Morgunblaðið - 01.09.2007, Síða 47

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. SEPTEMBER 2007 47
Viðtöl við kvikmyndaleik-stjóra leiða langoftast samasannleika í ljós – langflestir
lærðu þeir mikilvægustu lexíurnar
af því að horfa á bíómyndir, góðar
og vondar. Þannig má nota þaul-
setu á kvikmyndahátíðum sem fín-
asta kvikmyndaskóla, á nýliðnum
bíódögum var nóg af bæði góðum
og vondum myndum – en hvaða
lexíur mátti læra?
  
Lærið af meisturunum en veriðekki þrælar þeirra. Þetta
gerði David Mackenzie frábærlega
með Hallam Foe. Hann tók helstu
þemu þriggja lykilverka Hitch-
cocks – Vertigo, Rear Window og
Psycho – og sauð upp úr þeim þá
mögnuðu persónu sem táningurinn
ráðvillti Hallam er, þar sem togast
á móðurást, tvífaraást og gægju-
þörf áðurnefndra mynda. Ef gerð
yrði mynd um æskuár Hitchcocks
hljómar Hallam Foe eins og líkleg
útkoma. Þetta tókst Milos Forman
hins vegar síður í Goya’s Ghost.
Sagan er mögnuð og myndin að
mörgu leyti góð en kvikmyndatak-
an er alltof dauf, óspennandi og
hefðbundin, það hefði mátt færa
myndheim Goya miklu betur inn í
myndina. En áhrif meistaranna
geta líka verið yfirþyrmandi. Gott
dæmi er Bölvun gyllta blómsins.
Þetta blóm virðist vera Skríðandi
tígur, dreki í leynum, meistaraverk
Ang Lee sem Yimou Zhang gerir
hér sína þriðju tilraun til þess að
endurskapa – en gleymir sem fyrr
handriti og persónusköpun.
  
Ekki láta mannkynssögunahefta þig. Bille August og Mi-
los Forman eru báðir færir leik-
stjórar sem gerðu góða hluti með
Goya’s Ghost og Goodbye, Bafana
– en báðar eru þó myndirnar örlít-
ið stirðar, of uppteknar af mik-
ilvægi atburðanna til þess að leik-
stjórarnir nái að dansa eins og þeir
geta.
Aldur er afstæður. Gömul sann-
indi en aldrei jafn sönn og í Away
From Her, bestu bíómynd í langan
tíma um ellina, leikstýrðri af hinni
28 ára Söruh Polley. Það þarf líka
bara að horfa á andlitið á Julie
Christie í tvær sekúndur til þess að
skilja þessi sannindi betur.
  
Búið til bíómyndir um mann-eskjur fyrir manneskjur.
Heimildarmyndirnar Sicko og The
Bridge byggjast báðar að stórum
hluta á viðtölum – en á meðan
Michael Moore nær að skapa virki-
lega nánd við viðmælendur sína þá
er eins og það taki Eric Steel, leik-
stjóra The Bridge, hálfa myndina
að ná tökum á þeirri list. Fram að
því eru þetta bara talandi hausar.
Eins má bera saman Shortbus og
No Body is Perfect, báðar snúast
um kynlíf og sú síðari einnig um
líkamslist í víðasta skilningi. En á
meðan hin ljóðræna Shortbus sýnir
kynlíf sem skemmtilega, fáránlega
og sorglega athöfn og beintengir
hana lífi fólks sýnir No Body is
Perfect hins vegar ýmsar svaka-
legar senur – en teknar með
áhugalausri og fjarlægri myndavél
að ósið fréttamynda þannig að at-
riðin verða jafn magnlaus og flest-
ar fréttamyndir frá átakasvæðum.
Það skiptir líka máli þegar póli-
tískar myndir eru gerðar að þær
hafi fólk sem einhverju skiptir í
forgrunni, það gerir Sicko og eins
Fast Food Nation sem fjallar fyrst
og fremst um mannlega harmleiki
– þá kemur pólitíkin með. Hins
vegar er Death of a President
lengst af ekki nema stílæfing í
samsæriskenningum – en hún á
það þó sammerkt með ansi mörg-
um myndum hátíðarinnar að seinni
helmingurinn er mun sterkari en
sá fyrri.
  
Það má stuða fólk en ekki svæfaþað. Zoo fjallar um dýraklám
og ætti samkvæmt því að vera ansi
umdeild – sem hún hefur verið. En
það er erfitt að æsa sig yfir mynd
sem virðist helst hafa það að mark-
miði að svæfa áhorfandann. Hún á
þó sín ljóðrænu augnablik – en
þess á milli missir hún mann alveg.
Það á ekki að sýna sjónvarps-
þætti í bíó. Sem sjónvarpsþættir
hefðu heimildarmyndirnar Fuck og
Going to Pieces virkað ágætlega, í
bíó virka þær of léttvægar þótt það
megi alveg hafa gaman af þeim.
Kaldhæðni örlaganna er þó sú að
sökum orðbragðs fyrri mynd-
arinnar og blóðsúthellinga hinnar
síðari yrðu þær seint sýndar í sjón-
varpi. Cocaine Cowboys myndi
hins vegar ekki einu sinni ganga í
sjónvarpi því þrátt fyrir að við-
fangsefnið sé forvitnilegt og mikil
rannsóknarvinna sé að baki þá er
kvikmyndagerðin skelfileg, klipp-
arinn haldinn alvarlegum athygl-
isbresti og skelfileg tónlistin hrein-
asta móðgun við öll raunverulegu
líkin sem sjást á skjánum.
Ekki nota of gamla brandara.
Það var kannski einhvern tímann
fyndið að sjá bíómynd þar sem
flestar persónurnar höfðu rétt svo
heyrt um þetta internet eða hvað
sem það heitir. Nú er það aðallega
pínlegt og dregur þá annars slark-
færu gamanmynd For Your Consi-
deration töluvert niður.
En mikilvægasta lexían er þó sú
að áhorfendur vilja fjölbreyttar
bíómyndir. Á hátíðinni var iðulega
þétt setið, oft uppselt og alltaf rað-
ir. Líka á þriðjudögum. Slíkt gerist
sjaldnast með meintar vinsælda-
myndir sem bíóin einblína flest á.
Þetta ber ekki að skilja sem svo að
það eigi að hætta að sýna Trans-
formers – það þarf bara ekki að
frumsýna hana í sjö sölum í einu.
Kvikmyndaskóli Græna ljóssins
Hitchcock og ljóskan Jamie Bell leikur Hallam Foe í myndinni sem Hitch-
cock náði aldrei að gera. Sophia Myles leikur ljóskuna, tvífara móður hans.
AF LISTUM
Ásgeir H Ingólfsson
» Það þarf líka bara aðhorfa á andlitið á Ju-
lie Christie í tvær sek-
úndur til þess að skilja
þessi sannindi betur.
asgeirhi@mbl.is
AÐ KAUPA VÍN
ER EKKERT
GRÍN
Haf›u skilríkin me›fer›is.
Takk fyrir að sýna okkur skilríki að eigin frumkvæði
þegar þú kemur í Vínbúðina. Þannig leggjumst við á eitt
um að takmarka aðgengi unglinga að áfengi.