Morgunblaðið - 28.02.2006, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 28. FEBRÚAR 2006 23
UMRÆÐAN
VATN eykur hreysti. Eitt allra
mikilvægasta byggingarefni lík-
amans er einmitt vatn.
Við fæðingu eru 80%
líkamans vatn, í full-
orðnum manni er
vatnshlutfallið komið í
um 60%.
Vatnsbúskapurinn er
sívirkur og mjög mik-
ilvægur þáttur allrar
endurnýjunar og
hreinsunar líkamans.
T.a.m. andar líkaminn
á hverri nóttu bæði í
gegnum lungun og
húðina u.þ.b. tveimur
lítrum af vatni að með-
altali.
Með hækkandi aldri
minnkar vatnshlutfallið
og verður um 50%.
Ástæðan fyrir þessari
minnkun liggur að-
allega í því að með
aldrinum verða fituvefirnir fyr-
irferðarmeiri þáttur vöðvamassans
á kostnað vatnshlutfallsins. Sam-
fara þessari aldurstengdu breyt-
ingu á líkamanum minnkar þörfin
til að drekka þ.e. þorstatilfinning
minnkar. Þess vegna drekkur eldra
fólk líka oftast minna af vökva en
líkaminn þyrfti í raun og veru á að
halda.
Þó er það sérstaklega mikilvægt
fyrir eldra fólk að drekka nægilegt
magn af vatni, ekki eingöngu vegna
áðurnefndra breytinga á vatnsbú-
skap líkamans, heldur einnig vegna
þess að oft á tíðum þarf eldra fólk
á lyfjameðferð að halda sem hefur
einnig áhrif á vatnsþörf og end-
urnýjun líkamsvökvanna. Í raun
eykst vatnsþörfin með aldrinum þó
að þorsti segi ekki til sín eins og
áður. Vatnsskorturinn getur haft í
för með sér að eiturefnin sem
verða til við efnaskipti líkamans fá
ekki að hreinsast nægjanlega vel
úr líkamanum sem getur aftur haft
í för með alvarlegan stein- og
snefilefnaskort.
Til þess að innbyrða ráðlagðan
dagskammt af vatni, sem eru rúmir
2 lítrar, ætti eldra fólk að treysta
skynseminni umfram þorsta-
tilfinningu sinni og skammta sér
einfaldlega sinn daglega morgun-,
eftirmiðdags- og
kvöldskammt af
vatni. Náttúrulegt ís-
lenskt kranavatn og
koltvísýringsbætt
vatn fullnægja betur
vatnsþörf líkamans
en t.d. saft eða te og
þá sérstaklega fyrir
eldra fólk, því nýrna-
starfsemin minnkar
einnig með aldrinum
og úr hreinu vatni
þarf ekki að hreinsa
nein aðskotaefni svo
neinu nemi, sem hvíl-
ir nýrun og styrkir.
Auk þess hefur hið
náttúrulega kalk,
magnesíum og natr-
íum í vatninu þau
áhrif að auka ein-
beitingu og fram-
takssemi. Vatnið er ekki einungis
mikilvægt fyrir húðina, vöðvana,
tauga- og æðakerfið heldur eykur
einnig möguleikann á heilbrigðu og
löngu ævikvöldi.
Án vatns, ekkert líf
Birgitta Jónsdóttir Klasen fjall-
ar um vatnsneyslu og gott líf
Birgitta Jónsdóttir
Klasen
’Þó drekkureldra fólk oftast
nær of lítið vatn.‘
Höfundur er með BA-gráðu í nátt-
úrulækningum, svæðameðferð og sál-
fræðimeðferð og rekur eigin meðferð-
arstofu á Flughóteli í Keflavík.
HINN 14. janúar sl. var haldin
opinn fundur í Víkurbæ Bolung-
arvík um samgöngur á milli Súða-
víkur, Ísafjarðar og Bolungarvíkur.
Fundarboðendur voru áhuga-
mannahópur um
öruggar samgöngur á
milli þessara staða
með jarðgangagerð í
góðri samvinnu við
bæjar- og sveit-
arstjórn þessara
staða.
