Morgunblaðið - 08.07.2008, Blaðsíða 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 8. JÚLÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Halldór Armand Ásgeirsson
haa@mbl.is
OMEGA-3 fitusýrur sem meðal annars finnast í
ríkum mæli í fiski, geta reynst öflugt vopn fyrir
þá sem leita leiða til að berjast við aukakílóin.
Niðurstöður rannsóknar sem Rannsóknarstofa í
næringarfræði (RÍN) vann í samvinnu við er-
lenda háskóla á Spáni og í Írlandi benda til
þessa. RÍN heyrir undir Landspítala – háskóla-
sjúkrahús og Háskóla Íslands.
Þátttakendum rannsóknarinnar var skipt í
nokkra hópa og hver hópur þurfti í átta vikur að
fylgja ákveðnu mataræði sem annaðhvort var
mjög ríkt af omega-3 fitusýrum eða fátækt af
þeim. Þeir sem borðuðu fæðu ríka af omega-3
sýrum léttust að meðaltali um einu kílói meira
en aðrir þátttakendur. Orkuinntaka allra þátt-
takenda var þó mjög sambærileg yfir allt tíma-
bilið.
Þá voru þeir, er sýrurnar fengu í miklu magni,
einatt lengur saddir en aðrir.
Mikilvægi fisksins eykst
Fiskur er jafnan mjög ríkur af omega-3 fitu-
sýrum. Doktor Ingibjörg Gunnarsdóttir hjá RÍS
segir að hingað til hafi fólki ávallt verið ráðlagt
að borða fisk tvisvar í viku enda vitað að hann sé
öflugt vopn gegn æða- og hjartasjúkdómum.
„Það er ný vitneskja að omega-3 fitusýrur eða
fiskur geti hjálpað til í baráttunni gegn offitu.
Rannsóknir á dýrum hafa sýnt fram á þetta en
ekki margar á mönnum enda eru þær mjög erf-
iðar í framkvæmd. Við vorum núna með 320
manns sem fylgdu matseðlum og skiptilistum
nákvæmlega í átta vikur.“
Hún segir fleiri rannsóknir þurfa til svo hægt
sé að segja með fullri vissu að fiskurinn og sýr-
urnar geti hjálpað til í baráttu við offitu. „Rann-
sóknin bendir sterklega til þess og ýtir undir það
markmið okkar að fólk eigi að borða fisk tvisvar í
viku.
Hún bætir við: „Þegar fólk ætlar sér í megrun
má það ekki gleyma fiskinum. Fiskmáltíð ætti
tvímælalaust að vera þáttur í megrunarfæði
fólks, ef svo má að orði komast. Þessi rannsókn
gekk vel hjá okkur en frekari rannsókna er þörf
til að staðfesta niðurstöður okkar.“
Fiskurinn frábært megrunarfæði
 Niðurstöður nýrrar rannsóknar benda til að omega-3 fitusýrur séu öflugt vopn í baráttunni við
aukakílóin  Þátttakendur lengur saddir en viðmiðunarhópur
Í HNOTSKURN
»Fiskát hefur löngum þóttgóð vörn gegn hjarta- og
æðasjúkdómum en hefur
hingað til ekki verið talið
heppilegt í megrun fólks.
»Þátttakendur í rannsókn-inni voru allir þjakaðir
af vægri offitu og fylgdu
stífu mataræði í átta vikur
undir handleiðslu umsjón-
armanna.
»Rannsóknin bendir til aðsýrurnar hafi megrandi
áhrif á fólk.
»Frekari rannsókna erþörf til staðfestingar.
Olía Fitusýrurnar eru mönnum mikilvægar
FRÉTTASKÝRING
Eftir Þorbjörn Þórðarson
thorbjorn@mbl.is
„VIÐ erum bjartsýnni á horfurnar í
ár en í fyrra,“ segir Valur Bogason,
sérfræðingur hjá Hafrannsókna-
stofnun í Vestmannaeyjum, um sand-
síli í sjónum við landið en það gegnir
mjög mikilvægu hlutverki sem að-
alfæðutegund margra fuglategunda
og nytjafiska.
„Það varð nýliðunarbrestur í tvö ár,
árin 2005 og 2006, en hrygningin í
fyrra gekk betur og fjölgun síla er
bein afleiðing af því. Árgangur 2007
lítur því vel út, þótt stofninn sé í lægð
í sögulegu samhengi,“ segir Valur.
Að hans sögn hefur stofninn þó ekki
jafnað sig fyllilega eftir mögru árin
þar á undan. Það komi þó til með að
skýrast almennilega á næstunni en
Valur og hans menn lögðu í morgun
upp í leiðangur til að kanna miðin og
rannsaka stofninn. Valur og teymi
hans munu kanna ástandið við Vest-
mannaeyjar, Vík í Mýrdal, Ingólfs-
höfða, Breiðafjörð og Faxaflóa.
Sérfræðingar töldu að sandsíli og
loðna, sem er aðalfæða margra
fuglategunda, væru að hverfa af mið-
unum vegna hlýnunar sjávar fyrir
tveimur árum síðan en það er að
breytast.
Ritan fullorpin í Eyjum og sjó-
stangveiðimenn kvarta ekki
„Þetta er í fyrsta sinn í þrjú ár sem
ritan verpir í Eyjum,“ segir Sig-
urmundur Einarsson skipstjóri en
hann þekkir vel til fuglalífs í Vest-
mannaeyjum. Sigurmundur segir
skýringuna einfalda, það sé meira æti
í sjónum en ritan verpir hreinlega
ekki ef hún hefur nóg fyrir sig. Að
sögn Sigurmundar er svartfuglinn
fullorpinn og ástand á langvíustofn-
inum er mjög gott.
