Tíminn - 07.10.1995, Blaðsíða 6

Laugardagur 7. október 1995
Tíminn rœbir viö frú Vigdísi Finnbogadóttur um Kínaferö hennar:
Ég kem að noröan,
þar sem lýðræðið er!
Frú Vigdís Finnbogadóttir,
forseti íslands, fór á dögun-
um i sögulega heimsókn til
Kína, þar sem hún var op-
inber gestur kínverskra
stjórnvalda og flutti aö
auki opnunarrceöu á
kvennaráöstefnu Samein-
uöu þjóöanna. Mikil um-
rϚa hefur spunnist um
Kínaför forsetans hér heima
þó sú umrœöa hafi aöeins
aö takmörkuöu leyti snúist
um heimsóknina sjálfa og
þaö verk sem forsetinn
vann þar. Þessi mál voru
hins vegar á dagskrá þegar
Tíminn raeddi viö frú Vig-
dísi í vikunni og í upphafi
var forseti íslands spuröur
almennt um heimsókina,
hvernig hún gekk og hvern-
ig forsetanum var tekiö?
„Hún gekk mjög vel og betur en
ég þoröi að vona. Ég undirbjó
mig eins og kostur var og las
talsvert um Kína, ekki hvaö síst
um hinar öru breytingar og þá
efnahagslegu uppbyggingu sem
á sér staö þar í landi. Eg hef-
lengi haft mikinn áhuga á land-
inu. Móöir mín haföi tvívegis
fariö til Kína og hún haföi sagt
okkur mikiö frá ferðum sínum.
Meðal þeirra bóka sem ég hafði
lesiö um Kína var Villtir Svanir,
eftir Jing Chang. Hana las ég
fyrir nokkrum árum og þar var
sagt frá ýmsu sem ég hafði-
heyrt í æsku minni, frá reyrðum
fótum og hvernig konur eru
annars flokks þegnar í Kína.
Um leið og ég kom á staðinn
var mér mjög vel tekið. Auövit-
aö var ég viröulegur gestur, sem
forseti lýöveldis í noröri og í
raun voru móttökurnar eins og
ég væri frá milljónaþjóð.
Þegar til Kína var komiö skein
það strax í gegn aö þeim fannst
eitthvaö jákvætt við aö þarpa
væri kona sem opinber gestur.
Sérstakur fylgdarmaöur minn
var einmitt kona, en það var
varamenntamálaráðherra Kína,
rafeindaverkfræöingur að
mennt. Hún er mjög þekkt í
Kína og ég skynjaöi strax aö-
henni þótti Ijúft að hafa fengið
þetta verkefni, að fylgja mér all-
an tímann. Hún er sjálf að berj-
ast fyrir menntun kvenna í
Kína. Þessi kona vék nánast ekki
frá mér allan tímann og okkur
varð ákaflega vel til vina.
Þaö var alveg ljóst frá upphafi
aö Kínverjar vildu sýna mig kín-
verskum konum. Ég varð vör
viö að hjá þeim fjölda ungs
fólks sem var í kringum mig og
átti ýmist aö sjá til þess aö ég-
fengi grundvallarþjónustu, voru
lífverðir eða eitthvað annað, að
þeim fannst þaö sem kemur „aö
norðan" til fyrirmyndar. Ég
fann það vel og skynjaði að fólk
upplifði heimsókn mína sem-
birtu að norðan. Þetta fólk er
ekki mikið fyrir að tjá sig, en
það sagði við mig: „Við munum
sakna þín". Þetta þótti mér af-
skaplega vænt um að heyra og
ég fann þessa hlýju og að þeim-
þótti gaman að vinna fyrir okk-
ur íslendinga."
- Fannst þér þetta vera-
vegna þess aö þú ert kona í
forsvari fyrir þessa þjóð, ís-
lendinga, eða var þetta al-
mennt vegna þess að þú ert ís-
lendingur.
„Það er vegna þess að ég kem
frá íslandi. Ég kem að norðan,
þar sem lýðræðið er. Frelsið. Ég
veit náttúrulega ekki hvað hinn
almenni borgari veit um ísland,
en þeir sem ég umgekkst og-
fleiri sem t.d. hafa sjónvarp vita
talsvert. Þegar ég var í viðtölum
við unga kínverska blaðamenn,
þá var til dæmis aldrei spurt
hvað byggju margir á íslandi."
- Er það ekki talsvert breytt
mynd sem þú færð af þessu-
Iandi éftir þessa heimsókn,
þrátt fyrir ab hafa verib búin
að kynna þér landib?
„Jú, mikil ósköp. Þetta er því-
lík reynsla að þegar ég var búin
að vera þarna, þá fannst mér ég
vera mörgum árum eldri í hug-
anum, því ég var búin sjá svo
margt sem ég haföi reynt að í-
mynda mér. Eg var áður búin að
sjá þessa póla eða andstæður
mannlífsins. Annars vegar er
það þessi mýkt og hlýja sem
maður mætir og hins vegar að
vita af þessari hörku og mis-
kunnarleysi, sem þjóðin býr við
og hefur orðið aö þola. Þetta
fólk hefur ekki átt því láni að-
fagna ab lifa við lýöræði, vera
almennt upplýst eða kynnast
hvers viröi mannslífið getur ver-
ið.
Það er líka átakanlegt að líta
til örlaga fjölmargra stúlku-
barna í Kína, sem ekki fá að lifa
eða eru útskúfuð. Ég veitti því
Vigdís Finnbogadóttir, forseti ís-
lands og ]iang Zemín, forseti Kína,
hiýba á þjóbsöngva landanna á
Torgi hins himneska fribar, framan
vib Höll alþýbunnar í Peking, í
upphafi opinberrar heimsóknar
Vigdísar forseta til Kína.
Heimsókn Vigdísar forseta til Kína vakti mikla athygli hjá almenningi og
víba klappabi fólkib fyrir forsetanum. Hér kynnir stoltur fabir unga dóttur
sína fyrir forsetanum nálœgt Xien-borg.
Vigdís forseti ávarpabi norrœnan fund óopinberu rábstefnunnar f Huairou.
Á myndinni er hún meb framkvœmdanefnd NCO — óopinberu rábstefn-
unnar — og Dóru Stefánsdóttur hjá Þróunarstofnun íslands, og er hún
fyrir mibri mynd.