Fréttablaðið - 24.01.2009, Qupperneq 18

18 24. janúar 2009 LAUGARDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
MENNING: Páll Baldvin Baldvinsson fulltrúi ritstjóra pbb@frettabladid.is VIÐSKIPTARITSTJÓRI: Óli Kr. Ármannsson olikr@markadurinn.is HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Emilía Örlygsdóttir emilia@frettabladid.is
og Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf.
RITSTJÓRAR: Jón Kaldal jk@frettabladid.is og Þorsteinn Pálsson thorsteinn@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI:
Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 103.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili
á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur
sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
UMRÆÐAN
Grétar Mar Jónsson skrifar um sjáv-
arútvegsmál
Enn bólar ekki á vilja til endurskoð-unar í fiskveiðistjórninni af hálfu
framsóknarmanna, að sjá má, þótt kerf-
ið sé ein helsta rót vandans sem við er að
fást í íslensku efnahagslífi.
Ég hvet landsmenn til þess að fylgjast
vel með því hvort flokkurinn ætlar að
halda áfram á braut þess þjóðhagslega
óhagkvæma kerfis í sjávarútvegi sem hefur verið
við lýði með því að sópa arfleifðinni undir teppið í
þessu efni.
Íslendingar þurfa engan málamyndaleik þess
efnis að setja ákvæði um fiskimiðin í stjórnarskrá,
því lögin um stjórn fiskveiða eru nægilega skýr,
þess efnis að fiskimiðin kring um landið eru sam-
eign þjóðarinnar.
Hið frjálsa framsal sem fyrrverandi formað-
ur Framsóknarflokksins tók þátt í því að setja inn
í þau hin sömu lög, gekk gjörsamlega á skjön við
fyrstu grein laganna með framkvæmd mála s.s.
veði í fjármálastofnunum og öllu því
braski og óheilbrigðu verðmyndun sjáv-
arafurða sem þar átti sér stað. Ef stjórn-
sýslulög hefðu tekið gildi á þeim tíma er
fyrrum formaður Framsóknarflokks-
ins sat sem sjávarútvegsráðherra, hefði
sá hinn sami að öllum líkindum verið
vanhæfur til ákvarðanatöku um málið,
vegna aðkomu að sjávarútvegsfyrirtæki.
Öll sú þjóðhagslega verðmætasóun
sem kvótakerfi sjávarútvegs hefur vald-
ið með framsalsheimildaákvæði lag-
anna, er gífurleg og nægir þar að nefna
atvinnu og eignir einstaklinga sem og hins opin-
bera í sjávarbyggðum um land allt.
Kerfið sjálft og markmið þess að byggja upp
verðmesta stofninn með kvótasetningu, hefur held-
ur ekki tekist og menn ekki getað horfst í augu við.
Síðast en ekki síst fengum við Íslendingar ábend-
ingu um mannréttindabrot sökum þess að nýlið-
un er ekki fyrir hendi þ.e. mönnum er meinaður
aðgangur að fiskveiðum. Mál er að linni.
Höfundur er þingmaður Frjálslynda flokksins í
Suðurkjördæmi.
Framsókn og kvótakerfið
GRÉTAR MAR JÓNSSON
Ráðstefna
Búsetumál
eldri borgara
Fimmtudaginn 29. janúar
frá kl. 14-16
Nánari upplýsingar
á www.oryggi.is
Þegar ég fylgist úr mikilli fjar-lægð með sjónvarpsfrétt-
um af þeim undarlegu tíðindum
sem hafa verið að gerast í hjarta
Reykjavíkur síðustu daga, finnst
mér þarna blasa við nokkuð
kunnugleg sýn. Þarna eru á ferli
lögreglumenn gráir fyrir járn-
um með hjálma og skildi, og and-
spænis þeim eru þeir sem kall-
aðir hafa verið „mótmælendur“;
þeir kveikja bál fyrir framan lög-
reglumennina og grýta þá með
öllu tiltækilegu eða færa þeim
blóm. Við þetta fer ekki hjá því
að hugurinn leiti aftur til maí ’68,
þegar ég sá sams konar atburði,
reyndar ekki í sjónvarpsfréttum
heldur á sjálfum götum Parísar.
