Morgunblaðið - 28.02.2006, Blaðsíða 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 28. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
DANSKI lögfræðingurinn Tyge
Trier, sem Baugur Group hf.
fékk til að vinna lagalega álits-
gerð um þá 32 ákæruliði Baugs-
málsins sem Hæstiréttur vísaði
frá 10. október, telur að nokkrir
annmarkar séu á málsmeðferð-
inni sem brjóti hugsanlega gegn
6. grein mannréttindasáttmála
Evrópu. „Vegna þess hve ann-
markarnir eru margvíslegir í
Baugsmálinu sem heild, miðað
við þær upplýsingar sem fyrir
liggja, er það því mat okkar að
þegar á þessu stigi kunni að hafa
verið brotið gegn 6. gr.“ segir
m.a. í niðurstöðunni og þar kem-
ur einnig fram að ákveði Hæsti-
réttur að heimila endurskoðun
ákærunnar og hafna þar með
þeirri afstöðu varnaraðila að slík
endurskoðun fari í bága við 6.
gr. ætti að íhuga málskot til
Mannréttindadómstólsins í
Strasbourg. „Ef opinber máls-
sókn varðandi nefnda ákæruliði
er ekki felld niður eru sterk rök
fyrir því að skjóta málinu til
Mannréttindadómstólsins,“ segir
þar ennfremur.
Greinargerðina vann Tyge
Trier, sem starfar á lögfræði-
stofunni Eversheds Advokatie-
selskab í Kaupmannahöfn, að
beiðni stjórnar Baugs Group og
sagði Hreinn Loftsson, formaður
stjórnarinnar, að menn hefðu
viljað vita hvar fyrirtækið og
sakborningarnir sem því tengd-
ust stæðu varðandi þá ákæruliði
sem vísað var frá Hæstarétti.
Var álitsgerðin unnin á ensku og
hún afhent fjölmiðlum á ensku
og í íslenskri þýðingu á blaða-
mannafundi Baugs Group í gær.
Fram kemur í upplýsingum frá
Baugi Group að Trier sé þekktur
fyrir rannsóknir á sviði mann-
réttinda og lagareglna á því
sviði.
Um rétt til réttlátrar og
opinberrar málsmeðferðar
Í inngangi greinargerðarinnar
segir að stofunni hafi verið falið
að taka saman lögfræðilegt álit
þar sem rætt sé hvort endur-
skoðun ákærunnar af hálfu rík-
issaksóknara veki spurningar
varðandi 6. grein mannréttinda-
sáttmála Evrópu og 14. grein al-
þjóðasamnings um borgaraleg
og stjórnmálaleg réttindi. Einnig
var sett fram álit í ljósi 4. grein-
ar samningsviðauka nr. 7. við
mannréttindasáttmálann sem
fjallar um réttinn til að vera
ekki saksóttur eða refsað tvíveg-
is.
Sjötta grein mannréttindasátt-
mála Evrópu fjallar um að sak-
borningur skuli eiga „rétt til
réttlátrar og opinberrar máls-
meðferðar innan hæfilegs tíma
fyrir sjálfstæðum og óvilhöllum
dómstóli“. Þar segir einnig að
hver sem borinn sé sökum um
refsiverða háttsemi skuli talinn
saklaus uns sekt sé sönnuð og
síðan eru ákvæði um að sakborn-
ingur skuli fá án tafar vitneskju
í smáatriðum um eðli og orsök
ákæru er hann sætir, fái nægan
tíma til að undirbúa vörn sína og
fleira.
Tyge Trier sagði aðalniður-
stöðu sína þá að það væru
ákveðnir annmarkar á rannsókn
og meðferð Baugsmálsins og
hafði hann m.a. efasemdir um að
flutningur málsins frá ríkislög-
reglustjóra til ríkissaksóknara
standist umrædda 6. grein, telur
að dómsmálaráðherra hafi ekki
gætt nægilegrar nærgætni og
varkárni er varðar rétt sakborn-
inga að teljast saklausir þar til
sekt er sönnuð og hann telur lík-
legt að annmarkar hafi valdið
töfum á rannsókninni.
Lögmaðurinn telur annmark-
ana misjafnlega alvarlega. Hann
telur að verulegar efasemdir
vakni um að framgangur rík-
islögreglustjóra og flutningur
málsins frá ríkislögreglustjóra
til ríkissaksóknara í kjölfar
dómsins 10. október standist 6.
grein mannréttindasáttmálans.
