Morgunblaðið - 15.02.2006, Blaðsíða 8
8 MIÐVIKUDAGUR 15. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Teiknarinn er að spyrja hvort það sé núna líka orðin dauðasynd að teikna yðar
heilagleika, herra?
Ástandið á vinnu-markaði nú áfyrstu vikum árs-
ins hefur ekki verið betra
um langt árabil ef mið er
tekið af árstíma. Skráðir
voru 53.682 atvinnuleysis-
dagar á landinu öllu sem
jafngilda því að 2.443
manns hafi að meðaltali
verið á atvinnuleysisskrá í
mánuðinum. Þessar tölur
jafngilda 1,6% atvinnuleysi
og þarf að leita 18 ár aftur í
tímann eða allt aftur til árs-
ins 1988 til að finna dæmi
um lægra hlutfall atvinnulausra í
janúarmánuði en þá var 0,8% at-
vinnuleysi hér á landi. Í janúar árið
2001 voru atvinnuleysistölurnar
hins vegar nánast þær sömu og nú
eða 1,6% yfir allt landið. Í janúar á
seinasta ári mældist aftur á móti 3%
atvinnuleysi á landinu öllu og voru
því rúmlega 1.900 færri á atvinnu-
leysisskrá í seinasta mánuði en í
sama mánuði í fyrra.
Minni breyting varð milli
mánaða en verið hefur
„Það er mjög lítið atvinnuleysi
núna. Það verður alltaf talsverð
aukning á milli desember og janúar
en núna er sú breyting mjög lítil,“
segir Frank Friðrik Friðriksson,
deildarsérfræðingur á Vinnumála-
stofnun. Í desember mældist 1,5%
atvinnuleysi á landinu og jókst fjöldi
atvinnulausra því aðeins um 126 á
milli mánaða. „Við erum í mikilli
þenslu og sjáum mikinn vinnuafls-
skort sem endurspeglast í miklum
fjölda atvinnuleyfa. Gefin voru út
416 ný atvinnuleyfi í janúar en þau
voru 169 í janúarmánuði í fyrra,“
segir hann.
Sprenging varð í útgáfu atvinnu-
leyfa yfir allt seinasta ár, þegar gef-
in voru úr 3.965 ný tímabundin at-
vinnuleyfi en þau voru rúmlega
1.200 á árinu á undan.
Þegar litið er yfir landið allt kem-
ur í ljós að um mikla fækkun hefur
verið að ræða meðal ungs fólks sem
skráð er án atvinnu. Alls voru 560
atvinnulausir á aldrinum 16–24 ára í
janúar sl. en þeir voru 1.105 í janúar
í fyrra.
Einnig má sjá nokkra breytingu
á langtímaatvinnuleysi. Þannig voru
einstaklingar sem skráðir voru at-
vinnulausir í sex mánuði eða lengur
um 22%, eða 607 í janúar s.l. en þeir
voru 1.320 eða 28% í janúar 2005. Er
því ljóst að um talsverða fækkun er
að ræða í fjölda langtímaatvinnu-
lausra á einu ári. Á öllu seinasta ári
voru að meðaltali 30% atvinnu-
lausra án atvinnu í sex mánuði eða
lengur en þeir voru 31% 2004.
Varnarbarátta
Lágar atvinnuleysistölur yfir
landið gefa þó ekki rétta mynd af
ástandinu á einstökum landssvæð-
um. Á sama tíma og höfuðborgarbú-
ar bjuggu við 1,4% atvinnuleysi í
seinasta mánuði var 2% atvinnu-
leysi á landsbyggðinni í heild. Norð-
urland eystra sker sig úr en þar var
3% atvinnuleysi í janúar. Áberandi
er að bæði á Norðurlandi eystra og
Vestfjörðum er atvinnuleysi enn
umtalsvert meðal kvenna eða 4,3%
á Norðurlandi eystra og 4,2% á
Vestfjörðum.
