Morgunblaðið - 23.05.2007, Page 11

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 23. MAÍ 2007 11
FRÉTTIR
ORTRUD Gessler Guðnason, sjálf-
boðaliði á vegum Félagsins Ísland-
Palestína, varð fyrir barsmíðum í
árás landtökumanna á alþjóðlega
sjálfboðaliða í hertekinni Palestínu
í fyrradag. Ortrud er þýskur ríkis-
borgari en búsett hér á landi. Árás-
in átti sér stað í Hebron þar sem
Ortrud hefur starfað við mann-
úðarmál síðustu vikur, m.a. við að
fylgja börnum í skólann gegnum
vegatálma og hindranir landtöku-
fólks og ísraelska hernámsliðsins.
Unglingar úr röðum landtökufólks
spörkuðu í maga Ortrud í árásinni,
segir í fréttatilkynningu. Á meðan
fékk grískur félagi hennar hnull-
ung í höfuðið og heilahristing.
Varð fyrir bar-
smíðum í Hebron
Reuters
Átök Frá Dahariya, sunnan Hebron.
Á FUNDI þing-
flokks framsókn-
armanna í gær
var ný stjórn
þingflokksins
kjörin.
Siv Friðleifs-
dóttir, fráfarandi
heilbrigðisráð-
herra, er nýr
þingflokksfor-
maður og meðstjórnendur eru
Magnús Stefánsson og Birkir J.
Jónsson. Varamenn í stjórn þing-
flokksins eru Bjarni Harðarson og
Höskuldur Þór Þórhallsson.
Siv Friðleifsdóttir tekur við for-
mennskunni af Hjálmari Árnasyni,
sem ekki var í kjöri í nýafstöðnum
kosningum.
Siv nýr formaður
þingflokksins
Siv Friðleifsdóttir
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
LJÓSMÆÐUR eru í lykilaðstöðu til
að greina ýmis þyngdarvandamál
þungaðra kvenna, hvort sem
vandamálin snúa að ofþyngd og of-
fitu eða átröskun og lystarstoli.
Mikilvægt er að huga vel að þessum
þáttum til þess að stuðla að heil-
brigði jafnt móður sem barns. Þetta
er mat þeirra Auðbjargar Brynju
Bjarnadóttur og Nínu Bjargar
Magnúsdóttur, sem á morgun,
fimmtudag, kynna lokaverkefni sitt
til embættisprófs í ljósmóðurfræði.
Kynningin fer fram í Eirbergi og
stendur milli kl. 13-18. Alls verða
átta lokaverkefni kynnt.
Of þungar konur eignast
frekar þungbura
Að sögn Auðbjargar fer hópur of
þungra barnshafandi kvenna stöð-
ugt stækkandi, en það er í samræmi
við þá þróun að offita virðist vax-
andi vandamál í heiminum. Bendir
hún á að sé kona of þung fyrir með-
göngu megi frekar búast við ýms-
um vandamálum, s.s. háþrýstingi
og sykursýki af gerð II, sem auki
hættuna á meðgöngusykursýki,
meðgönguháþrýstingi og með-
göngueitrun.
„Eftir því sem líkamsþyngdar-
stuðull er hærri fyrir meðgöngu
aukast líkur m.a. á lengdri með-
göngu sem leiðir þá frekar til gang-
setningar auk þess sem keisarafæð-
ingar eru algengari hjá þessum
hópi kvenna,“ segir Auðbjörg.
Bendir hún á að erlendar rannsókn-
arniðurstöður gefi til kynna að of
þungar konur eignist frekar þung-
bura, hafi börn sín skemur á brjósti
og dvelji lengur á sjúkrahúsi eftir
fæðingu með tilheyrandi umönnun
og kostnaði.
Að mati Auðbjargar er mikilvægt
að ljósmæður jafnt sem aðrir fag-
aðilar þekki áhrif og mögulegar af-
leiðingar ofþyngdar og offitu
barnshafandi kvenna til að geta
greint konur í áhættuhóp, því þann-
ig megi hugsanlega draga úr og
fyrirbyggja neikvæð áhrif og af-
leiðingar á skjótan og öruggan
hátt. Nefnir hún í því sambandi ráð-
gjöf um fæðuval og hreyfingu sem
og aðstoð við brjóstagjöf.
Draga má úr þróun
átraskana milli kynslóða
Að sögn Nínu hafa barnshafandi
konur með lystarstol tilhneigingu
til að fela sjúkdóm sinn fyrir ljós-
mæðrum og sökum þess er mikil-
vægara en ella að ljósmæður hafi
vökult auka fyrir einkennum sjúk-
dómsins. Bendir hún á að skimun
sem gerð sé á kerfisbundinn máta
geti reynst konum gagnleg þar sem
greining á átröskunum geti leitt til
frekari stuðnings og aðstoðar við
að ná fram skilningi á mikilvægi
þyngdaraukningar á meðgöngu.
