Fréttablaðið - 18.03.2009, Blaðsíða 12

12 18. mars 2009 MIÐVIKUDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
MENNING: Páll Baldvin Baldvinsson fulltrúi ritstjóra pbb@frettabladid.is VIÐSKIPTARITSTJÓRI: Óli Kr. Ármannsson olikr@markadurinn.is HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Emilía Örlygsdóttir emilia@frettabladid.is
og Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf.
RITSTJÓRAR: Jón Kaldal jk@frettabladid.is og Þorsteinn Pálsson thorsteinn@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI:
Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 103.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili
á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur
sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
UMRÆÐAN
Óskar Bergsson svarar Sigrúnu Elsu
Smáradóttur
Í grein í Fréttablaðinu í gær endurtekur Sigrún Elsa Smáradóttir, borgarfulltrúi
Samfylkingarinnar, fullyrðingar sínar um
að Reykjavíkurborg hafi gert óhagstæða
samninga við Samtök iðnaðarins um verð-
bætur vegna verksamninga. Því er rang-
lega haldið fram að Reykjavíkurborg greiði
allan kostnað vegna ófyrirséðra verðhækk-
ana og rúmlega það miðað við þær forsendur sem
ganga hefði mátt út frá þegar tilboðin voru unnin.
Fullyrðingum um að samningur Reykjavíkur-
borgar við Samtök iðnaðarins hafi leitt til óhag-
stæðrar niðurstöðu er vísað á bug. Það er mat
þeirra embættismanna sem önnuðust samnings-
gerðina fyrir hönd Reykjavíkurborgar að tilvitn-
aður samningur við Samtök iðnaðarins hafi verið
borginni hagfelldur. Reykjavíkurborg gerði ráð
fyrir 4% verðbólgu í fjárhagsáætlun ársins 2008 og
á þeim grundvelli er samkomulagið gert.
Áætlanir framkvæmda- og eignasviðs
miðað við þær verðbólguforsendur sem
nú eru til staðar benda til að ef eitthvað er
verði kostnaður Reykjavíkurborgar eitt-
hvað lægri en upphaflegar áætlanir gerðu
ráð fyrir.
Með samningunum forðuðu Reykja-
víkurborg og OR því að samningar um
dýrar og mikilvægar framkvæmdir kæm-
ust í uppnám og enduðu fyrir dómstólum
með tilheyrandi hættu á að framkvæmdir
stöðvuðust í einhverjum verkum.
Sigrún Elsa og Samfylkingin ætti að líta sér nær
og beina spjótum sínum að flokksbróður sínum og
ráðherra samgöngumála. Fyrirtæki á vegum rík-
isins eins og Vegagerðin hafa leitt sambærilega
samninga um verðbætur til fyrirtækja. Í saman-
burði við þá samninga náði Reykjavíkurborg hag-
stæðari samningum og standast fullyrðingar Sam-
fylkingarinnar alls ekki.
Höfundur er formaður borgarráðs.
Sáttaleiðin valin
ÓSKAR BERGSSON
Eins og málum er nú komið er sagt að verðbréfamiðlar-
ar forðist að koma undir bert
loft fyrr en degi sé mjög farið að
halla, og þá fari þeir helst með
veggjum með flóttalegu augna-
ráði. En rannsóknarblaðamönnum
blaðsins „Libération„, sem ekk-
ert er ómögulegt, tókst þó fyrir
nokkru að hafa uppi á einum miðl-
ara sem var ánægður með lífið og
tilveruna og síst á þeim buxun-
um að fara í felur, og fannst þeim
það svo merkilegt að þeir tóku við
hann viðtal á baksíðu. Hann bar
nafnið Marc Fiorentino og var
það sennilega ekki síst undirrót
gleði hans, að hann var þá nýbú-
inn að gefa út skáldsögu sem var í
eins miklum tengslum við atburði
líðandi stundar og frekast gat því
hún fjallaði einmitt um líf, starf
og örlög miðlara. Einhvern veginn
fékk ég þá hugmynd að þessi saga
héti „Miðlari deyr“, en það er
sennilega til marks um hve mjög
ég er úti að aka í öllum þessum
málum, því þegar ég fann hana í
bókabúð nokkru síðar kom í ljós
að hún hét að sjálfsögðu „Miðlari
deyr aldrei“.