Þær efasemdir styrkist í ljósi
þess að í lögreglulögum sé skýrt
kveðið á um að lögregla skuli í
störfum sínum hafa í heiðri þjóð-
réttarlegar skuldbindingar sem
Ísland hafi undirgengist, að
mannréttindasáttmálinn hafi
verið tekinn upp í íslenskan rétt
og að íslenskir dómstólar hafi
byggt á 6. gr. í dómaframkvæmd
sinni, en „allt undirstrikar þetta
skyldu ríkislögreglustjóra og
ríkissaksóknara til þess að virða
6. gr. sáttmálans,“ segir í grein-
argerðinni.
Telur dómsmálaráðherra
hafa tjáð sig óvarlega
Þá telur lögmaðurinn danski
að í ummælum Björns Bjarna-
sonar dómsmálaráðherra í gögn-
um sem honum hafi verið látin í
té, sé að finna yfirlýsingar sem
túlka megi svo að þær lýsi skoð-
un um sekt sakborninga. Segir
lögmaðurinn eðlilegt að málið
hafi vakið almenna umræðu en
stjórnvöldum og embættismönn-
um sé skylt að gæta hófs. Segir í
greinargerðinni að hins vegar
hljóti „krafa dómstólsins um
„alla nauðsynlega nærgætni og
varkárni svo að virtur sé rétt-
urinn til að teljast saklaus uns
sekt er sönnuð“ að vekja spurn-
ingu um hvort dómsmálaráð-
herra hafi eða hafi ekki með fjöl-
mörgum neikvæðum ummælum
sínum um þá einstaklinga sem
hlut eiga að Baugsmálinu, bæði
fyrir og eftir rannsóknina brotið
gegn rétti sakborninga til þess
að teljast saklausir uns sekt er
sönnuð,“ eins og segir orðrétt.
Lögmaðurinn telur að þessi tvö
síðastnefndu atriði séu nægilega
alvarleg til að geta falið í sér
hugsanleg brot ein og sér. „Enn-
fremur má telja að dómstóllinn
muni líta á málið í heild sinni
með hliðsjón af þeim mismun-
andi annmörkum, sem saman-
lagt geta talist fara í bága við
réttláta málsmeðferð,“ segir
einnig í greinargerðinni.
Í niðurstöðukaflanum segir
einnig: „Við erum þeirrar skoð-
unar að sá fjöldi mismunandi
annmarka sem hér um ræðir sé
líklegur til að ráða úrslitum í
máli þessu. Með tilliti til þeirra
fjölmörgu álitaefna sem upp
koma varðandi 6. gr., svo sem að
framan er rakið, er það því skoð-
un okkar að því megi halda því
fram að ef ríkislögreglustjóri og
ríkissaksóknari halda áfram með
saksókn sína (með atbeina dóm-
stóla) varðandi nefnda ákæruliði
(1–32), hafi þeir ekki gætt við-
eigandi jafnvægis í mati sínu á
réttindum sakborninga og skil-
virkum framgangi réttvísinnar.“
Danski lögmaðurinn Tyge Trier segir sterk rök til að skjóta Baugsmálum til
Mannréttindadómstólsins í Strasbourg verði ákæruliðir ekki felldir niður
Morgunblaðið/RAX
Fulltrúar Baugs og nokkrir lögmenn ákærðu í Baugsmálinu voru á fundinum á Hótel Nordica, þar sem greinargerð Tyge Trier var kynnt í gær.
Telur annmarka hugsanlega brot
gegn mannréttindasáttmála
Morgunblaðið/RAX
Danski lögmaðurinn Tyge Trier skýrði frá helstu atriðum grein-
argerðar sinnar, sem hann vann að beiðni stjórnar Baugs Group.
Eftir Jóhannes Tómasson
joto@mbl.is
GESTUR Jónsson, einn
verjenda sakborninga í
Baugsmálunum, segir
greinargerð Tyge Trier vel
skrifaða og vel rökstudda
enda sé lögmaðurinn
þekktur fræðimaður á sviði
mannréttindamála. Hann
segir það fara eftir hver
verði næstu skref málsins
hvernig hún komi að not-
um. Verði málinu haldið
áfram muni verjendur geta
vísað til hennar, m.a.
hvernig ákærur séu tak-
markaðar.
Vel
rökstudd
greinargerð
STJÓRNENDUR álfyrirtækisins Alcoa munu
tilkynna á fundi í New York á morgun hvort
fyrirtækið vill halda áfram undirbúningi að
byggingu álvers á Norðurlandi og þá hvaða
stað Alcan hefur augastað á fyrir hugsanlegt
álver.
