Tíminn - 27.02.1993, Blaðsíða 12

12 Tfminn
Laugardagur 27. febrúar 1993
SPARNAÐUR SPARNAÐUR SPARNAÐUR SPARNADUR
Viðskiptavinum Landsbanka íslands bjóðast
fjölbreyttar leiðir til sparnaðar:
Nýr hugs-
unarháttur
í b reyttu
Minnkandi ráðstöfunartekjur almennings hafa opnað augu fjöl-
margra fyrir kostum þess að reyna að koma skipulagi á fjármál sín
og heimilanna. Þessi breyting sem orðið hefur í atvinnumálum
landsmanna gerir það að verkum að almenningur hefur orðið að
temja sér nýjan hugsunarhátt hvað varðar tekjur og útgjöld og
nauðsyn þess að halda betur á spilunum en áður.
Auk þess bjóðast ekki lengur þau
uppgrip í atvinnu sem fólk nýtti sér
áður til að fleyta sér yfir erfiðasta
hjallann.
í ótryggu atvinnuástandi þar sem
getur brugðið til beggja vona um at-
vinnuna, er mjög mikilvægt að hafa
lagt eitthvað til hliðar í varasjóði
þegar harðnar á dalnum. í V-Evrópu
þykir eðlilegt að launamenn eigi 2-3
mánaða laun inni í banka. Hérlendis
hefur það hinsvegar verið nánast
lenska að eyða hýrunni jafnóðum en
það mun þó mikið vera að breytast
og ráðdeild og sparnaður fer vax-
andi.
Pcrsónuleg ráðgjöf
Landsbanki íslands býður við-
skiptavinum sínum upp á margvís-
legar leiðir til spamaðar og þar á bæ
getur fólk jafnframt nýtt sér per-
sónulega ráðgjöf þjónustufulltrúa
bankans á nær öllum sviðum fjár-
mála. Meðal annars um val á spam-
arleiðum, upplýsingar og ráð um
innlán, útlán og tryggingamál auk
þess sem hann aðstoðar við gerð
fjárhagsáætlana fjölskyldunnar og á
þann hátt er m.a. hægt að leggja
grunn að reglulegum sparnaði, RS-
kerfmu. Starf þjónustufulltrúa er
Pjónustufvmrút
Ingvetdur tngc-;sdottir
Ingveldur Ingólfsdóttir, þjónustufulltrúi f útibúi Landsbanka íslands í Bankastræti.
Tímamynd Árni Bjarna
tiltölulega nýtt, eða frá nóvember
1990.
Til að forvitnast um helstu leiðir til
sparnaðar sem bjóðast viðskiptavin-
um Landsbanka íslands, sló Tíminn
á þráðinn til Ingveldar Ingólfsdótt-
ur, þjónustufulltrúa í útibúi bank-
ans í Bankastræti. Ingveldur segir
að meðal þeirra sparnaðarleiða sem
Landsbankinn býður viðskiptavin-
um upp á er t.d. kjörbókin sem allt-
af er laus, með 5%-7% vöxtum.
„Þegar fjárhæðin er búin að vera
inni í bókinni í 16 mánuði þá er
ávöxtunin 6,4%. Eftir 24 mánuði
hækka vextirnir uppí 7% og eru aft-
urvirkir til þess dags er fyrst var lagt
inn á kjörbókina. Hins vegar er al-
menna sparisjóðsbókin meira notuð
sem veltubók eins og tékkareikning-
ur. Sé tekið út úr kjörbókinni þarf að
greiða svonefnt vaxtaleiðréttingar-
gjald sem er 0,1%.“
Sé viðkomandi aftur á móti reiðu-
búinn að leggja meira af mörkum til
spamaðar er hægt að leggja inn á
Landsbókina sem er með 6,5%
raunávöxtun. Landsbókin er aðeins
bundin í 15 mánuði en eftir það er
hún laus í 30 daga. Síðan binst hún
aftur í 14 mánuði þannig að inn-
lausnarmánuðurin er sá fimmtándi.
