Skinfaxi - 01.12.1987, Blaðsíða 29

Afmœli UMFÍ
s
Iþróttir og ungmenna-
félag shrey fingin
Allt frá upphafi hefur íþróttastarfsemin
verið mikill hluti þess heildarstarfs sem
fram hefur farið innan ungmenna-
félaganna.
í fyrstu voru glíma, hlaup, stökk og
sund helstu íþróttagreinarnar sem
stundaðar voru. íþróttagreinum hefur
farið ört fjölgandi síðan og nú á tímum er
val þeirra sem leggja vilja stund á íþróttir
fjölbreytt. Skipulagðar keppnir voru fáar
á fyrstu árum ungmennafélagshreyfin g-
arinnar og því sjaldgæft að um
skipulagðar æfingar væri að rasða. Um
gildi íþróttanna var hins vegar aldrei
spuming heldur í hvaða formi iðkunin
skyldi vera. Annars vegar voru þeir sem
vildu stunda íþróttir sér til heilsubótar og
hressingar og hinsvegar þeir sem
stunduðu keppnisíþróttir. Með tilkomu
ungmennafélaganna urðu héraðsmótin
árlegur stórviðburður á sviði
keppnisíþróttanna. Keppni á landsvísu
var hafin fljótlega og þátttaka í
alþjóðlegum mótum einnig.
Ungmennafélagar áttu t.d. fulltrúa á
Olympíuleikunum 1908. Vegur
kcppnisíþróttanna um allan heim hefur
síðan farið hraðvaxandi með breyttu
þjóðfélagi, meiri frístundum og meiri
pólitískri áherslu.
Þrír flokkar
íþróttaiökunar
Hjá fjölda fólks í dag er íþróttaiðkun
talin sjálfsögð í hinu daglega lífi. Nokkur
hluti almennings stundar íþróttir sér til
hressingarog heilsubótar, keppnisíþróttir
em vinsælar og em stundaðar af yngri
kynslóðinni meira en þeim eldri.
Afreksíþróttir em svo þriðji megin-
flokkurinn, en í þeim flokki em nokkrir
tugir íþróttamanna sem frambærilegir era
í keppni á alþjóðavettvangi gegn bestu
íþróttamönnum annarra þjóða.
Það er ljóst að keppnisíþróttimar skipa
veglegan sess í starfi flestra ung-
mennafélaga. Æfingar em skipulagðar,
þjálfarar og leiðbeinendur em til staðar,
þátttaka og árangur í mótum er megin
markmiðið. Keppnisíþróttir eru
stundaðar allt frá 5 ára aldri. Skipulögð
mót og þátttaka í þeim, innanfélags, á
héraðsvísu, landsvísu og alþjóðlega er
sjálfsagður þáttur í starfinu. Mikið
félagslegt starf er innt af hendi við
framkvæmd þessara móta, undirbúning
keppenda og þátttöku þeirra.
Almenningsíþróttir, trimm, er þáttur
sem lítið hefur verið sinnt í raun hjá
ungmennafélögunum utan þess sem
keppnisíþróttimar sjá um. Þeir sem ekki
hafa hug á íþróttaiðkun í keppnis-formi
hafa ekki átt stað meðal ungmennafélaga.
Skipulag ungmennafélaganna gerir ekki
nema að litlu leiti ráð fyrir þeim einstak-
lingum sem stunda vilja íþróttir á þennan
hátt.
Fyrir þessu em eflaust góðar og gildar
ástæður svo sem aðstöðuleysi,
leiðbeinendaskortur, tímaskortur
forráðamanna félaganna og áhugaleysi
almennings. Enþessarástæðurbreytaþví
ekki að almenningsíþróttir sem ekki fara
saman við keppnisíþróttirnar eru
utangarðs eins og ungmennafélögin em
uppbyggð í dag.
Hver á að sjá um skipulag og
framkvæmd almenningsíþróttanna innan
hvers félags eða héraðssambands?
A þessi þáttur að tilheyra þeim deildum
og ráðum sem sjá um hverja íþróttagrein
fyrir sig ? Á að stofna sérstakar nefndir
eða ráð sem sjá um almenningsíþróttir
eingöngu?
Er til eitthvað annað form svo sem
sambland fyrmefndra aðferða? Þetta em
spumingar sem svara þarf.
Afreksíþróttirnar
Afreksíþróttir er svo sá þáttur sem
tilkominn er á síðustu 20-30 ámm og
verður æ mikilvægari vegna þess hve
áberandi þessi fámenni hópur er og þess
Þráinn Hafsteinsson
vegna áhrifaríkur. Stórhlutiumfjöllunar
fjölmiðlanna um íþróttir er einmitt um
okkar mesta afreksfólk, þessi flokkur er
stolt íþróttahreyfingarinnar og
þjóðarinnar . Afreksmennimir em fyrir-
myndþeirra yngri. En þráttfyriralltþetta
er sá þáttur sem fálmkenndastur er hjá
íþróttahreyfingunni í heild og þar með
töldum ungmennafélögunum sá sem sem
snýraðafreksfólkinu sem frambærilegter
á alþjóðamælikvarða. Þetta er í sjálfu sér
alls ekki óeðlilegt því tiltölulega stutt er
síðan þessi flokkur íþróttamanna byrjaði
að skera sig úr hópi annarra keppnis-
manna. Það tekur tíma að átta sig á að slíkt
sé að gerast eða hafi gerst og einnig tekur
tíma að átta sig á hvemig best á að
bregðast við slikum breytingum og hvort
á aðbregðast viðþeim. Áþað til dæmisað
vera í höndum einstaka ungmennafélaga
að sinna afreksíþróttum á
alþjóðamælikvarða? Á ungmenna-
félagshreyfingin í heild eitthvað að vera
að skipta sér af málum er varðar
afreksfólk? Ef niðurstaðan verður sú að
hún eigi að skipta sér af þessum málum, í
hvaða formi eiga þau afskipti þá að vera?
Ætti það að vera í formi þjálfunar,
aðstöðu.peninga, félagslegs stuðnings,
eða í öðru formi? Ungmenna-
félagshreyfingin þarf að mynda sér stefnu
í þessum málum.
Framfíóin
Framu'ðin á eftir að kalla á enn
fjölbreyttara og öflugra íþróttastarf.
Aukin tæknivæðing með minni
líkamsáreynslu við vinnu, styttri
vinnutíma og þar með fleiri frístundir.
Fleiri sjónvarps- og útvarpsstöðvar með
lengri útsendingartíma og þar með
kyrrsetu sem meginafleiðingu hjá öllum
aldurshópum. Almenningur fram-
U'ðarinnar mun þ ví hafa stóraukna þörf og
Skinfaxi
29