Þessi skáldsaga er reyndar ekki
fyrsta bók höfundar, hann hafði
áður skrifað bók fyrir son sinn
sem nefndist eins og búast mátti
við „Þú verður ríkur, drengur
minn“. Það verður þó að segjast
eins og er, að sagan er léttmeti,
en í rauninni liggur það í hlut-
arins eðli, annað væri mótsögn.
Hún er dagbók aðalpersónunn-
ar, miðlarans „Sam Ventura“ frá
24. mars til 30. maí 2008. Hann
var áður framarlega í flokki gull-
insveina, hann keypti og seldi
alls kyns verðbréf með þeim
árangri að hann græddi milljón-
ir og aftur milljónir og var á for-
síðum blaða, þar sem hvert orð
sem honum hraut af vörum um
markaðinn var túlkað sem djúp-
hugult véfréttarmál. Í starfi með
sér hafði hann tvær konur, Sunee
hina taílensku og Evu hina líb-
önsku, sem voru álíka útsmognar
og hann sjálfur en tóku ekki sama
pólinn í hæðina. Þegar Sunee
fannst að hún væri búin að græða
nóg, dró hún sig í hlé úr viðskipt-
unum og settist að á Korsíku;
Eva fékk hins vegar aldrei nóg,
en einu sinni fór hún svo mjög
yfir strikið að Sam Ventura varð
alvarlega hræddur og sagði skilið
við hana. Eftir það varð hann þó
sjálfur fyrir miklu skakkafalli.
Styrkur hans var sá að hann hafði
mjög næmt skyn á tímabundnar
fjármálabólur og sá þegar líkur
voru á að þær væru að springa,
en það var hins vegar veikleiki
hans, að hann átti í mestu erfið-
leikum með tímasetninguna, að
sjá nákvæmlega fyrir hvenær
það myndi gerast. Haustið 1999
veðjar hann á að bólan mikla á
Netinu fari bráðum að springa og
leggur allt undir, en það dregst á
langinn og 8. nóvember springur
hann sjálfur á limminu og verður
að selja. Bólan endar að vísu með
hvelli en fimm mánuðum of seint;
þá er hann búinn að tapa öllu.
Í mörg ár hefur hann hægt um
sig, en þegar komið er fram í mars
2009 er hann orðinn alveg viðþols-
laus; miðlarinn deyr sem sé aldrei
og nú verður hann að fara að
braska á ný. Hann fær milljón að
láni hjá Sunee og veðjar nú á það
að olíuverðið sem hækkar í sífellu
sé bóla sem muni springa innan
tíðar. Dagbókin er svo nákvæm
lýsing á því sem gerist næstu
daga og vikur og sýnir líf hans
þann tíma. En ekki er hægt að
segja að það sé glæsilegt. Enginn
vafi leikur á að miðlarinn er helt-
ekinn af einni saman spilafíkn,
hann situr daginn inn og daginn
út fyrir framan skerminn, horfir
í sífellu á tölur renna hjá, hugs-
ar ekki um annað en tölur, veltir
fyrir sér tölum og spáir í tölur:
hvað er gróðinn orðinn mikill, eða
þá tapið? Hann berst að vísu mikið
á, því er lýst nákvæmlega á einni
síðunni hvernig miðlari á að vera
klæddur, hvaða litur og hvaða rán-
dýrt merki þarf að vera á hverri
flík; hann fer á dýra veitingastaði
þar sem þjónarnir ávarpa hann
með nafni, og einu sinni bregður
hann sér í stutt helgarfrí á hótel
á frönsku Rivíerunni, þar sem
vistin kostar 4000 evrur fyrir ein-
staklinginn. En hann virðist ekki
hafa neina ánægju af þessu, eyðsl-
an er einungis kraftbirting fyrir
ríkidæmið, og það eitt skiptir
máli – tala peninganna. Einu sinni
hefur hann skipti við rándýra
skyndikonu, en morguninn eftir
er því alveg stolið úr honum hvort
hann lá konuna eða ekki.
