Morgunblaðið - 27.11.2007, Blaðsíða 6

Morgunblaðið - 27.11.2007, Blaðsíða 6
6 ÞRIÐJUDAGUR 27. NÓVEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ FRÉTTIR „ÞEGAR manneskja lendir í vatni skiptir hver einasta sekúnda máli. Þannig að þegar maður lendir í vatni þarf að kalla alla út um leið,“ segir Bryndís F. Harðardóttir, formaður svæðis- stjórnar Slysavarnafélagsins Landsbjargar á svæði 16. Samkvæmt heimildum Morgunblaðs- ins barst upphaflega tilkynningin um bifreið sem hafnaði í Höfðabrekkutjörnum til Neyð- arlínunnar kl. 9.28 að morgni sunnudags, en björgunarsveitin Víkverji í Vík fékk ekki boð um útkall fyrr en kl. 10.18. Þá þegar voru björgunaraðgerðir hins vegar komnar vel á veg, því þannig vildi til að vegfar- andinn sem upphaflega kom að og tilkynnti um bílinn, Andrés Pálmason, er sjálfur í björg- unarsveitinni og hann hafði í beinu framhaldi af símtalinu til Neyðarlínunnar samband við fé- laga sinn í björgunarsveitinni sem svo aftur hafði samband við formann sveitarinnar sem fór strax í það að útvega bát sem nota mætti við björgunaraðgerðirnar. Aðeins nokkrum mínút- um eftir að útkallið frá Neyðarlínunni barst, þ.e. kl. 10.26, var maðurinn því kominn í sjúkra- bíl sem kallaður hafði verið á svæðið. Skoða þarf verkferla Eftir því sem blaðamaður kemst næst komst maðurinn ekki undir læknishendur fyrr en um 25 mínútum síðar, en formaður björgunarsveit- arinnar er vanur sjúkraflutningamaður og var um borð í sjúkrabílnum. Þegar maðurinn var kominn í sjúkrabíl var læknir sem kallaður hafði verið út frá Kirkjubæjarklaustri ekki lagður af stað en hann er um 40 mínútur að keyra frá Kirkjubæjarklaustri til Víkur. Var þá ákveðið að keyra til móts við lækni sem kom frá Hvolsvelli. Læknir og sjúkrabíll hittust á móts við Heimaland, rétt hjá Markarfljóti undir Eyjafjöllum, skömmu fyrir kl. 11. Sjúkrabíllinn hélt áfram áleiðis til Hvolsvallar þar sem mað- urinn fór í sjúkraflug með TF-Líf, sem lenti með manninn á Borgarspítala rétt rúmlega tólf. „Í raun er það kraftaverk að maðurinn skuli vera á lífi,“ segir Bryndís og tekur fram að í sínum huga séu það mikil vonbrigði að komast að því að liðið geti klukkustund frá því tilkynn- ing berst um mann í vatni þar til björgunarsveit á svæðinu hafi verið kölluð út, enda sé það, að hennar sögn, forgangsverkefni að fara í bílinn og leita af sér allan grun. Segir hún nauðsyn- legt fyrir þá sem komu að ferlinu að fara yfir alla verkferla til þess að skoða hvort eitthvað hefði mátt betur fara. Ekki ljóst hvort einhver væri í bílnum Leitað var upplýsinga hjá bæði Neyðarlín- unni og Fjarskiptamiðstöð lögreglunnar, en á báðum stöðum var blaðamanni bent á að hafa beint samband við yfirlögregluþjón hjá lögregl- unni á Hvolsvelli. Í samtali við Morgunblaðið sagði Sveinn K. Rúnarsson, yfirlögregluþjónn lögreglunnar á Hvolsvelli, að upphaflega til- kynningin hefði borist til Neyðarlínunnar sem hefði í framhaldinu gefið símtalið áfram til Fjarskiptamiðstöðvar lögreglunnar sem hafði samband við varðstjóra lögreglunar á Hvolsvelli sem í framhaldinu ræsti út