Morgunblaðið - 28.02.2006, Blaðsíða 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 28. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Við hefðum ekki þurft að hafa áhyggjur af lendingunni ef hann hefði ekki verið í þessu
megrunarveseni, Dóri minn.
ÁrsreikningurByggðastofnunar-innar 2005 endur-
speglar þá erfiðleika sem
stofnunin hefur glímt við.
Þar vekur m.a. athygli hve
mikið hefur dregið úr
hreinum vaxtatekjum á
undanförnum árum. Í
fyrra voru þær rúmar 140
milljónir, 274 milljónir
2004, 442 milljónir 2003 og
520 milljónir 2002. Eigið fé
hefur rýrnað ár frá ári og
var í fyrra rúmur milljarð-
ur frá því að vera tæpir 1,7
milljarðar á árunum 2003 og 2002.
Páll Magnússon, aðstoðarmað-
ur iðnaðar- og viðskiptaráðherra,
stýrði starfshópi sem falið var að
fjalla um vanda Byggðastofnunar
á liðnu hausti. Eftir að starfshóp-
urinn skilaði tillögum 29. nóvem-
ber sl. og ríkisstjórnin hafði fjallað
um fjárhagsvanda stofnunarinnar
var ákveðið að iðnaðar- og við-
skiptaráðuneyti hæfu vinnu við að
skoða atvinnuþróunarstarfsemi
þessara ráðuneyta. Sérstaklega
skyldi hugað að frekari samþætt-
ingu starfsemi Byggðastofnunar,
Impru, Iðntæknistofnunar, Ný-
sköpunarsjóðs atvinnulífsins,
Fjárfestingastofu, Rannsókna-
stofnunar byggingariðnaðarins,
vaxtarsamninga og annarrar at-
vinnuþróunarstarfsemi ráðuneyt-
anna tveggja. Einnig átti að þróa
nýjar fjármögnunarleiðir atvinnu-
lífs, m.a. í samvinnu við banka og
önnur fjármálafyrirtæki.
Páll hefur tekið þátt í vinnu
samkvæmt ofangreindri stefnu-
mótun. Hann segir enn ekki ljóst
hvaða leiðir verði farnar né hve-
nær tillögur um nýskipan verði
lagðar fram. Þó sagði hann að
krefjist tillögurnar lagabreytinga
verði reynt að leggja þær fyrir yf-
irstandandi þing. Undirbúnings-
vinnan hefur m.a. falist í að kanna
hvernig staðið er að atvinnuþróun
í nálægum löndum. Ráðuneytis-
menn og fulltrúar stofnana sem
sinna atvinnuþróun fóru m.a. til
Finnlands, Skotlands og Írlands í
janúar síðastliðnum þeirra erinda.
Aukin samkeppni sumstaðar
Aðalsteinn Þorsteinsson, for-
stjóri Byggðastofnunar, sagði eig-
infjárhlutfallið enn fyrir ofan 8%
en staða stofnunarinnar væri
„brothætt“ því ekki væri upp á
mikið að hlaupa. Í Morgunblaðinu
sl. sunnudag var haft eftir Herdísi
Sæmundardóttur, formanni
stjórnar Byggðastofnunar, að
bankarnir hefðu boðið í bestu við-
skiptavinina og stofnunin sæti eft-
ir með veikara lánasafn fyrir vikið.
Aðalsteinn sagði að með aukinni
samkeppni á lánamarkaði hefðu
margir viðskiptavinir stofnunar-
innar fengið tilboð frá bönkum um
betri vexti.