En braskið gengur ekki sem
best, bólan springur ekki og olíu-
verðið rambar stöðugt upp á við.
Sam Ventura fer að gruna að
brögð séu í tafli, einhver sé að
rugla markaðinn og kemst að því
að hugboðið er rétt: Eva er sem sé
aftur komin á kreik, í samkrulli
við sjálfan Hugo Chavez, og valda
þau hækkuninni. Sam Ventura
virðist vera á sama feigðarflan-
inu og níu árum áður og ákveður
nú að draga sig endanlega í hlé.
En á allra síðustu stundu bjarg-
ast allt, Sam Ventura stendur uppi
krýndur peningagrösum og ætlar
að halda ótrauður áfram: miðlari
deyr aldrei.
Eftir viðtalinu að dæma er höf-
undur í meira lagi líkur þeirri
persónu sem hann hefur skap-
að. Kreppan hefur engin áhrif til
lengdar, segir hann, nú eru menn
þegar farnir að undirbúa næstu
fjármálabólu og næsta hrun, sem
einhverjir hans líkar munu vafa-
laust græða ómælt á, lífið er bóla,
krass, bóla, krass, bóla krass.
Bóla, krass, bóla, krass
EINAR MÁR JÓNSSON
Í DAG | Miðlarinn deyr aldrei
Lykilorðið lýðskrum
Nú er runninn upp sá tími í kosninga-
baráttunni þar sem stjórnmálaflokk-
arnir leggja flokkslínuna í byrjun hverr-
ar viku, sem flokksmenn sjá svo um
að hamra á næstu daga á bloggsíðum
og í lesendabréfum. Tónninn sem
Samfylkingin hefur til dæmis ákveðið
að slá þessa dagana er nokkuð
einróma háðsglósur í garð Framsókn-
arflokksins og þeirra sem taka
undir tillögur hans um 20
prósent niðurfellingu
skulda og afgreiða
þær sem innantómt
lýðskrum. Öllu má þó
ofgera og er ofnotkun
orðsins lýðskrums
orðin slík að það
er orðið hálfgert
lýðskrum að grípa
til orðsins lýðskrums. Steinunn Valdís
Óskarsdóttir snýr hins vegar á orð-
sifjafræðina og talar um populisma
– populisma dauðans, hvorki meira
nér minna.
Og þar við situr
Eflaust má færa gild rök fyrir því hvers
vegna tillögur Framsóknar ganga
trauðla upp. Lítið fer hins vegar fyrir
móttillögum. Stjórnmálamenn sem
telja það eitt nægja að hía á
tillögur annarra en leggja
ekkert annað til málanna,
virðast ekki grundvalla
innlegg sitt í pólitíkina á
því hvað þeir hafa fram af
færa, heldur ætla að rísa
til metorða með því að
benda á að framlag
annarra sé enn minna.
Grafalvarlegt mál
Sigurð Einarsson, fyrrverandi stjórnar-
formann Kaupþings, grunar að trún-
aðargögnum úr Kaupþingi hafi verið
stolið og lekið til Morgunblaðsins,
sem hafi notað þau til fréttaflutnings.
Það væri brot á bankaleynd. Sigurður
hefur því ritað settum forstjóra
Fjármálaeftirlitsins bréf og spurt hvað
hann hyggist gera í málinu. Fjármála-
eftirlitið hefur eflaust hendur í hári
þess sem braut bankaleyndina og
tekur viðkomandi á beinið. Rétt eins
og það gerði við Sólon R. Sigurðsson
vorið 2003. Þá fannst Sigurði brot á
bankaleynd reyndar ekki meiri goðgá
en svo að hann réði Sólon
sem bankastjóra KB-banka
sama ár.