Ingveldur segir að Landsbókin hafi
gefið mjög góða ávöxtun enda hefur
fólk verið iðið við að safna inn á
hana og notað hana álíka og spari-
skírteini.
Ennfremur býður bankinn við-
skiptavinum sínum upp á Húsnæð-
isspamaðarreikning sem nefnist
Grunnur í Landsbankanum og er
með 7% raunávöxtun. Þessi sparn-
aðarreikningur er bundinn í minnst
3 ár og veitir auk þess skattaafslátt
samkvæmt lögum þar að Iútandi.
FVrir rúmu ári síðan byrjaði Lands-
bankinn að bjóða upp á enn eina
nýjungina í sparnaði sem er Spari-
veltan, en innlánsvextir hennar
fylgja grunnvöxtum kjörbókar. Ing-
veldur segir að þetta sparnaðarform
sé mikið notað og m.a. til að safna
fyrir utanlandsferðum og einhverj-
um ákveðnum hlutum s.s. bflum,
hljómtækjum og öðm þessháttar og
á þann hátt getur fólk notfært sér
staðgreiðsluafslátt í verslun og við-
skiptum. Vextir á Spariveltunni eru
5%, hún er alltaf opin en lágmarks-
sparnaður með þessu formi eru 3
mánuðir. Auk þess býðst þeim sem
spara í spariveltunni, lán í bankan-
um.
Ama Harðardóttir, deildarstjóri hjá Landsbréfum:
Allir ættu að spara
þótt launin séu lág
„Það er góð regla að leggja ávallt fyrir um 25% af brúttótekjum
heimilisins til hliöar,“ segir Arna Harðardóttir, deildarstjóri sölu-
deildar hjá Landsbréfum og telur að allir þeir sem séu á vinnu-
markaði ættu að huga að því að spara þótt íaunin séu lág.
Landsbréf h.f. er dótturfyrirtæki
Landsbanka íslands og hefur í
vörslu sinni átta mismunandi verð-
bréfasjóði sem hver um sig er snið-
inn að mismunandi þörfum fjár-
festa að sögn örnu.
Fyrir launamann sem gæti sparað
á bilinu 5 til 15 þús. kr. á mánuði
bendir Arna á svonefndan framtíð-
arreikning sem góðan kost en í
honum felst reglulegur lífeyris-
spamaður. Algengast segir hún að
spamaði sé þannig háttað að keypt
séu svonefnd íslandsbréf og Önd-
vegisbréf.
Þau fyrrnefndu segir Ama að
sameini kosti langtíma- og
skammtímaverðbréfa því þau megi
innleysa án innlausnargjalds fyrstu
þrjá virku daga fyrstu níu mánuði
ársins. Raunávöxtun þessara bréfa
segir hún að hafi numið 7,3% á síð-
astaári.
öndvegisbréfin telur Ama að
henti betur þeim sem ætla sér að
spara til langframa og þau séu mið-
uð við lífeyrissparnað. Það skýrir
hún með því að bréfin séu eigna-
skattsfrjáls eins og spariskírteini
ríkissjóðs vegna þess að sjóðurinn
á bak við þau byggi eingöngu á rík-
istryggðum eignum. Hún segir
raunávöxtun bréfanna hafa verið
8.6% á síðasta ári.
Færsla á heimilis-
bókhaldi er eina
raunhæfa leiðin
Á fólk að spara og er hægt að ráð-
leggja fólki í þeim efnum?
„Það er góð regla að leggja ávallt
fyrir um 25% af brúttótekjum
heimilisins til hliðar," segir Áma.
Hún bætir við að þeir sem séu
skuldsettir vegna húsnæðiskaupa
noti hluta eða allan sparnaðinn til
greiðslu á lánum en séu þá jafn-
framt að eignast fasteign smátt og
smátt.
„Þeir sem skulda lítið eða ekkert
geta hins vegar lagt spamaðinn í
verðbréf eða inn á bankabók og
komið sér þannig upp varasjóði,"
segir Arna.