Að sögn Franks Friðriks hefur
atvinnuleysi alls staðar á landinu
minnkað á milli ára, þ.e. frá janúar á
seinasta ári til janúarmánaðar í ár,
nema á Vestfjörðum, þar sem varð
lítilsháttar fjölgun atvinnulausra,
sérstaklega kvenna.
Að mati Helga S. Ólafssonar,
varaformanns Verkalýðsfélags
Vestfirðinga, má rekja meginástæð-
ur fyrir miklu atvinnuleysi meðal
kvenna til þeirra áfalla sem riðu yfir
þegar vinnsla stöðvaðist hjá fisk-
vinnslufyrirtækinu Bílddælingi á
Bíldudal og til gjaldþrots Sindra-
berg á Ísafirði en konur störfuðu
þar í miklum meirihluta.
Atvinnuástandið á Vestfjörðum
hefur lítið breyst frá í haust að sögn
Helga. „Við eigum erfitt uppdráttar
vegna kvótaleysis og vandræða í
fiskvinnslu. Við erum ekki þátttak-
endur í þessari þenslu, hún virkar
öfugt hér, og reyndar víðar,“ segir
Helgi. „Þetta er varnarbarátta sem
verið hefur og hún heldur áfram.
Smáfyrirtæki með fáa starfsmenn
hafa líka lagt upp laupana,“ bætir
hann við.
Minna atvinnuleysi en í
flestum öðrum löndum
Enginn vafi leikur á að ástandið á
vinnumarkaði er óvíða betra en hér
á landi. Í desember sl. var 8,5% at-
vinnuleysi að meðaltali í löndum
Evrópusambandsins. Minnst at-
vinnuleysi í ESB-löndum mældist á
Írlandi, 4,3% og í Danmörku eða
4,4%. Í Finnlandi var 8,4% atvinnu-
leysi, 5,6% í Lúxemborg og 9,5% í
Þýskalandi svo dæmi séu tekin. Í
seinasta mánuði síðasta árs bjuggu
Bandaríkjamenn við 4,9% atvinnu-
leysi og Japanir við 4,4%. Hlutfall
atvinnulausra í Noregi á seinasta
ári var á bilinu 4,5 til 4,7% af vinnu-
afli.
Spáð er að áfram muni ríkja gott
ástand á vinnumarkaðinum al-
mennt. Er talið líklegt að atvinnu-
leysið í febrúar verði á bilinu 1,5%–
1,8%. „Atvinnuástandið er mjög
gott og það er mikil eftirspurn,“
segir Frank Friðrik.
Fréttaskýring | 1,6% atvinnuleysi í janúar og
ekki hafa sést lægri tölur í upphafi árs í 18 ár
Ástandið
óvenjugott
„[Vestfirðingar] eru ekki þátttakendur
í þessari þenslu, hún virkar öfugt hér“
! "#$% &&'!(")*+,-&'&
! "#
"$%& '%
Lausum störfum fækkaði milli mánaða.
Töluvert færri laus störf í
boði en á sama tíma í fyrra
Þrátt fyrir mikinn uppgang í
atvinnulífinu og lítið atvinnuleysi
eru talsvert færri störf í boði um
þessar mundir en í fyrra. Þannig
voru t.d. 530 störf í boði á Aust-
urlandi í janúar í fyrra en aðeins
134 í seinasta mánuði. Frank
Friðrik Friðriksson segir að bú-
ast megi við fjölgun lausra starfa
næstu mánuði, allt til sumars.
Þegar kemur fram á þriðja árs-
fjórðung má aftur búast við bak-
sveiflu þegar sér fyrir endann á
ýmsum stórframkvæmdum.
Eftir Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
MÁLIÐ
DÍVA DE L
A RÓSA
MOGGANU
M Á MOR
GUNMÁLIÐ FY
LGIR MEÐ
SYNGUR M
EÐ SOME
TIME