Fréttablaðið - 05.02.2008, Blaðsíða 14

14 5. febrúar 2008 ÞRIÐJUDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365
RITSTJÓRAR: Jón Kaldal og Þorsteinn Pálsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir FRÉTTASTJÓRAR: Arndís
Þorgeirsdóttir, Kristján Hjálmarsson, Trausti Hafliðason og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál). FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Páll Baldvin Baldvinsson. Fréttablaðið kemur út í 103.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu,
Akureyri og þéttbýlissvæðum á suðvesturhorninu. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
Í tengslum við borgarstjórnar-málin í Reykjavík hafa margir
slegið um sig með ávirðingum og
lýsingarorðum sem allajafna eru
notuð sparlega, en þegar gripið er
til þeirra er dómgreindinni
yfirleitt gefið frí. Við blasir að
fólkið sem býður fram vit sitt og
vilja til að stjórna málefnum
samborgara sinna í Reykjavík
hefur takmarkaða stjórn á
tilfinningum sínum og skapsmun-
um, og finnst ekkert athugavert
við það.
Það er óneitanlega athyglisvert
hvað umskiptin í borginni komu
sitjandi borgarstjórn gjörsamlega
í opna skjöldu, bæði hundrað daga
stjórninni og þeirri sem fyrir var
og er mætt aftur til leiks. Í báðum
tilvikum virtist full þörf á
áfallahjálp fyrir þetta fólk, en
áfallið var þó sýnu meira núna í
janúar og uppnámið eftir því.
Menn neituðu að trúa því að þetta
gæti gerst. Var ógurlega misboðið
og fannst svona spilling nánast
handan við hugmynda flugið.
Í því samhengi kemur mér í hug
spjall tveggja kvenna sem bjuggu í
sama húsi fyrir tveimur áratugum
og kom ágætlega saman. Yngri
konan kom eitt sinn til þeirrar
eldri í miklu uppnámi. Sagði að
eiginmaðurinn væri farinn að
halda framhjá henni og hún væri
alveg niðurbrotin. Þessu hefði hún
síst af öllu átt von á!
„Við hverju bjóstu?“ spurði eldri
konan. „Þú varst sjálf með þessum
manni í langan tíma meðan hann
var kvæntur annarri konu!“
Þetta þótti þeirri yngri ekki sam-
bærilegt. Ekki frekar en vandlæt-
urunum sem lýsa eigin valdafíkn
sem dyggð og hugsjónum en
annarra sem smán og sölu-
mennsku.
Í meðbyr og mótlæti
Þátttaka í stjórnmálum er lær-
dómsrík, skemmtileg og gefandi
þegar best lætur, en pólitíkin er
líka bæði flókin og viðsjál. Þeir
sem halda að hún sé fugl í hendi
þegar einhverjum áfanga er náð,
verða yfirleitt reynslunni ríkari
fyrr en þeir kæra sig um. Geti þeir
sem veljast til forystu ekki haldið
ró sinni og reisn bæði í meðbyr og
mótlæti ættu þeir að velja sér
annan vettvang. Þessi almenningur,
sem allir segjast vera málsvarar
fyrir, á ekki að þurfa að vera miður
sín heima í stofu vegna augljósrar
óhamingju, vanstillingar og
vonbrigða kjörinna fulltrúa, þegar
eitthvað bjátar á.
Ætli menn að starfa í stjórn-
málum þurfa þeir að vera eins og
skátarnir: ávallt viðbúnir. Viðbúnir
hverju sem er. Óvæntu áfalli,
tækifærum sem opnast, skyndileg-
um breytingum og málum sem þola
ekki bið. Þeir eiga að vera læsir á
umhverfi sitt, vita hvert þeir eru
að fara, og hvers vegna. Vinna
skoðunum sínum og hugsjónum
fylgi og reyna að leiða almennings-
álitið, ekki elta það.
Við erum svo lánsöm að eiga vel
menntað fólk á öllum sviðum og
það er mikill fengur að því að fá
það til starfa í stjórnmálum. Hins
vegar er ekki hægt að mennta sig
til að verða almennilegur stjórn-
málamaður. Menn verða að vaxa
upp í það og það er ekki hægt að
stytta sér leið.
Gáfaðastir, bestir og duglegastir
Þegar ég gekk til liðs við stjórn-
málahreyfingu fyrir löngu síðan
skoðaði ég einnig stefnuskrár og
baráttumál annarra flokka. Þegar
fram liðu stundir fór ég að veita
því athygli hvernig málflutningur
fólks í stjórnmálum endurspeglar
persónulegt mat þess á eigin
hreyfingu og þeim sem þar eiga
samleið. Með hæfilegri einföldun
má segja að það sé þannig: Vinstri
menn halda að þeir séu gáfaðri en
aðrir, kratar halda að þeir séu
betri en aðrir, framsókn heldur að
hún sé víðsýnni en aðrir og hægri
menn halda að þeir séu duglegri
en aðrir.
