Tíminn - 28.05.1981, Qupperneq 8

8
Fimmtudagur 28. maí 1981
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur
Gislason. Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhannsdóttir. Afgreióslustjóri: Sig-
urður Brynjólfsson. Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson. Elias Snæland Jóns-
son. Jón Helgason. Jón Sigurðsson. Ritstjórnarfulltrúi: Oddur V. úlafsson.
Fréttastjóri: Páll Magnússon. Umsónarmaður Helgar-Timans: lllugi Jökuls-
son. Blaðamenn: Agnes Bragadóttir. Atli Magnússon. Bjarghildur Stefáns-
dóttir. Egill Helgason, Friðrik Indriðason, Friða Björnsdóttir (Heimilis-Tim-
inn), Heiður Helgadóttir, Jónas Guðmundsson (þingfréttir). Jónas Guð-
mundsson, Kjartan Jónasson, Kristinn Hallgrimsson (borgarmál), Kristín
Leifsdóttir, Ragnar Orn Pétursson (iþróttir). Utlitsteiknun: Gunnar Trausti
Guðbjörnsson. Ljósmyndir: Guðjón Einarsson. Guðjón Róbert Agústsson.
Myndasafn: Eygló Stefánsdóttir. Prófarkir: Flosi Kristjánsson, Kristin Þor-
bjarnardóttir, Maria Anna Þorsteinsdóttir.
Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar: Siðumúla 15, Reykjavik. Simi: 86300.
Auglýsingasimi: 18300. Kvöldsímar: 86387, 86392. — Verð i lausasölu 4.00 .
Askriftargjaldá mánuði: kr. 70.00—Prentun: Blaöaprent h.f.
STÓRIÐJA ER
ENGIN ALLS-
H ERJ ARLAUSN
eftir Pál Pétursson, alþingismann
Læknar í klípu
■ Læknastéttin islenska er komin út á hálari
brautir en jafnvel forystumenn hennar sjálfir
gera sér ljóst. Það eru sjálfsagt margar hliðar á
kjaramálum lækna og ef til vill fleiri en „ólærðir”
menn svo kallaðir sjá, en allur almenningur skil-
ur fullvel hvað er á seyði þegar heil stétt sérfræð-
inga fer að hafa i hótunum á opinberum vett-
vangi.
I þeirri deilu sem nú er komin upp milli stiórn-
valda og samtaka lækna spyrja menn hvort að-
gerðir læknanna séu i nokkru samræmi við þá
hagsmuni sem þeir eiga i húfi. Menn spyrja hvort
hagsmunir sjúklinganna og skattgreiðend-
anna séu ekki miklu brýnni en þarfir læknanna
fyrir kjarabætur.
Hætt er við að jafnvel þeir sem lengst vilja
ganga i tilhliðrun við læknastéttina eigi örðugt
með að sjá að læknar lifi við þau harmkvæli á
landi hér að ástæða sé til að vega svo harkalega
að skipulagi heilsugæslu i landinu sem aðgerðir
iæknasamtakanna nú bera með sér.
Það er jafnvel ekki óhugsandi að einhverjir fari
að velta þvi fyrir sér hve miklum fjármunum
fólkið hefur varið til þess að greiða fyrir skóla-
göngu þessara manna. Það kynni að vera að
verðandi læknum þætti það nokkuð hár reikning-
ur að greiða, ef læknanám yrði ekki lengur kostað
af almannafé, til samræmis við þá stefnu að
læknar selji siðan þjónustu sina á frjálsum mark-
aði.
Það er hins vegar ekkert vist að almenningur
sjái neitt eftir þvi skipulagi heilsugæslunnar sem
hér hefur verið við lýði, með embættisskipun
lækna i störf, atvinnuöryggi þeirra og greiðslum
af almannafé fyrir hvers kyns tilkostnað á
sjúkrahúsum og viðar. Það getur vel verið að
skattgreiðendur vilji fullt eins skipta við lækna
sem verktaka, eins og læknasamtökin hafa nú
farið fram á að gert verði.
