Lesbók Morgunblaðsins - 25.11.2006, Blaðsíða 21

Jarvis Pulpaðdáendur eru án efa spenntir yfir nýrri sólóplötu Jarvis, en þetta verða þeir að minnsta
kosti að gera sér að góðu í fjarveru Pulp (sem gæti mögulega, kannski, líklega komið saman aftur).
Eftir Arnar Eggert Thoroddsen
arnart@mbl.is
R
eyndar er Pulp ekki formlega
hætt, er í „hléi“ eins og það
kallast, en ekkert hefur verið
tilkynnt um hvenær því lýkur.
Víst er að margir fagna end-
urkomu Jarvis, en orðsnilld
hans hvað textasmíði varðar var mikið rómuð
er frægð Pulp náði sem hæstu hæðum. Það var
platan Different Class sem innsiglaði stöðu
hennar sem einnar mikilvægustu brit-popp
sveitarinnar árið 1995 eftir að hún hafði vakið
verðskuldaða athygli árinu á undan með plöt-
unni His’n’Hers, sem hefur m.a. að geyma hið
frábæra „Do You Remember the First Time?“.
Sveitin hafði þá verið starfandi í sextán ár án
þess að nokkur hefði tekið eftir því. Pulp átti
eftir að gefa út tvær plötur eftir Different
Class, This is hardcore (1998) sem þótti vel
heppnuð og We Love Life (2001) sem fólk átti
hins vegar erfiðara með að kyngja en sú plata
er sú eina sem hinn sérlundaði snillingur Scott
Walker hefur upptökustýrt.
Kláði
Undir endann á ferli Pulp var Jarvis farinn að
troða upp sem plötusnúður, og kallaði hann
uppákomurnar The Desperate Sound System.
Kom hann sem slíkur til Íslands árið 2002. Jar-
vis er reyndar ekki ókunnur landinu, Pulp lék
hér er hún var á hátindi frægðarinnar, árið
1996 og eitthvað var hann að þvælast einn
landshorna á milli.
Í nóvember 2002 gaf Pulp svo út safnplötu,
Hits, og mánuði síðar lék hún á sínum síðustu
tónleikum – til þessa.
Jarvis virðist þó aldrei skorta verkefni,
hvorki þá né nú. Hann tróð linnulaust upp í
sjónvarpsþáttum á tíunda áratugnum og af-
hjúpaði sjálfan sig sem rætinn poppnörd í
spurningaþættinum vinsæla Never Mind the
Buzzcocks, þar sem hann virtist geta svarað
spurningum að vild. Hann var farinn að roðna
undir restina, svo miklir voru yfirburðir hans.
Jarvis flutti til Parísar í einslags útlegð
stuttu eftir að skrúfað var fyrir Pulp. Með í för
var unnusta hans, Camille Bidault-Waddington,
og nýfæddur sonur, Albert. Jarvis fór þó fljót-
lega að klæja í einhverja starfsemi, og gaf út
plötuna Heavy nite with Relaxed Muscle með
sveit sinni Relaxed Muscle árið 2003. Með hon-
um þar var Richard nokkur Hawley, vinur
hans frá Sheffield en Hawley þessi er nú kom-
inn á skrið með sólóferil vegna hinnar lofuðu
Cole’s Corner, sem út kom í fyrrahaust. Tón-
listin á Heavy nite with… er grallaraleg en
myrk raftónlist og upphaf sveitarinnar sem
léttvægs hliðarverkefnis er greinilegt.
Ári síðar kom út endurkomuplata með
Nancy Sinatra, en þar á Jarvis tvö lög og einn-
ig á hann þrjú lög á fyrstu plötu Sheffield-
dúettsins The Lovers, sem út kom í fyrra. Þá
átti hann einnig þrjú lög í Harry Potter-
myndinni Harry Potter and the Goblet of Fire
og kom meira að segja fram í henni, ásamt
m.a. Jonny Greenwood og Phil Selway úr Ra-
diohead.
Lím
Semsagt, Jarvis hefur verið að pota í hitt og
þetta en núna loksins, sólóplata. Pulp-
aðdáendur eru án efa spenntir vegna þessa, en
þetta verðum við að minnsta kosti að gera okk-
ur að góðu í fjarveru Pulp (sem gæti mögulega
kannski líklega komið saman aftur).
Þeir allra svengstu geta þó ekki kvartað. Í
september voru His ’n’ Hers, Different Class
og This Is Hardcore gefnar út sem tvöfaldir
diskar, síðari diskurinn sneisafullur af b-
hliðum, prufuupptökum og öðru sjaldgæfu efni.
Og í síðasta mánuði kom út tvöfaldur diskur
með upptökum sem gerðar voru fyrir þátt
Johns Peel á BBC, á árabilinu 1982 til 2001.