„Ljósmæður eru í lykilstöðu til að
skima fyrir átröskunum þar sem
umræður um þyngdaraukningu og
næringu á meðgöngu auk reglu-
legra vigtana opna oft þessar um-
ræður,“ segir Nína.
Segir hún erlendar rannsóknir
áætla að allt að 5% þungaðra
kvenna glími við átröskun, en það
að nærast ekki eðlilega getur haft
alvarlegar afleiðingar fyrir fóstrið.
Bendir hún á að hjá konum sem
haldnar eru átröskunum sé mun
meiri hætta á fósturláti, fyr-
irburafæðingu, vaxtarskerðingu,
fæðingargöllum, auk þess sem lík-
legra sé að grípa þurfi inn í fæð-
ingu og keisaraskurðir séu algeng-
ari.
Að sögn Nínu eru meiri líkur á
því að börn þeirra kvenna sem
þyngjast ekki sem skyldi á með-
göngutímanum þrói sjálf með sér
átraskanir síðar á lífsleiðinni. Tek-
ur hún fram að með góðri ljósmóð-
urþjónustu megi hins vegar draga
úr þróun átraskana milli kynslóða.
Áhrif þyngdar á meðgöngu
 Ljósmæður í góðri aðstöðu til að greina konur í áhættuhópum  Mikilvægt að
veita fræðslu og fyrirbyggja neikvæð áhrif þyngdarvandamála á meðgöngu
Auðbjörg Brynja
Bjarnadóttir
Nína Björg
Magnúsdóttir
og mun þægilegra að eiga viðskipti
hér en í Kanada.“
Íbúakosning fari fram
á fyrri stigum málsins
Af skoðanakönnunum metur
Raphael viðbrögð Íslendinga sem
almennt jákvæð. „73% þjóðarinnar
annað hvort styðja verkefnið eða eru
ekki á móti því. Mér finnst þetta vera
skynsöm viðbrögð. Nú þegar er siglt
með mikið magn hráolíu framhjá
landinu og eðlilegt að Íslendingar
njóti góðs af því.“
Halldór Halldórsson, bæjarstjóri
Ísafjarðarbæjar, er varfærinn þegar
hann er spurður álits á hugmyndinni.
„Ég ætla að bíða með að taka afstöðu
í þessu máli þar til ég er búinn að sjá
svona starfsemi annars staðar og
ræða við sveitarfélög sem hafa starf-
semi sem þessa innan sinna marka.“
Hann segir mikilvægt að ákvörðun
um verkefnið verði tekin sem fyrst
hjá sveitarfélögunum og æskilegast
sé að hans mati að slíkt verði gert
með íbúakosningu á frumstigi máls-
ins.
ÍSLENSKUR hátækniiðnaður, fyrir-
tæki sem nokkrir Íslendingar eiga
hlut að auk annarra, setti fyrr á þessu
ári fram hugmyndir um að reisa olíu-
hreinsistöð á Vestfjörðum. Fyrir-
tækið hefur augastað á svæðum í
Arnarfirði annars vegar og Dýrafirði
hins vegar. Samþykki sveitarfélögin
verkefnið, með öllum þeim skilyrðum
sem því kunna að fylgja, mætti búast
við að fjögur til fimm ár liðu þar til
starfsemin kæmist í gagnið.
Raphael Baron, einn eiganda
Katamak-nafta, samstarfsaðila Ís-
lensks hátækniiðnaðar, ræddi við
Morgunblaðið um hugmyndina. Á
síðastliðnum árum hefur hann komið
að ýmsum verkefnum er tengjast
flutningi gass og olíu.
„Ísland er að mörgu leyti afar
heppilegur staður til að reisa svona
olíuhreinsistöð. Ísland er staðsett
mitt á milli olíulindanna sjálfra, hvort
sem þær eru í Noregshafi eða Norð-
ur-Rússlandi, og markaðarins, hvort
sem hann er í Bandaríkjunum eða
Evrópu. Þess vegna yrði vel mögu-
legt að velja áfangastað afurðarinnar
eftir því hvar fengist betra verð, í
Evrópu eða Bandaríkjunum. Síðan
má ekki gleyma því að það eru ágætir
möguleikar á því að nær Íslandi finn-
ist olía. Það er ekki endilega líklegt,
en vel mögulegt. Ef svo færi þá yrði
Ísland kjörinn staður fyrir úr-
vinnslu.“ Hann bendir einnig á að Ís-
land sé í góðum samskiptum við
Bandaríkin, Kanada, önnur Evrópu-
ríki og Rússland sem geri landið
hentugt sem tengimiðstöð á milli
þessara ríkja. „Launin eru hærri hér
en í Rússlandi og í Póllandi. Á móti
kemur að stjórnkerfið er gott og
stjórnsýslan virkar hratt. Skattar á
fyrirtæki eru lægri en t.d. í Rússlandi
„Ísland er kjörinn staður
fyrir olíuhreinsistöð“
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Kynningarfundur Sveitarstjórnarmönnum á Vestfjarðasvæðinu var boðið á kynningarfund Fjórðungssambands
Vestfirðinga og Íslensks hátækniiðnaðar um möguleikann á að reisa olíuhreinsistöð í Dýrafirði eða Arnarfirði.
