Morgunblaðið - 25.04.2008, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 112. TBL. 96. ÁRG. FÖSTUDAGUR 25. APRÍL 2008 LANDSPRENT EHF. mbl.is
VISTVÆN FÖT
NÝ FÖT TÖFRUÐ FRAM ÚR GÖMLUM
HJÁ GYLLTA KETTINUM >> 18
Così fan tutte >> 37
Allir í
leikhús
Leikhúsin í landinu
Engin
sætuefni
25% minni sykur
ÍS
L
E
N
S
K
A
S
IA
.I
S
M
S
A
4
12
68

03
.2
0
0
8
FRÉTTASKÝRING
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
„ÞEGAR olían fer þverrandi þarf að líta til
nýrra orkugjafa til að knýja bílaflotann,“
segir Monika Kentzler, sérfræðingur hjá
þróunardeild þýska bílarisans Daimler, um
orkugjafa bílaflotans í framtíðinni.
Þýskaland er land hraðbrautanna og á
næstu árum og áratugum sér Kentzler fyrir
sér að samsetning þýska bílaflotans muni
breytast. Rafmagns- og vetnisknúnar bif-
reiðar muni keppa við bensín- og dísil-
bifreiðar eftir því sem hlutur þeirra smátt og
smátt minnkar. Rafmagnsbílar muni að
óbreyttu einkum gagnast í þéttbýli en vetn-
isbifreiðar þar sem meiri drægni sé þörf.
Stöðugar hækkanir á eldsneytisverði hafa
haft áhrif á samgöngustefnu margra ríkja og
nægir að vísa til áherslu Bandaríkjastjórnar
á etanólvinnslu hin síðari ár.
Með hliðsjón af þróun olíuverðsins síðustu
mánuði er athyglisvert að rifja upp að árið
2004 var gerð könnun á því hversu mikið
meira Íslendingar væru tilbúnir til að greiða
fyrir vetni en hefðbundið eldsneyti. Svarið
var þá að stór hluti var tilbúinn að greiða
20% hærra verð. Það þótti drjúgt þá. Verðið
hefur hækkað um 60% síðan þá.
Hraðar þróun nýrra orkugjafa
Ýmsir telja að himinhátt olíuverð gefi til-
efni til að hraða þróun nýrra orkugjafa.
Meðal þeirra sem taka undir þetta sjón-
armið er Scott M. Staley, yfirverkfræðingur
hjá einni af þróunardeildum Ford, sem hefur
líkt og Kentzler haft aðkomu að tilraunum
með vetnisbíla hér á landi, sem þau ræddu
um á vetnisþingi í Reykjavík í vikunni.
Staley telur að eftir því sem hinn umhverf-
islegi kostnaður samfara bruna jarð-
efnaeldsneytis byrji að hafa áhrif á verðlagið
muni verðmunurinn á hefðbundnu eldsneyti
og óhefðbundnum orkugjöfum, svo sem
vetni, minnka frekar. Ljóst sé að rafhlöður
bjóði að óbreyttu ekki upp á næga drægni til
að verða almennur kostur í bifreiðum miðað
við þróun litínrafhlaða.
Því sé vetni inni í framtíðaráætlunum
Ford en til að orkuberinn geti náð almennri
útbreiðslu þurfi að lækka kostnað. Líkt og
Kentzler sér Staley fram á að fjöldafram-
leiðsla á vetnisbifreiðum geti hafist á næsta
áratug. Framtíðin í samgöngukerfinu liggur
að mati Staleys í nokkrum valkostum, t.d.
tvinnbílum sem mengi langt í frá jafnmikið á
líftíma sínum og Hummer-jeppinn, eins og
sumir hafi t.d. haldið fram.
Úr olíu í
rafhlöður
og vetni
Daimler og Ford reikna
með nýjum orkugjöfum
Monika Kentzler Scott M. Staley Eftir Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
HELGI Gunnlaugsson afbrota-
fræðingur segir að mótmæli at-
vinnubílstjóra að undanförnu séu
bundin við aðstæður bílstjóranna
sem flestir séu einyrkjar. Þau end-
urspegli ekki stöðuna í þjóðfélag-
inu, séu ekki vísbending um að allt
sé að fara úr böndunum.
