Morgunblaðið - 29.09.2006, Blaðsíða 12

12 FÖSTUDAGUR 29. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Stykkishólmur | Þeir voru ánægðir
feðgarnir Freyr Jónsson og Júlíus
Már Freysson þegar þeir höfðu lokið
við að landa beitukóngi úr Sprota
SH 51 í Stykkishólmshöfn. Aflinn
reynist vera 5.300 kg af beitukóngi
sem fékkst í 700 gildrur sem svarar
til 7,6 kg í hverja gildru.
„Þetta er það besta sem ég hef
lent í til þessa,“ segir Freyr Jóns-
son. „Þetta er þriðja haustið sem ég
stunda beitukóngsveiðar og er þessi
veiðiferð sú langbesta. Það þykir
gott að fá um 4 kg af beitukóngi í
gildru að meðaltali svo að þetta er
frábært.“
Beitukóngsveiðar hafa verið
stundaðar í Breiðafirði í nokkur ár.
Þrír bátar hafa stundað veiðarnar og
hafa þeir skipt veiðisvæðinu á milli
sín til að koma í veg fyrir ofveiði á
hverju svæði.
„Veiðisvæðið í þessum róðri var
við Selgarðana norður af Lang-
eyjum. Gildrurnar voru yfirfullar af
kuðungi og komust færri að en vildu.
Við vitjum venjulega um 800 gildrur
daglega, en þegar búið var að tæma
700 gildrur þá komst ekki meira í
bátinn,“ segir Freyr.
Freyr segir að veiðisvæðin séu
mjög misjöfn. Það hefur verið góð
veiði á svæðinu í kringum Reykhóla
og hefur aflinn verið um 3–4 tonn á
dag í 800 gildrur. Mest veiðist á 18–
30 faðma dýpi, en neðan 40 faðma
dýpi er ekkert að hafa.
Það kom fram hjá Frey að það
þýði ekki að leggja tvisvar á sama
svæði. Það þarf að færa gildrurnar
til. „Við erum alltaf að leita að nýjum
svæðum til að dreifa álaginu. Á
þessu ári erum við að sækja mestan
aflann á allt aðra staði, en hér áður
fyrr. Við vitum að þetta er takmörk-
uð auðlind sem lítil vitneskja er til
staðar og því verður að fara var-
lega,“ segir Freyr Jónsson.
Freyr segist ekki vita hvers vegna
veiði er svona góð þessa dagana.
„Kannske ræður sjávarhitinn þar
einhverju um, en sjórinn er töluvert
hlýrri en í fyrra.“
Freyr gerir út bátinn Sprota SH
51. Beitukóngsveiðar eru alla jafna
ekki stundaðar yfir háveturinn. „Við
erum á kvótalausum bát og því vor-
um við tilbúnir að kanna hvort hægt
væri að gera út á beitukóng allt árið
og vitjuðum um gildrurnar í allan
vetur, en árangurinn var lélegur,“
segir Freyr. „Frá því í janúar og
fram í apríl er aflinn það rýr að eng-
an veginn borgar sig að stunda veið-
ar þá mánuði og það geri ég ekki aft-
ur. Á þessum tíma er
hrygningartími kuðungsins og sjór-
inn kaldari,“ segir Freyr.
Þeir feðgar eru tveir um borð í
Sprota SH 51. Beitukóngsveiðar er
þrælavinna sérstaklega þegar að-
eins 2 menn eru um borð. Þeir fara í
róður milli klukkan 4 til 6 á morgn-
ana. Sigling á veiðisvæðið er mjög
misjöfn. Þegar vitjað er um gildrur
við Reykhóla er siglingin um 3 tímar
hvora leið. Þeir eru um 25–30 mín-
útur að vitja um hverjar 100 gildrur.
„Þegar á heildina er litið er ég
mjög sáttur við veiðina. Við verðum
áfram á beitukóngsveiðum fram að
áramótum, en stefnum við þá að
skipta yfir á net,“ segir Freyr Jóns-
son skipstjóri á Sprota SH 51.
Á síðasta kvótaári veiddu bátarnir
þrír um 1.000 tonn af beitukóngi.
Aflinn skiptist þannig að Sproti
landaði 343 tonnum, Jakob Einar
SH 370 tonnum og Garpur SH 324
tonnum. Tveir fyrrnefndu bátar
landa aflanum í Stykkishólmi, en
Garpur landar í Grundarfirði.
Hráefnið fer til vinnslu í Grund-
arfirði hjá Ásgeiri Valdimarssyni.
Besta veiði sem ég hef lent í
Morgunblaðið/Gunnlaugur Árnason
Veiðar Að loknum góðum túr. Feðgarnir Júlíus Már Freysson og Freyr
Jónsson veiddu vel í beitukóngsgildrurnar eða 8,55 kg í gildru að meðaltali.
Skipin Jakob Einar SH 101 og Sproti SH 51 eru 22 tonna bátar sem gerðir
eru út á beitukóngsveiðar frá Stykkishólmi.
ÚR VERINU
VIKTORAS Muntianas, forseti lit-
háska þingsins – Seimas, þakkaði
Íslendingum stuðninginn við end-
urreisn sjálfstæðis Litháens í gær.
Muntianas er staddur hér á landi í
opinberri heimsókn í boði forseta
Alþingis í tilefni af því að nú eru
liðin 15 ár frá því Ísland og Lithá-
en tóku upp stjórnmálasamband.
Muntianas hitti Sólveigu Péturs-
dóttur, forseta Alþingis, í gær og
færði hún honum að gjöf tvær inn-
rammaðar þingsályktanir Alþingis.
Sú fyrri var ályktun Alþingis sam-
