Morgunblaðið - 29.08.2008, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 29. ÁGÚST 2008 21
Silfrið heim TF-GNA, Super Puma-þyrla Gæslunnar, myndar eins konar ólympíuhringi með blaðendunum er áhöfnin flýgur í miðju skúraskýinu, allt til heiðurs silfurdrengjum við heimkomu.
Árni Sæberg
Blog.is
Hannes Friðriksson | 28. ágúst
Bara að allir spiluðu
eins og landsliðið!
Í gær var dagur gleð-
innar, tugþúsundir söfn-
uðust saman til að hylla
handboltalandsliðið, og
þau okkar sem viðkvæm-
ari eru felldum tár. Fólk
þjappaðist saman sem ein heild, með
eitt markmið og það var að hylla liðið.
Það tókst svo eftir verður munað.
Hápunktur dagsins, að öðrum ólöst-
uðum, fannst mér vera sú stund er for-
setinn sæmdi landliðið hinni íslensku
fálkaorðu, æðsta heiðri er þjóðin getur
sýnt þeim er afrekað hafa. Þeir áttu það
skilið. Eitt er það að njóta stunda sem
þessara og hitt er að draga lærdóm af
þeim. Hvernig þjóðin gæti nýtt sér þessa
reynslu til að ná árangri á sem flestum
sviðum. Verða „stórasta land í heimi,“
eins og forsetafrúin orðaði það svo
snilldarlega.
Meira: smali.blog.is
Lára Hanna Einarsdóttir | 28. ágúst
Viðskipti, útrás, póli-
tík, svik og faðmlag
Þetta mál er eiginlega
ótrúlegt og við megum alls
ekki gleyma því sem þarna
fór fram. Þó að tæpt ár sé
ekki langur tími er minnið
gloppótt og ekki veitir af
að hressa upp á það ann-
að veifið og læra af reynslunni. Uppá-
komur og farsar undanfarið ár eru með
ólíkindum: Tíð meirihlutaskipti í borginni
með lygum, baktjaldamakki, valdagræðgi
og tilheyrandi; laxveiði stjórnmálamanna í
boði þáverandi stjórnarformanns OR (en
þó í boði Baugs, eins af eigendum FL
Group); brottrekstur Guðmundar Þór-
oddssonar og fleira og fleira.
Meira: larahanna.blog.is
Svanur Gísli Þorkelsson | 28. ágúst
Fimmtugur á
morgun – Til hamingu
með daginn Michael
Joseph Jackson
Hann er frægasti einstak-
lingur á jörðinni sam-
kvæmt fjölda skoðana-
kannanna sem gerðar hafa
verið á síðastliðnum árum.
Líklega finnst öllum nið-
urstöðurnar svo ótrúlegar, hvernig er öðru-
vísi hægt að skýra fjölda þessara kann-
anna. Já, frægastur allra lifandi í heiminum
og frægastur allra sem lifað hafa
Meira: svanurg.blog.is
Í TILEFNI nýrrar
álitsgerðar um
sprengjuárásina við
hið svokallaða „Kjúk-
lingastræti“ haustið
2004 kynnti Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir ut-
anríkisráðherra
breytingar á starfi
friðargæslunnar.
Skemmst er frá því að
segja að svo langt
sem tillögurnar ná þá
eru þær í samræmi við ítrekaðar
tilraunir undirritaðs og þingflokks
Vinstri grænna til að gera umbæt-
ur á starfi íslenska friðargæslu-
liðsins.
Hörmungarnar við
Kjúklingastræti
Þótt umbæturnar séu gleðiefni
er upphaf málsins mjög sorglegt. Í
sprengjuárásunum sem eru
kveikjan að þessum umbótum lét-
ust þrjár manneskjur, 11 ára afg-
önsk stúlka, bandarísk kona og
ódæðismaðurinn sjálfur. Það verð-
ur að teljast mikið lán í óláni að
skotmörk árásarinnar, hinir ís-
lensku friðargæslumenn, komust
allir lífs af, en rétt er að muna að
nokkrir Afganar slösuðust og þrír
Íslendinganna hlutu áverka. Eng-
inn vafi leikur á því að árásinni
hefði mátt afstýra eða öllu heldur
til hennar hefði aldrei þurft að
koma, ef rétt hefði verið staðið að
málum.
