Fréttablaðið - 07.04.2009, Qupperneq 22

22 7. apríl 2009 ÞRIÐJUDAGUR
UMRÆÐAN
Sóley Tómasdóttir
skrifar um fjárhags-
áætlun Reykjavíkur-
borgar
Pistill minn í Frétta-blaðinu á föstudag um
uppnám í barna- og ungl-
ingastarfi borgarinnar
fór fyrir brjóstið á Kjart-
ani Magnússyni, formanni
íþrótta- og tómstundaráðs. Í svar-
grein daginn eftir fullyrðir hann
að verið sé að finna farsæla lausn
fyrir alla aðila á þeim tveimur
stóru brotalömum sem fyrirfinn-
ast í endurskoðaðri fjárhagsáætl-
un meirihlutans. Jafnframt áfellist
hann undirritaða fyrir yfirlýsingar
um uppnám í starfinu, enda vinni
embættismenn hörðum höndum
við að lágmarka skaðann.
Gert er gert. Fjárhagsáætlunin
liggur fyrir og þar er gert ráð fyrir
20 milljóna króna hagræðingu
vegna lokunar frístundaheimila á
virkum dögum. Jafnframt skortir
þar 10 milljónir króna til að hægt
sé að halda úti félagsmiðstöðvar-
hópum yfir sumartímann. Það er
staðreynd sem brýnt er að borgar-
búar séu meðvitaðir um. Gildir þá
einu hvernig meirihlutanum hent-
ar að skilgreina þjónustuna.
Heilir dagar í frístundaheimil-
um hafa talist til grunnþjónustu
borgarinnar fram til þessa, enda
hafa þeir verið hluti af starfsemi
frístundaheimilanna allt frá því að
þau voru stofnuð. Hafi formaður-
inn áhuga á að rökræða við börn í
1.-4. bekk um það hvort þjónustan
telst „viðbótar“ eða
„grunn“, þá getur
hann gert það.
Ábyrgðin er eftir
sem áður hans.
Að sjálfsögðu er
unnið hörðum hönd-
um að því að leysa
málið. Að koma í
veg fyrir uppsögn
22 starfsmanna og
verulega skerðingu
á þjónustu frístunda-
heimilanna. Metn-
aðarfullt starfsfólk sviðsins mun
gera allt sem það getur, það veit
ég vel. Og sennilega á því eftir að
takast að nurla saman fyrir verk-
efnunum með einhverjum hætti.
Það er þó ekki pólitískum áhersl-
um meirihlutans að þakka.
Það eru því ekki yfirlýsingar
mínar sem eru ótímabærar eða
illa ígrundaðar, heldur fjárhags-
áætlun meirihlutans. Betur hefði
farið á því að meirihlutinn axl-
aði pólitíska ábyrgð og hugsaði
afleiðingar fjárhagsáætlunarinn-
ar til enda í stað þess að heyja nú
varnar baráttu eftirá með óraun-
hæfum kröfum til starfsfólks um
útfærslu á verkefnum sem ekki er
til fjármagn fyrir.
Höfundur er varaborgarfulltrúi.
UMRÆÐAN
Júlíus Vífill Ingvarsson
skrifar um skák
Á göngu um Rima-skóla með skóla-
stjóranum Helga Árna-
syni fyrir nokkru síðan
mættum við nemanda af
unglingastigi sem kast-
aði á okkur vinalegri
kveðju og hvarf svo inn
í eina kennslustofuna.
„Þetta er flottur strákur,“ sagði
Helgi og bætti við: „Fyrir tveim-
ur árum vorum við í vandræðum
með þennan dreng í tímum en
svo náðum við vekja áhuga hans
á skáklistinni og þá gjörbreyttist
hann og námsárangurinn með.“
Helgi er kannski ekki alveg
hlutlaus þegar kemur að kost-
um skákiðkunar enda engin til-
viljun að Rimaskóli hefur fagnað
mörgum sigrum í skákkeppnum.
