Morgunblaðið - 28.09.2006, Qupperneq 32

32 FIMMTUDAGUR 28. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGARUMRÆÐAN
✝ Ólöf Britha J.Huseby fæddist
í Reykjavík 16. apr-
íl 1931. Hún lést á
heimili sínu, Gunn-
arssundi 6 í Hafn-
arfirði, 19. sept-
ember síðastliðinn.
Kjörforeldrar henn-
ar voru hjónin
Kristian M. Huseby,
koparsmiður í Vél-
smiðjunni Hamri í
Reykjavík, f. í Nor-
egi 18. mars 1899,
d. 25. október 1958
og Matthildur Nikulásdóttir Hus-
eby f. í Garðabrekku á Snæfells-
nesi 4. október 1888, d. 25. apríl
1977. Uppeldisbróðir Brithu var
Gunnar A. Huseby f. 4. nóv-
ember 1923, d. 28.
maí 1995. Móðir
Brithu var Sig-
urlína Margrét
Jónsdóttir, f. 16.
október 1900, d. 20.
júlí 1983. Börn Sig-
urlínu auk Brithu
eru Óskar, f. 10.
október 1928, d. 1.
nóvember 1982 og
Kristín, f. 6. nóv-
ember 1929, Har-
aldsbörn.
Sambýlismaður
Brithu var Þorleif-
ur Jónsson, f. 13. ágúst 1927, d.
10. mars 1981.
Útför Brithu verður gerð frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 11.
Það er ótrúlega sárt að þurfa nú
að kveðja Brítu, móðursystur mína
og kæra vinkonu. Hún var 75 ára
gömul sem er ekki hár aldur en óháð
aldri þá var andlát hennar ótíma-
bært og snögglegt.
Ég á margar ljúfar og góðar
minningar um Brítu eins og við köll-
uðum hana ætíð. Hún var með ein-
stakan persónuleika, alltaf hress,
skemmtileg og einstaklega fróð um
fólk og málefni. Það var alltaf gam-
an að vera í návist hennar.
Bríta og Dolli (Þorleifur) maður-
inn hennar bjuggu sér fallegt heim-
ili. Bríta var smekkleg með sjálfa sig
og umhverfi. Ísaumaðar myndir
hennar prýða veggi heimilisins og
stór hluti húsgagna eru ættargripir
frá foreldrum hennar.
Í minningu minni, þá fórum við
sem börn og unglingar fjölskyldan
um flestar helgar í sunnudagsbíltúra
í Fjörðinn og heimsóttum Brítu og
Dolla sem alltaf var aðalskemmtun-
in. Móttakan var alltaf höfðingleg að
hætti Brítu sem ætíð dró fram
glæsilegar kræsingar, vel smurðar
brauðsneiðar og kökur.Síðan var
spjallað og slegið á létta strengi.
Þegar foreldrar okkar fóru er-
lendis, þá kom náttúrulega ekki ann-
að til greina en að við systkinin flytt-
um til Brítu og Dolla sem okkur
þótti alltaf jafn gaman. Okkur þótti
ekkert tiltökumál að taka strætó frá
Hafnarfirði og inn á Bústaðaveg til
að sækja skóla. Í minningu minni, þá
man ég bara eftir stífri dagskrá sem
Bríta setti okkur systkinunum fyrir.
Eftir að við komum heim úr skól-
anum, þá gekk dagskráin út á
heimanám, að heimsækja Brítu í
sjoppuna sem hún vann í og að
heimsækja Möttu, móður Brítu á
Sólvang. Bríta vildi að við færum
upp í rúm að sofa klukkan átta á
kvöldin, þar sem hún taldi að okkur
veitti ekki af hvíldinni en ég man eft-
ir því að við vorum ekki sammála og
oft átti hún erfitt með að koma okk-
ur í háttinn. Þetta var alltaf
skemmtilegur tími sem situr eftir í
minningu minni.
Bríta annaðist Möttu móður sína
alveg sérstaklega vel. Hún heimsótti
hana á Sólvang á hverju kvöldi og
hlúði mjög vel að henni.
Dolli sambýlismaður Brítu var
skemmtilegur og hress maður.
Hann spjallaði við okkur systkinin
ætíð eins og við værum fullorðið fólk
og það voru ófáar sögurnar sem
hann sagði okkur. Hann hvatti Brítu
til að taka bílpróf og það var stór
stund þegar þau keyptu sér sinn
fyrsta bíl og komu keyrandi inn í Ás-
garð til að heimsækja okkur. Dolli
lést langt um aldur fram aðeins 53
ára að aldri.
