Morgunblaðið - 08.07.2008, Blaðsíða 12

12 ÞRIÐJUDAGUR 8. JÚLÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Elvu Björk Sverrisdóttur
elva@mbl.is
„VON okkar og bæn er sú að við
fáum að dveljast hér áfram,“ segir
Rosemary Atieno Athiembo, eig-
inkona Keníamannsins Pauls Ram-
ses sem Útlendingastofnun vísaði úr
landi á fimmtudag í síðustu viku.
Rosemary, sem fengið hefur þau boð
að henni verði einnig vísað úr landi,
er enn í óvissu um hvenær verði af
því. Á meðan hún bíður sinnir hún
Fídel Smára, sex vikna gömlum syni
þeirra Pauls, í íbúð sem þau hafa bú-
ið í hér á landi síðastliðna mánuði.
Rosemary kynntist Paul, eigin-
manni sínum, fyrir um fimm árum í
heimalandi þeirra Kenía. „Við
kynntumst í gegnum kirkjustarf.
Hann vann með ungmennum en ég
var í kirkjukórnum, þannig hittumst
við,“ segir hún.
Undanfarin ár hafa Paul og Rose-
mary ekki dvalist saman að öllu leyti
en árið 2005 kom Paul til Íslands á
vegum AUS-ungmennaskipta. „Þá
vann hann hér sem sjálfboðaliði í eitt
ár,“ segir Rosemary. Þaðan fór hann
aftur til Kenía og starfaði m.a. fyrir
ABC-barnahjálpina, að sögn Rosem-
ary. Hann vann við það verkefni þar
til í fyrra „en þá hætti hann og fór út
í stjórnmál“.
Sjálf hélt Rosemary til Svíþjóðar á
vegum AUS árið 2006. Í desember
sneri hún aftur til Kenía en þá fór
fram brúðkaup þeirra Pauls. Síðan
hélt Rosemary aftur til Svíþjóðar og
fékk vinnu við hágreiðslu í bæ í norð-
urhluta landsins. Hún segir ástæðu
þess að hún hafi verið áfram í Sví-
þjóð þá að sér hafi litist vel á landið.
Í maí í fyrra kom hún til Íslands í
fyrsta sinn og líkaði mjög vel. Á þeim
tíma var Paul einnig staddur hér á
landi en hann var þá með gilda vega-
bréfsáritun, segir Rosemary.
„Ég hafði áhuga á að dveljast hér
á landi og fékk vilyrði um vinnu á
veitingastað í miðborginni,“ segir
hún. Það gekk hins vegar ekki eftir
enda hafa íslensk stjórnvöld hert
takmarkanir á atvinnuleyfum fyrir
fólk utan EES.
Paul eyddi drjúgum hluta síðasta
árs í Kenía þar sem hann bauð sig
fram til borgarstjórnar í Starehe,
einu af átta kjördæmum Naíróbí-
borgar, en kosið var í desember. Þar
stýrði hann jafnframt kosningabar-
áttu Odingas, leiðtoga stjórnarand-
stöðunnar, til forsetaframboðs.
„Paul náði kjöri í borgarstjórn en
vegna kosningasvindls fékk hann
ekki embættið heldur fulltrúi annars
flokks,“ segir Rosemary. Eftir for-
setakosningarnar var sitjandi for-
seti, Mwai Kibaki, lýstur sigurvegari
en stuðningsmenn Odingas voru
ósáttir við þá niðurstöðu. Í kjölfarið
brutust út óeirðir í landinu. „Þrír
þingmenn voru drepnir og margra
er saknað. Paul flúði því til þess að
reyna að bjarga eigin lífi.“
Paul kom hingað í janúar og sótti
um hæli. Rosemary kom hingað
einnig, en hún átti þá von á barni.
Hún segir ákvörðunina um að koma
til Íslands byggða á því að hér hafi
Paul þekkt til og átt vini og ættingja.
„Paul leit á Ísland sem sitt annað
heimili. Þess vegna sótti hann um
hæli hér,“ segir Rosemary. Tekið
hafi verið við umsókn hans og bæði
Rauði krossinn og lögfræðingur
Pauls hafi unnið í málinu og spurt út-
lendingayfirvöld um framgang máls-
ins. Það hafi Paul jafnframt gert
sjálfur. „Í hvert sinn sem hann hafði
samband fékk hann þær upplýsingar
að mál hans væri enn í vinnslu,“ seg-
ir hún. Paul hafi sagt að hann ótt-
aðist að lenda í þeirri aðstöðu að
vera vísað úr landinu fyrirvaralaust.