lögreglumann í Vík til að skoða aðstæður. Að sögn Sveins lá á þeim tímapunkti aðeins fyrir að sést hefði til bíls í Höfðabrekkutjörn- um, en ekki hefði komið fram hvenær bíllinn hefði farið út í vatnið né heldur hvort fólk væri í bílnum. Sagði hann að upphaflega hefði verið talið að bíllinn tengdist öðru máli, en ákveðið hefði verið ræsa út bakvaktarmaður í Vík til að kanna málið. „Lögreglumaður skoðar aðstæður á staðnum og um leið og hann verður var við að manneskja sé í bílnum ræsir hann út björg- unarsveitina,“ segir Sveinn. Aðspurður segir hann Fjarskiptamiðstöð lögreglunnar síðan hafa séð um að kalla út björgunarsveitina í gegnum Neyðarlínuna, sjúkrabílinn, lækni og þyrlu Landhelgisgæslunnar. Spurður hvort ekki hefði þótt ástæða til þess að ræsa björgunarsveitina út fyrr segir Sveinn að auðvitað sé alltaf hægt að vera vitur eftir á. „Það var, að mér skilst, enginn grunur strax um að manneskja væri í bílnum og útkallið afgreitt í samræmi við það,“ segir Sveinn. Tekur hann fram að hann hafi ekki heyrt upphaflega sam- talið þar sem tilkynnt var um bílinn. „Ég sé hins vegar ekkert óeðlilegt í ferlinu miðað við þær upplýsingar sem lágu fyrir á hverjum tíma. En það má auðvitað alltaf gagnrýna, læra af reynslunni og gera betur næst ef við getum.“ Þýðir ekkert að bíða Í samtali við Morgunblaðið segist Andrés Pálmason, sem býr í Kerlingardal sem er skammt frá slysstað, ekki hafa séð hvort mann- eskja væri inni í bílnum sem maraði í hálfu kafi þegar hann kom að slysstað enda hefðu verið kringum 25-30 metrar frá bakkanum og út að bílnum. Hann hefði hins vegar talið mun meiri líkur heldur en minni á því að ökumanni hefði ekki tekist að koma sér út úr bílnum, enda mar- aði bíllinn í hálfu kafi og ljóst að vatnið væri af- ar kalt. „Þegar maður sér svona þá gerir maður alltaf ráð fyrir því að ökumaður sé enn í bíln- um,“ segir Andrés og tekur fram að viðmæl- endur hans hafi haft orð á því að bíllinn í vatn- inu gæti verið bíll sem dreginn hefði verið upp daginn áður. „En það gat náttúrlega ekkert verið. Þeir hefðu vitað það ef þeir hefðu hlustað á mig.“ Andrés fór strax að símtali loknu í björg- unaraðgerðir ásamt nágranna sínum og for- manni björgunarsveitarinnar í Vík og voru björgunaraðgerðir langt komnar þegar útkallið loks kom. „Í þessu tilviki þýðir hins vegar ekk- ert að bíða. Það er annaðhvort strax eða ekki, því það munar um hverja mínútuna,“ segir Andrés. Hátt í klukkustund leið frá tilkynningu að útkalli Morgunblaðið/Jónas Erlendsson Björgun Björgunarmenn komu manninum sem var í sjálfheldu í bíl sínum til lands á gúmmíbáti. „Það er annaðhvort strax eða ekki, því það munar um hverja mínútuna“ Eftir Sunnu Ósk Logadóttur sunna@mbl.is „VIÐ verðum að átta okkur á því að hér er ekki um neina venjulega söluvöru að ræða, heldur lifandi manneskjur í mjög mikilli neyð sem nauðugar viljugar eru fluttar á milli landa og seldur aðgangur að líkama þeirra,“ segir Kol- brún Halldórsdóttir, þingmaður Vinstri grænna, sem hefur endurtekið lagt fram á Al- þingi frumvarp um fórnarlambavernd. „Glæpamennirnir eru útsmognir og beita ótrú- legustu aðferðum við að hremma fórnarlömbin í gildrur sínar. Klám- og vændisiðnaðurinn er orðinn svo gríðarlega umfangsmikill að hann veltir jafnmiklu í krónum talið og fíkniefnasala og vopnasala.