Hér er að sjálfsögðu ekki við
óbreytta liðsmenn friðargæslunnar
að sakast. Þeir unnu vinnu sína
samkvæmt þeim reglum sem þá
giltu að svo miklu leyti sem þær
voru til og sinntu störfum sem
þeim höfðu verið falin af sínum yf-
irboðurum. Á hitt ber að líta að
aðbúnaður þeirra, þjálfun og þær
reglur sem um þá giltu voru með
öllu óviðunandi. Málið ber öll
merki þess hversu hroðvirknislega
var að því staðið á sínum tíma. Ef
eitthvað er styrkjast, í ljósi þessa
máls, þær grunsemdir að þátttaka
íslensku friðargæslunnar í Afgan-
istan hafi verið gæluverkefni í ut-
anríkisráðuneytinu á sínum tíma
til að koma sér í mjúkinn hjá
æðstu valdhöfum í NATO, fremur
en markvisst framlag til mann-
úðarstarfs í heiminum. Enda sér
það hver maður að
herlaus þjóð eins og
Íslendingar, sem
skortir þjálfun, að-
búnað og stjórnkerfi
til hernaðarstarfa á
ekkert erindi á
átakasvæði í Afgan-
istan.
Utanríkisráðherra
snýst hugur
Utanríkisráðherra
tilkynnti í vikunni að
íslenska friðargæslan
mundi ekki lengur
manna þær sjö stöður þar sem
starfsmenn hafa borið vopn og
hernaðartign. Þessu ber að fagna,
enda er það í góðu samræmi við
þingsályktunartillögu okkar
Vinstri grænna frá síðastliðnu
hausti, þar sem lagt var til, orð-
rétt, að „kalla heim íslenska frið-
argæsluliða í Afganistan, sem þar
starfa sem hluti liðsafla NATO“.
Utanríkisráðherra lýsti því líka yf-
ir að skilgreina þyrfti betur hve-
nær friðargæsluliðar, sem eru
borgaralegir starfsmenn, geta
starfað innan herkerfa yfirleitt.
Þetta er líka fagnaðarefni því í
sömu tillögu VG segir einmitt:
„Jafnframt verði þátttaka Íslands
í friðargæslu og verkefnaval end-
urskipulagt í samræmi við mark-
mið nýrra laga um íslensku frið-
argæsluna.“
Í umræðum um málið á Alþingi
sagðist utanríkisráðherra hins
vegar, fyrir minna en ári, vera
„öldungis ósammála þeirri tillögu
[…] að kalla heim íslenska frið-
argæsluliða í Afganistan“. Til að
taka af allan vafa lýsti hún sig
„eindregið þeirrar skoðunar að við
eigum ekki að draga okkur út úr
verkefnum í Afganistan“. Og bætti
svo við: „Mér finnst ábyrgðarlaust
að við gerum það.“ Þá talaði hún
eins og forveri hennar í embætti,
Halldór Ásgrímsson, sem var
mjög í mun að koma á og auka
þátt íslensku friðargæslunnar í
vopnuðum störfum fyrir örygg-
issveitir NATO í Afganistan.
Borgaraleg friðargæsla
með vopn?