„Það er mjög gott byggðamál
og lánastarfsemi á vegum hins op-
inbera þarf að geta lagað sig að
markaðsaðstæðum. Þetta hefur
sveiflast til og frá og er ábyggilega
ekki hætt að sveiflast.“
Aðalsteinn segir ljóst að brest-
ur sé á lánsfé til atvinnustarfsemi
á „jaðarsvæðum“. T.d. sunnan-
verðum Vestfjörðum, norðvestur-
landi, norðausturlandi frá Húsa-
vík að Vopnafirði og
suðausturlandi frá Stöðvarfirði og
suður úr. „Afleiðingin er sú að við
sitjum eftir með vandamálin að
einhverju leyti og brothættara
lánasafn en ella,“ sagði Aðal-
steinn. „Þótt það hafi verið mikið
tap á stofnuninni í gegnum tíðina
hafði hún svo miklar vaxtatekjur
að hún gat staðið undir því. Nú
hafa vaxtatekjurnar minnkað svo
gríðarmikið að við stöndum ekki
undir því lengur.“
Aðalsteinn segir að lán til
smærri útgerða, sem eiga fisk-
veiðiheimildir, séu nær horfin frá
Byggðastofnun. Þær eigi mjög
greiðan aðgang að lánsfé og stofn-
unin hafi ekki tapað á að lána slík-
um aðilum. Ferðaþjónustan á
landsbyggðinni gekk í gegnum
mikinn hreinsunareld 2001–2002
og tapaði Byggðastofnun miklu á
lánum til hennar. Margar eignir
voru innleystar og hefur tekist að
selja megnið af þeim.
Þegar útlán voru stöðvuð í
haust biðu um 20 erindi af-
greiðslu. Aðalsteinn segir að búið
sé að vinna úr þeim flestum. Um-
sóknum hefur fjölgað mjög frá því
um síðustu áramót. Flestar koma
frá „jaðarsvæðunum“ sem fyrr
var lýst en úr mörgum atvinnu-
greinum. „Ef til vill er lánamark-
aðurinn að flokka atvinnulífið
svona – eftir landsvæðum,“ sagði
Aðalsteinn. „Lánastarfsemi
Byggðastofnunar hlýtur að hafa
þann eina tilgang að tryggja lág-
marksaðgengi að fjármagni. Hún
á ekki að keppa við bankana, en
vera valkostur við þá eða vinna
með þeim. Það þykir mér best
þegar samvinna tekst með
Byggðastofnun og bönkunum.“
Byggðastofnun hefur heimild til
að ábyrgjast lán og hefur gert það
í afmörkuðum verkefnum. Aðal-
steinn segir að það hafi yfirleitt
tekist mjög vel, t.d. við að ábyrgj-
ast afurðalán sláturleyfishafa
2001–2003 og að ábyrgjast upp-
byggingu nemendagarða háskóla
á landsbyggðinni. Aðalsteinn
kvaðst þó hafa miklar efasemdir
um að stofnunin ætti að fara alfar-
ið út í að ábyrgjast lán fremur en
að veita lán.
Fréttaskýring | Lánastofnanir velja
landsvæði
Byggðastofnun
í biðstöðu
Unnið að endurskoðun fjármögnunar at-
vinnuþróunar- og byggðamála í landinu
Byggðastofnun hefur stutt ferðaþjónustu.
Lánveitingum var hætt um
tíma en eru hafnar á ný

Í fyrra hætti Byggðastofnun
lánveitingum um hríð þegar eig-
infjárhlutfallið fór niður fyrir 8%
lágmark sem krafist er af fjár-
málafyrirtækjum. Lánveitingar
hófust þó aftur og samkvæmt ný-
birtum ársreikningi 2005 var
eiginfjárhlutfallið 8,2% í árslok
2005. Eftir hremmingarnar í
fyrra voru boðaðar aðgerðir af
hálfu iðnaðarráðherra til mót-
unar framtíðarstefnu varðandi
byggða- og atvinnuþróun.
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is
AÐ öllu jöfnu gefur það ekki tilefni
til afsláttar eða skaðabóta, komist
kaupandi húseignar að raun um að
sá fermetrafjöldi sem upp var gef-
inn við kaup fasteignar reynist ekki
réttur, svo framarlega að frávikið
sé ekki umtalsvert, að sögn Mar-
grétar Hauksdóttur, aðstoðarfor-
stjóra Fasteignamats ríkisins
(FMR). Þær reglur um stærðar-
mælingar húsa sem gilda í dag voru
settar árið 1995, en samkvæmt
þeim er flatarmál fundið út með því
að draga flatarmál stigaopa og rým-
is sem er undir 1,80 m á hæð, frá
botnflatarmáli.