Sá munur sem ég tek fyrst eftir
er sá að fyrir fjörutíu árum voru
lögreglumennirnir með svarta
skildi úr málmi sem blikuðu í
skini götuljósanna á síðkvöld-
um, en nú eru komnir gagnsæir
skildir. Þetta er ekki síður mynd-
rænt, en á nokkuð annan hátt. Og
þá voru andstæðingar lögreglu-
mannanna lengst af ungir stúd-
entar, nú virðast mér þeir vera á
öllum aldri.
En þegar betur er að gáð má
sjá mun á fleiri sviðum og hann
mjög djúpstæðan. Finnst mér
ekki úr vegi að rifja hann upp, ef
það kynni að verða mönnum til
nærkvæmari skilnings á því sem
nú er að gerast. Samanburðurinn
er allavega lærdómsríkur. Fyrir
fjörutíu árum var „fasismi“ ekki
einungis skammaryrði og inni-
haldslaust orð eins og síðar varð,
Franco var enn fastur í sessi á
Spáni og hélt landinu í járngreip-
um, og í Suður-Evrópu a.m.k.
voru þeir margir sem töldu slíkt
stjórnarfar hið ákjósanlegasta,
og vildu leggja sitt af mörkunum,
ef þeir fengju færi á því, til að
koma því á í heimalandinu. Þetta
sannaðist í valdaráni herforingj-
anna í Grikklandi, sem menn
fóru síðar að líta á sem tíma-
skekkju en kom mönnum ekki
þannig fyrir sjónir á þessum
tíma. Þetta gilti einnig í Frakk-
landi, þeir sem þar voru utarlega
til hægri og voru ekki síst fjöl-
mennir innan hers og lögreglu
hötuðu vinstri menn af lífi og
sál, einkum og sér í lagi vinstri
sinnaða menntamenn, og kenndu
þeim um allar ófarir landsins, þá
síðast í Alsírstríðinu. „Það er í
hausnum sem fiskurinn byrjar að
rotna“, sögðu þeir, og töldu ein-
ræði bestu lausnina.
Það hefur gleymst að þegar
herforingjar gerðu uppreisn í
Algeirsborg í maí 1958 var til-
gangurinn sá að koma til valda
einhverjum frönskum Franco,
og urðu ýmsir öfgafullir hægri
menn æfir þegar í ljós kom að
de Gaulle, sem þá varð forseti,
ætlaði sér alls ekki að leika slíkt
hlutverk. Þeir brunnu í skinn-
inu eftir að hefna sín, og ef
þeir fengu tækifæri gat ofbeld-
ið orðið taumlaust, eins og í
ljós kom í þeim atburðum sem
kenndir eru við neðanjarðarstöð-
ina Charonne í París, þar sem
átta manns létu lífið í mótmæla-
göngu á útmánuðum 1962. En
hatrið var gagnkvæmt og lang-
vinnt, og skýrir það þá miklu
hörku sem færðist í götubardag-
ana í maí ’68.
Sumum misvitrum stjórnmála-
mönnum var þetta ekki á móti
skapi, þeir sáu sér þarna leik á
borði til að hræða almenning
með óeirðunum og „upplausn-
inni“ og treysta sín eigin völd;
því vildu þeir hafa lögregluna
góða og leyfa henni að leika laus-
um hala refsinga- og áminninga-
laust. Þegar lögreglustjóri Par-
ísar, sem var húmanisti, skrifaði
öllum lögreglumönnum borgar-
innar dreifibréf í júní ’68 þar
sem hann áminnti þá harðlega
um að forðast allt ónauðsyn-
legt ofbeldi, kom alvarlega til
tals innan stjórnarinnar að setja
hann af og fá í staðinn annan
sem væri ekki eins mikil veim-
iltíta; segir lögreglustjórinn frá
þessum atburðum í endurminn-
ingum sínum.