Að vísu gengur utanrík-
isráðherra skemur en við lögðum
til því hún tekur fram að hin borg-
aralega íslenska friðargæsla skuli
bera vopn „í sérstökum tilvikum“,
ef um „sérhæfð störf“ er að ræða
eða ef þau eru notuð til sjálfs-
varnar. Hér skiljast leiðir okkar
því hvernig getur sannkölluð
borgaraleg friðargæsla falist í því
að sinna „sérhæfðum störfum“
með vopnaburði? Ættu borg-
aralegir friðargæsluliðar ekki
frekar að koma sér fyrir á þeim
stöðum í heiminum þar sem engin
þörf er fyrir þessi „sérhæfðu
störf“ með tilheyrandi vopna-
burði? Nóg er af verkefnum fyrir
borgaralega íslenska friðargæslu,
svo fremi sem sjóndeildarhring-
urinn er stækkaður nokkuð svo
hann nái út fyrir þau lönd sem
Bandaríkjaher og NATO hafa á
umliðnum árum varpað sprengjum
á. Við Íslendingar eigum að sjálf-
sögðu að leggja okkar af mörkum
til mannúðarstarfs í heiminum,
raunar ættum við að gera miklu
meira, en þá skulum við líka nýta
kraftana þar sem þörfin er mest
og á friðsamlegum forsendum í
þágu eiginlegrar þróunarsam-
vinnu, fyrirbyggjandi aðgerða,
uppbyggingar og mannúðar-
aðstoðar. Slíkur er hvort sem er
andi bæði laganna um „borg-
aralega“ íslenska friðargæslu, sbr.
1. gr. eins og henni var breytt í
meðförum Alþingis, og laga um
þróunarsamvinnu Íslendinga.
Eftir Steingrím J.
Sigfússon » Við Íslendingar eig-
um að sjálfsögðu að
leggja okkar af mörkum
til mannúðarstarfs í
heiminum, raunar ætt-
um við að gera miklu
meira, en þá skulum við
líka nýta kraftana þar
sem þörfin er mest og á
friðsamlegum for-
sendum í þágu eig-
inlegrar þróunarsam-
vinnu, fyrirbyggjandi
aðgerða, uppbyggingar
og mannúðaraðstoðar.
Steingrímur J.
Sigfússon
Höfundur er formaður Vinstri
grænna og situr í utanríkismálanefnd.
Friðsamlegt mannúðar-
starf í stað hernaðarleikja
ÞAÐ var stórkostleg stund er
þjóðin kom saman á Arnarhóli til
að hylla landslið okkar í hand-
bolta fyrir frækilegan árangur á
Ólympíuleikunum í Peking. Gleði
og stolt skein út úr hverju andliti.
Leiðin að silfrinu var löng og
ströng. Við gerum okkur líklega
fæst grein fyrir þeirri gífurlegu
vinnu og þeim miklu fórnum sem
hafa verið færðar til að draum-
urinn um ólympíuverðlaun yrði að
veruleika.
Ég vil þakka öllum þeim sem
mættu í miðbæinn til að fagna
með „strákunum okkar“ sem og
þeim fjölmörgu hjá Reykjavík-
urborg, lögreglunni, Icelandair,
fjölmiðlum og íþróttahreyfing-
unni er lögðu nótt við nýtan dag
til að þessi hátíð gæti orðið að
veruleika. Á rúmum tveimur sól-
arhringum tókst með góðu sam-
starfi að skipuleggja ógleyman-
legan viðburð sem alla jafna
krefst langtum lengri undirbún-
ings.
Síðast en ekki síst vil ég þakka
okkar ástkæru landsliðsmönnum
fyrir að hafa sýnt óbilandi þraut-
seigju, viljastyrk og sigurvilja á
leiðinni löngu á verðlaunapallinn.
Þeir eru sannarlega verðugir
fálkaorðuhafar. Við stöndum öll í
þakkarskuld við þá. Þeir eru stór-
kostlegar fyrirmyndir þeirra kyn-
slóða sem nú eru að vaxa úr grasi.
Árangur þeirra verður lengi í
minnum hafður og mun hann efla
íþróttalíf í landinu, okkur öllum til
heilla.
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir
Þakkir
Höfundur er menntamála-
ráðherra.