Það er aldrei að vita nema fólkið fái út úr sliku
alveg eins góða þjónustu á lægra verði. Menn
hafa nefnilega ýmsar grunsemdir um það að
rikisskipaðir læknar hafi reynst furðudrjúgir við
að láta mylja undir sig hingað til.
En hitt er annað mál að hróplegar gjaldskrár
sem reknar eru fram með hótunum, eins og nú
hefur gerst illu heilli af hálfu ákafamanna i
læknastéttinni, leiða i engan stað. Enginn stjórn-
málamaður getur látið undan sliku, allra sist um
þessar mundir þegar almennir kjarasamningar
standa fyrir dyrum á hausti komanda og áhersla
er lögð á að koma i veg fyrir almennar grunn-
kaupshækkanir vegna ástands efnahagsmáia.
Langtrúlegast er einmitt að flestum þyki aðrar
stéttir eigi brýnni kjaramál að sækja en læknarn-
ir. Og svo rnikið virðist þó alveg vist að hafi lækn-
um verið umhugað að almenningur fengi skilning
á högum þeirra og samúð með þeirri viðleitni
þeirra að bæta kjör sin, þá hefur foringjum lækna
mistekist svo gersamlega sem frekast er hugsan-
legt. Læknar hafa gert sjálfum sér einstakan
óvinafagnað og verða eflaust lengi að bæta um
fyrir sér að almenningsáliti.
JS
■ Páll Pétursson hafði nýlega
framsögu fyrir nefnd um stór-
iðjutillögu Alþýðu- og Sjálfstæðis-
flokks á Alþingi. Minnihluti
nefndarinnar lagöi sem kunnugt
er til að tillögunni um kosningu
stóriðjunefndar, yrði vísað til
rikisstjórnarinnar, og var það
samþykkt. Páll fjallaði i ræöu
sinni vitt og breitt um stóriðju-
mál, en vék i upphafi aö stjórnar-
andstöðutillögunni:
„Orkustefnunefnd rikisstjórn-
arinnar vinnur ötullega aö þvi
verkefni að kanna nýtingarkosti
raforku og raunar Ueiri starfs-
hópar og nefndir á vegum iðn-
aðarráðuneytisins eins og glögg-
lega hefur komið fram i orku-
málaumræðum undanfarinna
daga. Það eru mörg járn i eldi þar
og við sjáum ekki ástæðu til á
þessu stigi að kjósa enn eina
nefndina, þ.e. þá, sem lagt er til
að kjósa i þessari tillögu.
Hvað varðar nýtingu orku til
stóriðju ber náttúrlega að hafa
það i huga, þótt mikilsvert sé að
nýta orkuna, að stóriðjan greiði
fyrir rafmagnið það sem kostar
að framleiða það á hverjum tima,
og helst svolitið meira til þess að
hagnaður verði af þessum við-
skiptum. Og það verður endilega
að búa svo um hnúta, að aldrei
verði aðrir notendur i landinu fyr-
ir þvi að þurfa að greiða niður
rafmagn, þá raforku, sem til stór-
stóriðjunnar fer, þannig að orku-
sölusamningar til stóriðjufyrir-
tækja verði baggi á landsmönn-
um i gegnum raforkuverð.
