Morgunblaðið - 01.12.2007, Qupperneq 43

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. DESEMBER 2007 43
Í HAUST barst mér í hendur
Tannlæknablaðið, 1. tölublað 24.
árgangur 2006. Þar er m.a. athygl-
isverð grein eftir Júlíus Helga
Schopka tannlækni, starfandi í
Danmörku.
Fyrirsögn greinarinnar er
„Kjálkabeindrep af völdum bí-
fosfónata: Áður óþekktur fylgi-
kvilli krabbameinsmeðferðar.“ Þar
segir: „Þau bífosfónöt sem oftast
valda kjálkabeindrepi eru pa-
mídrónat (sérlyf: Pamidronatnatri-
um og Arieda) og zóledrónsýra
(sérlyf: Aclasta og Zometa).“
Einnig segir: „Annað bífosfónat,
alendrónsýra (sérlyf: Fosamax) er
notað við beinþynningu eftir tíða-
hvörf.“ Fyrrnefndu lyfin eru gefin
í æð en Fosamax er gefið í töflu-
formi.
Nú er það svo að ekki lesa allir
hið ágæta Tannlæknablað en hér
hef ég einkum í huga lyfið Fosam-
ax sem hefur verið leyft á Íslandi í
rúm tíu ár. Mjög mikilvægt er, að
þeir sem á þessu lyfi þurfa að
halda séu meðvitaðir um, að ná-
kvæm skoðun hjá tannlæknum er
nauðsynleg áður en lyfjameðferð
hefst og viðeigandi ráðstafanir
gerðar ef þörf krefur. Því eins og
J.H. Schopka segir í grein sinni:
„Ýmislegt bendir nefnilega til þess
að langvarandi alendrónatmeðferð
dragi verulega úr græðslugetu
beins og nokkur tilfelli kjálka-
beindreps hafa komið upp eftir
tannlæknisaðgerðir hjá sjúklingum
í alendrónatmeðferð.“
Nú má spyrja: Hvers vegna hef-
ur ekki orðið nein almenn umræða
eða umfjöllun varðandi þennan al-
varlega fylgikvilla, þar sem til-
fellum hefur fjölgað á síðustu 2-3
árum? Öll fræðsla um þetta mál-
efni er vel þegin, enda hlýtur
tannheilsa þeirra er nota Fosamax
eða önnur skyld lyf að vera í fyr-
irrúmi.
Neikvæð umfjöllun um Fosam-
ax hefur aukist erlendis t.d. á
bloggsíðum í Bandaríkjunum og
Kanada. Einnig hafa lögfræðingar
í Bandaríkjunum látið sig málið
varða, þar sem þeir hafa opnað
vefsíður og bjóða fram aðstoð sína
ef vandamál tengd lyfinu koma
upp. Í ljósi þess er það afar ein-
kennilegt að í nýútkominni hand-
bók um lyf á Íslandi, Lyfjabókin
2007, er ekki minnst einu orði á
hinn alvarlega fylgikvilla sem áður
er getið. Með Fosamax-skammti
sem afhentur var nýlega og er í
gildi fram í mars 2008 kom fylgi-
seðill er síðast var samþykktur 28.
janúar 2004. Þar er heldur ekki
minnst á einkenni bífosfónata –
beindreps.
Hér hefur verið stiklað á stóru
varðandi grein J.H. Schopka. Bent
skal á að hægt er að nálgast frek-
ari upplýsingar um lyfið Fosamax
á netinu, vefslóð: www.drugs.com.
Eftir standa tvær spurningar.
Hvar er Lyfjaeftirlitið?
Hver ber ábyrgð?
STEINGERÐUR
STEINSDÓTTIR
Fellsmúla 8, Reykjavík.
Hættuleg lyf
Frá Steingerði Steinsdóttur
Bréf til blaðsins
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
borð sitt, horfði á mig og hlustaði.
Hann sagði ekki eitt einasta orð og á
miðri leið minn út úr skrifstofunni
stoppaði ég, sneri mér við og sagði
að síðustu: „Ef þú ætlar áfram að
bjóða Steingrími Hermannssyni
(hann var ekki lengur forsætisráð-
herra þegar þarna var komið sögu)
til veiða í ánni á kostnað bankans, þá
skaltu sjálfur fara með honum. Ekki
geri ég það.“ Fáeinum dögum síðar
sagði ég Björgvini að ég hefði rætt
málið við Sverri. Hann sagðist vita
það því Sverrir hefði sagt sér frá því
og bætti við, að hann hefði sagt sér
„að það hefði verið bölvaður hundur í
mér“.
Fleiri voru ferðir mínar ekki í
Hrútafjarðará, enda þótt bankinn og
dótturfélögin héldu áfram að kaupa
veiðileyfi í ánni af leigutakanum í
vaxandi mæli.
Í gegnum tíðina hefur bankastjór-
inn alltaf haldið því fram að enginn –
enginn, hafi gert athugasemd við sig
um þessi veiðileyfi fyrr en 1997 að
ytri endurskoðandi bankans gerði
það og þá í fyrsta sinn. Þá hafi hann
hætt þessu. Þessa fullyrðingu end-
urtók hann eina ferðina enn í
Mannamáli Sigmundar. Eins og að
framan greinir er þessi fullyrðing
hans röng. Strax og ég lauk tali mínu
við Sverri hringdi ég til Steingríms
og sagði honum hvers ég hefði orðið
áskynja og hvað ég hefði tilkynnt
Sverri. Ég gæti ekki sætt mig við
þessi viðskipti bankastjórans og
bankans. Ég ræddi líka við endur-
skoðanda bankans um málið og veit
hann af þessu samtali okkar Sverris,
svo og nokkrir aðrir starfsmenn
bankans.