Færslu á heimilisbókhaldi telur
hún einu raunhæfu leiðina til að
koma skipulagi á fjármál fjölskyld-
unnar þar sem það gefi góða yfir-
sýn yfir neysluna og það hversu
mikið sé hægt að leggja fyrir. Hún
bendir á að þjónustufulltrúar í
bönkum og ráðgjafar verðbréfafyr-
irtækja veiti viðskiptavinum sínum
ókeypis ráðgjöf til að velja það
spamaðarform sem henti best
hverju sinni.
Það skiptir máli
hvemig tekjunum er
varið
Hvaða hópar eða stéttir samfé-
lagsins geta sparað á tímum sam-
dráttar, atvinnuleysis, aukinna út-
gjalda og þverrandi kaupmáttar?
,AHir þeir sem em á vinnumark-
aði ættu að huga að því að spara
jafnvel þótt launin séu lág því það
munar um varasjóðinn þegar
óvænt atvik koma upp,“ segir Arna.
Hún telur að það séu ekki endi-
lega þeir efnameiri sem leggi fyrir
enda séu það ekki tekjumar sem
skipti öllu máli heldur það hvemig
þeim sé varið. Hún álítur að það
hafí færst í vöxt undanfarin ár að
fólk leggi hluta tekna sinna til hlið-
ar í spamað og bendir á allt að 13
þúsund áskrifendur að spariskfr-
teinum ríkissjóðs sem dæmi.
Ama bendir á að aðalatriðið sé að
hver og einn spyrji sig hvert eigi að
vera markmiðið með sparnaðin-
um. Sem dæmi um markmið bend-
ir hún á lífeyrissparnað, varasjóð
eða jafnvel að safnað sé fyrir
ákveðnum hlut. ,Meö því að stað-
greiða kaupverðið eða stóran hluta
þess sparar fólk oft miklar fjárhæð-
Arna Haröardóttir, deildarstjóri hjá Landsbréfum. Ttmamynd Árni Bjarna
ir því þannig fæst staðgreiðsluaf-
sláttur auk þess sem kostnaður við
lántöku sparast en hann getur ver-
ið hár,“ segir Ama.
Hún bætir við að aldur hafi al-
mennt mikil áhrif á sparnaðarform
og að jafnaði henti eldra fólki síður
að festa fé til langs tíma en þeim
sem yngir eru. Þá telur hún að
efnahagur hafi mikil áhrif á val
spamaðar og bendir þar sérstak-
lega á skattalega stöðu. „Einstak-
lingum sem greiða 1,2% eigna-
skatt af hreinni eign umfram 4
milljónir kr. hentar því vel að
kaupa eignarskattfrjáls verðbréf
s.s. öndvegisbréf, húsbréf og spari-
skírteini ríkissjóðs," segir Arna.
Húsbréfakaup
góður kostur
Ama vill benda á góða leið fyrir þá
sem hyggja á langtímasparnað sem
margir gætu nýtt sér. Þar á hún við
húsbréf sem henti t.d. vel þeim
sem hyggi á lífeyrissparnað. Hún
álítur húsbréfin vera með ömgg-
ustu bréfum á markaðnum þar
sem þau séu ríkistryggð og ávöxt-
un þeirra skili sér öll í vasa eigand-
ans þar sem þau séu eignarskatts-
frjáls.
Jafnframt álítur hún að þeir sem
leggi fyrir til íbúðarkaupa geti haft
góða ávöxtun af húsbréfakaupum
með því að nota húsbréfin sem
greiðslu við fasteignakaupin. Til
skýringar tekur hún tilbúið dæmi
af aðila sem t.d. kaupi húsbréf í dag
og noti þau á fullu verði f fasteigna-
kaupum eftir eitt ár. „Hann gæti þá
fengið um 20% raunávöxtun á fé
sitt sem verður að teljast mjög
gott. Það er að sjálfsögðu háð því
hvernig samningar takast þegar
þar að kemur, milli kaupanda og
seljanda íbúðarinnar, hvað afföllin
varðar," sagði Ama að lokum.
-HÞ