Tíminn - 27.06.1982, Blaðsíða 16

SUNNUDAGUR 27. JÚNÍ 1982.
■ Við kunningi minn ætluðum að láta
gamlan draum rætast, flytja til Banda-
ríkjanna og opna þar bakarí. „Einars &
Aggies bakery“. Við fórum í rannsókn-
artúr vestur til að kynna okkur
aðstæður. Við flugum með Finnair -
breiðþotu og á leiðinni var boðið uppá
bíósýningu. Myndin sem sýnd var hét
„Deep Throat“ og var með einhverri
Lovlace ef ég man rétt. Sumum þótti
myndin ósmekkleg en ástæðan fyrir vali
hennar mun hafa verið sú að útfrá
múnderingu leikenda stóðu forráðamen
flugfélagsins i þeirri meiningu að hún
ætti öll að gerast í finnsku gufubaði.
Við hröktumst hálfringlaðir eftir
flugið inní járnbrautarvagn sem æddi
strax af stað beint oní jörðina. í
vagninum birtist maður klæddur ein-
kennisbúningi og með sjálfvirkan Karl-
Gústaf riffil, þegar augun vöndust
flöktandi Ijósunum gat ég lesið á skiltið
fyrir aftan hann:
Smoking
Littering
Spitting
Radio Playing.
járnarusli í kjallaranum og skarst á fæti.
Ég kveikti á Zippokveikjaranum og
studdi félagann haltrandi og blóðugan af
stað. Eftir gráum gangi. Einhversstaðar
draup vatn. í fjarska. Það bergmálaði.
Nú var portið handan dyranna orðið
fullt af sirenuvæli og eins gott að koma
sér burt. En hvert? Ég elti litinn
krókódil sem svamlaði eftir drullunni á
ganginum. Kannski var hann að flýja
undan okkur. Þetta voru ranghalar,
hurðarlaust helvíti. Loksins fundust dyr
sem virtust liggja út, þær voru læstar en
með þvi að kasta okkur á hurðina tókst
að opna. Við komum út í lokaða
hliðargötu. Hún var full af svertingjum
i úfnum ham. Minnstakosti 50. Éinn
með svarta leðurhanska stóð uppá
bilhræi og hélt ræðu. Um misréttið í
þessu landi. Us color’ people doin’ all
the worst jobs never gettin’ paid nothin’
but always gettin blamed! Hann fipaðist
náttúrlega þegar hurð molaðist við hlið
hans og við tveir ultum út, allt
steinþagnaði. Svo veifaði foringinn
hendi og tveir þungaviktarblámenn
læstu okkur fasta. -Some white
mothers, boss, what shall we put up with
’em? Við vorum óvopnaðir, annar
slasaður, greinilega á flótta undan sömu
skíthælunum og ofsóttu þá sjálfa. Við
fengum séns. Klapp á bakið. Ræðu-
maðurinn hélt áfram. Benti á húsin í
kring. Hérna er okkur boðið uppá að
búa. Ég var búinn að bursta af mér
mesta rykið og leit i kringum mig. Allt
var niðurnítt, hálfhrunið eða brunnið.

á áttræðisaldri. Það gat vel passað. Og
einmitt líklegt að þau væru búin að skifta
um nafn, jájájá. Hún lýsti þeim nánar
og ég gladdist við, þetta var greinilega
rétta fólkið. Ignatius reyndar orðinn
þvengmjór, en annað eins hefur nú
skeð. Hún gaf mér upp heimilisfangið
og sagðist þurfa að halda áfram að tæma
vindlastubba úr öskubökkum. Ég
kvaddi hana himinlifandi. Ég sagði
Agga fréttirnar þar sem hann lá i sófa
og horfði á myndina „Along came
Jones“ í sjónvarpinu. Hann ætlaði ekki
að trúa sinum eigin eyrum. Kannski
þyrfti hann að fá sér ný. Við vöktum alla
nóttina yfir sjónvarpinu og um morgun-
inn lögðum við af stað með gulum
leigubíl útí Queens. Þar var beyglaður
skrjóður fullur af ryki og búið að skera
í sætin. Það hvarflaði að mér að þetta
væri annar af bilunum sem við sáum
lenda i árekstri kvöldið áður, en það gat
ekki verið þvi bílstjórinn i þessum leit
út alveg eins og Robert deNiro.
Þegar við komum að húsinu var
lögreglan búin að umkringja það.