Eftir að Helgi vinur Brítu og
Bassi (Gunnar) bróðir hennar létust
og Bríta var orðin ein, þá vorum við
snöggar að koma okkur upp nýrri
hefð. Bríta skyldi framvegis mæta
heima hjá mér fyrir klukkan sex á
hátíðisdögum sem við höfum haldið
sameiginlega síðan. Mamma bættist
síðan í hópinn eftir að pabbi lést.
Eftir að við Kolbeinn stofnuðum
saman heimili, þá hafa Bríta og
mamma verið tíðir gestir á heimili
okkar ásamt foreldrum Kolbeins.
Enga veislu og fá matarboð höfum
við haldið án Brítu og mömmu. Brítu
er sárt saknað af okkur öllum.
Bríta og mamma voru systur og
góðar vinkonur. Þær töluðu saman
næstum á hverjum degi um allt og
ekkert og um helgar hittust þær og
fóru í bíltúra.
Bríta var ætíð vinamörg og átti
góðar vinkonur og vini sem syrgja
hana og sakna hennar. Sérstaklega
er mikill missir fyrir móður mína,
einnig fyrir Fríðu og Sigríði sem
voru góðar vinkonur Brítu.
Það er erfitt og sárt að þurfa að
kveðja þá sem eru nátengdir og
missir okkar er mikill eftir fráfall
Brítu. Ég kveð Brítu með miklum
trega og söknuði en jafnframt miklu
þakklæti. Eftir lifa minningar um
einstaka og ástríka móðursystur.
Margrét (Gréta).
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(Valdimar Briem.)
Þakka þér fyrir allar gleðistund-
irnar og allar gjafirnar gefnar af
þínu ótæmandi örlæti.
Kristín.
Elsku Britha.
Ég sendi þér kæra kveðju,
nú komin er lífsins nótt.
Þig umvefji blessun og bænir,
ég bið að þú sofir rótt.
Þó svíði sorg mitt hjarta
þá sælt er að vita af því
þú laus ert úr veikinda viðjum,
þín veröld er björt á ný.
Ég þakka þau ár sem ég átti
þá auðnu að hafa þig hér.
Og það er svo margs að minnast,
svo margt sem um hug minn fer.
Þó þú sért horfinn úr heimi,
ég hitti þig ekki um hríð.
Þín minning er ljós sem lifir
og lýsir um ókomna tíð.
(Þórunn Sigurðardóttir.)
Far þú í friði og friður sé með þér.
Þínir vinir
Fríða og Ásgeir.
Britha Huseby hefur kvatt okkur
í dag, 19. september 2006. Heim-
urinn er fátækari eftir.
Ég kynntist henni fyrir fjórum ár-
um og hefur hún gefið mér og fjöl-
skyldu minni svo dýrmætar minn-
ingar um góða manneskju, sem
gefur allt, hress og glöð; og þrátt
fyrir veikindi ekur um á bíl sínum af
ratvísi og dugnaði.
Geislar út frá henni mannkærleik-
ur, glettni og gleði. Um allt er hægt
að tala við Brithu, hún fylgist með
öllu. Þetta einstaka sinni fyrir nú-
tímanum og skýrar ályktanir um
þetta allt saman. Gott að koma í af-
mæli hennar í Hafnarfirði á þetta
hlýlega heimili, fullt af fögrum lista-
verkum og minningum um bróður,
kappann góða, sem kúlunni varpaði
lengst allra á þeim tíma.
Mikið lán að þekkja svona mann-
eskju, mjög fátt svona fólk er til.
Hún er stjarna á himninum sem
lýsir manni leið í myrkrinu.
Þórhildur Jónasdóttir.
Ólöf Britha J. Huseby
ÞAÐ er ekki örgrannt um að
undirritaður hafi þurft að nugga
sér um augun við lestur Stak-
steina síðasta misserið – og
komið fyrir ekki. Enda skilja
fæstir þann pólitíska vínarkruss
sem þar er stiginn.
Í grein Morgunblaðsins fyrir
skemmstu benti sá, sem á þess-
um penna heldur, á þá augljósu
staðreynd að Framsóknar- og
Sjálfstæðisflokkurinn hefðu
runnið saman í eitt svo ekki
gengi hnífurinn á milli. Kæmi
út á eitt hvorn flokkinn menn
kysu, þar væri í boði sami
grautur í sömu skál.
Staksteinar 17. sept. sl. taka
samt fram af því tilefni, að eng-
ar forsendur séu fyrir samein-
ingu þeirra ,,þegar litið er til
þess jarðvegs sem þeir eru
sprottnir úr“!