“ Það eru nær þrír áratugir síðan Sameinuðu þjóðirnar vöktu fyrst máls á mansali til kynlífs- þrælkunar. Í desember árið 2000 var Palermo- samningurinn gerður en í honum felst m.a. að ríki heims grípi ekki eingöngu til úrræða tengdra landamæraeftirliti og ákvæða í hegn- ingarlögum, heldur beini sjónum sínum að fórnarlömbunum. „Íslensk stjórnvöld hafa ekkert aðhafst í þessum efnum hingað til, jafn- vel þó við höfum undirritað Palermo-samning- inn um leið og hann var gerður,“ segir Kolbrún. „Allar götur síðan hefur ríkisstjórnin dregið lapp- irnar í málinu og ekki sýnt vilja til að takast á við hið raunverulega verkefni. Við stoppum ekki þessa nútíma- þrælasölu á landamærun- um eða með því að refsa glæpamönnunum, við stoppum hana eingöngu með því að opna augun fyrir því að við erum ábyrg fyrir þeim konum sem finnast ólöglegar í landinu og verið er að gera út. Þær koma hingað sem ferðamenn, svo það er engin ástæða til að stoppa þær á landamærunum. Þær geta dvalið hér sem slíkar allt upp í þrjá mánuði og svo eru þær sendar eitthvað annað.“ Spurð hvort þetta tíðkist hér á landi svarar Kolbrún: „Það bendir allt til þess. Við höfum oftar en einu sinni fengið fregnir af konum sem ástæða hefur verið til að kanna nánar hvort svona er ástatt um.“ Kolbrún segir að upplýsingar um konurnar skili sér helst til Kvennaathvarfs, Stígamóta og neyðarmóttöku vegna nauðgana en síður til lögreglunnar. „Þær eru hræddar við lögregl- una því lögreglan í heimalöndum þeirra kann að hafa brugðist þeim. Yfir þeim vofa líka hót- anir glæpamanna ef þær leita til lögreglu. Úr- ræði lögreglunnar hafa fyrst og fremst verið þau að senda þær aftur til landsins sem þær komu frá, en það er ávísun á að þær lendi aftur í höndum glæpahringsins. Til að rjúfa tengsl fórnarlambanna við glæpahringinn þarf að hjálpa þeim að komast aftur á fætur og eignast nýtt líf. Það gerum við eingöngu með því að koma til móts við grunnþarfir kvennanna, út- vega þeim öruggan dvalarstað og þá aðstoð sem nauðsynleg er.“ Kolbrún segir nauðsynlegt að veita konun- um undanþágu frá reglum er gilda um dval- arleyfi, veita þeim félagslega aðstoð, húsaskjól, lögfræðiaðstoð og jafnvel atvinnu eða mennt- un. „Það er mjög mikil ábyrgð sem á okkur hvílir. En ríkisstjórn Íslands hefur skotist und- an þeirri ábyrgð og neitað að gera nauðsyn- legar lagabreytingar.“ Verkin látin tala í stað áætlanagerðar Þá hafa allar Norðurlandaþjóðirnar, að Ís- landi undanskildu, gert aðgerðaáætlanir til að vinna gegn mansali. Í svari Björns Bjarnason- ar dómsmálaráðherra við fyrirspurn Kolbrún- ar um þetta mál í janúar sl. sagði m.a.: „Það hefur ekki verið sest niður til að semja áætl- anir, heldur hafa verkin verið látin tala, m.a. með breytingum á lögum og með flutningi frumvarpa, m.a. um breytingar á lögreglulög- unum, upptöku greiningardeilda og annarra slíkra þátta.