Tíminn - 11.11.1995, Blaðsíða 7

Laugardagur 11. nóvember 1995

7
iöldi farand
verkamanna setur
svip á staöinn
Á sama tíma og þúsundir ís-
Iendinga eru skráöir atvinnu-
lausir vantar fólk víöa út um
Iand, til dæmis í Stykkishólmi.
Þar segja menn aö aöstaöa sé
fyrir góöar fjölskyldur sem vilja
setjast aö og búa í öryggi. Út-
lendir starfskraftar eru þar aö
störfum og setja svip á staöinn.
Þeir eru hingaö komnir til aö
njóta launa sem eru til muna
meiri en þeir þekkja í heima-
löndum sínum.
„Hérna hjá okkur starfa 8 Pól-
verjar og 4 Færeyingar auk þess
sem 6 íslenskir farandverkamenn
eru hér aö störfum," sagöi Rakel
Olsen, framkvæmdastjóri hjá Sig-
urði Ágústssyni hf. í Stykkishólmi
í gær. Þar er unnin rækja og
hörpuskelfiskur. Atvinnuástand i
Stykkishólmi er með miklum
ágætum um þessar mundir.
„Yfirleitt er þetta ungt fólk. Pól-
verjarnir hafa veriö fjölskyldu-
fólk, fyrirvinna sem sendir pen-
inga til sinna fjölskyldna," sagði
Rakel. Hún sagði að aðkomufólk-
ið væri ágætur starfskraftur og
hið besta fólk í allri umgengni.
íshákarl hf. vinnur sælkera-
fæðu úr ígulkerum fyrir Japans-
markað. Vinnslan er mannafla-
frek og vinna um 30 manns hjá
fyrirtækinu. Svanborg Siggeirs-
dóttir hjá íshákarli segir að hjá
þeim vinni 6 Pólverjar, ein hjón
og fjórar stúlkur, sem komu til
landsins fyrir viku. Einnig eru þar
þrír íslenskir farandverkamenn.
„Okkur hefur vantað fólk en
vonandi er þetta að komast í jafn-
vægi núna," sagði Svanborg.
Hjá Rækjunesi hf. eru engir far-
andverkamenn, en Sigurjón
Helgason forstjóri sagði í gær að í
skelfiskvinnslunni hjá sér stæði
það í járnum að fá nægan mann-
skap. Eiginlega væri atvinnu-
ástandið í Hólminum „of gott".
-JBP
Egill Jónsson í umrœbum um Byggbastofnun:
Rannveig ætti að
litast betur um
í sínu kjördæmi
Rannveig Guömundsdóttir,
þingmaöur Reyknesinga, varp-
aöi þeirri spurningu fram í um-
ræöum um ársskýrslu Byggöa-
stofnunar hvar landsbyggöin
byrji. Hún sagöi aö Reykjanes
yröi gjarnan útundan þegar
stuöningur viö atvinnumál á
lansbyggöinni væri annars veg-
ar. Rannveig sagöi aö upplýs-
ingar skorti um hvernig þeir
fjármir, er variö hafi verib til
verkefna í atvinnulífinu, hafi
skilab sér meö áþreifanlegum
hætti. Hún sagbi einnig ab
naubsynlegt væri ab fá rábgjafa
til þess ab vinna meö átaksverk-
efnum og öbrum þeim verkefn-
um sem Byggbastofnun kæmi
ab, atvinnulífinu til stubnings.
Egill Jónsson, þingmaður Aust-
firðinga, og formaður stjórnar
Byggðastofnunar, sagði að Rann-
veig Guðmundsdóttir ætti að
kynna sér betur hvar Byggöa-
stofnun hafi komið að málum í
skipti við stofnunina. Egill sagði
aö margir aðilar úr Reykjaneskjör-
dæmi hafi komið að máli við sig
um möguleika Byggðastofnunar
til stuðnings atvinnuverkefnum í
atvinnulífi á Suðurnesjum. Hvað
þátttöku ráðgjafa varðar sagði Eg-
ill Jónsson að hann teldi hæpið
að embættismenn gætu leyst at-
vinnuvanda lamdsmanna með
þeim hætti. -ÞI
Helgi Laxdal, formabur Vélstjórafélags íslands, á Vélstjóraþingi, en þinginu lýkur í dag, laugardag, á Crand Hótel
Reykjavík. Tímamynd: CS
Nýmœli um skipan kvótasölu á Vélstjóraþingi til aö koma í veg fyrir
skeröingu á kjörum sjómanna:
Tillaga um stofnun
veiöikvótareiknings
I ræbu sinni viö setningu Vél- manna. Með þessu fyrirkomulagi á kvótanum. Hann tekur sem dæmi
stjóraþings sagbi Helgi Laxdal,
formabur Vélstjórafélags íslands,
aö ef sjómenn þyrftu aö grípa til
verkfailsvopnsins á ný vegna
kvótabrasks útgeröarmanna yröi
þess væntanlega krafist ab allur
veibikvóti fari í gegnum opinber-
an markab. Til vibbótar vib þab
veröi svo stofnabur sérstakur
veibikvótareikningur til ab
koma í veg fyrir skerbingu á kjör-
um sjómanna vegna sölu á
kvóta.
Helgi segir að veiðikvótareikn-
ingurinn sé hugsaður þannig að
við sölu á veiðikvóta frá skipi gangi
fjárhæð sem nemur hlut sjómanna
inn á reikninginn, en við kaup á
veiðikvóta á skip greiði veiðikvóta-
reikningurinn hinsvegar hlut sjó-
aö vera hægt ab koma í veg fyrir að
kvótasala útgerða bitni á kjörum
sjómanna, eins og verið hefur.
