Morgunblaðið - 18.01.2008, Page 21

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. JANÚAR 2008 21
Um list sína segir hún: „Ég reyni
að gera myndlist sem gerir augu
þín hungruð og hjarta þitt sorg-
mætt. Fylla huga sumra og gera
aðra brjálaða.“
Birta Guðjónsdóttir er fædd í
Reykjavík árið 1977 og útskrifaðist
með meistaragráðu í myndlist frá
Piet Zwart Institute í Rotterdam
árið 2004. Hennar næsta sýning er í
Gallerí Turpentine. Birta vinnur
myndir sínar gjarnan í ljósmyndir
og tíminn er henni hugleikinn. „Ég
lít alls ekki á mig sem ljósmyndara
og hafði í raun ekki áhuga á ljós-
myndun fyrr en ég komst að því
hversu kröfuhörð myndavélin er og
hversu togstreitan á milli valds
hennar og valds ljósmyndarans er
mikil og margþætt; þú heldur að þú
takir myndina en í rauninni tekur
myndin þig.“
DAVÍÐ Örn Halldórsson myndlist-
armaður hlaut styrk að upphæð kr.
500.000 þegar styrkir voru veittir
úr Listasjóði Dungals í gær. Björk
Viggósdóttir og Birta Guðjónsdóttir
hlutu sinn styrkinn hvor að upphæð
kr. 300.000. Dómnefnd sjóðsins
skipuðu Kristján Steingrímur Jóns-
son, deildarforseti myndlist-
ardeildar Listaháskóla Íslands, for-
maður, Guðrún Einarsdóttir,
myndlistarmaður, fulltrúi SÍM, og
Gunnar B. Dungal.
„Þetta er voða flott. Ég er í skýj-
unum,“ sagði Davíð Örn. „Það er
ánægjulegt að vera með Dungal
bakvið sig, það hálpar. Svo er
spennandi að verk eftir mig fari í
safnið sem Gunnar og Þórdís hafa
verið að byggju upp á síðustu fimm-
tán árum. Það er gaman að vera í
góðum félagsskap með sína mynd-
list, í safni sem til er stofnað af heil-
um hug og hugsjón.“ Davíð Örn er
fæddur í Reykjavík árið 1976 og út-
skrifaðist frá LHÍ árið 2002. Hann
er óhefðbundinn málari, sækir efni
og aðferðir til borgarmenningar og
notar óhefðbundin efni eins og túss,
límbönd og úðalakk. Sýning á verk-
um Davíðs Arnar stendur nú yfir í
Galleríi Ágúst við Baldursgötu.
Gerir suma brjálaða
Styrki að verðmæti 300 þúsund
krónur hlutu Björk Viggósdóttir og
Birta Guðjónsdóttir.
Björk er fædd árið 1982 og lauk
námi við LHÍ árið 2006. Hún hefur
haldið fjölda sýninga hér heima
sem og erlendis og hefur auk þess
gert heimildarmynd um Götuleik-
húsið fyrir Reykjavíkurborg og
gert vídeóverk fyrir Þjóðleikhúsið.
Góður bakhjarl
Árvakur/Frikki
Ánægð Davíð Örn Halldórsson, Björk Viggósdóttir og Birta Guðjónsdóttir
brostu sínu breiðasta þegar styrkirnir voru afhentir í gær.
Davíð Örn Halldórsson hlaut hæsta styrk úr Listasjóði Dungals
MEÐAL fjölda enn ókannaðra rann-
sóknarefna félagstónfræðinga væri
hvað viðheldur ódrepandi vinsæld-
um léttrar Vínartónlistar 1830–1950
í hérlendu konsertlífi, ekki sízt hjá
miðaldra og elztu kynslóð. Því þó að
greinin einskorðist orðið við áramót-
in þá láta menn sig augljóslega ekki
vanta þegar tónlist austurrísku
valsa- og óperettukónganna er á
boðstólum. Hvorki á fjórteknu Vín-
artónleikum SÍ nýverið né á nýárs-
tónleikum Salon-hljómsveitar Sig-
urðar I. Snorrasonar í
Tíbrár-röðinni, er nú fóru fram í
fimmta sinn fyrir nær uppseldum
Sal á laugardag.