Þórir Sveinsson, formaður Sjóst-
angveiðifélags Ísafjarðar, segir það
vera góð tíðindi fyrir sjóstang-
veiðimenn að mikið sé af síli í sjónum.
„Þorskurinn bítur frekar á þegar
mikið er af sandsíli því þá er hann í
stuði. Hann verður gráðugur og bítur
á allt sem hann sér. Þetta er því hálf-
gerð matarveisla fyrir þorskinn,“ seg-
ir Þórir. Hann segist hafa verið í
Grindavík nýlega og orðið var við
aukið síli og það séu mjög jákvæð tíð-
indi. Stefán Baldvin Sigurðsson, for-
maður Landssambands sjóstang-
veiðifélaga, tekur undir með Þóri:
„Fiskurinn er í matarhug þegar sílinu
fjölgar.“ Guðrún Pálsdóttir hjá
Hlunnum ehf. á Flateyri segir að það
sé jákvætt að fiskurinn hafi nóg æti
því þá vaxi hann og dafni sem geri
hann eftirsóknarverðari fyrir seinni
tíma veiði. Eitthvað hefur þó verið um
að skipstjórar á línubátum hafi kvart-
að yfir lítilli veiði á línu, að fiskurinn
sæki ekki í línuna þegar nóg sé af æti
í sjónum.
Morgunblaðið/Ómar
Kríuger Mikið líf var í kríunni við Skógtjörn á Álftanesi í gær og kannski hefur hún fundið þar eitthvað ætilegt. Fjær sér til Bessastaða.
Smá en afar mikilvæg
 Meira af sandsíli í sjónum nú eftir nokkur mögur ár  Jákvætt fyrir fuglalíf
 Mjög góð tíðindi fyrir sjóstangveiði  Eitthvað um dapra veiði á línu
MIKIÐ þyrluflug yfir höfuðborg-
arsvæðinu vakti athygli í gær.
Nokkrar þyrlur sáust fljúga þrisvar
sinnum frá Reykjavík í austurátt og
aftur til baka. Sigurður Pálmason,
framkvæmdastjóri Þyrluþjónust-
unnar, segir fimm þyrlur frá þeim
og Norðurflugi hafa verið að flytja
fólk af Suðurlandi til Reykjavíkur
og farið þrjár ferðir hver. Hann
vildi ekki gefa miklar upplýsingar
um viðskiptavinina sem hann sagði
ekki hafa viljað að hátt væri haft
um ferðamáta þeirra.
Skv. upplýsingum frá flugturni
Reykjavíkurflugvallar fóru þyrl-
urnar einna helst á Lyngdalsheiði
að sækja fólkið. onundur@mbl.is
Þyrlur sóttu
tugi manna
á Suðurland
HAFI neytendum borist tilkynning
frá ferðaskrifstofum um að verð á
pakkaferðum hafi hækkað beina
Neytendasamtökin því til neytenda
að hafa samband við seljanda ferðar
og fá nákvæman útreikning og rök-
studdar forsendur fyrir hækkun.
Telji neytandi þær skýringar og
útreikninga ekki gildar beri að krefj-
ast þess að hækkunin verði dregin til
baka. Aðeins verði vikið frá megin-
reglunni um skuldbindingargildi
samninga með skýrum heimildum í
lögum. Því skuli auglýst verð gilda
nema skilmálar samningsins kveði
með nákvæmum hætti á um hvernig
verð geti hækkað.
baldura@mbl.is
Auglýst verð
skuli gilda
BÆJARFULLTRÚAR H-listans í
Vogum hafa lagt fram bókun um að
fram fari íbúakosning um nýjar raf-
línur í landi sveitarfélagsins.
Í bókuninni segir: „Við teljum að
bæjarstjórn sé bundin af skýrum
vilja íbúafundar frá 20. júní 2007
þar sem samþykkt var að leggja all-
ar nýjar raflínur í landi sveitarfé-
lagsins í jörð. Ef nýjar upplýsingar
hafa komið fram sem breytt gætu
afstöðu bæjarbúa förum við fram á
að íbúar sveitarfélagsins greiði at-
kvæði um málið í íbúakosningu að
afstaðinni ítarlegri kynningu þar
sem meðrök og mótrök eru lögð á
borðið,“ segir þar meðal annars.
Vilja kjósa
um línurnar
Hvaða síli er þetta?
Þær sílategundir sem eru algeng-
astar í sjónum kringum landið eru
sandsíli, marsíli og trönusíli. Sand-
síli og marsíli eru afar lík í útliti en
trönusíli er hins vegar talsvert
stærra. Fullvaxin eru sandsíli og
marsíli um 20 cm á lengd en
trönusíli getur orðið allt að 35-38
cm.
Hvers vegna eru þau mikilvæg?
Ýmsar fuglategundir mata unga
sína á síli, svo sem kría og lundi,
og getur afkoma þeirra ráðist af
magni síla í hafinu hverju sinni. Svo
er sílið mikilvæg fæða fyrir ýmsar
tegundir þorskfiska, svo sem þorsk,
ýsu og ufsa.
Borða menn sílið eitt og sér?
Aflinn fer að mestu í bræðslu eða
beitu en hluti hans fer til mann-
eldis. Trönusíli er til dæmis borið
fram pönnusteikt á sumum stöð-
um.
S&S