Mér er efst í huga
þakklæti til þeirra
sem að honum stóðu
því hann var í senn
afar fróðlegur og þar
kom berlega í ljós að
heimamenn eru alls
ekki sammála um það
hvar göngin skulu liggja sem
tengja eiga saman Bolungarvík og
Ísafjörð eða hvort það eigi að vera
ein göng eða fleiri. Undirrituðum
finnst þó verst að bæjarstjórnin
okkar skuli ekki geta komið sér
saman um eina leið í þessu mesta
hagsmunamáli Bolvíkinga og sýnir
það best þörfina fyrir nýtt fólk í
forustu fyrir bæjarfélagið.
Undirritaður sem hefur ekið Ós-
hlíðina svipað og flest allir aðrir
Bolvíkingar og talið sér trú um að
vegurinn væri eins öruggur og
nokkur kostur væri, með vegs-
kálum með neyðarsíma, grjótgirð-
ingum, vírbundnum grjóthleðslum,
snjósöfnunarskápum með stálþili
fyrir framan, vegriðum sem mættu
þó vera miklu lengri, vel breiður og
með bundnu slitlagi, með götulýs-
ingu sem mér fannst vera ein
mesta framförin við að bæta veg-
inn.
Það hefur verið ljóst í nokkurn
tíma að ekkert af þessu dugar til
þess að gera sam-
göngur um Óshlíð
öruggar og má líka
líta til þess að við er-
um endastöð og höfum
ekki um annan veg að
fara og við sættum
okkur ekki lengur við
það að grjóthrun og
snjóflóð séu nánast
daglegir viðburðir með
tilheyrandi eignatjóni,
slysahættu og hugs-
anlegum mannfórnum.
Við höfum búið allt of
lengi við falskt öryggi
og sjáum nú að á veginum hafa far-
ið fram tilraunir með margs konar
varnarmannvirki til varnar snjó-
flóðum og grjóthruni sem engan
veginn hefur dugað og því erum við
í þeirri stöðu í dag sem raun ber
vitni um. Þetta er örugglega líka
ein af ástæðunum fyrir því að um-
ferð um Óshlíð hefur minnkað um-
talsvert og trúlega líka ástæðan
fyrir því að fólk hefur flutt í burtu
héðan.
Í umræðunni um öruggar sam-
göngur á norðanverðum Vest-
fjörðum er gjarnan talað um leiðina
á milli Súðavík-Ísafjörð-Bolung-
arvík sem eðlilegt er og þegar
menn setja fram hugmyndir um
jarðgangastæði verður að hafa í
huga að leiðin lengist ekki eða að
aðkomuleið að göngunum sé sem
styst og örugg. Eftir þó nokkra
umhugsun hefur mér því fundist að
ein jarðgöng um Óshlíð inn hjá Ósi
og út á Skarfaskeri sé besta leiðin,
þá er hægt að nota nýja sandveg-
inn, nýju brúna, byggja nýjan veg
fyrir neðan bakkana í Hnífsdal,
koma upp fyrir ofan frystihúsið og
byggja nýjan öruggan veg um Eyr-
arhlíðina fjær hlíðinni með örugg-
um aur- og snjóflóðavörnum. Þann-
ig kæmi þessi leið Hnífsdælingum
líka að notum og það hlýtur að
vera tilgangurinn með öruggari
samgöngum að það komi öllum til
góða.
Að lokum þetta: Klárum nú Ó
vega áætlunina sem byrjaði með
áætlun um öruggan veg um Óshlíð,
framkvæmdum við hina tvo Ó veg-
ina er löngu lokið og því er það
krafa allra Bolvíkinga og annarra
vegfarenda sem um Óshlíð vilja
fara að við fáum ein jarðgöng alla
leið hvar svo sem þau kunna að
liggja. Við eigum skýlausa kröfu á
því, kostnaðurinn er ekki nema
sem samsvarar einum eða tveimur
mislægum gatnamótum á höf-
uðborgarsvæðinu, látum af hóg-
værðinni og gerum eðlilegar kröfur
til kjörinna fulltrúa okkar hvort
sem er á þingi í sveitar- eða bæj-
arstjórnum, við erum líka fólk, við
eigum betra skilið.