þykkt 12. mars 1990 um heilla-
óskir til lithásku þjóðarinnar
vegna sjálfstæðisyfirlýsingar lit-
háska þingsins. Sú síðari var
ályktun Alþingis samþykkt 11.
febrúar 1991 sem staðfesti að við-
urkenning sjálfstæðis Litháen frá
1922 væri í fullu gildi og fól rík-
isstjórninni að taka upp stjórn-
málasamband við Litháen svo
fljótt sem verða mætti.
Styðja framboð í öryggisráðið
Sólveig og Muntianas ræddu
varnar- og öryggismál á fundi sín-
um í Alþjóðahúsinu í gær. Lýstu
þingforsetarnir báðir yfir ánægju
með samstarf innan EES, auk þess
sem Muntianas staðfesti stuðning
Litháens við framboð Íslands til
setu í öryggisráði Sameinuðu þjóð-
anna.
Viktoras Muntianas hefur einnig
átt fundi með forsætisráðherra,
fulltrúum þingflokka, fulltrúum úr
viðskiptalífinu og forseta Íslands.
Forseti litháska þingsins
hér í opinberri heimsókn
Ljósmynd/Solveig K. Jónsdóttir
Gaf gjafir Sólveig Pétursdóttir afhenti Viktoras Muntianas innrammaðar
þingsályktanir Alþingis þar sem m.a. sjálfstæði Litháens var viðurkennt.
H ö n n u n / S m í ð i / V i ð g e r ð i r / Þ j ó n u s t a
TVEIR dómar í málum landeigenda
og íslenska ríkisins gengu í Hæsta-
rétti í gær og staðfesti dómurinn þar
meðal annars að svæðið norðan Jök-
ulsár í Lóni væri þjóðlenda. Óbyggða-
nefnd hafði komist að sömu niður-
stöðu en héraðsdómur hafði snúið
henni við.
Í máli sem varðaði Hoffell-Lamba-
tungur, sem eru suðaustan við Vatna-
jökul, komst dómurinn að þeirri nið-
urstöðu að um þjóðlendu væri að
ræða en héraðsdómur hafði komist að
þeirri niðurstöðu að um eignarland
væri að ræða.
Hæstiréttur taldi í máli Hoffells-
Lambatungna að ekki hefði verið sýnt
fram á neitt til styrktar því að svæðið
hefði verið numið í öndverðu. Dóm-
urinn taldi að landamerkjabréf Hof-
fells frá 1884 benti ekki til annars en
að svæðið hefði verið afréttur og að
engar heimildir lægju fyrir um not
svæðisins til annars en sumarbeitar.
Þá taldi dómurinn ekki sýnt fram á að
skilyrðum eignarhefðar hefði verið
fullnægt með þeim venjubundnu af-
réttarnotum sem umráðamenn Hof-
fells hefðu haft af því ásamt fleirum.
Ekki stoð í eldri heimildum
Varðandi Lónssvæðið taldi dómur-
inn að svæðið sunnan og vestan Jök-
ulsár í Lóni væri eignarland, enda
hefði íslenska ríkið ekki gert sérstaka
kröfu um að landsvæðið yrði undan-
skilið eignarlandi Stafafells. Var því
lagt til grundvallar að svæðið væri
eignarland.
Dómurinn komst hins vegar að
þeirri niðurstöðu að „þrætulandið“
norðan Jökulsár í Lóni væri þjóð-
lenda, enda fengi það ekki stoð í eldri
heimildum að landið hefði verið innan
landamerkja Stafafells fyrir gerð
landamerkjabréfsins 1914. Auk þess
þóttu staðhættir ekki benda til þess
að svæðið hefði verið í byggð.
Hæstiréttur taldi hins vegar að þar
sem íslenska ríkið hafði ekki andmælt
rétti eigenda Stafafells og Brekku til
hefðbundinna afréttarnota á svæðinu
ættu eigendur landsins slíkan rétt.
Hrafn Bragason skilaði sératkvæði
í málinu og taldi að svæðið milli
Vatnajökuls og hæstu fjalla sem sjást
frá byggð, þ.e. Suður- og Norður-
Lambatungur auk Öxarfells og lands-
ins þar inn af til jökla, ætti ekki að
vera undir einkaeignarrétti enda
væru engar heimildir fyrir því.
Auk Hrafns dæmdu í málinu þau
Gunnlaugur Claessen, Garðar Gísla-
son, Ingibjörg Benediktsdóttir og
Markús Sigurbjörnsson.
Skattlögð um árabil
Ólafur Björnsson, annar lögmaður
áfrýjenda í málinu, sagði í samtali í
gær ljóst að niðurstaðan væri ákveðið
áfall fyrir skjólstæðinga sína. „Í hnot-
skurn er þessi deila þannig að Hæsti-
réttur viðurkennir ekki landamerkja-
bréf eitt og sér sem heimild, heldur
verði það að eiga sér stoð í eldri heim-
ildum. Við byggjum hins vegar á
landamerkjabréfum sem hafa staðið
athugasemdalaust um hundrað ára
skeið, ríkið getur ekki komið núna og
haldið því fram að þetta sé ekki eign
þeirra, þegar búið er að skattleggja
fólk og koma fram við það sem eig-
endur,“ segir Ólafur.
„Þrætulandið“ norðan
Jökulsár í Lóni þjóðlenda


  







 
   

      

  





   



 


 
 




 
 




 


    
    
   
  

 
   
  


   !
 
"##$




  
%& 














Eftir Árna Helgason
arnihe@mbl.is