bergsteinn@frettabladid.isÞ
að var ekki uppörvandi fyrir áhugafólk um jafnrétti að
heyra um hverja nefndina, ráðið og stjórnina á fætur
öðru vera skipað af nýjum ráðherrum eða nýjum þing-
meirihluta án þess að hugað væri að jafnrétti kynjanna
við mannaval. Þeir tveir flokkar sem nú mynda ríkis-
stjórn telja sig vera flokka jafnréttis og kvenfrelsis og verða því
að standa sig betur. Eftir yfirlýsingar þessara flokka var meiru
af þeim vænst en að konur væru kosnar til vara í bankaráð Seðla-
bankans, en karlarnir væru valdir sem aðalmenn.
Mun jákvæðari voru fréttirnar í gær um að ríkisstjórnin myndi
annars vegar beita sér fyrir kynjaðri hagstjórn og hins vegar
fyrir aðgerðaráætlun gegn mansali. Þetta voru aðgerðir sem
búast má við af ríkisstjórn með kynjavitund.
Í aðgerðaráætlun gegn mansali eru ýmis atriði sem ekki hefur
náðst sátt um á Alþingi en ótrúlegt verður að teljast að Fram-
sóknarflokkurinn standi í vegi fyrir þeim breytingum. Til þess
hefur flokkurinn lagt of mikið á sig til að markerast sem flokkur
jafnréttis. Meðal þess sem þarf að gera á Alþingi er að breyta
almennum hegningarlögum, og gera kaup á vændi refsiverð. Þá
þarf að breyta lögum um veitingastaði, gististaði og skemmtana-
hald þannig að starfsemi nektarstaða verði bönnuð.
Þessi tvö atriði munu væntanlega vekja mestu athyglina, auk
mögulega siðareglna Stjórnarráðsins og opinberra stofnana sem
mun setja á bann við kaupum á kynlífsþjónustu.
Nokkuð var rætt um að gera kaup á vændi refsiverð, þegar
hætt var að gera sölu vændis refsiverða. Þessu mótmæltu femín-
istar, þar sem rökin á bak við það að hætta að hafa söluna ólöglega
var að auðvelda það að aðstoða konur í vændi. Hugsunin var sú
að ef sala vændis væri refsivert myndu konur í vændi ekki þora
að leita sér aðstoðar af ótta við að vera refsað. Nokkrir þingmenn
vildu hins vegar ekki gera kaup á vændi refsiverða, þar sem það
gæti ekki farið saman að kaup á einhverju væri ólöglegt, en ekki
salan. Eins og Stígamót hafa bent á, þegar samtökin hafa hvatt
til þess að sænska leiðin yrði valin, líkt og nú á að gera, hefur
verið barist fyrir því að uppræta eftirspurn eftir kynlífsþjónustu
og beina sjónum sínum því að kaupendum vændis eða annarrar
kynlífsþjónustu. Það verður nú gert, ef frumvarpið verður sam-
þykkt og ber því að fagna.
Aðgerðaráætlunina verður að skoðast sem heild. Það má ekki
gleymast að bann við kaupum á vændi og bann við starfsemi
nektarstaða er liður í því að sporna gegn mansali. Auk þess felst í
aðgerðaráætluninni aðgerðir annars vegar til að aðstoða þolendur
mansals, hvort sem það snýr að vernd þolandans, heilbrigðis-
þjónustu eða sálgæslu. Hins vegar felast í henni aðgerðir til að
efla hlutverk hins opinbera við að greina mansal og koma slíkum
málum í réttan farveg hjá hinu opinbera.
Þrátt fyrir að jafnréttisfréttir gærdagsins hafi verið gleðilegar,
þá gleymast hinar fréttirnar ekki. Jafnréttisfréttirnar sem eru
þessari stjórn til vansa, um að ekki finnist hæfar konur til jafns
við karlmenn til að sitja í alvarlegum nefndum sem fjalla um
peninga og völd.
Aðgerðaráætlun gegn mansali:
Jákvæðar fréttir
og neikvæðar
SVANBORG SIGMARSDÓTTIR SKRIFAR