Samgöngur um Óshlíð
Víðir Benediktsson fjallar um
samgöngumál á Vestfjörðum ’… því er það krafa allraBolvíkinga og annarra
vegfarenda sem um Ós-
hlíð vilja fara að við fáum
ein jarðgöng alla leið
hvar svo sem þau kunna
að liggja.‘
Víðir Benediktsson
Höfundur er vélvirkjameistari
í Bolungarvík.ÁKVÖRÐUN bæjaryfirvalda í
Garði að ná því markmiði í áföngum
að skólamáltíðir fyrir alla nemendur
grunnskólans verði
ókeypis frá og með 1.
sept. 2008 hefur vakið
verðskuldaða athygli.
Á síðustu árum eða
frá því grunnskólinn
fluttist frá ríkinu til
sveitarfélaganna hafa
orðið stórstígar fram-
farir í öllu skólastarfi
vítt og breitt um land-
ið. Þetta á bæði við um
byggingar skóla-
húsnæðis og alla
kennslu og þjónustu
við nemendur.
Ef við í Garðinum
lítum nokkur ár til
baka og berum stöðu
skólamála saman við
stöðuna sést að um
ótrúlega miklar fram-
farir er að ræða. Veru-
leg aukning hefur orð-
ið á fermetrafjölda
skólahúsnæðis og enn
er horft fram á veginn
til að auka enn frekar
við húsnæðiskost skól-
ans. Öll vinnuaðstaða
nemenda og starfs-
fólks hefur batnað til
mikilla muna. Aukning
á þjónustu við nem-
endur hefur einnig á síðustu árum
verið jöfn og þétt m.a. með fjölgun í
starfsliði skólans.
Sama niðurstaða er ef litið er á
þróun leikskólans. Fyrir örfáum ár-
um var byggður nýr leikskóli og nú
er unnið að stækkun hans, þannig að
aðstaða öll mun batna til mikilla
muna nú í sumar.
Þetta sýnir það jákvæða viðhorf
sem bæjaryfirvöld í Garði hafa til
þess að byggja upp góða aðstöðu og
stuðla að metnaðarfullu skólastarfi á
öllum stigum.
Fyrir nokkrum árum þekktist það
varla að mötuneyti væru til staðar í
grunnskólum. Nú þykir það sjálf-
sögð þjónusta og það sé hluti af
skólastarfinu.
Í dag er staðan sú að foreldrar
hafa frjálst val hvort þeir vilji not-
færa sér þessa þjónustu
fyrir sín börn og verður
þá að greiða sér-
staklega fyrir það.
Bæjaryfirvöld í Garði
hafa rætt þessi mál um
nokkurn tíma og telja
mjög mikilvægt að allir
nemendur eigi þess
kost að fá hádegismat
án tillits til efnahags.
Við viljum einnig líta
þannig á málin að það
að allir nemendur setj-
ist að matarborðinu í
hádeginu sé hluti af
skólastarfinu. Nem-
endur fá þá hollan og
góðan mat .Við lifum á
þeim tíma að margir
lifa of mikið á svoköll-
uðu ruslfæði og það að
allir nemendur fái holl-
an hádegismat hefur
örugglega mikið upp-
eldislegt gildi þ.e. að frá
unga aldri verður það
sjálfsagður hlutur að fá
næringarríkan mat í
hádegi.
Peningalega skiptir
þetta máli fyrir fjöl-
skyldurnar. Í dag þarf
að borga 233 krónur
fyrir hverja máltíð, bærinn greiðir
niður um 100 kr. Máltíðin kostar 333
kr. Í dag þarf því að borga 10 þús. á
mánuði fyrir 2 börn á grunn-
skólaaldri eða 90 þús. krónur fyrir
skólaárið.
Þegar því markmiði er náð að
skólamáltíðir verða að fullu ókeypis
er það ígildi 90 þúsund króna sparn-
aðar á ári fyrir foreldra með 2 börn á
grunnskólaaldri. Það hlýtur að telj-
ast góð kjarabót.
Kjarabót fyrir
fjölskyldur
Sigurður Jónsson fjallar um
ókeypis skólamáltíðir
Sigurður Jónsson
’Þegar þvímarkmiði er náð
að skólamáltíðir
verða að fullu
ókeypis er það
ígildi 90 þúsund
króna sparnaðar
á ári fyrir for-
eldra með 2 börn
á grunnskóla-
aldri.‘
Höfundur er bæjarstjóri Garðs.