Fréttablaðið - 24.01.2009, Síða 96

SÍMANÚMER FRÉTTABLAÐSINS: 512 5000, fax: 550 5099 Ritstjórn: 512 5313, fax: 512 5301, ritstjorn@frettabladid.is PRENTUN: Ísafoldarprentsmiðja
Auglýsingadeild: auglysingar@frettabladid.is DREIFING: dreifing@posthusid.is Veffang: visir.is EF BLAÐIÐ BERST EKKI: 512 5060
VIÐ SEGJUM FRÉTTIR SMÁAUGLÝSINGASÍMINN ER 512 5000
GÓÐAN DAG!
Sólarupprás Hádegi Sólarlag
Reykjavík
Akureyri
Heimild: Almanak Háskólans
BAKÞANKAR
Guðmundar
Steingrímssonar
Í dag er laugardagurinn 24.
janúar, 24. dagur ársins.
10.31 13.40 16.49
10.32 13.24 16.18
©
In
te
r I
KE
A
Sy
ste
m
s B
.V
. 2
00
8
Því hefur stundum verið haldið fram að Íslendingar séu engin
mótmælaþjóð, að hér kunni fólk
ekki að mótmæla og láti yfirleitt
allt yfir sig ganga. Síðustu dagar
hafa óneitanlega falið í sér vís-
bendingar um að þetta sé alls ekki
rétt. Fólk lætur í sér heyra, sem er
gott. Sleifar og pönnur hafa fengið
nýja merkingu og egg seljast sem
aldrei fyrr. Þetta kemur einhverj-
um á óvart. Ég held aftur á móti
að þessi kenning um að Íslending-
ar mótmæli yfirleitt ekki sé löngu
úrelt klisja og hafi aldrei átt við
góð rök að styðjast.
LÍTUM á. Skoðum sjálfan upprun-
ann. Komu ekki Íslendingar hingað
til að byrja með út af mótmælum?
Svo segir sagan. Nokkrir skapheit-
ir höfðingjar í Noregi voru orðn-
ir grautfúlir út í Harald hárfagra
og ákváðu að koma sér burt, í mót-
mælaskyni að sjálfsögðu við ofríki
mannsins. Ísland byggðist því upp-
haflega mótmælendum.
SÍÐAN reka hverjar vísbending-
arnar aðrar um djúpstætt mót-
mælaeðli þjóðarinnar. Gunnar á
Hlíðarenda harðneitaði að fara
í útlegð. Sagði bara nei. Ég fer
ekki fet. Þjóðin öll var með tóman
hundshaus út í Dani og þeirra
aðferðir og kaupmennsku hér um
aldir sem náði vissum hápunkti í
hinum frægu orðum Jóns Sigurðs-
sonar á Þjóðfundinum: “Vér mót-
mælum allir.” Og eru þau orð nú
rituð á mótmælaspjöld samtímans
enda hafa þau markað djúpstæð
spor í þjóðarvitundina alveg síðan
þau voru sögð.
VIÐ látum nefnilega ekki allt yfir
okkur ganga, Íslendingar, þótt
klisjan hafi heldur gert ráð fyrir
því – einhverra hluta vegna – að
við værum haldin óeðlilegu lang-
lundargeði í þjóðfélagsmálum. Það
stenst ekki. Meirihluta 20. aldar-
innar var þjóðin þverklofin út af
herstöðinni, svo nærtækt dæmi sé
tekið. Fólk þreyttist ekki á því að
fara í Keflavíkurgöngur. Svo eld-
heitir voru margir andstæðingar
hersins að jafnvel eftir að herinn
var farinn voru uppi sjónarmið um
að halda mótmælunum áfram.
NÚNA var það kannski hin
umrædda klisja um gleymsku og
umburðarlyndi þjóðarinnar, sem
gerði það að verkum að stjórnar-
flokkarnir sáu ekki að sér. Kannski
héldu forsvarsmenn þeirra að mót-
mælin myndu ganga yfir, að þau
myndu fjara út í vetrarkuldanum
og því þyrfti ekki að mæta þeim
sérstaklega. Annað hefur heldur
betur komið á daginn.
KENNINGIN um Íslendinga sem
einhverjar lyddur og gungur, hefur
verið rækilega afsönnuð með pott-
um og sleifum. Það er gott. Það
mál er þá frá. Afgreitt.
Þjóð á móti