Morgunblaðið - 10.12.2007, Blaðsíða 4

4 MÁNUDAGUR 10. DESEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Jólagjöf fyrir þá
sem „eiga allt“
Gefðu hlýju og samveru um jólin!
Allir kunna að meta það að hafa tækifæri á að komast í gott
frí í sólina eða annað. Gjafabréf Heimsferða er jólagjöf, sem
er í senn hagnýt, skemmtileg og sveigjanleg og felur í sér
hlýju og samveru með sínum nánustu. Lágmarksupphæðin
er 3.000 kr. en annars ræður þú upphæðinni.
Nánar á www.heimsferdir.is og í síma 595 1000.
E
N
N
E
M
M
/
S
IA
•
N
M
3
0
87
7
STARF sunnudagaskólanna er
öflugt á aðventunni og tíminn
notaður til undirbúnings jólahá-
tíðinni. Í Grafarvogi taka vel á
annað hundrað barna þátt í
sunnudagaskólanum.
Í gærmorgun var helgileikur í
sunnudagaskóla Grafarvogs-
kirkju í sal Borgarholtsskóla.
Barna- og unglingakór Graf-
arvogskirkju flutti trúarlegan
sjónleik undir stjórn Svövu Krist-
ínar Ingólfsdóttur. Helgileik-
urinn er eftir danska kórstjórann
og tónskáldið John Høybye. Að-
alheiður Þorsteinsdóttir lék und-
ir.
Foreldrar og börn tóku virkan
þátt í athöfninni og þátttakendur
lifðu sig inn í hlutverk sín. Morgunblaðið/Frikki
Trúarlegur
sjónleikur
Starf sunnudagaskólans í Grafarvogi er sérstaklega öflugt á aðventunni
ÞEIR sem koma að ferðaþjónustu í
sveitarfélögum í Norðurþingi,
Skútustaðahreppi og Þingeyjar-
sveit eru jákvæðir í garð uppbygg-
ingar í tengslum við Vatnajök-
ulsþjóðgarðinn en margir hafa
áhyggjur af því að fjárveitingar nýs
þjóðgarðs verði ekki nægar til að
sómi verði að. Nokkur ótti virðist
einnig vera um að stjórn þjóðgarðs-
ins verði í of litlum mæli í höndum
heimamanna. Þetta kemur fram í
nýrri rannsókn á viðhorfum ferða-
þjónustuaðila norðan Vatnajökuls.
Það var Kristveig Sigurðar-
dóttir, skipulagsverkfræðingur,
sem vann verkefnið í samstarfi við
Þekkingarsetur Þingeyinga.
Könnunin var lögð fyrir 72 aðila.
Svörun var 57%.
Fram kemur í frétt um könn-
unina að mikill áhugi er meðal þátt-
takenda könnunarinnar á samvinnu
sveitarfélaganna í uppbyggingu
ferðaþjónustu og áhugi virðist vera
á að fara út í vistvænni rekstur.
Áhyggjur
af ónógri
fjárveitingu
HVAÐ gerist ef verð á einhverri
vöru er lækkað um 26%? Eðlilegt
svar við spurningunni er að sala á
vörunni muni aukast. Rannsókn sem
Valdimar Sigurðsson aðjúnkt og
Hugi Sævarsson viðskiptafræðingur
gerðu bendir hins vegar til að salan
aukist ekki neitt. Rannsóknin var
kynnt á ráðstefnu á vegum Háskóla
Íslands.
Nauðsynlegt að rannsaka
hegðun neytenda betur
Valdimar og Hugi fengu tvo stór-
markaði á höfuðborgarsvæðinu í lið
með sér. Verð á einni tiltekinni teg-
und af hársápu var lækkað um 17-
26%. Síðan var sala á vörunni borin
saman fyrir og eftir verðlækkun.
Niðurstaðan var sú að sala á vörunni
jókst ekki neitt. Í niðurstöðunum
segir að ef áhrifin væru einhver þá
væru þau neikvæð fyrir vörumerkið
á þann hátt að hlutfallsleg sala þess
innan vöruflokksins minnkaði við
það að verðið var lækkað.
Í niðurstöðum rannsóknarinnar
kemur fram að nauðsynlegt sé að
rannsaka hegðun neytenda betur.
Valdimar og Hugi taka fram að ekki
sé hægt að fullyrða hvort neytendur
hafi tekið eftir verðlækkuninni og
hvaða áhrif það hafi haft á þanka-
gang þeirra.
Eykur verð-
lækkun ekki sölu?