Í síðasta mánuði hreppti skólinn
Íslandsmeistaratitil í fjölmenn-
asta Íslandsmóti barnaskóla-
sveita í skák. Þessi yfirlætislausu
ummæli skólastjórans fengu mig
engu að síður til þess að velta
fyrir mér samhengi námsárang-
urs og skákiðkunar.
Mikilvægur upphafspunktur
Skömmu áður hafði eldhug-
inn Hrafn Jökulsson lagt fyrir
mig framsæknar og áhugaverð-
ar hugmyndir um sérstakt átak
í skákkennslu og skákstarfi í
grunnskólum borgarinnar með
það háleita markmið að gera
Reykjavík að skákhöfuðborg
heimsins. Hluti af því var að
halda Alþjóðlega Reykjavíkur-
skákmótið árlega í stað ann-
ars hvers árs eins og það hefur
verið frá árinu 1964. Þetta rifj-
aði ég upp við setn-
ingu Reykjavíkur-
skákmótsins sem
lauk um helgina og
því takmarki er náð
að halda það stór-
mót árlega. Það er
óhætt að segja að
þetta hafi verið eitt
glæsilegasta Reykja-
víkurskákmótið sem
haldið hefur verið
frá upphafi.
Hugmyndin um
að efla skákina í grunnskólum
borgarinnar hefur einnig feng-
ið vængi og hófst með stofnun
Skákakademíu Reykjavíkur á
síðasta ári. Í aðdraganda stofn-
unarinnar fór Hrafn með góðan
hóp skákkennara í um 15 skóla í
borginni til að kanna áhuga og
leggja á ráðin með hvaða hætti
efla mætti skákstarf í skólum.
Þetta var mikilvægur upphafs-
punktur.
Skákakademían er sjálfseign-
arstofnun og eru stofn aðilarnir
Landsbankinn, Orkuveita
Reykjavíkur, Mjólkur samsalan
og Reykjavíkurborg. Á þeim
skamma tíma sem hún hefur
starfað hefur náðst eftirtektar-
verður árangur. Skákakademían
hefur þegar hafið samstarf við
helming allra grunnskóla i borg-
inni og af því að þeir eru sjálf-
stæðir, og hver og einn þeirra
byggir á sinni sérstöðu, hefur
samstarfið verið með ólíkum
hætti og á forsendum skólanna.
Þannig hefur verið tryggt að
skákkennslan falli sem best inn
í skólastarfið.
Byggir upp sjálfsmynd og sjálfs-
traust
Alþjóðlegi meistarinn Saudin
Robovic, sem hefur langa reynslu
af skákkennslu barna, hefur bent
á hversu stórkostleg aðferð skák
er fyrir krakka til að byggja upp
sjálfsmynd og sjálfstraust. Margar
lærðar greinar eru til um það
hvernig skákin eflir rökhugsun og
við þekkjum gleðileg dæmi um það
úr skólakerfinu hvernig skák áhugi
nemenda sem glíma við skort á
einbeitingu í námi sínu getur gjör-
breytt þeirra námsgetu. „Skák er
lífið,“ sagði Bobby Fischer og það
var hún honum ábyggilega enda
komst lítið annað að. Því er hins
vegar ekki haldið fram að skákin
komi í stað ýmislegs annars eins
og t.d. tónlistariðkunar eða þátt-
töku í íþróttum. Hún eykur á fjöl-
breytileika og gerir mörgum kleift
að finna viðfangsefni við hæfi og
viðnám sinna krafta.
Það þarf ekki mikinn viðbúnað
til að tefla – aðeins gamalt tafl-
borð, 32 taflmenn og vin sem kann
mannganginn. Kyn, aldur eða per-
sónulegir hagi skipta ekki máli.
Nú þegar við endurmetum það
sem eitt sinn þóttu eftirsóknar-
verð gildi og leitum nýrra í þeirra
stað hef ég trú á því að gömul tafl-
sett verði tekin fram úr skápum.