Og ef þið voruð að spá í fyrirsögnina þá er
hún komin úr laginu „Fat Children“ en þar
segir kröftuglega „fat children took my life“.
Guð má vita hvers vegna en Cocker er snill-
ingur með orðin, þau límast við hausinn á
manni, líkt og með „Disco 2000“ (eina lag brit-
poppsins þar sem fólk man textann frekar en
tónlistina sagði einhvers staðar).
Á myspace síðu Jarvis (www.myspace.com/
jarvspace) er líka hægt að nálgast skemmtilegt
myndband við lagið „Running the World“.
Maðurinn sem gaf nördum þá von að þeir gætu
líka orðið poppstjörnur er snúinn aftur (og
flott umslag líka Jarvis!).
Feit börn sviptu mig lífi
Breska hljómsveitin Pulp þótti með því allra
merkilegasta sem kom út úr brit-poppinu. Sam-
an fór grípandi tónlist og glúrnir textar, runnir
undan rifjum leiðtogans, hinum hornspengda
Jarvis Cocker. Það hefur borið fremur lítið á
Cocker eftir að Pulp lagði upp laupana, þannig
séð, en nú er þögnin rofin að fullu með sólóplötu
sem ber einfaldlega heitið Jarvis.
Eftir Helgu Þóreyju Jónsdóttur
findhelga@gmail.com
Ég held að það hafi verið snemma árs1995 sem ég heyrði fyrst í Port-ishead. Ég hlustaði mikið á X-ið,sem í þá tíð var kynningarsprengja
óhefðbundinnar en vandaðrar tónlistar, og
heyrði þar í fyrsta sinn lagið Glory Box af
plötunni Dummy (1994). Það fyrsta sem kom
upp í hugann var hversu tímalaust lagið var,
mér fannst eins og ég hefði fengið sýn inn í
fortíðina þrátt fyrir að lagið væri greinilega
útsett á mjög nýstárlegan hátt. Stuttu síðar
fór ég í Hljómalind og keypti mér plötuna.
Hún hefur fylgt mér síðan.
Geoff Barrow hafði starfað með tónlist-
armönnum á borð við Massive Attack og
Tricky í Bristol áður en hann stofnaði Port-
ishead ásamt Beth Gibbons, söngkonu. Barrow
var undir miklum áhrifum frá hiphopi og
þeirri tónlist sem kom frá Bristol á árunum í
kringum 1990. Tónlist sú var raftónlist en var
þó sett fram að miklu leyti eins og hefð-
bundnar hljómsveitir gerðu á þessum tíma.
Misjafnt var þó á milli listamanna hvort þeir
hneigðust til þungra takta, danstónlistar,
sunginna texta eða rapps og svo mætti lengi
telja. Stefnan sem úr þessu umhverfi braust er
jafnan kölluð triphop.
Tónlist Portishead er óskaplega fögur og er
Beth Gibbons söngkona í sérflokki. Hún hefur
ákaflega gott raddsvið og hljómar rödd hennar
eins og rödd konu sem hefur sungið í marga
áratugi á reykmettuðum klúbbum. Gibbons
setur söng sinn fram á ákaflega tregafullan
hátt, hún hefur einstakan hæfileika til að
draga fram myrkur og losta á sama tíma. Út-
setningar Barrows mynda sérstakt mótvægi
við Gibbons, rafrænir hljómar og þungir takt-
ar undirstrika þann mikla trega sem í henni
býr án þess þó að vott af tilgerð sé að finna.
Mikilvægt er að nefna þátttöku Adrian Utleys
gítarleikara. Sérstæður gítarhljómur hans
sker sig í gegnum lögin í fullkomnu jafnvægi
við Barrows og Gibbons.
Sú tilfinning sem kemur oftast upp í hugann
þegar hlustað er á Dummy er þrá.
Að beisla þá tilfinningu og koma henni til
skila er á fárra færi – nema líklega Billie Ho-
liday. Portishead tekst það með ólíkindum.
Platan er svo langt frá því að vera hressandi
nema kannski fyrir þær sakir hve hreinskilin
og heiðarleg tónlistin er en gleðileg er hún
ekki.
Ég er búin að eiga mörg eftirlætislög á plöt-
unni. Líklega hvert einasta lag sem er á henni.
Af þeim þekktari má nefna Sour Times en það
er einskonar vísun í gamlar Bond-myndir,
Wandering Star og Roads nutu líka tals-
verðrar hylli en það síðarnefnda nær algeru
hámarki sorgar og trega. Að lokum staldra ég
þó alltaf við Glory Box, lagið býr yfir ótrúleg-
um mætti og má í því finna endalausar vísanir
í fyrri tíma tónlist.