En þetta er allt saman liðin tíð.
Franco er horfinn til feðra sinna,
Salazar líka, og herforingjarn-
ir í Grikklandi urðu að snauta
burtu með skottið milli aftur-
fótanna. Sá fasismi sem þess-
ir menn voru fulltrúar fyrir er
nú úr sögunni, og er ólíklegt að
hann eigi sér nokkra talsmenn
lengur svo heitið geti innan
hers eða lögreglu nokkurs stað-
ar. Hvað venjulegan almenning
snertir fer frjálshyggjan nú ekki
í manngreinarálit, þeir lögreglu-
menn sem standa með hjálma og
skildi fyrir framan Alþingishús
og Stjórnarráð eru fórnarlömb
hennar ekki síður en mótmæl-
endurnir sem að þeim sækja, það
er eins líklegt að þeir hafi misst
sparifé í hendur ólígarkanna eða
standi uppi með óviðráðanlegar
skuldir og hverjir aðrir. En hins
vegar gæti alltaf komið upp sú
freisting meðal einhverra mis-
viturra ráðamanna, því þeir eru
alls staðar til og á öllum tímum,
að færa sér í nyt uppþot, sem
eru í sjálfu sér nokkuð skiljan-
leg kraftbirting reiðinnar, til að
kljúfa almenning og snúa taflinu
sér í hag.
Hjálmar og skildir
EINAR MÁR JÓNSSON
Í DAG | París ´68/ Reykjavík
´09
Afglöp dagsins
Fréttir af alvarlegum veikindum
Geirs H. Haarde forsætisráðherra
hafa eðlilega sett sitt mark á stöðu
mála hér á landi. Ekki var þó mikla
samúð að finna hjá á Herði Torfasyni,
forsprakka Radda fólksins og manni
ársins að mati hlustenda Rásar tvö.
„Hvað er hann að draga veikindi
sín fram í dagsljósið
núna?“ sagði Hörður
í samtali við Mbl.
is. „Það er til dálítið
sem heitir einkalíf
og svo er stjórn-
málalíf. Það
er tvennt
ólíkt.“
Þarna
kvað
við falskan tón hjá söngvaskáldinu,
sem berst fyrir betra samfélagi, sem
byggi á gildum á borð við sanngirni
og náungakærleika.
Endurtekning dagsins
Ekki stóð heldur á viðbrögðum við
viðbrögðum Harðar. Hver bloggarinn
á fætur öðrum kepptist við að lýsa
yfir vandlætingu á orðum hans, til
dæmis útnefndi Eyjubloggarinn
Anna Sigrún Baldursdóttir
hann „fífl dagsins“. Annar
bloggari, Tómas
Hafliðason, taldi
sig ekki geta orðað
þetta betur en
Anna Sigrún og
endurbirti því færslu
hennar, óbreytta
og á nákvæmlega sama vettvangi
- Eyjunni. Þetta kallar maður að eiga
erindi.
Reiðilestur dagsins
Morgunblaðið birti í gær á leið-
arasíðu greinarkorn eftir Óskar
Magnússon, sem titlar sig „sjálfstæð-
ismann og gamlan bekkjarbróður
Ingibjargar Sólrúnar“. Greinin hefur
fyrirsögnina „Ágúst ómerkilegi“ og
er samfelldur eitraður reiðilestur
í garð Ágústar Ólafs Ágústssonar,
varaformanns Samfylkingarinnar.
Óskar viðhefur stór orð
um innræti Ágústar Ólafs,
með orðfæri sem ber
sómakennd höfundar-
ins ekki fagurt vitni.
bergsteinn@frettabladid.is
F
orystumenn beggja stjórnarflokkanna stríða við veikindi.
Gagnvart því á þjóðin einn hug sem með þeim stendur.
Aðstæðurnar setja hins vegar mark sitt á framvindu
stjórnmálanna. Engu er líkara en því séu engin takmörk
sett hvernig vopn óhamingjunnar vega að landinu.