Veiðiferðir með
Seðlabanka í Vatnsdalsá
Hitt málið sem Sverrir minntist á í
þætti Sigmundar og þarfnast leið-
réttingar á, eru veiðileyfakaup bank-
ans í Vatnsdalsá sem hann sagðist
hafa lokað á. Bak við þessa fullyrð-
ingu er stutt saga.
Frá þeim tíma sem Landsbanki og
Seðlabanki störfuðu saman í núver-
andi aðalhúsakynnum Landsbanka,
hafði komist á sú hefð að þeir fóru
saman tvær veiðiferðir í þessa á.
Fyrri ferðin var farin í júlí undir
stjórn Seðlabanka en sú síðari í
ágúst undir stjórn Landsbanka. Á
mínu fyrsta ári í bankanum óskaði
Sverrir eftir því á fundi okkar
bankastjóra, að ég tæki að mér að
stjórna þessum ágústferðum. Þar
sem mér þótti þetta samkrull með
Seðlabanka á árinu 1991 tíma-
skekkja, svaraði ég uppástungu
hans á þann hátt að ég legði til að
þessum ferðum yrði hætt strax,
enda kæmi okkur ekkert við þótt
fyrrum starfsfélagar í húsinu hefðu
haft þennan hátt á. Sá tími væri lið-
inn, Seðlabanki fluttur í burtu og ný-
ir menn komnir til starfa. Á þessa
tillögu mína gat Sverrir ekki fallist
og vildi bersýnilega ekki missa af
júlíveiðinni með vini sínum úr Seðla-
banka því mér vitanlega var hann sá
eini úr Landsbanka sem fór í þær
ferðir. Aldrei vissi ég til þess að
Björgvin færi í neina þessara veiði-
ferða eftir að ég kom til starfa.
Það varð því að finna annan til for-
ystu fyrir ágústferðunum og tók
Björn Líndal, aðstoðarbankastjóri,
það að sér. Honum og ýmsum öðrum
er vel kunnugt um þessa tillögu mína
á árinu 1991 og þá afstöðu að koma
þarna hvergi nærri. Mörgum árum
síðar, eftir að skarst harkalega í
odda á milli Landsbanka og Seðla-
banka út af tilteknu máli sem mjög
fór í taugarnar á Sverri, lagði hann
til að við hættum þessum veiðiferð-
um! Auðvitað gat ég ekki setið á mér
að stríða honum þá vegna þessara
umskipta og sérstaklega þar sem
þessum ferðum hafði aðeins verið
haldið áfram hans vegna. Þar með
lokaði hann á þessar veiðiferðir, eins
og hann orðar það, enda var þá vin-
urinn úr hinum bankanum hættur
störfum og ekki eins gaman að veiða
og áður. Upplýsingar um veiðifélag-
ann voru felldar úr „annarri útgáfu“
skýrslu sem bankaráð Landsbank-
ans lét einn núverandi hæstarétt-
ardómara gera þegar Landsbanka-
mál hin síðari stóðu sem hæst. Það
er oft skammt á milli mannamáls og
lygimála.
Höfundur er fv. bankastjóri
Landsbankans.
ÞAÐ er fjarri mér
að ætla að fara að
munnhöggvast við
dómsmálaráðherr-
ann þótt hann virð-
ist bjóða upp í slík-
an dans í svari við
ábendingu minni
um ósveigjanleika í
nýju fyrirkomulagi
útgáfu íslenskra
vegabréfa.
Vandinn er, að í svarinu víkur ráð-
herrann ekki að kjarna umkvörtunar
minnar. Því neyðist ég til að árétta
það sem ég var að benda á:
– Auðvitað er það hrein della að
neyða fólk sem býr í útlöndum til að
koma í sérstaka ferð til Íslands til að
sækja nýtt vegabréf. Reynsla okkar
hjóna af slíkri ferð sannar þetta.
– Ekkert það var gert við útgáfu
nýju vegabréfanna sem gerði nauð-
synlegt fyrir okkur að fljúga frá Afr-
íku til Íslands fyrir stórfé.
– Við gátum valið um að láta taka
af okkur mynd til þess gerðum hólki á
sýsluskrifstofunni – eða að leggja
fram rafræna mynd. Ekki þurftum
við að gera okkur ferð í Kópavoginn
til þess. Það hefði verið auðvelt að
senda ljósmyndir í tölvupósti fyrst
allt kerfið er orðið svona rafrænt.
– Engin önnur próf eða athuganir
voru gerðar á okkur, svo ekki var ver-
ið að afla lífssýna.
– Sá ósveigjanleiki í því kerfi, sem
ráðherrann hefur sett upp, er full-
kominn óþarfi. Að öðru leyti er þetta
sjálfsagt ágætt fyrirkomulag – en það
hentar ekki öllum.
– Ekki er að sjá að neinar knýjandi
ástæður komi í veg fyrir að hægt sé
að afhenda umboðsmanni umsækj-
anda nýtt vegabréf, eins og verið hef-
ur undanfarin ár.
– Niðurstaðan er því enn hin sama:
það kostaði okkur 300 þúsund krónur
að fá ný vegabréf sem hefði verið
hægt að fá útgefin fyrir þrjátíu sinn-
um minna.
Er til of mikils mælst að þessi
skavanki verði skorinn af kerfinu?
Allir sanngjarnir menn hljóta að sjá
að svo er ekki.
ÓMAR VALDIMARSSON
býr og starfar í Afríku.
Víst er þetta della
Frá Ómari Valdimarssyni
Ómar
Valdimarsson
Fáðu
sms-fréttir
í símann
þinn af
mbl.is
Taktu lagið
Gríptu augnablikið og lifðu núna
Milljón íslensk og erlend lög sem
þú getur halað niður í símann þinn