Morgunblaðið - 01.08.2008, Blaðsíða 8

8 FÖSTUDAGUR 1. ÁGÚST 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
STANGVEIÐI
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
GRÍÐARGÓÐ laxveiði er í Rangán-
um þessa dagana. Fyrir hádegi í gær
veiddust til að mynda 113 laxar í
Ytri-Rangá. Veitt er á 18 stangir í
ánni sem þýðir að rúmlega sex laxar
veiddust á hverja stöng á vaktinni.
„Ytri-Rangá er komin yfir 2.000 laxa
og var í 750 á sama tíma í fyrra, og
þá varð metveiði í ánni. Hvar endar
þetta?“ spurði Stefán Sigurðsson hjá
Lax-á í gær. „Þetta er frábært. Það
má segja að það sé löndunarbið í
Rangánum. Í fyrradag veiddist 151 í
þeirri ytri og það hafa veiðst um 100
á dag í báðum ánum síðustu vikuna.“
Stefán greindi einnig frá því að fjög-
urra daga holl sem lauk veiðum í
Víðidalsá í gær hefði veitt 120 laxa á
átta stangir. Þá er Tungufljót í Bisk-
upstungum, þar sem veitt er á fjórar
stangir, komið með á fimmta hundr-
að laxa. „Tungufljótið er ein besta
veiðiá landsins í dag,“ sagði Stefán.
Nýjustu veiðitölur í 25 helstu lax-
veiðiám landsins voru birtar á vef
Landssambands veiðifélaga,
angling.is, í gær. Þar sést frábær
veiði síðustu vikna svart á hvítu.
Tvær ár eru þegar komnar með yfir
2.000 laxa, Norðurá og Ytri-Rangá. Í
Norðurá er veiðin þegar vel yfir
meðaltali síðustu ára. Í Þverá-
Kjarrá veiddust yfir 500 laxar í vik-
unni, og í Langá er veiðin ríflega
þreföld miðað við sama tíma í fyrra.
Tveir 20 pundarar – og 398 til
Í síðustu viku voru erlendir veiði-
menn í Haffjarðará og veiddu bara
með fjórum stöngum, en ekki sex
eins og vant er. Veiddu þeir aðeins
um fjóra tíma á vakt en það kom
ekki að sök því veiðin var ævin-
týraleg, eða um 400 laxar á sex dög-
um. Um 100 laxar á stöngina, að
sögn Einars Sigfússonar.
„Þar á meðal voru tveir 20-
pundarar grálúsugir og nokkrir 15,
16 kílóa fiskar. Fiskurinn er dreifður
um alla á,“ sagði hann.
Veiðin í ánni er komin yfir þúsund
laxa og Einar sér fram á metsumar.
Löng viðkynni vega þungt
Veiðifélag Laxár í Leirársveit
samþykkti einróma á félagsfundi að
ganga til samninga við Sporðablik
ehf. um leigu á ánni til næstu ára.
Tveir aðilar voru með hærri tilboð,
SVFR og Lax-á. Buðu þau um 126
og 121 milljón fyrir þriggja ára leigu
en Sporðablik bauð um 113 milljónir.
Sporðablik mynda þeir Haukur Geir
Garðarsson og Ólafur Johnson, en
þeir hafa um árabil aðstoðað bændur
við sölu veiðileyfa í ánni, sem er ein
af bestu laxveiðiám landsins.
„Ég reikna með að þessi löngu
viðkynni hafi vegið þungt í þeirri
ákvörðun bænda að semja við okk-
ur,“ sagði Ólafur Johnson í samtali
við fréttavefinn votnogveidi.is.
Morgunblaðið/Einar Falur
Laxar Þeir eru sannkallað augnayndi fyrir áhugamenn um veiðar, laxarnir ofan við stíflu í Elliðaánum. Í gær var þar mökkur af fiski.
Mokað úr Rangánum
 Veiðifélag Laxár í Leirársveit ræðir við Sporðablik, sem var með þriðja hæsta
tilboðið í ána  400 laxar á fjórar stangir á sex dögum í Haffjarðará
   
   


! " 
##  $%
&# 

'()


*)*+,
*)(-.
+)/*.
+)---
+)'++
+)(0.
+)(--
,'.
,(*
0/1
    






   


   

 
  

-0(
.'1
/1+
+)*-*
''.
1(,
1-(
-/'
0'(
*..
+) )

    

  
    23%
 
+1
+/
+1
+0
/4+*
/4+(
0
140
+*
+(4+*

  

  


  



 

 *')