Ákvörðun formanns Sjálfstæðisflokksins að gefa ekki kost á sér
til endurkjörs af þessum nýju persónulegu ástæðum er bæði skiljan-
leg og ábyrg. Af þessu leiðir að ný stefnumótun Sjálfstæðisflokksins
bíður þar til nýr formaður leggur línur þar um.
Fjarvera formanns Samfylkingarinnar hefur leitt af sér hálf-
gert stjórnleysi þar á bæ. Reykjavíkurfélag flokksins hefur kraf-
ist stjórnarslita. Varaformaður hans og þingflokksformaður hafa
endurómað þá kröfu. Alþýðusamband Íslands hefur gert það sama.
Áratugir eru síðan því hefur verið beitt með slíkum hætti. Málefna-
legum undirstöðum stjórnarsamstarfsins hefur með þessu verið
kippt í burtu. Vandséð er hvernig því má breyta eftir það sem á
undan er gengið.
Í þessu ljósi verður stjórnin í reynd starfsstjórn kjósi báðir flokk-
arnir að láta hana sitja fram til vorkosninga. Við þær aðstæður er
viðbúið að kosningarnar yrðu fremur uppgjör við fortíðina en veg-
vísir að nýrri framtíð.
Sjálfstæðisflokkurinn gæti hins vegar látið Samfylkinguna axla
ábyrgð á biðstöðunni með því að taka frumkvæði að formlegum slit-
um samstarfsins. Á sama hátt gæti Samfylkingin ákveðið að stíga
strax skrefið til fulls með myndun vinstri stjórnar eftir gamla lag-
inu. Kosningarnar myndu þá snúast um áframhaldandi umboð til
hennar. Kjósendur ættu um leið kost á að veikja það umboð með því
að styðja hugsanlega endurnýjaðan Sjálfstæðisflokk eða nýja flokka
sem væru því fráhverfir.
Fátt bendir til að erfitt verði að koma flokkum saman í ríkisstjórn.
Hitt er áhyggjuefni að margt bendir til að málefnaleg stjórnar-
kreppa gæti orðið langdræg. Það gæti orðið afdrifaríkt fyrir þjóðina
þegar upp verður staðið.
Myndin sem við blasir er sú að armurinn yst til hægri í
Sjálfstæðisflokknum hafi náð að hindra að forystan geti náð mál-
efnalegri málamiðlun á miðju stjórnmálanna um nýja framtíðar-
mynt og aðild að Evrópusambandinu. Á sama hátt hefur vinstri
armur Samfylkingarinnar ýtt þessu grundvallaratriði til hliðar í
þeim tilgangi að ná samvinnu við VG. Hér eru menn í blindgötu.
Að einhverju leyti vegna þess að uppgjöri við fortíðina var skotið
á frest.
Þegar litið er á málefnaforsendur vinstra samstarfs er svipuð
staða upp á teningnum. VG er andvígt Evrópusambandinu. Sú
umræða færi í flókið ferli á ný. Trúlega kæmist VG ekki upp með
að segja samningnum við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn upp. Einsýnt
er þar á móti að VG mun aldrei fallast á fjárlagaforsendur hans.
Samningurinn verður því kominn í uppnám í byrjun næsta árs.
Þegar þar að kemur verða hægri og miðjuarmar Samfylkingarinn-
ar og Framsóknarflokksins komnir með samviskuveiki sem smám
saman gerir stjórnarsamstarf af þessu tagi meira og minna óvirkt.
Af því getur hlotist langvarandi málefnaleg stjórnarkreppa.
Að öllu þessu virtu má ljóst vera að þeir bera ríka ábyrgð sem
nú eru að brjóta niður málefnalega möguleika til samvinnu á miðju
stjórnmálanna um vegferð landsins inn í nýja framtíð.
Langdræg málefnaleg stjórnarkreppa ?
Óhamingjuvopnin
ÞORSTEINN PÁLSSON SKRIFAR