Skinfaxi - 01.05.1991, Side 27

KNATTSPYRNUVELLI R
4. KR-völlur eftir götun og söndun í lok maí 1990.
eru einnig viðkvæmir í þurrkum, og
geta ofþornað á örskömmum tíma. A
þetta ekki síst við um velli þar sem tyrft
hefur verið beinl á grófan sand (t.d.
skeljasand).
Notkun og umhirða
Afgerandi um ástand allra grasvalla er
upphafleg gerð, umhirða og notkun.
Astand viðkvæntra valla með mjög
lífrænu yfirborðslagi ræðst enn frekar
af umhirðu og notkun. Mögulegt er að
halda slíkum völlum í mjög frant-
bærilegu ásigkomulagi ef vel er að
málum staðið. Erfiðast er að takmarka
notkun á völlunum, þar sem eftirspurn
er víðast langt umfram framboð, enn
sem komið er. Mikill þrýstingurer því
jafnan á forsvarsmenn valla um aukna
notkun, ekki síst ef vellirnir eru
iðagrænir að sjá. Ef markmiðið er hins
vegar að halda í græna litinn og gott
ástand vallar, þarf markviss og ákveðin
stýring að koma til. Hér þarf skynsemin
að ráða ferðinni, og sameiginleg
markmið að vera sett til hagsbóta fyrir
alla aðila.
Góð umhirða grasvallarereinnig algert
skilyrði fyrir vel heppnuðum knatt-
spyrnuvelli. Helstu þættir vandaðrar
umhirðu á knattspyrnuvelli eru:
Jarðvegssýnagreining, jarðvegshita-
mælingar, ábutðargjöf, sláttur og hirð-
ing, vökvun, viðgerðir og lagfæringar
(þ.m.t. eftir alla leiki) og ýmsar
séraðgerðir svo sem yfirbreiðsla dúks,
Séraðgerðir-
nar geta átt
við eftir
atvikum á
einstökum
völlum. Öll umhirða er vandasöm og
krefst góðrar þekkingar, og þurfa að
vinna að henni aðilar sem kunna vel til
verka.
Götun, söndun og
slóðadráttur
Hérverðurgerðfrekari greinfyrirgötun,
söndun og slóðadrætti, sem eru hluti
þeirra séraðgerða við umhirðu, sent að
framan var getið. Þessar aðgerðir eru
einmitt ntjög mikilvægar á grasvöllum
nteð þéttu yfirborði, sem svo algengir
eru hérlendis og áður var lýst. Götunin
erframkvæmd með sérstökum göturum,
semhirðajarðvegsstubbaúryfirborðinu,
og skilja eftir holur með litlu millibili.
Algengdýpt
á götun með
venjulegum
göturumerá
bilinu 8-15
cm. Mikil-
vægt er, að
götunin nái
niður úr
þéltu og líf-
rænu yfir-
borðslaginu.
Annars er
hætta á að
götuninsjálf
valdi þjöpp-
un íþvílagi.
G ö t u n i n
5. KR-völlur I lok júní 1990.
opnar þannig rásir niður í og niður úr
þjöppuðu yfirborði vallanna. Loft, vatn
og næringarefni fágreiðari aðgang niður
í rótarkerfið og neðri lög vallarins.
Rótarkerfið fær betri möguleika á að
dafna og dýpka.
Söndun er mjög ráðleg samfara götun.
Án söndunar gerir götunin takmarkað
gagn. Sandurinn fyllir í rásir
götunarinnar og tryggir varanleg áhrif
hennar. Endurtekin götun og söndun
gerir það að verkum að smám saman er
þéttu yfirborði með óæskilegum
eiginleikunt skipt út fyrir heppilegan
sand í gróðurlagi vallarins.
Að lokinni götun og söndun er
slóðadregið. Sandur sem ekki berst í
rásir götunarinnar jafnast á yfirborð
vallarins. Hann blandast lífrænu
yfirborði eða viðheldur þegar sendnu
yfirborði, bætir stöðugleika þess og
gróðurskilyrðin. Við slóðadrátt með
heppilegunt slóða jafnast einnig smám
saman ósléttyfirborð, þarsem sandurinn
fyllir í minni ójöfnur í yfirborðinu.
Æskilegt er að grasið nái að vaxa vel
upp úr sandinum áður en völlurinn er
notaður næst. Þannig er árangur
jöfnunarinnar best tryggður.
Best er að nota sama sand í söndun og í
efsta lag sendinnar uppbyggingar.
Heppilegur, dökkur basaltsandur finnst
víða, a.m.k. sunnanlands. Dökkur
sandurinn dregur einnig í sig varma og
eykurhitastigið í jarðveginum. Þarmeð
skapast hagstæðari skilyrði til
grasvaxtar, og er þetta ekki síst
rakstur eða
yfirborðs-
s k u r ð u r,
endursán-
ing, varnir
gegn ill-
gresi, götun,
söndun og
slóðadráttur,
r á s u n
(slicing) og
djúploftun.
Skinfaxi
27