Tíminn - 12.12.1982, Blaðsíða 15

SUNNUDAGUR 12. DESEMBER 1982
leiðandinn Alan Ladd, sonur hinnar -
frægu stjörnu kúrekamyndanna. Hann
ætti að vita hvað hann syngur.
Allt miðist við
myndskerminn
„Satt að segja er nú svo komið," segir
Sidney Sceinberg forstjóri MCA að farið
er að miða alla kvikmyndatöku við það
að myndina megi sýna á myndskermi.
„Enginn lætur sér brát detta í hug að
búa til þannig mynd að hann missi af
þeim tekjum, sem nýju miðlarnir
bjóða.“
Þetta hefur áhrif á myndflötinn.
„Súper-breiðfilman“ er ekki hentug til
þess að sýna á skermi. Ef það er gert
verða áhorfendur að sætta sig við
breiðar, svartar rendur, ofan og neðan
við myndflötinn. Hvaða framleiðandi
gæti þá látið eftir sér að taka kappakstur-
inn í Ben Húr fyrir „Panavision.“ Hver
gæti nú látið kúreka ríða yfir eyðimörk-
ina á hringtjaldi? Pað sem virðist hreint
stórkostlegt á 200 fermetra tjaldi, verður
eins og Eiffelturninn á póstkorti, þegar
það er komið á sjónvarpsskjá.
„Við vinnum að deyjandi listgrein,"
segir leikstjórinn Paul Schrader, sem
leikstýrði „American gigolo.“
En eigendur stúdíóanna í Hollywood
eru ekki jafn svartsýnir. „Við munum
alltaf verða að treysta á kvikmyndahús-
in, þót't „Pay-TV“ og videó-spólurnar
verði okkar stærstu gullkálfar,“ segir
Frank Price, hjá Columbia Pictures.
„Við þurfum kvikmyndahúsin til þess að
fá góða umsögn og vekja eftirspurn.
Aðeins á hvíta tjaldinu verða myndirnar
að upplifun." Og Sidney Sheinberg hjá
MCA segir: „Fólk mun í framtíðinni
halda áfram að fara í leikhús, á konserta
og í bíó. Þó ekki væri nema vegna
þarfarinnar fyrir að fara út fyrir hússins
dyr.“
í augum kvikmyndaframleiðenda er
kvikmyndahúsið einnig nátengt sam-
drætti kynjanna. Bíóið er afdrep fyrir þá
sem vilja vera í næði hjá stúlkunni sinni,
éta poppkorn og drekka kók á aftasta
bekknum. Til þeirra nota er sérhver
kvikmynd góð. Um það bil þrír fjórðu
hlutar kvikmyndahússgesta á fyrra ári í
Bandaríkjunum voru á aldrinum 12-29
ára.
Framtíðardraumar
Leikstjórinn Francis Coppola treystir
þrátt fyrir allt á glæsta framtíð kvik-
myndahússins. Hann kveðst sjá fyrir sér
gríðarstóra sali, þar sem við verður komið
allri þeirri tæknisem rafeindaiðnaðurinn
hefur upp á að bjóða með „synthetiser-
um“ og hólogrömum." Þar mun áhorf-
andanum þykja sem hann sé í miðri
hringiðu sjálfra atburðanna á tjaldinu.
Coppola hefur raunar orðið sjálfur
með þeim fyrstu til þess að gera myndir
sérstaklega fyrir video. Nýjustu mynd
sína lét hann taka samtímis á filmu og
myndband. Kvikmyndatökumönnunum
stjórnaði hann frá sjónvarpsskermi.
Coppola segir: „Kvikmyndastjórar
framtíðarinnar munu sitja við stjórnborð
og geta séð myndina fyrir framan sig við
tökuna, eins og áhorfandinn mun sjá
hana síðar. Með því að styðja á hnappa
mun hann geta stjórnað skurðinum,
ljósinu og beitingu myndavélanna. Hann
gæti stjórnað myndinni um gervihnött
sem væri þúsundir kílómetra í burtu.“
Starfsbróðir Coppola, George Lucas,
sem gerði „Stjörnustríðið," hefur sjálfur
látið sér setta í hug að taka gervihnött
á leigu. Sem ríkasti kvikmyndagerðar-
maður í heimi, - hann er talinn eiga 100
milljónir dollara, - þá ætti hann að geta
látið þetta eftir sér. Lucas er viss um það
að þriðji hluti „Stjörnustríðsins,“ sem
hann hefur nýlega lokið við, verði
síðasta myndin sem hann gerir og tekin
er á filmu. í hinum nýju og afar fullkomnu
stúdíóum sínum í „Skywalker Ranch“
nærri San Fransisco, gerir hann nú
tilraunir með sviðsbúnað í risastærð fyrir
videó.
En einnig Lucas verður að vera við
því búinn að eftir nokkur ár muni menn
leggja sjónvarpstæki sín með hinum 55
rásum til hliðar og fá sér í staðinn
risamyndskerma og að til sögunnar komi
einhver ný og nú óþekkt afþreyingarað-
ferð.