Mótmælendur segja að aðgerðir
þeirra séu til þess að fá fram breyt-
ingar á reglum um hvíldartíma, að
fallið verði frá fyrirhuguðu um-
hverfisgjaldi og gjöld á vörubif-
reiðar verði lækkuð sem og virð-
isaukaskattur á eldsneyti. Helgi
Gunnlaugsson bendir á að allt séu
þetta mál almenns eðlis sem snerti
alla en séu ekki einskorðuð við
vörubílstjóra. Því telji hann að
meira liggi að baki og þá almennt
rekstrarumhverfi þessara farar-
tækja. Margir vörubílaeigendur
hafi eflaust tekið erlend lán til að
kaupa bílana og þau hafi hækkað
mikið að undanförnu. Verkefna-
staðan hafi líka versnað skyndi-
lega. Ástandið komi verr niður á
einyrkjum en stærri fyrirtækjum.
Nái menn ekki endum saman við
þessar aðstæður sé ekki óeðlilegt
að kveikiþráðurinn sé stuttur.
Mótmælin ekki merki
um breytt viðhorf
Morgunblaðið/Júlíus
Árás Ráðist var að lögreglumanni
í gær og meiddist hann.  Stuttur kveikiþráður | 2
„ÞAÐ er mjög erfitt að breyta kúltúr innan heil-
brigðisstofnana. Ef allt gengur í haginn tekur það
minnst tíu ár.“
Þetta segir Björn Flygenring, hjartasérfræð-
ingur við eina stærstu hjartadeild í heimi, Minnea-
polis Heart Institute í Bandaríkjunum. Deildinni
hefur í um áratug verið alfarið stjórnað af læknum
og hefur það að sögn Björns skilað eftirtektar-
verðum árangri. Hann segir að fyrir breytingum á
heilbrigðisstofnunum verði að fara góður leiðtogi
og að starfsfólkið þurfi að trúa á verkefnið. „Breyt-
ingin má ekki aðeins koma ofan frá, hún verður einnig að koma neð-
an frá. Þannig höfum við reynt að vinna og ég tel það ástæðuna fyrir
því að okkur hefur farnast svo vel sem raun ber vitni. Við reynum að
virkja alla og fá allt starfsfólkið til að taka þátt.“ | Miðopna
Björn Flygenring
Breytingarnar taka
minnst tíu ár
GEIR H. Haarde forsætisráð-
herra segir fund sinn með Gord-
on Brown, forsætisráðherra
Bretlands, í gær hafa verið
ánægjulegan og árangursríkan.
Meðal þess sem ráðherrarnir
ræddu var samstarf á sviði ör-
yggismála og orkumál en
Brown hefur mikinn áhuga á
jarðhita og grænni orku að
sögn Geirs. Einnig ræddu þeir
ástandið á alþjóðlegum fjár-
málamörkuðum og áhrif þess á
íslenskan og breskan fjár-
málamarkað.
Vilja öryggissamstarf
Að sögn Geirs vilja Bretar
undirrita viljayfirlýsingu um
samstarf um öryggismál við Ís-
lendinga líkt og Danir og Norð-
menn hafa þegar gert. Eru við-
ræður langt komnar við Breta
um þessi mál og gerir Geir ráð
fyrir að hægt verði að undirrita
viljayfirlýsingu þar að lútandi
þegar utanríkisráðherra, Ingi-
björg Sólrún Gísladóttir, kemur
til Bretlands á næstunni.
Geir segist hafa lýst yfir von-
brigðum með það við Brown að
nýlegur fundur um málefni
Hatton Rockall hafi ekki skilað
árangri en breski forsætisráð-
herrann hafi lýst því yfir að
lausn yrði fundin á deilunni um
svæðið, en það tæki hins vegar
tíma.
Brown og Geir ræddu hval-
veiðar á fundinum og fóru þær
viðræður fram í mestu vinsemd
að sögn Geirs enda ráðherrarn-
ir sammála um að vera ósam-
mála í því máli þar sem bresk
stjórnvöld hafa áður lýst yfir
andstöðu við hvalveiðar.
Viðræður við
Breta um öryggis-
mál langt komnar
Geir H. Haarde átti fund með Gordon Brown í Downingstræti í gær
Ræddu m.a. orku- og efnahagsmál
Reuters
Nr. 10 Geir færði Brown bókina Grafarþögn að skilnaðargjöf.
Geir H. Haarde, Inga Jóna Þórðardóttir, Sarah og Gordon Brown.