Er nema von að maður spyrji
hvað veldur? Því í raun réttri er
margt úr danstónlist hins löngu
liðna keisaradæmis úr sér gengið
burgeisapopp og a.m.k. fallnara til
stássfótmenntar en einbeittrar
hlustunar eins og ýmis dæmi sýndu,
innan um sígrænar perlur á við
Ungversku dansa Brahms nr. 1 & 5,
Radetzky-marsinn (aukalag) og
danska útúrdúrinn Champagne–
galop eftir H. C. Lumbye. Ekki
bætti úr skák hversu margar frum-
gerðir fyrir sinfóníuhljómsveit voru
framan af þunnildislega umritaðar
fyrir oktett, með t.d. ofnotuðum un-
is-rithætti á efra sviði á kostnað
miðjufyllingar.
Úr því dró þó blessunarlega í lög-
um Roberts Stolz. Samt stóðu upp
úr óperettuaríurnar eftir Strauss,
Stolz og Lehár þar sem Hulda Björk
fór á kostum, og hvort sem eilítið
neikvæð afstaða undirritaðs gagn-
vart lágpunktum verkefnavals sé ein
á báti eður ei, þá skal hvorki vefengd
oft hrífandi spilamennska oktettsins
né afar hlýjar undirtektir hlustenda.
Burgeisarómantísk stássfótmennt
TÓNLIST
Salurinn
Vínarvalsar, polkar, óperettuaríur o.fl.
Hulda Björk Garðarsdóttir sópran og Sa-
lonhljómsveit Sigurðar Ingva Snorrason-
ar (Sigrún Eðvaldsdóttir / Pálína Árna-
dóttir fiðla, Sigurgeir Agnarsson selló,
Hávarður Tryggvason kontrabassi, Marti-
al Nardeau flauta, Sigurður I. Snorrasaon
klarínett, Eggert Pálsson slagverk og
Anna Guðný Guðmundsdóttir píanó).
Laugardaginn 12. janúar kl. 17.
Kammertónleikarbbbnn
Ríkarður Ö. Pálsson
STEINUNN komst að kjarna tónanna
með óvenjulegustu en um leið einum at-
hyglisverðustu tónleikum sem ég hefi
sótt.
Steinunn ræður yfir afburða tækni og
kunnáttu á barokkselló, en hefur úti í
París, þar sem hún stundaði nám og býr,
sérhæft sig í tónsöng, sléttusöng, mið-
aldakirkjunnar rómversku.
Hún hóf upp raust sína með smekk-
lega flúruðu tóni í þremur messuþáttum,
þar sem blæfalleg, eilítið barnsleg, rödd-
in fylgdi manni á vit hins óræða.
Og í þessu andlega baði hljómaði
sellósvítan nr. 2 með flauelsmjúkri áferð
tóna og sannfærandi sterkt dregnum
línum í túlkun.
Á undan flutningi svítunnar fóru fjór-
ir messuþættir og tókst Steinunni í senn
að tengja leik og söng í sannfærandi
heild, en varpa um leið ljósi á hið sér-
staka, eins og tignarlega áferð sara-
bönduþáttanna og flekkleysi englanna.
Í efnisskránni er prýðilega gerð grein
fyrir einröddun sem bæði forföður og af-
komanda fjölröddunar.
Með flúri og söngmáta í messu-
söngnum sprakk blóm eintónsins út í
marga tóna með flutningi sem báru
mann inn í fortíð og nútíð í senn.
Í sellósvítunum markaði Steinunn fal-
lega í túlkun sinni þá gerð fjölröddunar
þar sem litur, lengd og styrkur ein-
stakra tóna laglínunnar þurfa að ríma
við tóna á öðrum stöðum og mynda með
þeim sjálfstæða röddun.
Svona nálægt jólunum er líking við
skrautperlufesti við hæfi.
Steinunni tókst að búa til í tónum og
orðum hátíðaperlufesti, þar sem hver
perla, hver tónn, fékk sitt skin og lit en
sterkur þráður hélt saman festinni, tón-
leikunum, sem urðu sannfærandi heild.
Kjarni tóna í Ketilhúsi
TÓNLIST
Ketilhúsinu á Akureyri
Sellósvítur nr. 1 og 2 eftir J.S.Bach leikn-
ar og þættir úr messusöng miðaldakirkju
sungnir. Flytjandi: Steinunn Arnbjörg
Stefánsdóttir barokkselló og söngur.
Tónlistarfélag Akureyrar, miðvikudaginn
9. janúar 2008 kl. 20.30.
Tónleikarbbbbb
Jón Hlöðver Áskelsson
ÞÖKK sé m.a. samstarfi við
franska sendiráðið og Alliance
française gátu húsráðendur Sal-
arins í Kópavogi enn flíkað erlend-
um úrvalstónlistarmönnum á mið-
vikudag, og sem betur fór var
aðsóknin góð. Það er auðvitað
engin spurning um viðmiðunar- og
hvatningargildi slíkra gesta, ekki
sízt fyrir núverandi stærsta hóp
frambærilegra hljómlistarmanna í
sögu lýðveldisins, og vonandi ber
væntanlegt tónleikahús við höfn-
ina gæfu til að auka það með
framkomu alþjóðlegra sinfón-
íuhljómsveita í fyllingu tímans.