Haldinn var kynningar-
fundur í gær um hug-
myndir um byggingu
olíuhreinsistöðvar á
Vestfjörðum. Gunnar
Páll Baldvinsson var
á svæðinu.
„ÞAÐ eru mörg verkefni sem bíða
okkar og við gætum varla verið
komin lengra með að leysa þau – en
við megum heldur ekki bíða mikið
lengur,“ sagði Gísli Viggósson við
Morgunblaðið í hádegishléi kynn-
ingarfundarins í gær. Gísli er for-
stöðumaður rannsóknar- og þróun-
arsviðs Siglingastofnunar. „Það er
ekki lengra síðan en 2004 að olíu-
skip frá N-Rússlandi og N-Noregi
fóru að sigla hér framhjá, þá voru
þau 17. Árið 2005 voru þau 225 og
við gerum ráð fyrir að þau verði um
500 árið 2015. Þetta er alveg nýtt
og í fyrsta sinn á friðartímum er Ís-
land í þjóðleið siglinga ef svo má
segja.“
Í erindinu nefndi hann að stór-
auka þyrfti eftirlit með hafís og að
gera þyrfti stafræn sjókort inn á
firði og hafnir auk siglingamerkja.
„Þar að auki er grundvallatriði, og
það er ekki spurning hvort heldur
hvenær við þurfum á því að halda,
að hér þarf að vera öflugur drátt-
arbátur með vel þjálfaðri áhöfn og
mengunarvarnarbúnaði.“ Spurður
um hvort heppilegra sé að olíu-
skipin fari norðan eða sunnan meg-
in við landið segir Gísli að því sé
ekki auðvelt að svara. Kostir og
gallar fylgi báðum leiðum.
Blaðamaður spurði Raphael
Baron hvort ekki væri staðreynd að
því fylgdi aukin umferð olíuskipa
hér um ef olíuhreinsistöð yrði reist
á Vestfjörðum. Benti hann á að ljóst
væri að Íslendingar þyrftu hvort
sem er að styrkja verulega getu
sína til að stýra siglingum olíuskipa
umhverfis landið.
Olíuskip sigla í auknum
mæli framhjá Íslandi
HEILDSÖLUVERÐ á algengum
dýralyfjum hefur hækkað um 18%
frá áramótum og júgurbólgulyfið
Nafpenzal vet. hefur hækkað um
47%.
Baldur Helgi Benjamínsson, fram-
kvæmdastjóri Landssambands kúa-
bænda, segir að þær skýringar hafi
verið gefnar að gengisbreytingum
væri um að kenna. Gengið hafi
veikst fram að áramótum en styrkst
síðan og áhrif styrkingarinnar séu
ekki enn komin fram. Hámarks-
álagning í smásölu er 58% á lyf sem
kosta 2.500 krónur eða minna í
heildsölu og 53% á lyf sem kosta
meira, auk þess sem leggja má á
137,50 kr. Dæmi séu til um allt að
65% álagningu hjá dýralæknum.
Baldur segir að þessi mikla álagning
geti bitnað á dýrunum. Í því sam-
bandi bendir hann á að heimsókn til
dýralæknis, sem geri eina til þrjár
aðgerðir, kosti um 35.000 krónur.
Dýrari dýralyf
LÖGREGLA var
aðfaranótt
sunnudags köll-
uð að mótum
Miklubrautar og
Kringlumýrar-
brautar en þar
var kyrrstæð bif-
reið til trafala.
Ökumaðurinn
reyndist í fastasvefni og gekk veg-
farendum og lögreglu illa að vekja
hann, en bíllinn hans var bæði læst-
ur og í gangi. Yfirheyrslur á lög-
reglustöð gengu litlu betur en mað-
urinn, sem er tæplega þrítugur og
hafði þegar verið sviptur ökuleyfi,
náði þó að skýra frá því að hann
hefði sofnað þegar hann beið á
rauðu ljósi.
Sofnaði á rauðu