Skinfaxi - 01.02.1960, Blaðsíða 15

SKINFAXI
15
' KVEÐJA
Rétt fyrir síðustu áramót átti Ung-
mennafélag Svarfdæla fimmtugsafmæli.
Við svo merkan áfanga hlýtur hugur
þeirra, sem að einhverju eru tengdir fé-
laginu, að hvarfla til liðins tíma og minn-
ingarnar að þyrpast fram. Að sjálfsögðu
cr um sundurleitan hóp að ræða, málefni,
gleðistundir, sigra og vonbrigði. En lík-
Iega verða þó mennirnir, sem settu svip
á félagið á liverjum tíma, efst í minni
og þá einkum þeir, sem þegar eru allir.
Einn þeirra, sem skapað liafa sögu Ung-
mennfélags Svarfdæla og liorfnir eru yfir
landamærin, er Tómas Jónsson í Hrapps-
staðakoti. Fyrir marga hluta sakir er hann
mér lmgslæðari en ýmsir aðrir. Og nú
liafa minningarnar um hann sótt svo á
að segja eingöngu haldnar dansskemmt-
anir, sem mjög göróttur lýður víðsvegar
að sækli, og væru þau þess vegna frekar
menningarspillir en menningarbót í sveit-
um landsins. En frá þvi var skýrt á kvöld-
vöku, sem haldin var í Þjórsárveri 27.
marz s.l., þar sem saman voru komnir
ekki aðeins Vökumenn, heldur fjöldi ung-
mennafélaga úr Grímsnesi og Gaulverja-
])æ, og Vaka skemmti með kvæðalestri,
kórsöng og vikivakasýningu, að frá því
að Þjórsárver hefði verið vígt, liefðu menn
komið þar saman sextíu sinnum, en að-
eins sex sinnum liefðu verið haldnar þar
danssamkomur. Þessar upplýsingar tala
sínu skýra máli,
mig, að ég festi sumar þeirra á hlað og
bið „Skinfaxa“ að Ijá lítilli vinarkveðju
rúm. Ég tel, að rit ungnmennafélaganna
megi gjarnan geyma nafn lians, svo heill
og einlægur ungmennafélagi var hann til
æviloka.
Tómas Jónsson var fæddur 10. ágúst
1884, en dáinn 15. des. 1954. Voru foreldr-
ar lians Jón Jónsson bóndi í Hrappsstaða-
koti og kona hans Guðrún Guðmundsdótt-
ir, mestu dugnaðarhjón, enda bæði komin
af þróttmiklum bændaættum. Tómas ólst
upp í föðurgarði og vandist algengri sveita-
vinnu. Snemma mun þó hugur lians hafa
hneigzt til sjávarstarfa. Heimili lians var
skammt frá sjó, og komst Tómas þvi fljótt
í snertingu við hafið, sjósókn og vinnu-
brögð henni samfara, þar sem útræði var
talsvert á Böggvisstaðasandi, þar sem nú
lieitir Dalvík. En þangað var aðeins spöl-
korn frá Hrappsstaðakoti. Það fór því svo,
að Tómas hvarf frá landbúnaði rétt eftir
fermingu. Gerðist hann fyrst liáseti á ára-
bát, síðar vélstjóri, þegar vélbátarnir komu
til sögunnar, og um skeið formaður. Á
löngum sjómannsferli sínum lagði hann
sig ávallt fram, hvort sem hann var háseti
eða yfirmaður, enda var svo um hvert
það verk, sem Tómas hafði með liöndum.
En þó að sjómennska væri lians aðalstarf,
sleit hann ekki böndin við moldina. Hann
átti alla tíð heima i Hrappsstaðakoti og
rak þar búskap um skeið í félagi við bróð-
ur sinn.