Birgir Isl. Gunnarsson eyddi
mjög löngum tima i ræðu sinni til
þess að verja álsamninginn og
þau viðskipti, sem við höfum átt
við Alusuisse á undanförnum ára-
tug. Þessi ræða heföi sómt sér vel
i timariti þeirra álversmanna,
sem mig minnir að heiti tSAL-tið-
indi og kannske eru einhverjir
hlutar hennar komnir þaðan. Mér
fannst sumt svo hraustlega mælt i
þessari ræðu, ennþá hraustlegar
heldur en Birgir Isl. Gunnarsson
gerir venjulega', þvi að hann er að
minum dómi mjög hógvær maður
og sanngjarn i sinum málflutn-
ingi svona dagfarslega. Þetta
fyrirtæki hefur tvimælalaust orð-
ið til þess að raforkunotendur á
tslandi hafa undanfarið orðið að
greiða hærra verð fyrir raforku
heldur en ella, ef álverið væri
ekki til. Að sjálfsögðu hefði verið
virkjað, við Búrfell með einhverri
annarri , áfangaskiptingu heldur
en gert var. En það er ekki eftir-
sóknarvert hlutverk að reyna að
verja þann orkusölusamning.
Stóriðja engin
allsherjarlausn
Auðvitað verða menn að hafa
það i huga, að stóriðja er engin
allsherjarlausn i atvinnumálum
tslendinga. Hún getur orðið þátt-
ur i þeim, en hún er engin alls-
herjarlausn þó ekki væri nema
fyrir það, að það er margfalt dýr-
ara, kannske allt að þvi hundrað-
falt dýrara að stofnsetja hvern
vinnustað, vinnustað fyrir hvern
einstakling i þessum iðnaöi held-
ur en t.d. i smáum iðnaði. Og við
hefðum ekki með nokkru móti
menningarmál
fjárhagslegt bolmagn til þess að
búa til þessa 6.000 vinnustaði,
þessi 6000 atvinnutækifæri, sem
menn eru að tala um aö okkur
vanti til aldamóta, ef þau ættu öll
að koma i svona iðnaöi. Ég er nú
ekkert að taka ábyrgð á þvi að
þetta sé rétt, að við þurfum að
standa skil á þessum 6000 at-
vinnutækifærum. En það er aug-
ljóst, að i heimi þar sem ýmsar
orkulindireru að ganga til þurrð-
ar, þá er réttmætt að nýta vatns-
orku eftir þvi sem eðlilegt er og
án efa hækkar vatnsorkan i verði
á næstu árum og áratugum og þvi
getur verið óhagkvæmt að binda
sig i löngum samningum.
Ég geri ráð fyrir þvi að svo
verði komið kannski á næsta ára-
tug eða um næstu aldamót, að það
verði orðið hagkvæmt fjárhags-
lega að framleiða eldsneyti á
hreyfla með rafmagni.
Stefna Fram-
sóknarflokksins
Ál-samningurinn samrýmist
alls ekki stefnu Framsfl., vegna
þess að hún er ekki þannig mörk-
uð. Ég vildi með leyfi forseta fá
að lesa litla klausu úr tiðindum
frá 17. flokksþingi Framsfl., þvi
1978. Þar segir svo i kaflanum um
atvinnumál:
„Þingið leggur mikla áherslu á
að auka skilning þjóðarinnar á
nauðsyn iðnvæðingar til trygg-
ingar varanlegri hagsæld og þjóð-
arvelferð. Ber að stórauka verk-
þekkingu og hagnýta betur hug-
kvæmni manna við framleiöslu
sérhæfðs varnings til sölu á al-
þjóðamarkaði, enda verði iðn-
Hafsteinn Austmann
á Kjarvalsstödum
Kjarvalsstaðir
Málverkasýning
Hafsteinn Austmann
90 myndir olia og
vatnslitir.
■ Siðastliðinn laugardag, eða 23.
mai opnaðí Hafsteinn Austmann
málverkasýningu að Kjarvals-
stöðum, en um þessar mundir eru
liöin 25 ár siðan hann hélt sina
fyrstu einkasýningu. Hún var i
Listamannaskálanúm gamla, er
stóð við Austurvöll, en var tekinn
ofan fyrir allmörgum árum.
Hafsteinn hóf á sinum tima
myndlistarnám i Myndlista og
handiðaskólanum, en nam siöan
erlendis, aðallega i Paris, og hef-
Frá sýningu Hafsteins Austmann