Spurning: Hvarflar það að
einhverjum í alvöru, að Fram-
sóknarflokkur strandkafteins
Halldórs Ásgrímssonar sæki
næringu sína í sama jarðveg og
flokkur Hermanns Jónassonar,
Eysteins Jónssonar eða Stein-
gríms Hermannssonar?
Framsókn sægreifans Hall-
dórs hefir kastað fyrir róða
þeim hugsjónum, sem flokk-
urinn starfaði lengstum eftir.
Framsóknarflokkurinn er orð-
inn að undirlægju Sjálfstæð-
isflokksins, þar sem auðvaldið
ræður ríkjum.
Staksteinn lýkur órum sínum
með því að velta fyrir sér hvort
Frjálslyndi flokkurinn hafi
misst ,,af sögulegu tækifæri til
sameiningar við Sjálfstæð-
isflokkinn með þeim snúningi til
vinstri, sem Guðjón Arnar lýsti
á dögunum.“
Við þennan lestur duttu
greinarhöfundi allar dauðar lýs
úr höfði. Guðjón Arnar hefir
engum breytingum lýst á stefnu
frjálslyndra. Hann hefir ein-
vörðungu lýst þeirri sannfær-
ingu sinni, að nauðsyn beri til
að stjórnarandstaðan taki hönd-
um saman um að hrinda sitjandi
ráðstjórn frá völdum; rík-
isstjórn, sem hefir níðst á öldr-
uðum og öryrkjum en skarað
eld að kökum auðvalds og
einkavina; svívirt nafn Íslands
með þátttöku í hernaði á hend-
ur annarri þjóð; ríkisstjórn sem
hefir misst allt vald á stjórn
efnahags- og peningamála.
Sögulegt tækifæri til samein-
ingar hefir enginn komið auga
á. Eini tugthúslimurinn í röðum
frjálslyndra hvarf til síns heima
– og vel fagnað í Valhöll, þegar
týndi sauðurinn kom í leitirnar
enda Skuggasveinn sjálfur fjall-
kóngurinn.
Sverrir Hermannsson
Furðuskrif
Höfundur er fv. form. Frjálslynda
flokksins.
HEILASKAÐI
veldur víðtækri og
varanlegri fötlun
sem sést yfirleitt
ekki utan á fólki.
Áætlað er að um
500 manns fái heila-
skaða á ári hverju
og þar af eru um 50
manns sem þurfa á sérhæfðri end-
urhæfingu að halda vegna heila-
skaðans. Ef grannt er að gáð ættu
flestir að kannast við einhvern
sem hlotið hefur heilaskaða. Það
getur verið einstaklingur sem
lenti í slysi og „varð aldrei alveg
samur á eftir“. Dæmigert er að
viðkomandi hafi flosnað úr námi
eða vinnu og misst tengsl við þá
sem hann umgekkst áður. Oft er
fólk í umhverfinu ómeðvitað að um
einstakling með heilaskaða sé að
ræða. Einnig er nokkuð um van-
greind tilfelli þar sem ein-
staklingar hafa leitað meðferðar
við kvíða, þunglyndi, svefnleysi
eða verkjum, án þess að unnið sé
með heilaskaðann sem getur verið
orsök vandans. Hér er hins vegar
aðeins hálf sagan sögð því heila-
skaði hefur ekki eingöngu áhrif á
einstaklinginn sem verður fyrir
áfallinu heldur hefur einnig oft
lamandi áhrif á fjölskyldu hans og
nærumhverfi eins og á vinnustað
eða skóla.
Vandamál aðstandenda
Ungir sem aldnir geta hlotið
heilaskaða og einkenni þeirra eru
mjög breytileg. Það er því ljóst að
hópur fólks með heilaskaða er
ekki einsleitur. Sama má segja um
aðstandendur en þar getur t.d.
verið um að ræða foreldri, maka,
barn eða systkini einstaklings með
heilaskaða. Sem dæmi um að-
standendur má nefna foreldra sem
verða fyrir þeirri ógæfu að ung-
lingurinn þeirra verður fórn-
arlamb ofbeldisverks og þar með
breytast öll framtíðaráform um að
barnið þeirra muni fylgja jafn-
öldrum hvað varðar þætti eins og
menntun, sjálfstæða búsetu og
stofnun fjölskyldu. Annað dæmi
um aðstandendur gæti verið maki
og börn einstaklings sem á
miðjum aldri fær heilaskaða í um-
ferðarslysi. Við heilaskaðann
breytist viðkomandi frá því að
vera farsæl fyrirvinna í ein-
Heilaskaði setur líf
margra úr skorðum
Ólöf H. Bjarna-
dóttir og Smári
Pálsson fjalla um
heilaskaða í tilefni
af málþingi
» Það er sjaldan semfólk með heilaskaða
hefur frumkvæði að því
að leita sér hjálpar.