Þótt tillagan um veiðikvóta-
reikninginn sé nýmæli um skipan
kvótasölu og samskipti útgeröar-
manna og sjómanna, þá telur Helgi
að þarna sé um að ræða fyrirkomu-
lag sem útgeröarmenn eiga að
þekkja. í því sambandi vísar hann
til tveggja sjóösreikninga sem eru
fyrir í atvinnugreininni, stofnfjár-
sjóð og vátryggingareikning fiski-
skipa. En hlutverk þessara sjóða er
að tryggja að útgerðarmenn standi
í skilum vegna stofnlána og vá-
trygginga af sínum skipum.
Helgi Laxdal segir að með þessu
fyrirkomulagi sé kominn skýr far-
vegur fyrir hlut sjómanna í veiöi-
að þegar útgerð selur kvóta fyrir
t.d. eina milljón króna, þá heldur
útgerðin 70% af söluverðinu, eöa
700 þúsund krónum, en 30% eða
um 300 þúsund kr. renna í veiði-
kvótareikinginn.
„Meb þessum hætti er verið aö
tryggja aö kvótasala hafi ekki áhrif
á kjör sjómanna. Þarna er búiö að
finna aðferð sem við getum sætt-
um okkur við, auk þess sem við
komum þarna til móts viö óskir út-
gerða um að taka þátt í þessu með
þeim. Við gerum það með því að
segja að í sölunni eigum við 30%
sem ganga yfir til sjómanna á bátn-
um hinumegin tií þess að greiba
fyrir sinn hlut í kaupunum," segir
Helgi Laxdal.
-grh
Fjöldi Vestmannaeyinga aö mestu staöiö í staö síöan 1980:
Um tuttugu og fimm íbúðir
lausar í félagslega kerfinu
Meiri en nóg atvinna í Stykkishólmi:
hennar kjördæmi. Hún ætti að
ræða við sveitarstjórnarmenn á
svæðinu og spyrja þá um sam-
Notkun landsmanna á peninga-
seðlum og mynt hefur vaxiö um
32% á síðustu 24 mánuöum, sam-
kvæmt upplýsingum Seðlabank-
ans, og er enn að aukast. „Telja
má að lítil veröbólga örvi notkun
þessa forms í viðskiptum því að
fórnarkostnaður þess að halda
„Eins og fjölmörg önnur sveit-
arfélög erum vib meb lausar
íbúðir í félagslega kerfinu sem
ekki má leigja. Þetta eru um
seðla minnkar þegar verðbólga
lækkar. Einnig hefur gjaldtaka
innlánsstofnana af tékkafærslum
áhrif til notkunar á seðlum og
mynt. Ef til vill hafa þægindin við
þennan greiðslumiöil veriö endur-
uppgötvub af þeim sökum", segir í
nýrri greinargerð Seðlabankans. ■
25 lausar íbúbir sem allir vita
um, en ekki vegna fólks sem
er aö flýja bæinn og skilur eft-
ir íbúðirnar sínar. Eg veit ekki
hvemig tölur um hátt í 60
tómar íbúbir í bænum eru til
komnar," ssagöi Guöjón Hjör-
leifsson bæjarstjóri í Vest-
mannaeyjum.
Gubjón sagði um 60 til 70
manns hafa flutt frá Eyjum síð:
an 1. desember í fyrra. Sú íbúa-
fjölgun sem varð 1990 hafi
þannig gengið til baka og bæjar-
búar þar með aftur álíka margir
og þeir voru á árunum 1988-89.
„Ástæöan held ég að sé fyrst
og fremst sú, að vib höfum
misst atvinnutækifæri úr bæn-
um. Eitt fiskvinnslufyrirtæki
sem var í sérvinnslu náði ekki
að rífa sig upp og er hætt, en þar
voru um 18-20 manns í vinnu.
Síðan misstum við bát til
Hvammstanga. Þetta eru bara
áhrifin af þessu — það þarf bara
ekki meira í svona sveitarfé-
lagi," sagði bæjarstjóri.
Ragnheibur Víglundsdóttir,
form. Verkakvennafélagsins
Snótar, kvabst kannast við
fólksflótta og finnst hann mikið
áhyggjuefni. „Meginástæban er
auðvitað launin, þau eru svo lág
hér á landi. Eólk hefur því flutt
úr landi, m.a. þó nokkur hópur
til Danmerkur. Svo er líka
minnkandi atvinna hérna,
þannig að ástæðurnar eru ýms-
ar," sagði Ragnheiður.
Þegar litið er á íbúatölur Hag-
stofunnar kemur í ljós ab fjöldi
Vestmannaeyinga hefur í raun
sáralítið breyst allar götur frá
1980 (og er reyndar svipabur nú
og 1960), þannig að fólksflutn-
ingar frá Eyjum virðast varla
nýtt vandamál. Árið 1980
bjuggu um 4.730 manns í Eyj-
um og síðan einhversstaðar á
milli 4.700 og 4.800 nánast all-
an 9. áratuginn. Árið 1990 fjölg-
aði fólki nokkuð, í tæplega
4.930 manns en fækkaði svo lít-
illega á ný, í um 4.890 á árun-
um 1992-94. Náttúruleg fjölgun
(fæddir umfram dána) virðist
þannig nær öll hafa horfiö á
brott úr Vestmannaeyjum. Frá
1980 hefur íslendingum aftur á
móti fjölgað um nærri 38 þús-
und manns, eöa um 16-17%.
Seblabankinn: Þœgindin vib notkun sebla og myntar
enduruppgötvub:
Seölanotkun aukist
um þriðjung á 2 árum