Dagskráin var fjölbreytt og
skemmtileg og hófst á yndislegri
fyrri fiðlusónötu Schumanns í a
Op. 105 frá 1851. Árið fannst
reyndar síðar við uppflettun, enda
engin verkumfjöllun í tónleika-
skrá, en það gerði minna til úr því
viðfangsefnin voru almennt vel
kunn.
„Mit leidenschaftlichem Aus-
druck“, fyrirsögn I. þáttar, hefði
getað verið samnefnari þess sem
eftir fór, því almennt sveif ástríðu-
full snerpa og innsæ einlægni yfir
vötnum. Syngjandi hrein fiðlutví-
grip einkenndu Slavneskan dans
Dvoráks nr. 2, og ólgandi skap
Ungverskan dans Brahms í d. Og
sjaldan hafði maður heyrt jafn-
hrífandi fjör og í fimm Rúm-
enskum dönsum Bartóks. Burtséð
frá nærri „ESP“-kenndri fylgni
hins ofurlipra norska píanista hjó
ég snemma eftir sérlega fjöl-
breyttum tóni franska fiðlarans,
er virtist jafnvígur á barokk-
upphafsstefnu (þó ekkert barokk
væri í boði) og á safaríka háróm-
antík. Að auki var gríðarvítt
styrksvið þeirra félaga meðverk-
andi til að hlaða nánast hvert ein-
asta atriði fáheyrðri spennu.
Í nr. 8 og 13 úr „17 norske slåt-
ter“ (bændadönsum) Griegs fékk
landi hans á slaghörpu einleiks-
tækifæri til að sýna hríslandi létt-
leika í bland við stormandi fítons-
slátt. Loks, eftir fírugt djúpa
túlkun dúósins á g-moll Fiðlusón-
ötu Debussys komu þrjú númer
eftir Ravel, Blues (úr Fiðlusónötu
hans), Habanera og Tzigane, og
kastaði virtúósítetið þar tólfum við
að vonum mikla hrifningu.
Ástríðufull
snerpa, innsæ
einlægni
TÓNLIST
Salurinn
Verk eftir Schumann, Dvorák, Brahms,
Bartók, Grieg, Debussy og Ravel. Laur-
ent Korcia fiðla og Christian Ihle Hadland
píanó. Miðvikudaginn 16. janúar kl. 20.
Kammertónleikarbbbbm
Ríkarður Ö. Pálsson
SEINASTA skáld-
saga rússneska rit-
höfundarins Vla-
dimirs Nabokovs
liggur í svissnesku
bankahólfi, ólesin
og óútgefin, en
skömmu áður en
Nabokov lést ósk-
aði hann þess að
bókinni yrði eytt.
Nú stendur sonur
hans, og síðasti af-
komandi, frammi
fyrir þeirri ákvörð-
un hvort hann eigi
að verða við ósk föður síns eða gefa
bókina út eins og bókmennta-
áhugamenn um allan heim vilja.
Hinn 73 ára gamli Dmitri Nabokov
hefur reynt að gera upp hug sinn í
mörg ár án árangurs en fregnir
herma að hann hafi
loks komist að nið-
urstöðu, þótt ekki
sé vitað hver hún
er.
Vladimir Nabo-
kov lést árið 1977
en þekktasta bók
hans er án efa hin
umdeilda Lolita.
Rétt fyrir andlát
sitt bað hann eig-
inkonu sína, Veru,
að eyða sinni síð-
ustu skáldsögu en
vinnuheiti hennar
mun vera The Original of Laura.
Þegar Vera lést árið 1991 hafði hún
ekki eytt handritinu og því féll það í
hlut sonar þeirra hjóna að fram-
fylgja verkefninu sem hefur reynst
honum þrautin þyngri.
Verður seinasta skáldsaga
Nabokovs gefin út?
Umdeildur Vladimir Nabokov.
LÁTTU
PENINGANA
ÞÍNA VINNA!
Kynntu þér málið á www.glitnir.is, í næsta
útibúi eða í Þjónustuveri í síma 440 4000
STIGHÆKKANDI
VEXTIR
ÖRUGG OG GÓÐ
ÁVÖXTUN
HELSTU KOSTIR VAXTAÞREPS
VEXTIR GREIDDIR
MÁNAÐARLEGA