Tíminn - 11.09.1993, Síða 3

Laugardagur 11: september 1993
Tíminn 3
Verðbólgan 4-5% milli ágúst
og september
Skólagjöld
hafa hækk-
að um 20%
Nærri 20% hækkun skólagjalda í
framhaldsskólum er sú hækkun
sem einna mesta athygli vekur í
útreikningi framfærsluvísitölunn-
ar fyrir september. Þessi hækkun
skólagjalda veldur um fjórðungi
0,4% hækkunar framfærsluvísitöl-
unnar sem varð milli ágúst og
september. Umreiknað til árs sam-
svarar þetta 4- 5% verðbólgu í síð-
asta mánuði, en síðustu þrjá mán-
uði mælist verðbólga tæplega 9%.
Frá september í fyrra hefur fram-
færslukostnaður hækkað um
5,3%.
Af öðrum hækkunum sem athygli
vekja er 2% hækkun á verði gos-
drykkja. Liðurinn „mjöl, grjón og
bakaðar vörur" hækkuðu nú um
1%, til viðbótar 3,6% hækkun í
síðasta mánuði, eða um 5,6% á að-
eins tveim mánuðum. Ýmsar vör-
ur og þjónusta til heimilishaldsins
hækkuðu um 1,5%, sem sömu-
leiðist kemur til viðbótar 2,3%
hækkun f síðasta mánuði. Bækur
blöð og tímarit hækkuðu um 1%
annan mánuðinn í röð. Og vörur
flokkaðar sem „ferðavörur, úr og
skartgripir" hafa líka hækkað
kringum 4% á tveim mánuðum.
Á hinn bóginn lækkuðu margar
helstu tegundir matvæla lítillega í
verði milli mánaða, m.a. ávextir,
grænmeti, mjólkurvörur, fiskur og
feitmed.
- HEI
Forsætisráðherra skipar af-
mælisnefnd lýðveldisins:
Matti Matt
formaöur
Forsætísráðherra hefur skipað
nefnd sem á að gera tillögur til rík-
isstjómarinnar um og undirbúa
hátíðahöld í tilefrii af 50 ára afrnæli
lýðveldisins 1994. í nefndinni eiga
sæti Matthías Á Mathiesen, fyrr-
verandi ráðherra, sem verður for-
maður nefndarinnar, Jón Helgason
alþingismaður, Svavar Gestsson al-
þingismaður, Elín G. Ólafsdóttir
kennari, Þuríður Pálsdóttir yfir-
kennari, Haraldur Bessason rekt-
or, og Ingólfur Margeirsson rithöf-
undur. -EÓ
Nýir menn
í Sam-
keppnisráð
Viðskiptaráðherra hefur skipað
þrjá nýja fulltrúa í Samkeppnisráð
í stað þeirra þriggja sem umboðs-
maður Alþingis úrskurðaði óhæfa
til að sitja í ráðinu. Nýir fulltrúar í
Samkeppnisráði eru ðlafur ísleifs-
son hagfræðingur, Snorri Jónsson,
fyrrverandi forseti ASÍ, og Þórhall-
ur Ásgeirsson, fyrrverandi ráðu-
neytisstjóri.
Fyrir eru í ráðinu Brynjólfur Sig-
urðsson prófessor, formaður ráðs-
ins, og Átli Freyr Guðmundsson,
skrifstofustjóri. -EÓ
Rétt og rangt um íslenskan landbúnað — nr.l af 8
Beingreiðslur
eru ekki laun
til bænda...
Fullyrt er: Hið rétta er:
Beingreiðslur fara beint í vasa bænda.
Stór hluti bænda fær mánaðarlega yfir 400
þúsund króna ávísun frá ríkinu.
Beingreiðslur eru enn eitt dæmi um bruðl í
íslenskum landbúnaði sem þekkist hvergi
annars staðar í heiminum.
Beingreiðslur eru ekki eyðslufé bænda heldur renna
þær til búrekstrar þeirra; til áburðar, véla, kjarn-
fóðurs, vinnulauna, afskrifta, viðhalds o.s.frv. Til
skamms tíma runnu sömu fjármunir til afurða-
stöðva sem niðurgreiðslur á heildsölustigi. Engum
datt í hug að tala um þá peninga sem launagreiðslur
til bænda. Tilgangurinn var og er enn hinn sami:
Að lækka verð á lambakjöti og mjólkurvörum til
neytenda. Beingreiðslur eru einungis greiddar á
afurðir sem seljast á innanlandsmarkaði.
Beingreiðslur eru framleiðslutengdar greiðslur og
verða eðlilega misháar eftir því hve mikið er fram-
leitt á hverju búi. Stærstu búin með hæstu bein-
greiðslurnar eru í flestum tilfellum svokölluð félags-
bú, sem fleiri en ein fjölskylda byggir afkomu sína á.
Að meðaltali renna rúmlega 100 þús. kr. á mánuði
til hvers bús í nautgripa- og sauðfjárrækt.
Beingreiðslur fara milliliðalaust til frumframleiðslunnar
og þykja hagkvæm og einföld leið til að lækka verð á
landbúnaðarvörum til neytenda. Þær hafa lengi tíðkast
í Bandaríkjunum og á hinum Norðurlöndunum og í
Evrópubandalaginu er verið að taka upp beingreiðslur
í stað annarra greiðslna. í GATT-viðræðunum, þar sem
fjallað er m.a. um alþjóðleg viðskipti með landbúnaðar-
vörur, er litið á það sem mikilvægt framfaraspor að
beingreiðslur leysi niðurgreiðslur af hólmi.
... heldur breytt form
á niðurgreiðslum sem lækkar verð
til íslenskra neytenda.
ISLENSKIR BÆNDUR

- .......