Vinstri menn hafa lengst af
trúað því að skapandi hugsun í
menningu og listum væri
óhugsandi hjá öðrum en þeim
sjálfum og nú bregðast þeir við
með þjósti ef hægri menn tala um
umhverfisvernd. Það sé ómark og
uppgerð. Kratar telja að þeir hafi
meiri samkennd með lítilmagn-
anum en aðrir og hafi fundið upp
samhjálpina. Framsókn hefur
jafnan lagt áherslu á að hún gæti
unnið til hægri og vinstri og væri
opin í báða enda. Hægri menn
telja að engum sé treystandi til að
reka fyrirtæki og stjórna landinu
nema þeim.
Allt er þetta náttúrlega tóm
ímyndun og sprottin úr félags-
kerfum þar sem fólk sem velur
sömu leið talar hvert upp í annað
og fer smám saman að villast á
skoðunum og staðreyndum. Og
auðvitað finnst öllum þeir vera
þetta allt í senn: Duglegastir,
víðsýnastir, gáfaðastir og bestir.
Nema hvað!
Ávallt viðbúin
Í DAG | Stjórnmál
JÓNÍNA MICHAELSDÓTTIR
Össur
Iðnaðarráðherra kveðst sannfærður
um að hafa gert rétt þegar hann
skipaði í embætti ferðamála- og
orkumálastjóra. Ekkert sé að
þeim að finna „einsog
nú er komið vel fram,“
skrifar hann á vefsíðu
sína. Þetta er mikill
misskilningur hjá Össuri
enda hefur hann ekki
annað en eigin
rökstuðning
fyrir ráðn-
ingunum til
að byggja
orð sín á.
Umsækj-
andi um
embætti
orkumálastjóra hefur ákveðið að vísa
ákvörðun ráðherrans til umboðs-
manns Alþingis og umsækjandi um
embætti ferðamálastjóra skoðar sinn
gang. Það verður í fyrsta lagi eftir
úrskurð umboðsmanns sem Össur
getur sagt að ekkert sé að skipunun-
um að finna. Fyrr eru orð í þessa
veru algjörlega marklaus.
Vott
Hafi það farið fram hjá
einhverjum þá var alþjóðlegi
votlendisdagurinn á
laugardag. Ekki varð
þess vart að hið
opinbera gerði
nokkurn skapað-
an hlut í tilefni
dagsins.
Spurt og svarað
Vestmannaeyjar og allt sem heyrir
til þeirra er Árna Johnsen hugleikið.
Nú spyr hann samgönguráðherra
í þinginu: „Eru mörg dæmi um að
Flugfélag Vestmannaeyja hafi flogið á
milli lands og Eyja á sl. sex mánuð-
um þegar Flugfélag Íslands hefur
ekki flogið?“ og má vænta svars
innan nokkurra daga. Í takt við
leikreglur í pólitíkinni spyr Árni
vísast ekki af einskærri forvitni.
Sjálfsagt veit hann að svarið
við spurningunni er já og
ætlar að gera sér úr
því pólitíska veislu.
bjorn@frettabladid.is
UMRÆÐAN
Trúmál
Á síðasta ári var talsverð umræða í samfélaginu um þátt kristinnar trúar
í menntun barnanna okkar og aðkomu
Þjóðkirkjunnar að grunnskólum landsins.
Sjálfur er ég talsmaður þess að dregið
verði úr vægi kristinnar „fræðslu“ í námi
grunnskólabarna á kostnað veraldlegrar
trúarbragðafræðslu. Einnig er ég
eindregið á móti Vinaleiðinni, sem ég
hyggst mæla gegn með því að styðjast við
nýlega prédikun sr. Maríu Ágústdóttur,
„Krafa Guðs“ (tru.is).
María segir að lesa megi úr Biblíunni að ástin á
guði kristinna manna sé forsenda þess að geta
borið hlýhug til náungans. Hún gefur í skyn að
Jesú hafi verið ötull talsmaður þessa sjónarmiðs.
Síðan segir hún: „Málið er ekki ,bara‘ að elska Guð
eða ,bara‘ náungann, heldur er hvort um sig háð
hinu. Án elskunnar til Guðs er erfitt að koma fram
við fólk af kærleika“.
Það sem fyrst blasir við er að María gefur í skyn
að trúleysingjar séu illa færir um að elska
fjölskyldu sína og vini, sem endurspeglar
álíka óupplýst ummæli biskupsins og
annarra þjóna kirkjunnar um trúleysingja
og trúleysi. Ummæli Maríu fela hins
vegar í sér miklu breiðari skírskotun því
hún segir blátt áfram að allir þeir sem
ekki hafi meðtekið kristna trú eigi erfitt
með „að koma fram við fólk af kærleika“.
Hér vegur María illilega að öllum þeim
milljörðum einstaklinga sem ekki hafa
meðtekið boðskap Biblíunnar.
