Fréttablaðið - 24.10.2008, Blaðsíða 8

8 24. október 2008 FÖSTUDAGUR
EFNAHAGSMÁL Alþýðusamband
Íslands, ASÍ, spáir því að verð-
bólga fari upp undir 23 prósent í
upphafi næsta árs, hjaðni fljótt og
verði komin niður í 2,5 prósent í
lok ársins. Atvinnuleysi verði 4-5
prósent á næsta ári, kjör heimil-
anna og fyrirtækja skerðist. For-
gangsmálið sé að ná niður verð-
bólgu og styrkja gengi krónunnar.
Mikil óvissa er fram undan í
efnahagsmálum þjóðarinnar og
því hefur ASÍ ekki tekið saman
spá, heldur aðeins rit um horfurn-
ar 2008-2010. ASÍ gerir ráð fyrir
því að tiltrú skapist á krónuna að
nýju og gengið styrkist. Gengis-
vísitalan verði komin í 160 stig á
árinu 2010 sem þýðir styrkingu
um fimmtung frá því sem nú er. Í
riti ASÍ kemur fram að kaupmátt-
ur launa hafi rýrnað um fimm pró-
sent síðasta árið vegna verðbólgu,
kaupmátturinn muni rýrna um 7-
7,5 prósent á þessu ári og annað
eins á næsta ári en aukist svo á ný
árið 2010.
ASÍ gengur út frá því að helm-
ingur útlendinga, sjö til átta þús-
und manns, hverfi fljótlega af
landi brott. Búist er við að allt að
tíu þúsund störf geti tapast á
næstu tveimur til þremur árum,
þar af sex þúsund störf í mann-
virkjagerð og verður áfallið því
mest í þeirri grein. Í verslun og
þjónustu er talið að um fimm þús-
und störf geti tapast og allt að
fimm þúsund störf í fjármálaþjón-
ustu og fasteignaviðskiptum. Stöð-
ugleiki verður á opinberum vinnu-
markaði.
Í efnahagsspánni er gengið út
frá því að leitað verði aðstoðar
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins og frek-
ari aðstoð fáist í kjölfarið frá
alþjóðasamfélaginu. „Jafnframt
er mikilvægt að leggja strax
grunninn að stöðugleika til lengri
tíma með því að stefna markvisst
að upptöku evru. Sú ákvörðun
skiptir sköpum til að auka trúverð-
ugleika á íslenskt efnahagslíf sem
er lykilatriði til þess að við náum
jafnvægi í hagkerfinu og getum
unnið okkur út úr núverandi efna-
hagsþrengingum,“ segir í ritinu.
Grétar Þorsteinsson, forseti
ASÍ, talaði um „skipbrot“ efna-
hagsstefnunnar í ræðu sinni og
taldi nauðsynlegt að fara ofan í
saumana á atburðarásinni til að
koma í veg fyrir að svona nokkuð
gerist aftur. „Ísland er í augum
umheimsins rúið trausti,“ sagði
hann og taldi einu færu leiðina að
Ísland sækti um aðild að Evrópu-
sambandinu, færi í aðildarviðræð-
ur og færi svo í þjóðaratkvæða-
greiðslu. ghs@frettabladid.is
Evra skiptir sköpum að mati
forseta Alþýðusambandsins
ASÍ spáir fimm prósenta atvinnuleysi, yfir 20 prósenta verðbólgu og minnkandi kaupmætti. Alþjóðlegrar
aðstoðar er þörf og sækja þarf um aðild að Evrópusambandinu. Landið rúið trausti, að sögn forseta ASÍ.
FARA ÞARF OFAN Í SAUMANA Grétar Þorsteinsson, forseti ASÍ, telur íslenskt efna-
hagslíf hafa beðið skipbrot. Nauðsynlegt sé að fara ofan í saumana á atburðarásinni
til að koma í veg fyrir að hið sama gerist aftur. FRÉTTABLAÐIÐ/ARNÞÓR
Hvað gerist þegar þriðji ísbjörninn
gengur á land og móttökunefndin
samanstendur af þremur hugmynda-
ríkum krökkum.
hann er kominn!
Sprenghlægileg saga
eftir einn vinsælasta
barnabókahöfund landsins.
VINNUMARKAÐUR Jóhanna Sigurðar-
dóttir, félags- og tryggingaráð-
herra, kynnir í dag fyrir ríkis-
stjórninni hugmyndir sem eiga að
hvetja fyrirtæki til að hagræða án
uppsagna þannig að launafólk geti
áfram verið virkt á vinnumarkaði.
Hún greindi frá þessu á ársfundi
ASÍ í gær.
Jóhanna leggur meðal annars til
að tímabilið, sem tekjutengdar
atvinnuleysisbætur eru greiddar
fyrir, geti lengst þegar fólk sækir
um bætur samhliða minnkuðu
starfshlutfalli auk þess sem tekj-
urnar skerði ekki atvinnuleysis-
bæturnar. Starfsmaður í fullu
starfi getur þá minnkað starfshlut-
fall sitt um helming og fengið á
móti helmings tekjutengdar
atvinnuleysisbætur að hámarki
110 þúsund krónur í allt að hálft ár
án þess að launin skerðist.