Fyrir hádegi á morgun verður haldinn
lokafundur samráðsnefndar álfyrirtækisins,
íslenskra stjórnvalda og sveitarfélaga sem
unnið hefur að tillögum að staðarvali fyrir ál-
ver á Norðurlandi í New York. Má búast við
að ákvörðunin verði svo tilkynnt síðdegis. Á
fundinum verða m.a. Bernt Reitan, aðstoð-
arforstjóri Alcoa og forstjóri frumvinnslu
fyrirtækisins og Valgerður Sverrisdóttir iðn-
aðarráðherra, skv. upplýsingum Páls Magn-
ússonar, aðstoðarmanns iðnaðarráðherra.
Ákvörðun tekin á
morgun um álver
á Norðurlandi
LÖGREGLUMENN frá Hvolsvelli óku að-
faranótt sunnudags fram á ungan, fáklædd-
an mann sem var á hlaupum í svartamyrkri
á Suðurlandsvegi vestan við Landvegamót
og stefndi maðurinn til vesturs.
Maðurinn var dökkklæddur að ofan en í
stuttbuxum og bleikum flókatöfflum á fót-
um en berfættur. Maðurinn var undir áhrif-
um áfengis, en að sögn lögreglu hafði hon-
um orðið sundurorða við ferðafélaga sína
og ákveðið að yfirgefa þá við Hellu og
hlaupa eða skokka til Reykjavíkur. Þegar
þetta gerðist var eins stigs frost. Unga
manninum var ekið á Selfoss en lögregla
þar ætlaði að sjá til þess að koma honum
áfram til Reykjavíkur í upphituðum lög-
reglubíl.
Á hlaupum á flókaskóm
á Suðurlandsvegi
ÞRETTÁN ára piltur í Grindavík tók bif-
reið foreldra sinna ófrjálsri hendi á
sunnudagsmorgun og ók henni sem leið lá
til Hafnarfjarðar. Þar ók hann á tvö um-
ferðarskilti og varð ökuferðin ekki lengri.
Drengurinn, sem var einn á ferð, slapp
ómeiddur en nokkrar skemmdir urðu á
bifreiðinni, að sögn lögreglunnar í Kefla-
vík.
13 ára í ökuferð
INFLÚENSAN hér á landi er ekki gengin yf-
ir og er erfitt að segja til um hvort hún hafi
náð hámarki, samkvæmt upplýsingum frá
Þórólfi Guðnasyni, yfirlækni hjá sóttvarn-
arlækni.
Erfitt er að segja til um hvort inflúensan
sem hefur herjað á landsmenn undanfarið
hafi náð hámarki, að sögn Þórólfs. ,,Það er
aldrei neitt eitthvað afgerandi í svona far-
öldrum sem segir til um hvort eitthvað hafi
náð hámarki. En hún er ekki gengin yfir,“
segir Þórólfur. Inflúensufaraldurinn í fyrra
var frekar skæður, en Þórólfur segir að sá
sem geisar í ár sé ekkert í líkingu við hann,
heldur sé hanní meðallagi.
Inflúensan herjar á fólk á öllum aldri og
segir Þórólfur að hún sé með hefðbundnu
sniði: ,,Einkenni eru hár hiti, beinverkir,
stundum magaverkir, hálssærindi og væg
kvefeinkenni.“ Um 55 þúsund manns létu
bólusetja sig gegn inflúensunni síðastliðið
haust. Bólusetningin er talin vera virk í 70 til
80% tilvika.
Inflúensan
gengur enn
 Lögfræðiálit | 29–34
ÁHRIFIN af birtingu hinna umdeildu
teikninga af Múhameð spámanni í Jyl-
landsposten, teygja nú anga sína til Ís-
lands.
Dótturfélag FL Group, lággjaldafélagið
Sterling í Danmörku, hefur ákveðið að
segja upp um 20
af um 400 flug-
mönnum félags-
ins að því er
heimildir Morg-
unblaðsins herma
en ástæðan mun
vera sú að nú þegar er fyrirséð að farþeg-
um á flugleiðum félagsins til landa á borð
við Egyptalands og Tyrklands muni fækka
umtalsvert. Margir danskir ferðalangar
hafa flogið með Sterling til þessara landa
en eins og gefur að skilja hefur áhugi
Dana á að ferðast þangað minnkað umtals-
vert og stendur til að fækka vélum á þess-
um flugleiðum um eina til tvær.
Teikningarnar ástæða
uppsagna hjá Sterling