Þá mun koma í ljós að sumir af
yngri kynslóðinni sem kynnst hafa
starfi Skákakademíu Reykjavíkur
eru komnir skrefinu lengra.
Höfundur er formaður
Skákakademíu Reykjavíkur.
JÚLÍUS VÍFILL
INGVARSSON
Skák er lífið
Það þarf ekki mikinn viðbúnað
til að tefla – aðeins gamalt
taflborð, 32 taflmenn og vin
sem kann mannganginn. Kyn,
aldur eða persónulegir hagi
skipta ekki máli.
SÓLEY
TÓMASDÓTTIR
Hugsum málin til enda
Fjárhagsáætlunin liggur
fyrir og þar er gert ráð fyrir
20 milljóna króna hagræðingu
vegna lokunar frístunda-
heimila á virkum dögum.
Íslenskt að utan sem innan
UMRÆÐAN
Gunnar Hilmars-
son skrifar um
menningarstarf-
semi
Nú standa yfir metnaðarfull
verkefni í hönnun og
arkitektúr, tónlistar-
húsið í Reykjavík
og Hof á Akureyri.
Mörgum milljörðum verður
varið í hönnun og uppsetningu á
þessum byggingum. Eftir hrun
bankanna og algera frystingu á
lánamarkaði hafa verkefni sem
hafa krafist starfa hönnunar og
arkitekta gjörsamlega hrunið.
Grafískir hönnuðir, arkitektar,
landslagsarkitektar og fleiri
stéttir hönnuða hafa orðið afar
illa úti og eru dæmi um stofur
sem hafa þurft að segja upp allt
að 90% starfsmanna sinna. Sama
á við um þjónustuaðila hönnuða
svo sem smíðaverkstæði, járn-
smiðjur og ýmiss konar verk-
taka.
Stórhætta er á að við missum
mikilvæga reynslu og hönnunar-
menntað fólk úr landi ef ekki er
reynt að beina þeim verkefnum
sem þó eru í gangi á innlenda
aðila. Ég tók eftir því
að eftir að borgarstjórn
Reykjavíkur samþykkti
að halda framkvæmd-
um við tónlistarhús
átti meðal annars að
spara í innréttingum
og húsgögnum. Gott
og vel, en þýðir það
að erlendir heildsal-
ar muni fá verkefnin í
stað íslenskra hönnuða
og íslenskra framleið-
enda?
Ef horft er til útlanda til sam-
bærilegra verkefna er alltaf
leitast við að hafa sem mest ef
ekki allt innlenda hönnun. Vilj-
um við ekki gera slíkt hið sama?
Er þetta ekki spurning um metn-
að að þetta sé haft að leiðarljósi
þegar ákvarðanir eru teknar? Ef
það yrði gert í þessum verkefn-
um sem og öðrum þá væri hægt
að halda lífi í þessum stéttum á
meðan það versta gengur yfir.
Það er mín von að Reykjavíkur-
borg og Akureyrarbær átti sig
á mikil vægi þess sem mest sé
hannað og framleidd innanlands.
Er ekki flottast að við getum sagt
að allt varðandi þessar bygging-
ar og innihald þeirra sé hannað
og framleitt af íslendingum?
Ég spyr: Er ekki í hvívetna
leitast við að íslensk hönnun og
framleiðsla sé það sem valið er
í þessi góðu og metnaðarfullu
hús, þar með talin íslensk hús-
gögn, íslenskar innréttingar og
innanstokksmunir og íslenskur
fatnaður á starfsfólk?
Höfundur er stjórnarformaður
Hönnunarmiðstöðvar Íslands og
Formaður Fatahönnunarfélags
Íslands.
GUNNAR
HILMARSSON
Ef horft er til útlanda til sam-
bærilegra verkefna er alltaf
leitast við að hafa sem mest
ef ekki allt innlenda hönnun.
Viljum við ekki gera slíkt hið
sama?
Auglýsingasími
– Mest lesið