Jóhanna ræddi einnig ofurlaun
og lífeyrisgreiðslur. Hún vill
breyta því að hæstu launagreiðslur
í öllu stjórnkerfinu séu laun banka-
stjóra nýju ríkisbankanna. Jóhanna
telur að „með stjarnfræðilegum
ofurkjörum slitu menn sig í raun
úr siðferðilegu sambandi við þjóð-
ina og með ótrúlegum kaupréttar-
samningum fóru stjórnendur bank-
anna fram í útrásinni af alltof
miklum glannaskap þar sem spilað
var djarft með almannafé.“ - ghs
ÚR SAMBANDI VIÐ ÞJÓÐINA „Með stjarnfræðilegum ofurkjörum slitu menn sig í raun
úr siðferðilegu sambandi við þjóðina,“ segir Jóhanna Sigurðardóttir. FRÉTTABLAÐIÐ/ARNÞÓR
Félagsmálaráðherra á ársfundi Alþýðusambandsins:
Tillaga um að breyta
Atvinnuleysisbótum
EFNAHAGSLÍF Ólafur Ísleifsson, lekt-
or við Háskólann í Reykjavík, segir
að kjarninn í efnahagsstefnu
Íslendinga, umgjörð efnahagslífs-
ins og skipan gjaldeyrismála, hafi
brugðist.
Ólafur sagði á ársfundi Alþýðu-
sambandsins, ASÍ, í gær að þessi
tilraun hafi í raun ekki átt sér neinn
bakhjarl í Seðlabankanum því hann
hafi ekki haft nægilegt afl. Fjár-
málageirinn hafi verið í sérstakri
áhættu því íslensku bankarnir hafi
ekki átt nógu sterkan bakhjarl í
Seðlabankanum.
„Sú heimagerða stefna sem fólst
í þessari tilraun ásamt misráðnum
aðgerðum, aðgerðaleysi og ógæti-
legum ummælum
af hálfu þeirra
sem síst skyldi
hafa gert vandann
hér á landi enn
þungbærari en
annars staðar,“
sagði hann.
Ólafur sagði að
þjóðin yrði að
draga réttan lær-
dóm af þessu og
mætti ekki endurtaka tilraunina.
Þá eigi að leita eftir því að fá aðild
að evrópska myntkerfinu sem allra
fyrst og eignast um leið bakhjarl í
Evrópska seðlabankanum. „Þessi
skipan yrði tímabundin þar til við
fengjum fulla aðild að Evrópska
myntbandalaginu í krafti aðildar
að Evrópusambandinu.“
Ólafur sagði að Íslendingar yrðu
að endurheimta traust umheimsins
með því að þeir sem ábyrgð bera
axli hana og þjóðin horfist í augu
við atburðina. „Við þurfum óháða
úttekt alþjóðlegra stofnana og
erlendra manna sem njóta virðing-
ar og trausts til að það megi liggja
fyrir gagnvart umheiminum og
okkur sjálfum hvernig það gat
gerst að vestrænt lýðræðisríki,
norður-evrópskt iðnríki, meðal
hinna auðugustu í heimi, skyldi
rata í þá stöðu sem við erum í.“
- ghs
ÓLAFUR
ÍSLEIFSSON
Lektor við HR segir að tilraunin frá 2001 hafi mistekist herfilega:
Þurfum aðild að myntkerfinu
1. Hvað heitir nýjasta skáld-
saga Einars Kárasonar?
2. Í hvaða grein verður keppt
að Skarði í Miðdölum á laug-
ardag?
3. Hvaða þingmaður Sjálfstæð-
isflokksins segist aldrei munu
samþykkja fátækt á Íslandi?
SJÁ SVÖR Á SÍÐU 34
IÐNAÐUR Þrátt fyrir efnahags-
ástandið á Íslandi hefur Alcoa
Inc. enn fullan hug á að reisa hér
annað álver. Þetta sagði Kevin
Anton, varaforseti Alcoa, á
blaðamannafundi í Bandaríkjun-
um í gær.
Þetta kemur fram á fréttavef
MetalBulletin.com, sem sérhæfir
sig í markaðsfréttum af málmiðn-
aði. „Þegar horft er til framtíðar
hefur Ísland ótrúlegar undirstöð-
ur til að byggja á,“ er haft eftir
Anton. Alcoa hefur þegar lagt
fram matsáætlun vegna álvars á
Bakka við Húsavík. Tillagan gerir
ráð fyrir allt að 346 þúsund tonna
framleiðslugetu. - ss
Varaforseti Alcoa:
Vilja enn annað
álver á Íslandi
ÍSRAEL, AP Shimon Peres, forseti
Ísraels, segist styðja „andann“ í
friðartillögum Arababandalags-
ins, sem lagðar voru fram árið
2002 til lausnar á deilum Ísraels
og Palestínumanna.
Ísraelskir ráðamenn hafa
hingað til ekki viljað taka undir
þessar tillögur, en Peres sagði í
gær, á sameiginlegum blaða-
mannafundi með Hozni Mubarak
Egyptalandsforseta, að þær bjóði
upp á tækifæri til að koma á friði
í Mið-Austurlöndum.
Tillögurnar ganga út á það að
arabaríkin viðurkenni tilverurétt
Ísraels gegn því að Ísraelsmenn
yfirgefi öll þau svæði sem
hernumin voru árið 1967. - gb
Shimon Peres:
Segist styðja
tillögur araba
SHIMON PERES Forseti Ísraels lýsir
stuðningi við friðartillögur arababanda-
lagsins. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
VEISTU SVARIÐ?