Sá ótti hafi svo orðið að veruleika í
síðustu viku þegar lögregla kom á
vinnustað Pauls og spurði um hann.
Paul hafi farið á lögreglustöð en þar
fékk hann afhent bréf þar sem stóð
að hann yrði fluttur úr landi snemma
næsta morgun. „Bréfið var dagsett
1. apríl,“ segir Rosemary sem segir
þau aldrei hafa séð bréfið. Þau hafi
heldur ekkert heyrt frá Útlendinga-
stofnun. „Stofnunin talaði aldrei við
hann vegna málsins. Fulltrúar henn-
ar höfðu tvisvar hringt í mig og
spurðu hvers vegna ég væri enn á
landinu, því ég ætti ekki að vera
hér,“ segir hún.
„Líf okkar allra í hættu“
Rosemary segist ekkert vita um
sína stöðu. Hún óski þess þó heitast
að fjölskyldan fái að dveljast áfram
hér á landi . „Von okkar og bæn er sú
að stjórnvöld endurskoði mál okkar
og við fáum að dveljast hér áfram.
Verði ég send til Svíþjóðar veit ég
ekki hvað ég á að gera þar ein með
ungt barn. Þar á ég enga að,“ segir
hún. Hún hafi fundið fyrir miklum
velvilja almennings hér á landi og sá
stuðningur sé ómetanlegur.
Hún segist ekki vilja fara aftur til
Kenía. „Líf okkar allra er í hættu,“
segir hún og kveðst jafnframt óttast
um fjölskyldu sína í landinu.
Viljum fá að vera áfram
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Óvissa Rosemary og litli drengurinn hennar, Fídel Smári, dveljast enn hér á landi, en óvissan er mikil. Hún segir
þau biðja þess að mál þeirra verði endurskoðað og að fjölskyldunnni verði veitt leyfi til að vera áfram á Íslandi.
 Rosemary Atieno Athiembo, eiginkona Pauls Ramses, segir mann sinn hafa litið á Ísland sem sitt
annað heimili  Segir fjölskylduna óttast um líf sitt í Kenía og hefur áhyggjur af fjölskyldu sinni þar
Í HNOTSKURN
»Samkvæmt upplýsingumFlóttamannastofnunar
Sameinuðu þjóðanna sótti 31
Keníabúi um hæli í Svíþjóð í
fyrra. Tíu sóttu um hæli í Nor-
egi en enginn í Danmörku eða
Finnlandi.
»Alls sóttu 36.207 mannsum hæli í Svíþjóð í fyrra.
2.709 var vísað úr landi með
vísan til Dyflinnarsamkomu-
lagsins.
» Í Noregi var hlutfallið6.528/560, Í Danmörku
var 2.226/358, í Finnlandi
1.434/311 og á Íslandi 42/16.
„RÁÐHERRA taldi rétt að hafa
samband við ítölsk yfirvöld,“ segir
Urður Gunnarsdóttir, upplýsinga-
fulltrúi utanríkisráðuneytisins, um
þá ákvörðun Ingibjargar Sólrúnar
Gísladóttur utanríkisráðherra að
óska eftir því að Guðni Bragason,
sendifulltrúi Íslands á Ítalíu, ræddi
við ítölsk stjórnvöld vegna máls
Pauls Ramses. Urður segir fulltrú-
ann eiga að upplýsa yfirvöld um
aðstæður Ramses í því skyni að
tryggja réttláta málsmeðferð.
„Ég hef ekkert nema gott eitt að
segja um að vakið sé máls á þessu
við ítölsk stjórnvöld,“ segir Björn
Bjarnason dómsmálaráðherra um
ákvörðun utanríkisráðherra. Ítala
sé að „taka afstöðu til þess, hvort
veita eigi Paul Ramses hæli sem
pólitískum flóttamanni. Franco
Frattini, utanríkisráðherra Ítalíu,
fór í mörg ár með þau mál innan
framkvæmdastjórnar Evrópusam-
bandsins sem lúta að framkvæmd
Schengen-samstarfsins og þar
með Dyflinnarsamningsins, sem er
grundvallarskjal í málum sem
þessum. Hann hefur yfirburða-
þekkingu á þessu sviði. Hann
þekkir einnig vel til hér á landi og
er velviljaður landi og þjóð, rödd
Íslands á örugglega hljómgrunn
hjá honum,“ segir Björn.
Gott að málið sé rætt við ítölsk stjórnvöld
FUNDUR hefur verið boðaður í
allsherjarnefnd kl. 14 í dag en yf-
irskrift hans er hælisleitendur, seg-
ir Ágúst Ólafur Ágústsson, varafor-
maður nefndarinnar, en hann stýrir
fundinum í fjarveru formanns.
