beri merki síns tíma
og lýsi tíðarandanum. „Við völdum til
dæmis bók um Heimaeyjargosið fyrir
árið 1973 og fyrir árið 1975 er bók um
jafnréttisbaráttu. Fyrir tímann kring-
um 1874 var bók valin um vesturfarir
og slíkt þannig að maður ætti að geta
stiklað á stóru í sögunni þegar sýning-
in er skoðuð,“ segir Hólmkell. Bóka-
sýningin er því nokkurs konar ferða-
lag um tímann.
„Með sýningunni erum við að vekja
athygli á því hvað þetta er í raun gömul
stofnun þótt hún sé síung og svo viljum
við líka vekja athygli á því góða starfi
sem hér er unnið. Í fyrra settum við
upp tölur til gamans sem voru þannig
að ef allir sem komu á safnið á síð-
asta ári stæðu í einni röð þá næði hún
út í Ólafsfjörð og ef öllum útlánsbók-
um yrði staflað upp þá væri það hærra
en tvö hæstu fjöllin hér í kring saman-
lagt,“ segir Hólmkell kíminn.
Amtsbókasafnið hefur haldið nafni
sínu óbreyttu frá upphafi. „Þegar
þetta var stofnað voru tvö amtsbóka-
söfn, eitt að sunnan og vestan sem var
í Stykkishólmi og er enn þá til, og svo
var þetta fyrir Norður- og Austurland.
Ömtin voru danskar stjórnsýslueining-
ar sem voru lagðar niður fyrir löngu en
nafnið hefur hins vegar haldist, enda
finnst okkur það flott,“ segir Hólmkell
ánægður. Amtsbókasafnið á Akureyri
er frekar stórt bókasafn og fær marga
gesti. „Við erum eitt af tveimur söfnum
sem tökum til varðveislu allt sem gefið
er út á landinu en Landsbókasafnið er
hitt bókasafnið. Auk þess fáum við alla
tónlist sem er gefin út á geisladiskum.
Síðan er þetta mjög öflugt almennings-
bókasafn en við fáum í kringum fjög-
ur til fimm hundruð gesti á hverjum
degi og í fyrra lánuðum við út yfir tvö
hundruð þúsund bækur. Þótt við séum
að horfa um öxl núna og séum upptek-
in af því þá er bókasafnið líka orðið að
menningarmiðstöð með alla mögulega
hluti,“ segir Hólmkell stoltur af öflugri
starfsemi safnsins.
hrefna@frettabladid.is
AMTSBÓKASAFNIÐ Á AKUREYRI: 180 BÆKUR FYRIR 180 ÁR
Fræðandi ferðalag um tímann
HANGIÐ Á BÓKASAFNI Hólmkell segir að með tilkomu nýs húsnæðis árið 2004 hafi heimsókn-
um á Amtsbókasafnið fjölgað umtalsvert og nú getur fólk frekar „hangið“ á safninu, en það er
hann mjög ánægður með. MYND/ÞÓRIR TRYGGVASON
Á þessum degi árið 1559 var Elísa-
bet Tudor krýnd drottning Eng-
lands í Westminster Abbey í London.
Hún var þá 25 ára, hálfsystir Maríu I
drottningar, sem hafði látist tveim-
ur mánuðum fyrr. Elísabet var dóttir
Önnu Boleyn og Hinriks VIII sem
einnig var faðir Maríu.
Samskipti hálfsystranna voru storma-
söm þau fimm ár sem María sat
á valdastóli. María var kaþólsk og
hugðist koma á kaþólskri trú að nýju
sem ríkistrú í Englandi.
Við það upphófst uppreisn mótmæl-
enda og Elísabetu, sem var mót-
mælandi, var meðal annars kast-
að í Tower-fangelsið í London vegna
gruns um samsæri gegn systur sinni.
Eftir dauða Maríu voru nokkur plot
kaþólikka gegn Elísabetu en lang-
flestir lávarðar voru samþykkir krýn-
ingu hennar enda flestir mótmæl-
endatrúar og vonuðust eftir minni
afskiptum kirkjunnar undir henn-
ar stjórn.
Eftir að Elísabet komst til valda lét
hún ganga til baka mörg af þeim
lögum sem María hafði komið á auk
þess sem hún endurreisti mótmæl-
endatrú og kom föstu skipulagi á
ensku kirkjuna.
Elísabet varð þekkt sem Meydrottn-
ingin þar sem hún vildi ekki gifta sig.
Hún sat lengi við völd, allt til árs-
ins 1603. England hafði á valdatíma
hennar vaxið og orðið að heimsveldi.
Hennar er því minnst sem eins af
merkari leiðtogum heims í sögunni.
ÞETTA GERÐIST 15. JANÚAR 1559
Elísabet krýnd drottning
ELÍSABET Ríkti í mörg ár.
Kvenfélag Álftaness færði
slysa- og bráðadeild Land-
spítala góða gjöf á dögunum.
Um var að ræða DVD-diska
með barnaefni. Myndform
styrkti kvenfélagskonur
með diskunum sem koma
sér afar vel fyrir þau börn
sem leita á deildina og þurfa
að stytta sér stundir.
Góð gjöf
GEFENDUR OG ÞIGGJENDUR
Konur úr Kvenfélagi Álftaness og
stjórnendur slysa- og bráða-
deildar.
Ástkær faðir okkar, tengdafaðir, afi og
langafi,
Þórður Jón Pálsson
kennari, Aflagranda 40, áður Melhaga 5,
Reykjavík,
lést á Landspítalanum við Hringbraut laugardaginn
12. janúar. Jarðarförin auglýst síðar.
Elín Þórðardóttir Reinhold Kristjánsson
Steinunn Þórðardóttir Hrafn Bachmann
Aðalsteinn Þórðarson Guðrún Jóhannesdóttir
Kjartan Þórðarson Helga Kristín Einarsdóttir
Gunnar Þórðarson Hafdís Kjartansdóttir
barnabörn, barnabarnabörn og aðrir aðstandendur.
Innilegar þakkir til allra þeirra sem heiðr-
uðu minningu eiginmanns míns, föður
okkur, tengdaföður, afa og langafa,
Þorsteins Kristinssonar
endurskoðanda, Hafnarfirði,
sem var jarðsunginn 20. desember síðastliðinn,
og sýndu vináttu og veittu styrk á sorgarstundu.
Dagbjört Torfadóttir
Helga Björk Þorsteinsdóttir Kristinn Arnar Guðjónsson
Hörður Þorsteinsson Sigrún Sæmundsdóttir
Kristinn Þorsteinsson María Sverrisdóttir
barnabörn og langafabarn.
Ástkær eiginkona mín og móðir okkar,
Hulda Björnsdóttir
Gnúpi, Grindavík,
lést á Heilbrigðisstofnun Suðurnesja 12. janúar
síðastliðinn.
Tómas Þorvaldsson
Eiríkur Tómasson
Gunnar Tómasson
Stefán Þorvaldur Tómasson
Gerður Sigríður Tómasdóttir.
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma
og langamma,
Kristín Jóhannsdóttir,
Árskógum 6, Reykjavík,
lést 13. janúar á líknardeild LSH í Kópavogi.
Jóhann Sævar Erlendsson Þuríður E. Baldursdóttir
Anna Rósa Erlendsdóttir Guðni Ágústsson
Kristín Erla Guðnadóttir Brynjar Víðisson
Arnar Páll Jóhannsson
Jóhann Baldur Jóhannsson
Magnea Mjöll Ingimarsdóttir.