Ástæðan er yfirleitt sú
að heilaskaðinn sviptir
þessa einstaklinga
innsæi, þannig að þeir
sjá ekki vandamálin …
Ólöf H. Bjarnadóttir
Ólöf er læknir og Smári sálfræðingur
í heilaskaðateymi Reykjalundar.
Smári Pálsson
stakling sem ekki hefur lengur
vitræna getu til að sjá sér sjálfur
farborða né sinna daglegum at-
höfnum. Hvað þá að takast á við
flóknari hlutverk eins og uppeldi
barna á skólaaldri. Makar fólks
með heilaskaða hafa stundum á
orði að þannig hafi þeirra hlutverk
breyst í einum vetfangi úr því að
vera maki yfir í að vera umönn-
unaraðili þar sem „enn eitt barn-
ið“ bættist í hópinn sem þurfti að
sinna. Það er mikilvægt að börn
sem eru að alast upp í þessu um-
hverfi verði ekki út undan því öll
athygli og allt þrek umhverfisins
fer gjarnan í að sinna hinum heila-
skaðaða.
Ofannefnd dæmi eru nokkuð
einkennandi fyrir unga karlmenn
sem hljóta heilaskaða. En hjá
þeim hópi eru algengustu orsakir
heilaskaða umferðarslys eða af-
leiðingar ofbeldisverka. Þær
breytingar sem verða á lífi ein-
staklings með heilaskaða, og þar
af leiðandi fjölskyldu hans, eru oft
svo óvæntar og birtingarmyndir
einkenna svo erfiðar að nánasta
umhverfi nær ekki að fylgja þeim
eftir eða skilja þær. Þetta leiðir
oft til einangrunar fjölskyldunnar.
Innsæisleysi er oft
helsta vandamálið
Það er sjaldan sem fólk með
heilaskaða hefur frumkvæði að því
að leita sér hjálpar. Ástæðan er
yfirleitt sú að heilaskaðinn sviptir
þessa einstaklinga innsæi, þannig
að þeir sjá ekki vandamálin, það
skortir dómgreind til að tengja
saman orsök og afleiðingar og
minnisskerðing hamlar þeim að
læra af reynslunni. Innsæislaus
einstaklingur hefur tilhneigingu til
að kenna öðrum um það sem mið-
ur fer eða að honum finnst allt
ganga í haginn þó svo að reyndin
sé önnur. Þannig getur viðkom-
anda fundist umhverfið óþægilegt
og veit ekki til hvers er ætlast af
honum. Við það skapast oft
spenna í samskiptum við umhverf-
ið og innsæisleysið torveldar end-
urhæfingu, almenn samskipti og
dregur úr möguleikum á fram-
förum. Til að sigrast á vanda-
málum og veita sérhæfða meðferð
er fyrst mikilvægt að þekkja
vandamálin og skilgreina þau.
Málþing um heilaskaða
Hópur fagfólks sem starfar að
málefnum tengdum heilaskaða
hefur fundað reglulega á síðast-
liðnum tveimur árum. Þessi hópur
kemur víða að, m.a. frá Reykja-
lundi, Grensási, Félagsþjónust-
unni, Svæðisskrifstofu, Hringsjá
og Fjölmennt svo eitthvað sé
nefnt. Hópurinn hefur nú á haust-
dögum stofnað formlega Fagráð
um heilaskaða sem hefur það að
meginmarkmiði að fræða og styðja
við fólk sem hefur fengið heila-
skaða og aðstandendur. Einnig að
efla skilning almennings og stjórn-
valda á málefnum er tengjast
heilaskaða og stuðla að góðri og
gagnvirkri samvinnu þjón-
ustustofnana ríkis og sveitarfé-
laga.
Í dag, fimmtudaginn 28. sept-
ember, verður haldið málþing á
vegum Fagráðs um heilaskaða í
Hringsal LSH við Hringbraut, kl.
13–16. Fjallað verður um helstu
einkenni heilaskaða, meðferð,
þjónustu og framtíðarsýn, ásamt
því að aðstandandi gerir grein fyr-
ir sínum sjónarmiðum. Þar verða
jafnframt kynntar hugmyndir að
stofnun félags þar sem saman
koma sjúklingar, aðstandendur,
fagfólk og aðrir þeir sem áhuga
hafa á málefninu. Slík félög eiga
sér langa sögu í nágrannalönd-
unum og reynast mjög vel. Að-
gangur að málþinginu er ókeypis
og allir eru velkomnir.
Sagt var: Tjónið nemur tugum milljónum króna.
RÉTT VÆRI: . . . nemur tugum milljóna króna.
Gætum tungunnar