Ágúst Ólafur segir að mál Pauls
Ramses verði að sjálfsögðu rætt á
fundinum, auk þess sem nefndin líti
til framtíðar og afli sér upplýsinga
um regluverk og framkvæmd þess-
ara mála. Fulltrúar dómsmálaráðu-
neytis, Útlendingastofnunar,
Amnesty, Rauða krossins og
Alþjóðahúss mæti á fundinn, en
vinstri græn óskuðu eftir að mál
Ramses yrði tekið upp í nefndinni.
Ágúst Ólafur segir það skoðun
sína að dómsmálaráðherra eigi að
endurskoða ákvörðun Útlendinga-
stofnunar og hafa mannúðarsjónar-
mið í huga. „Ég tel það mikilvægt
og sýnist svigrúm fyrir hann að
gera það,“ segir Ágúst.
Mikilvægt sé að Paul fái að koma
hingað aftur og mál hans verði tek-
ið fyrir. Ágúst Ólafur segir málið
ekki hafa verið rætt á þingflokks-
fundi Samfylkingarinnar. Hann
telji hins vegar að hann hafi skiln-
ing samfylkingarfólks varðandi
þetta sjónarmið. „En ég lít ekki á
þetta mál sem flokkspólitíska
ákvörðun,“ segir hann. Ákvörðunin
um brottvísun hafi verið tekin hjá
Útlendingastofnun.
Björn endurskoði málið
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
ÁSTÆÐUNA fyrir endurnýjun á
byggingarleyfi sveitarstjórnanna í
Garði og Reykjanesbæ vegna
framkvæmda við álver í Helguvík
má rekja til þess að ekki var leitað
staðfestingar ráðherra sveitar-
stjórnarmála, það er samgöngu-
ráðherra, á þeirri skipan mála að
sameiginleg nefnd sveitarfélag-
anna samþykkti leyfið í apríl.
Tóku bæjarfélögin því ákvörðun
um að afturkalla leyfið og sam-
þykkja nýtt leyfi sitt í hvorri bygg-
ingarnefndinni, sem var í kjölfarið
samþykkt í sveitarstjórnunum.
Gæti skapað óvissu
Aðspurður hvers vegna bygging-
arleyfið hafi verið endurnýjað seg-
ir Árni Vilhjálmsson, lögmaður
Norðuráls, að vegna þess, að ekki
var leitað samþykkis ráðherra
sveitarstjórna hefði hugsanlega
orðið nokkur
óvissa um það
hvernig staðið
var að leyfisveit-
ingunni á sínum
tíma.
Málið snúist
öðrum þræði um
formsatriði lag-
anna.
„Það er verið
að veita tugi ef ekki hundruð bygg-
ingarleyfa hér á landi á hverjum
einasta degi og það er gert eftir
skipulags- og byggingarlögum.
Þau gera ráð fyrir því að það séu
byggingarnefndir í sveitarfélögun-
um sem gefi út leyfin, sem hljóta
síðan staðfestingu í viðkomandi
sveitarstjórn, áður en þau eru svo
auglýst,“ segir Árni.
Liggur í laganna hljóðan
„Þetta er þetta venjulega ferli.
Það eina sem er afbrigðilegt hérna
er að vegna þess að þessi fram-
kvæmd er inni í tveimur sveitar-
félögum þá er ákveðið að gera það
með sama hætti og gert var uppi á
Grundartanga, að setja á sameig-
inlega byggingarnefnd.
Þar var það gert með því að það
voru sett sérstök lög um þá fram-
kvæmd sem ekki hefur verið gert
hér. Í þeim lögum er kveðið á um
þessa sameiginlegu byggingar-
nefnd, þannig að við höfum ekki
svoleiðis ákvæði. Hins vegar er
ákvæði í byggingarlögunum sjálf-
um sem gerir ráð fyrir því að þetta
sé hægt, án þess að sérstök laga-
heimild komi til.
Síðan er byggingarnefnd sveit-
arfélaganna í Garði og Reykja-
nesbæ, sem gaf út byggingarleyfið,
sett upp og það er ekki leitað eftir
staðfestingu ráðherra þegar það er
gert.
Til að laga þetta er ákveðið að
gera þetta þannig að það falli að
reglunum eins og þær eru og ferlið
var þar með endurtekið. Þar með
er búið að kippa út þessari óvissu
sem af þessu skapaðist.“
Endurnýjuðu byggingarleyfið í Helguvík
Árni Vilhjálmsson
Sveitarstjórnir í Garði og Reykjanesbæ
samþykktu leyfið í sinni nefndinni hvor