Ný rannsókn á hegðun neytenda kynnt
Morgunblaðið/Kristinn
Eftir Davíð Loga Sigurðsson og Helga Bjarnason
BJARNI Benediktsson, þingmaður Sjálfstæð-
isflokks og formaður utanríkismálanefndar Al-
þingis, tekur undir þau orð Ingibjargar Sól-
rúnar Gísladóttur utanríkisráðherra í
Morgunblaðinu í gær að ekki sé ráðlegt fyrir
Íslendinga að ríða á vaðið og vera í fararbroddi
þeirra þjóða sem kunna að viðurkenna sjálf-
stæði Kosovo, eftir að Kosovo-Albanar hafa
lýst yfir sjálfstæði eins og líklegt er talið að
þeir geri.
Bjarni segist tregur til að taka af skarið í
þessum efnum fyrirfram. Vonir manna hafi
staðið til þess að þær samningaviðræður sem
farið hafa fram milli fulltrúa Kosovo-Albana og
Serba myndu leiða til niðurstöðu sem báðir að-
ilar gætu verið sáttir við. Svo virðist nú sem
slíku samkomulagi verði ekki að heilsa. Málið
sé viðkvæmt og rétt sé að fara að öllu með gát.
Árni Páll Árnason, þingmaður Samfylkingar
og varaformaður utanríkismálanefndar, er
sama sinnis. „Ég tel að aðstæður á Balkan-
skaga séu með þeim hætti og forsaga þjóð-
ernisátakanna þar sé slík að við ættum að sýna
þá skynsemi að reyna ekki að kynda undir við-
sjár í þeim hluta heimsins,“ segir hann.
Árni Páll segir Kosovo-Albana hafa notið
mikillar samúðar vegna þeirrar meðferðar
sem þeir máttu sæta af höndum Serba fram til
1999. Þeir hafi hins vegar „spilað af nokkurri
óbilgirni í málinu“, þ.e. ekki verið reiðubúnir
til að sætta sig við neina þeirra lausna sem
ræddar voru í sáttaferlinu. „Ef þessi yfirlýsing
kemur þá sé ég ekki fyrir endann á því í fljótu
bragði hvaða vandræði hún kann að skapa í
Evrópu sem álfu, enda eru þjóðernisminni-
hlutar með nákvæmlega jafnmikinn rétt og
Kosovo-Albanar í flestum nágrannaríkjunum.“
Árni nefnir sem dæmi að stór ungverskur
minnihluti sé í Vojvodina-héraði í Serbíu og
raunar séu ungversk þjóðarbrot í fimm ná-
grannaríkjum Ungverjalands. Það hafi verið
ein forsenda þess að Ungverjaland fékk aðild
að ESB á sínum tíma að Ungverjar afsöluðu
sér réttinum til að sækjast eftir endursamein-
ingu við þessa þjóðernisminnihluta. Menn hafi
almennt mótað þá stefnu í Evrópu að reyna að
halda í óbreytt landamæri og ýta ekki undir
kröfur þjóðernisbrota um að endurskoða þau.
„Alþjóðasamfélagið verður að taka á þessu
máli,“ segir Árni. „Aðstæður þarna eru það
flóknar og erfiðar að menn ættu ekki að vera að
reyna að nota það til að slá sig til einhvers ridd-
ara á Íslandi.“
Aðspurður hvort þessi ummæli megi túlka
sem gagnrýni á þá afstöðu sem íslensk stjórn-
völd tóku varðandi sjálfstæði Eystrasaltsþjóð-
anna 1990 og Slóveníu og Króatíu sem árið
1991 lýstu yfir sjálfstæði og sögðu sig þar með
úr lögum við gömlu Júgóslavíu – en Íslendingar
riðu á vaðið í öllum þessum tilfellum – svarar
Árni Páll því neitandi. Sú afstaða hafi skilað
mjög skynsamlegum árangri í Eystrasaltsríkj-
unum. „Það má að vísu deila um það hversu
skynsamlegt það var að viðurkenna Króatíu og
Slóveníu á þeim tímapunkti, en þar vorum við
reyndar ekki einir að verki því Þjóðverjar og
fleiri tóku sömu ákvörðun. Það eru margir sem
halda því fram að það hafi ekki verið sér-
staklega taktískt á þeim tíma og ég held að það
séu fleiri alþjóðasérfræðingar á því en færri að
menn hefðu átt að fara sér hægar.“
Ekki sambærilegt við Eystrasaltsríkin
Fulltrúi Frjálslynda flokksins í utanrík-
ismálanefnd er svipaðrar skoðunar og Árni
Páll. „Mér sýnist að sjálfstætt Kosovo án sam-
þykkis Serba og í andstöðu við Rússa væri ekki
skynsamleg afstaða fyrir neinn aðila,“ sagði
Kristinn H. Gunnarsson, fulltrúi Frjálslynda
flokksins í utanríkismálanefnd, en hefur þann
fyrirvara að málið hafi ekki verið rætt innan
þingflokksins. „Það er svo mikið af þjóð-
arbrotum í Evrópu, í öðrum löndum en upp-
runinn er, og í sumum löndum eru þau fjöl-
mennasti minnihlutinn þar sem enginn skýr
meirihluti er. Þetta myndi skapa mikil vand-
ræði í mörgum löndum Austur- og Suðaustur-
Evrópu. Það er ástæðan fyrir því að Evrópu-
sambandið vill ekki styðja einhliða sjálfstæði
Kosovo-Albana.“
Kristinn segir ekki hægt að líkja Kosovo við
Eystrasaltsríkin sem Íslendingar studdu þeg-
ar þau voru að endurheimta sjálfstæði sitt á
svæði sem þau hafi búið á í hundruð ára. Kos-
ovo hafi lengi verið serbneskt land þótt Alb-
anar hafi verið þar fjölmennir síðustu hundrað
árin.
