Morgunblaðið - 21.02.2007, Qupperneq 16

16 MIÐVIKUDAGUR 21. FEBRÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERINU
Eftir Hjört Gíslason
hjgi@mbl.is
MIKIL uppbygging hefur verið á síð-
ustu misserum í vinnslu uppsjávar-
fisks hjá HB Granda á Vopnafirði.
Um milljarði króna hefur verið varið
til hennar og er óhætt að segja að þar
sé einhver afkastamesta og fullkomn-
asta vinnsla af því tagi sem um getur.
Verið brá sér austur á Vopnafjörð í
gær og ræddi við vinnslustjórann,
Einar Víglundsson.
„Haustið 2005 ákvað HB Grandi að
kaupa síldarflökunarvélar frá Vísi á
Djúpavogi,“ sagði Einar. „Hafizt var
handa við að byggja 600 fermetra hús
yfir vinnsluna 25. september og við
vorum byrjaðir að flaka 7. nóvember
sama ár. Næsta skref var að ráðast í
framkvæmd á stækkun á frystigetu
úr 180 tonnum á sólarhring í 450 til
500 tonn miðað við loðnu og síld. Í
framhaldi af því var byggt nýtt lönd-
unarhús við frystinguna og fiski-
mjölsverksmiðjuna og þar á eftir var
tekin ákvörðun um að klára lyftara-
geymslu og loks í lokin er verið að
ljúka 5.000 tonna frystigeymslu. Það
var byrjað að vinna við frystigeymsl-
una 18. desember og nú er 20. febrúar
og hún er að klárast. Það má því segja
að það sé góður gangur á öllu hér.
Stundum þarf mikla þolinmæði til
að komast í gegnum svona viðamiklar
framkvæmdir. Það eru mörg ljón á
veginum og mikil tækni komin í
vinnsluna. Þegar allt er í gangi eru
þúsundir frystipanna á ferðinni í
svona kerfi eins og við höfum verið að
byggja upp. Nánast öllu er stýrt með
iðntölvum. Í dag er þetta orðið allt
önnur vinna en menn þekktu í gömlu
kerfunum.“
Segjum nú að það komi skip hingað
með loðnu. Hver verður framvindan
eftir það?
Mikil afköst og sjálfvirkni
„Þá fer allt í gang og ef loðnan er
frystingarhæf byrjum við að dæla
henni inn í húsið, með vakúmdælum,
en það sem er ekki hæft til frystingar
fer í fiskimjölsverksmiðjuna. Loðnan
fer beint upp úr kælitanki skipsins og
inn á kerfið, ekki í hráefnistanka, en í
flokkara, vigtun og pökkun, sem allt
er sjálfvirkt og eftir sjö mínútur er
hún kominn inn í frysti og þar er allt
sjálfvirkt líka. Þar þarf hún að vera í
tvo tíma og tuttugu mínútur. Að því
loknu er henni raðað á bretti og þau
plöstuð og enn er allt sjálfvirkt. Það
eru því tveir og hálfur tími frá því hún
leggur af stað frá skipinu þar til hún
er komin inn í frystiklefa, tilbúin til af-
hendingar, hvort sem hún á að fara til
Rússlands eða Japans. Það eru því
heil ósköp af loðnu í kerfinu þegar allt
er í gangi en við erum með um 60 tonn
af loðnu í frystiskápunum á hverjum
tíma. Fullfryst loðna fer út og jafn-
óðum kemur ný loðna inn til fryst-
ingar. Afköstin í loðnu eru komin upp
í 330 tonn á sólarhring sem er um 70%
af því sem við ætlum okkur að ná. Og
við þetta vinna 12 til 14 manns á
hverri vakt, svo afköstin eru í fínu
lagi. Það eru ýmis smávægileg tækni-
vandamál sem við eigum eftir að leysa
en við vitum hver þau eru og að við
getum leyst þau.
Með dollaramerki í augunum
Svona vinnsla kallar á nýja hugsun
hjá stjórnendum og starfsfólki. Það er
gríðarlega mikið álag á fólkið þegar
vertíð stendur sem hæst. Það er eins
og þegar síld og loðna eru annars veg-
ar breytist allt í gull og dollaramerkin
koma í augun á sjómönnum og stjórn-
endum fyrirtækja, en millistjórnend-
ur og starfsfólk, sem ber hitann og
þungann af því að vinnslan gangi upp,
er undir gríðarlegu álagi. Oft á tíðum
ætlast maður kannski til of mikils.
Þrátt fyrir alla tæknina og sjálf-
virknina er þetta vertíðarstemning og
það breytist vonandi aldrei. Ég vitna
oft í það sem góður vinur okkar frá
Japan sagði, en hann hefur keypt
loðnu af okkur lengi, þegar ég spurði
hann hvað hann sæi eiginlega við
þessa blessaða loðnu. Þá sagði hann.
Loðnan er eins og kona, hún er óút-
reiknanleg. Þess vegna er hún svona
skemmtileg.
Þetta hefur verið mikil og hröð
uppbygging og hún hefði aldrei geng-
ið nema með samstilltu átaki heima-
manna og ákveðni og djörfung eig-
enda og stjórnenda HB Granda, sem
hafa lagt miklar fjárhæðir í þetta. En
til viðbótar hafa verið gerðar hér gríð-
arlegar endurbætur á höfninni í
óbeinum tengslum við uppbyggingu
HB Granda og nú er það nýjasta að
Hampiðjan hefur sótt um að stöðu hér
fyrir starfsemi sína.
Það er ætlunin að
keyra hér á fullu
Við uppbyggingu af þessu tagi
koma auðvitað dökkir dagar. Við höf-
um upplifað slíka daga, eins og þegar
flaggskipi okkar Vopnfirðinga var
lagt. En við megum heldur ekki
gleyma því sem vel hefur verið gert í
leiðinni. Það eru ekki margir smá-
staðir á landsbyggðinni sem hafa
fengið slíka innspýtingu sem Vopna-
fjörður. Menn óttuðust hér að álverið
á Reyðarfirði myndi draga til sín
starfsfólk, en mér sýnist að við séum
hæfilega langt í burtu frá því til að
sleppa við það. Við státum allavega af
því enn í dag að hér eru allir starfs-
menn heimafólk,“ segir Einar Víg-
lundsson.
Tveir og hálfur tími frá
skipi í frystigeymslu
Morgunblaðið/Hjörtur Gíslason
Hrognin Einar Víglundsson, vinnslustjóri HB Granda á Vopnafirði er
ánægður með loðnuhrognin, það fæst gott verð fyrir þau.
Í HNOTSKURN
»Þegar allt er í gangi eruþúsundir frystipanna á
ferðinni í svona kerfi eins og
við höfum verið að byggja
upp.
»Afköstin í loðnu eru kominupp í 330 tonn á sólarhring
sem er um 70% af því sem við
ætlum okkur að ná.
»Við státum allavega af þvíenn þann dag í dag að hér
eru allir starfsmenn heimafólk
Vinnslan Loðnan streymir nú um æðar fiskiðjuvers HB Ganda á Vopna-
firði og fyllir heimamenn lífi og fjöri. Afköstin eru ótrúleg.
„Loðnan er óútreiknanleg eins og kona. Þess vegna er hún
svo skemmtileg.“ Þetta er haft eftir japönskum kaupanda
Stórar dælur - Litlar dælur
Góðar dælur - Öruggar dælur
Úrval af dælum
Skútuvogi 6 • 104 Reykjavík • Sími 510 4100 • www.danfoss.isDanfoss hf