Portishead hafa ávallt verið fráhverf fjöl-
miðlum, þau hafa ekki verið mikið fyrir að
koma fram í spjallþáttum og öðru slíku. Ein-
angrun þeirra, og þá sérstaklega Beth Gib-
bons, hefur aukið á þá dulúð sem umvefur tón-
listina þeirra. Árið eftir að Dummy kom út
unnu þau til hinna eftirsóttu Mercury-
verðlauna og skutu þau þar ref fyrir rass lista-
mönnum á borð við Oasis, Tricky og P.J. Har-
vey. Portishead gáfu út aðra breiðskífu árið
1997 en vinsældir hennar náðu aldrei því há-
marki sem að Dummy gerði. Enn er beðið eft-
ir frekar verkum frá sveitinni – þau segjast
vera enn starfandi.
Það sem slær mig mest við að hlusta á
Dummy í dag er hve vel hún eldist. Að sjálf-
sögðu er hún ekki ný lengur en eins og ég
hugsaði fyrir tæpum tólf árum, þegar ég hlust-
aði á hana fyrst, þá er hún svo sannarlega
tímalaus og þar af leiðandi poppklassík.
...og þá hreiðraði þráin um sig
POPPKLASSÍK
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. NÓVEMBER 2006 21
Eftir Arnar Eggert Thoroddsen
arnart@mbl.is
Bandaríska rokksveitin LesSavy Fav nýtur þegar goð-
sagnakenndar stöðu í bandarískri
neðanjarðartónlist. Menn grétu
það mikið er sveitin lagðist í híði í
desember 2004
en sveitin hafði
þá vakið mikla
athygli fyrir
stuttskífu sína
Emor: Rome up-
side down (2000)
og breiðskífuna
Go Forth (2001).
Safnskífan Inc-
hes (2004)
treysti hljóm-
sveitina svo í sessi sem eina af
áhugaverðustu rokksveitum
Bandaríkjanna.
Áhugafólk um rokklega nýsköp-
un geta því tekið gleði sína á ný,
því svo virðist sem meðlimir séu
risnir upp við dogg. Síðustu tvö ár
hafa farið í barneignir, rekstur á
galleríum og plötuútgáfum en nú
er svo komið, að menn hafa ákveð-
ið að spýta í lófana á nýjan leik.
Sveitin er í þessum töluðu orðum í
hljóðveri að vinna að nýju efni, en
plata, eingöngu með slíku, hefur
ekki sést í fimm ár. Það er því til
marks um sterka stöðu sveit-
arinnar að nafni hennar hefur ver-
ið haldið stöðugt á lofti allan þetta
þurrkatímabil. Platan nýja er svo
væntanleg í mars á næsta ári.




Hinn 5. desember mun Metal-lica, vinsælasta þungarokks-
veit heims, gefa út nýjan mynd-
disk. Heitir
hann einfaldlega
The Videos DVD
og mun inni-
halda öll þau
myndbönd sem
sveitin hefur lát-
ið gera í gegnum
tíðina. Metallica
studdist lítt við
þann miðil á
fyrri hluta ferils-
ins og fyrsta myndbandið var við
lagið „One“, af fjórðu plötu hljóm-
sveitarinnar, …and Justice for all.
Kom það út 1988 og naut (og nýt-
ur) töluverðra vinsælda. Á
„svörtu“ plötunni svokölluðu, 1991,
var hins vegar sett í yfirgírinn í
þessum efnum og alls gerð fimm
myndbönd en þá hafði sveitinni
tekist að brjótast inn á markaðs-
lendur með látum. Alls inniheldur
útgáfan tuttugu og eitt myndband,
aukaefni á öðrum diski og svo er
að sjálfsögðu búið að hljóðblanda
allt upp á nýtt. Víst er að disk-
urinn á eftir að rata í ófáa „þunga-
sokka“ þessi jólin.




Og enn af Ameríkunni. Bob Mo-uld, sem leiddi enn eldri goð-
sagnir en Les Savy Fav, hinna
áhrifaríku Hüs-
ker Dü frá Min-
neapolis, er að
klára nýja sóló-
plötu sem kemur
líkast til út í júlí
á næsta ári.
Hann hefur ver-
ið að hljóðrita að
undanförnu með
Brendan Canty,
trymbli Fugazi,
sem einnig vann með honum að
síðustu plötu, Body of Song, sem
út kom í fyrra. Engin útgáfa hefur
þó enn stigið fram.
Body of Song var ekki merki-
legur pappír, það verður nú að
viðurkennast, og því vonandi að
einhverjir töfrar fari í gang í þetta
sinnið. Mould sjálfur virðist í
miklu stuði um þessar mundir, og
segir að ætlunin sé að túra plöt-
una þá um haustið. Gömul Hus-
ker-lög, eins og „Makes No Sense
At All“, „Celebrated Sum-
mer“,„Chartered Trips“ og „I
Apologize“, verða í efnisskránni,
sem er næg ástæða til að kaupa
sér flugmiða og drífa sig vestur
næsta haust.
Tónlist
Les Savy Fav
Metallica
Bob Mould