Siv Friðleifsdóttir, fulltrúi Framsóknar-
flokksins, segir að vissulega hafi Ísland verið í
fararbroddi ríkja sem viðurkennt hafi sjálf-
stæði ríkja, eins og til dæmis Eystrasaltsríkj-
anna, enda ekki langt síðan þjóðin hafi sjálf
lýst yfir sjálfstæði. Hún segist hins vegar vilja
fá nánari upplýsingar um boðaða umfjöllun um
Kosovo-málið í utanríkismálanefnd áður en
hún tjái sig ítarlegar um það.
Steingrímur J. Sigfússon, formaður Vinstri-
hreyfingarinnar – græns framboðs og fulltrúi
flokksins í utanríkismálanefnd, segir eðlilegt
að Íslendingar styðji réttmætar kröfur smá-
ríkja til sjálfstæðis og virði sjálfsákvörð-
unarrétt fólks. „Aðstæður geta þó verið þannig
að það sé ábyrgðarlaust að velta því ekki fyrir
sér hvort menn séu að fara úr öskunni í eldinn,
þegar um er að ræða svona púðurtunnu, þar
sem er flókin þjóðernisblöndun og sögulegir,
menningarlegir og jafnvel trúarlegir árekstr-
ar, eins og er á Balkanskaga,“ segir Stein-
grímur.
Steingrímur segir að þótt hann telji eðlilegt
að Íslendingar viðurkenni sjálfstætt Kosovo,
lýsi Kosovo-Albanar yfir sjálfstæði, verði að
hugsa um afleiðingar þess. Það megi ekki hafa
í för með sér að allt fari í bál og brand á þessu
svæði. Þá þurfi að huga að þjóðréttarlegri
stöðu Kosovo, verði þar lýst einhliða yfir sjálf-
stæði. Þannig megi búast við að Serbar efist
um réttmæti slíkrar yfirlýsingar. Best væri ef
hægt væri að koma þessu máli fram í sam-
komulagi, ef nokkur kostur væri á.
Ættum ekki að kynda undir viðsjám
Bjarni
Benediktsson
Siv
Friðleifsdóttir
Steingrímur J.
Sigfússon
Árni Páll
Árnason
Kristinn H.
Gunnarsson
Á ANNAÐ hundrað jarðskjálftar
höfðu mælst við Upptyppinga,
norðan Vatnajökuls, frá því síð-
degis á laugardag og til mið-
nættis í gær. Skjálftavirkni á
svæðinu hefur hins vegar staðið
yfir síðan snemma á föstudag,
með hléum. Flestir jarðskjálft-
anna hafa verið 1,5-2 stig á
Richter en sá stærsti í gær var
2,9 stig.
Mikið hefur borið á skjálfta-
hrinum við Upptyppinga frá því í
lok febrúar og einkenni þeirra er
hversu upptök skjálftanna standa
djúpt, en flestir eru á 15 km dýpi
miðað við 8-9 km dýpi ef um jarð-
skjálfta á flekaskilum er að ræða.
Þessi mikla dýpt og önnur atriði
benda til þess að skjálftahrinur á
svæðinu tengist kvikuhreyfingum
í neðri hluta jarðskorpunnar.
Fjölmargir
skjálftar við
Upptyppinga