„Þessar reglur um stærðarmæl-
ingar og skráningu mannvirkja birt-
ast sem fylgiskjal, bæði með reglu-
gerð um eignaskiptayfirlýsingar og
með reglugerð um fasteignaskrán-
ingu og fasteignamat,“ segir Mar-
grét. Ekki hafi verið ráðist í það frá
árinu 1995 að endurmæla allar hús-
eignir, enda taki hinar nýju reglur
við af þeim eldri og þær séu skýrar.
Margrét bendir á að í lögum um
fasteignakaup sé kveðið á um rétt-
indi kaupenda, reynist fermetra-
fjöldi í eign ekki sá sem gefinn var
upp við sölu. Í lögunum sé lögð mik-
il áhersla á að fólk sé að kaupa þá
fasteign sem það hefur skoðað, þótt
eignin reynist nokkrum fermetrum
minni en gefið var upp, sé hún
mæld að nýju. Það gefi að öllu jöfnu
ekki tilefni til afsláttar eða skaða-
bóta nema verulega miklu muni,
eða í þeim tilvikum þar sem hátt-
semi seljanda teljist stórfellt gá-
leysi.
Sveitarfélög sendi
FMR upplýsingar
Margrét segir allar upplýsingar
um stærð eigna berast Fasteigna-
mati ríkisins frá byggingarfulltrú-
um í hverju sveitarfélagi.
Byggingarfulltrúar og byggingar-
nefndir samþykki allar teikningar
og gefi byggingarleyfi og það sé
skylda sveitarfélaga að senda FMR
upplýsingar um allar nýjar fast-
eignir og breytingar á þeim. FMR
sé í raun móttökustjórnvald sem
svo sjái um að setja upplýsingar um
fasteignir inn í eina skrá.
Seljendur fasteigna eru að öllu jöfnu ekki skaðabótaskyldir
þótt uppgefinn fermetrafjöldi reynist ekki réttur
Áhersla í lögum á
ábyrgð kaupenda
FASTEIGNAMAT ríkisins hefur
hlotið vottun frá Bresku staðla-
stofnuninni, BSI, samkvæmt staðli
um stjórnun upplýsingaöryggis.
Undirbúningur vottunarinnar hef-
ur staðið í 3 ár og hefur IMG ráð-
gjöf aðstoðað Fasteignamat rík-
isins við undirbúning og
innleiðingu.
Fasteignir eru verðmætasta
eignasafn landsmanna. Í Landskrá
fasteigna, sem Fasteignamat rík-
isins heldur, er að finna marg-
þættar upplýsingar um fasteignir.
Auk upplýsinga um lóðir og jarðir,
gerð og eiginleika bygginga og
fasteignamat og brunabótamat
þeirra, eru í skránni þinglýstar
upplýsingar um eigendur, veðbönd
og kvaðir auk upplýsinga um fast-
eignamarkaðinn og þróun hans.
Frá og með næsta ári leggja sveit-
arfélög fasteignaskatta og fast-
eignagjöld á í skránni.
Fasteignamat ríkisins er eina
opinbera stofnunin hér á landi
sem hlotið hefur vottun sam-
kvæmt BS 7799-2:2002 staðlinum
en fimm íslensk fyrirtæki hafa
hlotið þessa vottun, segir í frétta-
tilkynningu.
Haukur Ingibergsson, forstjóri Fasteignamats ríkisins, tekur á móti stað-
festingarskjali um vottun á stjórnun upplýsingaöryggis frá Árna H. Krist-
inssyni, framkvæmdastjóra BSI á Íslandi. Á myndinni eru einnig Jónas
Sturla Sverrisson frá IMG ráðgjöf, Sólveig J. Guðmundsdóttir gæðastjóri,
Margrét Hauksdóttir aðstoðarforstjóri og Sigurjón Friðjónsson, for-
stöðumaður tölvudeildar hjá Fasteignamati ríkisins.
Fasteigna-
mat ríkisins
fær vottun