“ Dómsmálaráðherra hefur nú lagt fram á Al- þingi frumvarp til laga um breytingar á al- mennum hegningarlögum sem m.a. byggja á ákvæðum Evrópuráðssamnings um aðgerðir gegn mansali. Kolbrúnu finnst hins vegar enn vanta að hagsmuna fórnarlamba mansals sé gætt í lög- um og mun leggja frumvarp sitt um fórnar- lambavernd enn og aftur fyrir þingið. Hagsmuna fórnarlamba verði gætt  Fórnarlambavernd er mikilvægur þáttur í baráttunni gegn mansali hér á landi að mati Kolbrúnar Halldórsdóttur þingmanns VG  Sextán daga átak gegn kynbundnu ofbeldi er hafið í sautjánda sinn Í HNOTSKURN »Í fórnarlambavernd, felst m.a. aðfórnarlamb mansals skuli njóta nafnleyndar, leyndar á dvalarstað og annarra nauðsynlegra öryggisráðstaf- ana. »Þá skal viðkomandi gefinn kostur átímabundnu dvalar- og atvinnuleyfi og rétt á félagslegum stuðningi. s.s. sál- rænni og lögfræðilegri aðstoð, læknis- hjálp og þjónusta túlka. Kolbrún Halldórsdóttir kl. 09.28 Andrés Pálmason hringir í Neyðalínuna til að tilkynna að bíll hafi farið út í Höfðabrekkutjarnir, austan við Vík. Hann segist ekki geta útilokað að manneskja sé í bíln- um. Andrés hefur í framhaldinu samband við ábúanda á næsta bæ. kl. 09.40 Lögreglumaður í Vík er ræstur út. kl. 09.48 Félagi Andrésar hringir í formann björgunarsveitarinnar Vík- verja í Vík og biður um aðstoð og bát til að skoða bíl sem sé í lóni við Höfðabrekku. Ekki var á þeim tíma- punkti vitað hvort bíllinn væri mann- laus. Formaðurinn bregst strax við. kl. 09.55 Lögreglumaðurinn kemur á slysstað. kl. 10.04 Sjúkrabíll kallaður út og læknir á Kirkjubæjarklaustri ræst- ur út. kl. 10.18 Björgunarsveitarmenn Víkverja fá útkall frá Neyðarlínunni. kl. 10.22 Lögreglan á Hvolsvelli óskar eftir þyrlu Landhelgisgæslu Íslands vegna sjúkraflugs. kl. 10.24 Björgunarsveitarmönnum hefur tekist að koma ökumanni bif- reiðarinnar yfir í björgunarbát og eru á leið í land. kl. 10.26 Maðurinn er kominn í sjúkrabíl. kl. 10.33 Læknir á Hvolsvelli er kallaður út. Rétt fyrir kl. 11 mætir læknirinn á Hvolsvelli sjúkrabílnum á móts við Heimaland undir Eyja- fjöllum. kl. 11.25 TF-Líf þyrla Landhelg- isgæslunnar lendir á Hvolsvelli og maðurinn er fluttur um borð. kl. 12.05 Þyrla Gæslunnar lendir með manninn við Borgarspítalann. Atburðarásin MAÐURINN sem bjargaðist út úr bíl sínum sem hafði steypst út í Höfðabrekkutjarnir á sunnudag er á batavegi á gjörgæsludeild Land- spítalans. Hann var hafður í önd- unarvél þangað til í gær og telur vakthafandi læknir að hann muni ná sér af ofkælingunni. Björgunarsveitarmenn fóru út á tjörnina á gúmbát og björguðu manninum með því að brjóta hlið- arrúðu bílsins með ár, en maðurinn var þá orðinn mjög kaldur. Telur lögreglan að það hafi orðið honum til happs að hann komst í aftursæti bílsins, en þá var bíllinn nánast kominn á kaf í ísköldu vatninu. Hlaut maðurinn ennfremur mikið högg við útafkeyrsluna. Honum var ekið til Hvolsvallar þar sem þyrla Landhelgisgæsl- unnar náði í hann og flutti hann til Reykjavíkur. Á batavegi

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.