Fyrir fimm árum voru það aðeins fáar
verslanir sem buðu mönnum videóspólur
eins og „Space Invadcr." En 1981 gáfu
slíkar myndir af sér níu milljarða dollara
í Bandaríkjunum, eða þrisvar sinnum
meira en allur bandaríski kvikmyndaiðn-
aðurinn. Þýtt-AM
MGM, kvikmyndafyrirtækisins, þarsem
ljónið orgar svo ógurlega í byrjun
hverrar myndar. Honum og félögum
hans stendur rétt á sama hvort það er
kapalsjónvarp eða gervihnöttur, videó-
spólur eða mynddiskur sem kemur
efninu áleiðis:
„Ég veit ekkert um hvernig þessi
útbúnaður virkar,“ segir Rosenfelt, „en
ég veit að án myndefnis er nýja tæknin
einskis megnug og myndefni get ég
útvegað.“
Alan Hirschfeld hjá Centfox segir:
„Mér er alveg sama þótt videokassett-
urnar komi til manna með mjólkursendl-
inum einhverntíma síðar. En án kýrinn-
ar verður engin mjólk seld og ég á
kýrnar,“
Einkum eru afurðimar sóttar í geymslu-
skápana. Með þeim peningum sem
gömlu filmusöfnin gefa af sér geta flest
kvikmyndafélögin verið viss um að fá
staðist öll ófyrirsjáanleg áföll í framtíð-
inni. Fleiri en þau hafa séð hve miklir
■ Bylting í stúdíóunum. Hér að ofan er plakat sem tengist myndinni „1941“, stríðs-grínmynd Steven
Spielberg. Nú ræðst skemmtanaiðnaðurinn í Hollywood inn í híbýli fólks með nýjum vopnum.
peningar em fólgnir í þessum gömlu
söfnum. Á síðasta ári skiptu fjögur slík
um eigendur:
Marvin Davis, olíukóngur í Texas,
sem er eigandi fjölda sjónvarpsstöðva,
keypti myndafyrirtækið „Centfox" fyrir
um það bil 700 milljónir dollara. Nú á
hann því myndir á borð við „Kleópötru"
og „Dr. Doolittle."
Coca Cola keypti „Columbia Pictur-
es“ fyrir 780 milljónir dollara. Með í
þeim kaupum fylgdu myndir á borð við
“Arabíu-Lawrence“ og „Hnefann í
hnakkann,“ með Marlon Brando.
Starfsmenn bregða hart við
MGM tókst að gleypa keppinaut sinn
United Artists og varð þar með eigandi
að myndum Chaplins. Kaupverðið var
380 milljónir dollara. Þetta voru tækifær-
iskaup. Aðeins myndasafn United Artists
er metið á um það bil 500 milljónir
dollara.
En launþegar í Hollywood vilja einnig
njóta góðs af tækni framtíðarinnar, þ.e.
þeim peningum sem hún mun gefa af
sér. í því skyni að fá réttlátan bita af
kökunni, fóru nær allir í verkfall: Fyrst
lögðu handritaskrifarar frá sér pennann
í 13 vikur og því næst komu 60 þúsund
leikarar ekki til vinnu sinnar í tvo
mánuði. Næstir urðu tónlistarmenn sem
starfa við kvikmyndirnar til þess að gera
verkfall og skelltu aftur nótnaheftum
sínum. Unnt reyndist að afstýra verkfalli
3000 leikstjóra með því að veita þeim
ýmis fríðindi.
En það sem fyrirtækin neyðast til að
gefa til starfsmanna sinna, vonast þau til
að vinna upp á öðrum vettvangi. Með
því að sýna myndirnar um leið í
kapalsjónvarpi og sérlega glæsilegum
kvikmyndahúsum, ættu tekjurnar að
aukast, en kostnaðurað minnka. „Þann-
ig ættum við að geta komist hjá
auglýsingaherferðum fyrir milljónir doll-
ara, sem standa vikum saman,“ segir
markaðssérfræðingurinn Charles
Powell. „Þá þurfum við ekki að senda
Clint Eastwood út af örkini í auglýsinga-
ferð á einkaþotu og skaffa honum
lúxusbíla út á flugvöll og lúxussvítur á
hótelum." Sparnaðurinn fcr þannig
fram: Færri kvikmyndahús þýða færri
eintök af kvikmyndinni. Hin 1900eintök
af „Superman 11“ kostuðu nærri þrjár
miljónir dollara.
En málið er ekki svo einfalt. Kvik-
myndafyrirtæki eitt sem ætlaði að sýna
eina mynda sinna í kapalsjónvarpi,
vorið 1983, og því næst í kvikmynda-
húsunum, varð að hætta við þetta, þar
sem samtök kvikmyndahúsaeigenda hót-
uðu að taka myndina ekki til sýninga.
En ekki verður þó k-omið í veg fyrir
að brátt verði myndir framleiddar sér-
staklega fyrir „Pay-TV“. í byrjun verður
um að ræða uppsuður úr frægu myndefni
eða þá „framhaldssögur" frægra mynda.
„Við þurfum fræg nöfn, til þess að lokka
áhorfendur að,“ segir kvikmyndafram-
■ Ofan úr himingeimnum og inn í stofu. Hér er veríð að koma fýrir loftncti á
húsþaki, sem tekið getur við sjónvarpssendingum frá gervihnetti.
■ George Lucas gerír nú tilraunir með rísavaxið video-kvikmyndaver í „Skywalker
Ranch“ nærri San Francisco. Eru þetta stúdíó framtíðarinnar?