Það er með ólíkindum að nokkur geti
haldið fram viðlíka sjónarmiðum og
María gerir, sem endurspeglar sjálfhverf-
una sem innifalin er í flestum trúarbrögð-
um. Ekki dytti mér í huga að halda því fram að þar
sem María byggir siðferði sitt á trú á guð, sem að
öllum líkindum er ekki til, eigi hún erfitt með „að
koma fram við fólk af kærleika.“ Ég amast ekki við
því að María spúi þessu eitri óumburðarlyndis yfir
söfnuð sinn en ég efast stórlega um að veita eigi
henni og skoðanasystkinum hennar innan Þjóð-
kirkjunnar beinan aðgang að börnunum okkar
innan veggja grunnskólans.
Höfundur er vísindasagnfræðingur.
Sjálfhverfur prestur
STEINDÓR J.
ERLINGSSON
Öskudagur!
Grímur í miklu úrvali
www.IKEA.isOpið 10-20 virka daga Laugard. 10-18 Sunnud. 12-18
295,-
KLAPPAR MASKERAD
gríma og spöng ýmsar teg.
Vinstri menn hafa lengst
af trúað því að skapandi
hugsun í menningu og
listum væri óhugsandi hjá
öðrum en þeim sjálfum.
R
úmlega eitt hundrað konur hafa í blaðaauglýsingu,
og bréfi sem sent var til fimmtán stærstu fyrir-
tækja landsins, boðið fram krafta sína til stjórn-
arsetu í fyrirtækjum. Ástæðan fyrir framtaki
þessara kvenna er sú að enn árið 2008 eru innan
við 10% þeirra sem sitja í stjórnum stærstu fyrirtækja
landsins konur, hundrað árum eftir að fyrsta konan tók sæti
í bæjar stjórn Reykjavíkur og liðlega þrjátíu árum eftir að
viður kennt var í lagasetningu að konur og karlar skyldu hafa
jafnan rétt.
Ýmsar skýringar eru á lofti þegar reynt er að grennslast
fyrir um hverju það sæti að hlutfall kvenna í stjórnum stórra
fyrirtækja sé svo lágt. Konum er bent á að bíða bara rólegar,
þróunin í átt til aukinna valda kvenna í fyrirtækjum landsins
taki sinn tíma. Ef þær segjast ekki vera tilbúnar til að bíða
lengur er hinu slengt fram: Konur segja alltaf nei. Þær eru
ekki tilbúnar til að axla ábyrgð þegar á hólminn er komið. Það
er ekki síst þessari kenningu til höfuðs sem Félag kvenna í
atvinnurekstri í félagi við LeiðtogaAuði birti auglýsinguna í
blöðum í vikunni sem leið. Konurnar hundrað heita því nefni-
lega að segja já ef til þeirra er leitað og þær beðnar að taka
sæti í stjórn fyrirtækis.
Það hlýtur að vera akkur fyrir hvert fyrirtæki að marg-
breytileg sjónarmið liggi að baki stjórnun þess. Þeir sem
bera ábyrgð á því að leita eftir fólki til stjórnarsetu sýna því
ótrúlega mikið hugmyndaleysi við val sitt því iðulega eru
stjórnir fyrirtækja skipaðar ákaflega einsleitum hópi karla
sem jafnvel eru flestir á sama aldri.
Rætt hefur verið um að setja lög um kynjakvóta í stjórn-
um fyrirtækja en til þess ráðs hefur til dæmis verið gripið
í Noregi. Slík kvótastefna er umdeild en viðskiptaráðherra
hefur ekki útilokað að kynjakvóti komi til greina.
Framtak kvennanna sem auglýstu krafta sína í blöðunum
leiðir vonandi til þess að konum muni fjölga í stjórnum fyrir -
tækja, ekki á næsta ári eða eftir tíu ár heldur strax. Konur
mega ekki vera að því að bíða lengur. Þær hafa menntað
sig og atvinnuþátttaka þeirra er nú ekki fjarri atvinnuþátt-
töku karla. Fyrirtækin sjálf mega ekki heldur vera að því að
bíða. Þau geta ekki lengur leitt hjá sér krafta og hugmyndir
kvenna.
Kannanir hafa sýnt að þeim fyrirtækjum sem hafa konur í
stjórnum sínum vegnar að jafnaði betur en fyrirtækjum sem
hafa á að skipa einkynja karlastjórn. Það mætti því spyrja
hvort fyrirtækin í landinu hafi efni á því að hafna ævinlega
konum þegar kemur að því að velja fólk til stjórnarsetu.
Það er kominn tími til að upphefja karlaveldið í stjórn-
um fyrirtækja og hleypa þangað inn fleiri sjónarmiðum.
Konurnar hundrað hafa boðið fram krafta sína og ljóst er að
þær eru bara toppurinn á ísjakanum. Miklu fleiri konur eru
tilbúnar að axla miklu meiri ábyrgð en þær gera nú.
Hundrað konur segjast tilbúnar
til að taka sæti í stjórnum fyrirtækja.
Konur
segja já
STEINUNN STEFÁNSDÓTTIR SKRIFAR