Skinfaxi - 01.07.1969, Síða 24

Landgræðslunnar með í ferðinni. Þá sýndi
unga fólkið að uppbyggingarandinn er miklu
sterkara afl hjá ungu kynslóðinni en skemmd-
arfýsnin og sjálfseyðileggingin.
AÐ BYGGJA OG TREYSTA Á LANDIÐ
Það var í aldarmótaljóðinu, sem Hannes Haf-
slein skoraði á fólk ,,að elska, byggja og
treysta á landið". Þá var ekki langt liðið síð-
an útflytjendastraumurinn var hvað msstur
vcstur um haf. Upp úr aldamótunum tók fyr-
ir alla verulega fólksflutninga úr landi.
Hannesi varð að ósk sinni. Þjóðin tók að
rétta úr kútnum. Verklegar framkvæmdir
fóru að láta á sér kræla. Félagshyggjan færði
þjóðinni nýja trú, trúna á mátt sinn og trúna
á landið. Trú íslendiga á land sitt hefur verið
óbiluð síðan. Fólkið hefur treyst því, að land-
ið væri bezta fóstra, sem því byðist. Allt fram
á síðustu ár hafa þær raddir verið sterkar,
sem fullyrt hafa, að hvergi væri betra að lifa
en á íslandi.
En nú er öldin önnur. Nú heyrast ekki að-
eins raddir um að hér sé illa lífvænlegt, held-
ur eru Islendingar teknir að yfirgefa landið
sitt í verulegum mæli. Fram til ársins 1968
var influtningur og útflutningur fólks til og
frá íslandi nokkurn veginn jafn mikill. Á síð-
aðsa ári fluttu hins vegar 400 fleiri úr landi
en til landsins, og það er ekki svo lítil blóð-
taka miðað við stærð þjóðarinnar. í ár hefur
þessi þróun haldið áfram. Menn verða að
hafa kjark til að viðurkenna að hér er alvöru-
mál á ferðinni, sem allir vona að breytist til
batnaðar. Mikið vinnuafl hverfur úr landi
með útflytjendunum. Þar er flutt út verð-
mæti, sem ekki fæst bætt. Mikill fjöldi skóla-
fólks leitar sér vinnu erlendis í sumar, en
um 8000 skólanemar, 16 ára og eldri, komu á
vinnumarkaðinn í vor. Yngri framhalds-
skólanemendur eiga líka dýrmætt vinnuafl,
en mikill fjöldi þeirra er atvinnulaus. Fjöl-
margir góðir vinnukraftar, t. d. hópar iðnað-
armanna, verða að vinna erlendis í lengri eða
skemmri tíma. Svíar telja sig hafa gert góð
kaup í íslenzkum vinnukrafti, en það er lé-
leg verzlun af íslands hálfu.
Ungir trésmiðir í biðröð að láta skrá sig til
vinnu í Svíþjóð. Kaupið er næstum því fjór-
um sinnum hærra en hér á landi
íslendingar þurfa auðvitað að leggja kapp
á að auka útflutning sinn á fullunnum vör-
um. Allir vita að útflutningur hráefna er ó-
æskilegur. Allir eru víst sammála um að við
þurfum að stefna að því t. d. að fullvinna sem
mest af sjávarafurðunum hér heima, — láta
hráefnið vinnast af íslenzkum höndum til að
skapa þjóðinni arð og velmegun. En svo óhag-
kvæmur sem útflutningur hráefna, svo sem
óunnins fiskjar er, þá er útflutningur vinnu-
afls það háskalegasta, sem komið getur fyrir
í þesu efni. Hér er ekki aðeins útflutningur
á verðmæti, sem ekkert fæst fyrir þjóðhags-
lega séð, heldur tapar ísland einstaklingum,
hæfileikum þeirra og vinnuafli, sem vissu-
lega er þörf fyrir hér.
Ekki er enn fullljóst, hvaða afleiðingar
þctta upplausnarástand hefur á fólk almennt.
Sú skoðun, að hér sé ekki lífvænlegt og ekki
eftirsóknarvert að búa, er orðin ískyggilega
útbreidd. En vonandi eru það ekki aðeins
efnahagslega ástæður, sem ráða því hvort
fólk vill búa hér. Auðvitað verður fólk að
hafa næga atvinnu og mannsæmandi og batn-
andi lífskjör. Þjóðartekjurnar eru líka svo
miklar að þær ættu að leyfa slíkt. En íslend-
ingar eiga líka sína menningu, tungu, bók-
menntir, sameiginlegan lifandi menningar-
arf, sem er forsenda þess að við getum kallast
þjóð. Án efnahagslegs sjálfstæðis eru þessi
verðmæti, hið menningarlega sjálfstæði, auð-
vitað í bráðri hættu.
24
SKINFAXI