Gömul kona sem var mjó einsog
tannstöngull æddi æpandi um svæðið.
Innanúr húsinu bárust öskur og útá
tröppumar var leiddur sonur hennar i
spennitreyju. -This isn’t Russia! öskraði
hann og ranghvolfdi augunum. -Mrs
Reilly! ávarpaði ég gömlu konuna, hún
leit á mig með skelfingarsvip og flúði
æpandi inní einn lögreglubílinn. Við
fengum nægar upplýsingar hjá nágrönn-
unum sem vildu segja okkur allt af þvi
HUMAN FUCK - UPS
Undirritunin var ógreinileg, en ég var
svo ruglaður að ég héit hana vera, með
venlig hilsen, Brésneff. Ég bar þetta
undir Agga en hann spurði hvort ég væri
orðinn brjálaður, hérna gæfi Brésneff
engar fyrirskipanir, allra síst á dönsku.
Ég hefði getað sagt mér þetta sjálfur.
Strax og hægðist um fór ég að djöflast
i simanum á hótelherberginu til að reyna
að hafa uppá náunga sem við þurftum
að tala við og átti að búa hérna í
Ameriku einhversstaðar, yes, thank you
operator, can you tell me if there is a
fellow named I.J. Reilly registered
somewhere in your... What... I? eh,yes,
that is for Ignatius...-Nú? Ekkert númer
fékk ég og engin miðstöð gat hjálpað
mér, það var kannski ekki von því það
eina sem ég vissi var að maðurinn bjó
einhversstaðar i þessu landi, sem
reyndar er heil heimsálfa. Reilly hafði
verið pulsusali í New Orleans en orðið
að hrekjast þaðan vegna pólitiskra
ofsókna (seint verður Asgeir Hannes
svældur út fyrir Gullbringu & Kjós). Svo
ég gafst upp á símanum og við hlupum
út í skýjakljúfanóttina til að elta allt
sírenuvæl sem við heyrðumenþað þýddi
ekki neitt, einn löggubíll æddi i þessa
átt, brunó kom beint á móti og þegar
við ætluðum að fylgja sjúkrabíl í fullum
skrúða eftir þriðju götunni heyrðum við
skothljóð innan úr skuggasundi á vinstri
hönd. Þar var hálfkulnað bál, bílhræ,
allt i drasli og brotnum rúðum. Eitthvað
hreyfðist. Allir flúðu og þegar
liðsstyrkur löggæslunnar nálgaðist
vorum við einir í portinu fyrir utan þá
skotnu. Eins gott að pilla sér. Niður
tröppur innst í portinu. Aggi flæktist i
Pappi i gluggakörmum. Eða ekkert.
Snúrur útum allt. Sorpi eytt á bálköstum
útá miðri götu. Fólk að slást. Grátur.
Talandi höfuð / hlægjandi höfuð /
Aaaaaa... Við þökkuðum fyrir vinsam-
legheitin og héldum af stað. Okkur
langaði heldur ekki i svona sigarettu
sem leit út einsog lítill lúður. Við
keyptum sex bjórdósir, sixpakk, í
sjoppu og leituðum að stað til að anda
rólegar. Sáum á næsta horni upplýst
súlnahús sem gæti hafa verið Parþenon-
hofið á Akrópólís ef það hefði verið
gisnara og ekki stæði U.S. Mail á
gaflinum. Það lágu marmaratröppur
uppað musterinu og við settumst á þær
miðjar. Ennþá voru svertingjarnir að
funda útá horni og herópin sem þaðan
heyrðust urðu æ hryssingslegri. f
nokkrum fjarska var þyrping svartra
ibúðarblokka og þaðan bárust með
stuttu millibili drunur og eldglæringar.
Svo varð harður árekstur tveggja gulra
leigubíla á götunni fyrir neðan okkur og
mannfjölda dreif að utanúr myrkrinu til
að fylgjast með djöfulgangi bilstjóranna
sem hótuðu að skjóta hvor annan. Ég
var dálitið spældur yfir að hvorugur
þeirra skyldi líta út eins og Robert
deNiro. Áhorfendur voru sviknir um
skotbardagann því þeir bara slitu sundur
beygluð og skæld bilhræin og óku af
stað. Annar þeirra komst ekki lengra en
útað næsta horni, þar veifaði honum
gamall maður á Tarzan sundskýlu og
sveiflaði sér í aftursætið með siguröskri.
Dr. Weissmiiller I presume.