 !" # 
HANNA Birna Kristjánsdóttir, for-
maður skipulagsráðs Reykjavíkur,
og fulltrúar Listaháskóla Íslands og
Samson Properties hafa á fundi far-
ið yfir verðlaunatillögu +Arkitekta
að nýbyggingu Listaháskóla Ís-
lands sem fyrirhugað er að rísi á
Frakkastíg.
Niðurstaða fundarins var að
vinna tillöguna áfram með tilliti til
sjónarmiða skipulagsyfirvalda og
þarfa skólans. Aðstandendur sam-
keppninnar lýsa ánægju með fund-
inn og telja að nú geti hafist sú fag-
lega og málefnalega umfjöllun sem
skólinn hefur óskað eftir um verð-
launatillöguna.
Góð umræða
um tillöguna
VARAÐ er við ferðum upp á Snæ-
fellsjökul, sem orðinn er mjög
sprunginn og blautur svo hætta
getur stafað af, að sögn Önnu Berg,
landvarðar í þjóðgarðinum Snæ-
fellsjökli. Ástæðuna má líklega
rekja til mikilla sumarhita en tals-
verð sólbráð hefur verið und-
anfarið og því opnast sprungur á
jöklinum sem gera hann erfiðan yf-
irferðar. Fyrirtækið Snjófell hefur
hætt við frekari skipulagðar vél-
sleðaferðir á jökulinn í sumar af
þessum sökum. unas@mbl.is
Bráðnandi
Snæfellsjökull
Bráðnar Snjóhettan hefur hopað mjög.
FRÉTTASKÝRING
Eftir Þorbjörn Þórðarson
thorbjorn@mbl.is
„ÚTGJÖLD hins opinbera hafa vaxið
of hratt í efnahagsuppsveiflunni á
undanförnum árum. Það hefur verið
rætt um það að sá sem ber að lokum
ábyrgð á fjárhæð sveitarfélaganna sé
ríkisvaldið. Sumir hafa stungið upp á
því að lögfesta útgjaldareglur þannig
að vöxtur ríkisútgjalda yrði fastur og
ákveðinn á hverju ári,“ segir Ásgeir
Jónsson, forstöðumaður greiningar-
deildar Kaupþings.
Að sögn Ásgeirs ætti ríkið yfirhöf-
uð að fylgja þeirri reglu að draga úr
umsvifum á tímum mikils hagvaxtar.
„Það gerist hins vegar oftar en ekki
að ríkið sýnir ekki nægilega mikla að-
haldssemi á sama tíma og það er mikil
aukning í skatttekjum. Með því að
setja útgjaldareglu væri búið að veita
hagstjórninni ákveðið aðhald sem
kæmi í veg fyrir að ríkisútgjöld gætu
elt skammvinnar góðæristekjur.“
Útgjöldin ætti að nýta
til sveiflujöfnunar
Nokkur sátt virðist vera um það
meðal hagfræðinga að hið opinbera
eigi að draga úr framkvæmdum í góð-
æri og halda að sér höndum, en leggj-
ast í framkvæmdir á krepputímum.
„Menn eru almennt sammála um það
að hið opinbera eigi, eftir því sem
hægt er, að nota útgjöldin til sveiflu-
jöfnunar en það er ekkert mjög mikið
svigrúm til þess að gera það. Það hef-
ur samt þótt góð aðferðafræði að
halda aftur af framkvæmdum þegar
umsvifastigið er hátt. Margir bentu
einmitt á það þegar teknar voru
ákvarðanir um virkjanaframkvæmd-
ir. Þær voru illa tímasettar með tilliti
til hagsveiflna,“ segir Þórólfur
Matthíasson, prófessor í hagfræði við
Háskóla Íslands.
Undanfarin ár lögðust ríki og sveit-
arfélög í margvíslegar framkvæmdir
sem fólu í sér aukin ríkisútgjöld.
Kárahnjúkavirkjun er dæmi um slík-
ar framkvæmdir, en ráðist var í þær
án þess að ríkið legði fram mikið eigið
fé. Ákvörðun um byggingu Kára-
hnjúkavirkjunar var tekin á tímum
nokkurrar óvissu í efnahagsmálum.
Því var tímasetningin rétt þegar
ákvörðun var tekin, en í kjölfarið
fylgdi mikið góðæri og framkvæmdin
því óheppileg. „Hið opinbera á standa
í framkvæmdum í niðursveiflu en
spara í uppsveiflu,“ segir Ásgeir.
Hann segir einnig miklu ódýrara fyrir
hið opinbera að fá til sín vinnuafl í
efnahagslægð í stað þess að keppa við
einkaframtakið í uppsveiflu. „Það eru
því bæði hagkvæmnisrök og hags-
tjórnarrök sem mæla með því.“
Að sögn Ásgeirs eru útgjöld ríkis-
ins í góðæri samt að einhverju leyti
skiljanleg því í uppsveiflu hefur hið
opinbera gríðarlega miklar tekjur og
þá er freistingin til staðar til þess að
nýta þær í þágu ýmissa málefna. Það
komi jafnframt krafa frá kjósendum
um framkvæmdir þegar ríkið hafi
miklar skatttekjur.
Á að setja reglu um útgjöld?
 Setja þyrfti reglur um útgjöld hins opinbera til að veita hagstjórninni
aðhald  Hið opinbera eyddi of miklum fjármunum í uppsveiflunni
Morgunblaðið/Golli
Framkvæmdir Mikilvægt er að ríkið
haldi að sér höndum í uppsveiflu.
Í HNOTSKURN
»Of mikil eyðsla ríkisins í uppsveiflu gerir þensluna illviðráðanlega. »Útgjaldaregla myndi veita stjórnmálamönnum aðhald. »Hún gæti falist í því að ríkisútgjöld myndu vaxa um einhverja fyrirfram ákveðna prósentutölu á ári alltaf, óháð hagvexti.
»Með fastri útgjaldareglu væri búið að losna við ákvarðanatökustjórnmálamanna að þurfa að eyða þegar skatttekjur eru miklar,
sem er oft krafa kjósenda.
Villibörn
Í BLAÐINU í gær var því
haldið fram á bls. 19 að ný
skáldsaga Björns Þorlákssonar
héti Náttúrubörn. Hið rétta er
að hún ber titilinn Villibörn.
LEIÐRÉTT