Uppúr þessum þönkum vorum við
vaktir með kylfuenda sem potað var i
axlirnar. Þungvopnaðir lögreglumenn
skipuðu okkur ergilega að fara niðraf
tröppunum. Annar svartur en hinn
hvítur. Bannað að sitja hérna! Er þetta
Svíþjóð? spurðum við, allt bannað!
-Ég bara vinn hérna, sagði sá hvíti.
En við fengum heiðursfylgd þeirra niðrá
götu. Þangað voru mættir nokkrir af
útifundinum frá þvi áðan. Einn þeirra
spurði hvort við hefðum verið reknir
niður. Við héldum það nú. Gæinn var
ennþá í úfnum ham eftir fundinn og
bölsótaðist útaf óréttlætinu, við venju-
legt fólk mættum ekki einu sinni sitja á
þessum tröppum þeirra. Aggi sagði að
svona væru nú mannréttindin í dag. -Its
no human rights man, sagði sá blakki,
its human fuck-ups!
Ég gaf honum einn bjór og við
kvöddumst. Hann sagði okkur að
skilnaði og var þá orðinn laumulegur að
hann gæti útvegað allt sem okkur
vantaði. Við þökkuðum kærlega fyrir
það, Aggi sagði að sig vantaði sérbökuð
vinarbrauð og sínalco, en mig vantaði
Playboy og rakspíra. Hann fór með
okkur i búð sem var opin allan
sólarhringinn og þegar við kvöddumst
aftur var hann á svipinn eins og hann
hefði ekki meint nákvæmlega þetta.
Uppá hótelherbergi fór ég aftur að
reyna að hafa uppá Mr. Reilly. Kom
allsstaðar að tómum kofunum. Nema
þegar ég af hálfgerðri rælni hringdi í
höfuðstöðvar Bell-símafyrirtækisins og
bar upp erindi mitt. Þar lenti ég á rámri
konu sem hafði greinilega mjög gaman
af því að tala, hún yfirheyrði mig um allt
sem Ignatiusi þessum viðkom, loksins
varð mér á að spyrja hver hún væri. Hún
kvaðst sitja i forstjórastóli fyrirtækisins,
hún skúraði þar á hverri nóttu. Og hún
sagðist geta hjálpað mér. Hún byggi
nefnilega útí Queens, og i sömu götu og
hún væru til húsa mæðgin sem gætu vel
verið þetta Reilly fólk sem ég væri að
tala um. Hann væri um fertugt og hún
Aggi var með myndavél og þeir héldu
að þeir yrðu kannski ríkir og frægir
einsog Kennedybræðurnir ef þeir kæm-
ust í blöðin. Jafnvel skotnir. Þeir kváðu
þennan hræðilega son hafa lokað
mömmu sina inni í fimmtán ár og svelt
hana megnið af tímanum, en hann væri
bókaortnur og séní og sprengjusérfræð-
ingur sem héldi alla tossa heimsins hafa
gert bandalag gegn sér. Hann færi aldrei
út fyrir hússins dyr sjálfur nema á
nóttunni, þá eigraði hann um, einmana
einsog heimskautarefur, klæddur stíg-
vélum og regnfrakka einum fata og
gramsaði i öskutunnum nágrannanna,
aumingja gamla konan hafi ekki séð
sólina eða dagsbirtuna árum saman og
svona menn ætti bara að loka inná hæli.
Svo ruddi lögreglan svæðið og
hermenn voru sendir inni húsið til að
gera þar heilan sprengjulager dvirkan,
við vorum komnir með höfuðverk af
svefnleysi og iátum og fórum. Þegar við
lásum í blöðunum daginn eftir að þessi
sprengjudella hefði bara verið klár
uppspuni sannfærðumst við um að ef
þetta væru Reilly mæðginin frá New
Orleans, þá væri ekki orð að marka
kellinguna, hún væri bara orðin svona
mjó og rugluð af þvi að drekka ofnbakað
rúsínuvín.
Sárir og þreyttir útaf endalokunum
tókum við Greyhound til Memphis,
eitthvað átóritet i bakarísmálum hafði
frætt okkur á því að þar væru einungis
starfrækt þrjú bakari i bænum, og litið
fleiri i öllu Tennesseefylki. Stundum er
spilað með mann einsog hina vitleysing-
ana. Gæfulegri var dellan sem beið
okkar þar.
Einar Kárason,
rithöfundur, skrifar
frá Kaupmannahöfn
um Bandaríkjaför