Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1942, Blaðsíða 11

ENDUR MINNINGA R
Björn Eymundsson

Allir sjómenn sem hafa komið við á Hornafirði,
kannast við Björn Eymundsson iiafnsögumann þar,
sérstaklega eru það strandferðaskipin, sem koma í
náin kynni við hann svo og fiskiskip og fiskkaupa-
skip. Nú á hinum síðustu tímum eru það einnig
brezkir og norskir herbátar sem þurfa á leiðsögn
hans að halda. Björn mun hafa leiðbeint skipum í
samfleytt 30 ár við Hornafjörð, og til næstu hafna
á Austurlandi. Hvar sem ég hefi fyrh'hitt sjómenn,
er til Hornafjarðar hafa komið, bæði innlenda og
erlenda og notið hafa leiðsagnar Björns, hefi ég
orðið þess var, hve vel kynntur hann er, hafa þeir
allir lokið upp einum munni um það, að þar færi
maður sem óhætt væri að treysta, enda er það mála
sannast, að hann hefir í þessu starfi sýnt frábæra
árvekni og skyldurækni. Allir sem til þekkja, vita
að það er eigi heiglum hent að stunda hafnsögu við
Hornafjarðarós, og enginn nema þrekmaður hefði
stundað það í öll þessi ár, þegar þess er gætt hve
frámunalega erfið aðstaða var þar á meðan ekki
voru nema róðrarbátar til flutninga milli skips og
lands til viðbótar við þau erfiðu skilyrði er ósinn
bakar mönnum á hverjum tíma og sem aldrei verður
fyrir girt til fullnustu, en allt þetta hefir Björn
staðið af sér með sinni alkunnu lægni og útsjóna-
semi. Björn er nú bráðum 70 ára og einhvern tíma
verður hann að hætta störfum; hann er ekki ódrep-
andi frekar en aðrir mennskir menn, en því er ekki
að leyna, að það er mitt álit og margra annarra,
sem til þekkja, að vandfyllt sé það skarð er verður
fyrir skildi, er Björns missir við. Eigi er ráð nema
í tíma sé tekið. Er nauðsynlegt að Hornfirðingar
geri sér það ljóst, að Björns nýtur ekki við í það
óendanlega og þurfa þeir því, vegna þess orðstýs,
er hann hefir getið sér og þá um leið Hornafirði, að
vanda vel til eftirmannsins. Það er ekki haft hátt
um það, hvorki af honum sjálfum né öðrum, hvaða
vandastarf hann hefir leyst þarna af hendi. Ég hefi
haft kynni af því í 18 ár og get ég því vel um borið
álít ég að honum hafi í alla staði farist það snildar-
lega. Það er ekki of mikið, þótt einu sinni sé þess
getið opinberlega. Ég lít svo á, að ef það er rétt, að
verðlauna menn með orðum eða krossum, að þá séu
það einmitt svona menn, sem eiga að verða fyrir
því, menn, sem áratugum saman hafa lagt á sig vök-
ur og mikið erfiði og oft teflt í tvísýnu, til þess að
koma öðrum heilum í höfn, og hafa auk þess eins og
Björn, orðið að stunda allskonar aukastörf, til þess
að hafa ofan af fyrir sér og sínum. Ég hefi þá
trú, að ef allir íslendingar skipuðu sinn sess eins
vel og Björn, að þá væri vel. Ég vildi láta sjó-
mannablaðið „Víking" segja eitthvað frá störfum
Björns, vegna þess að ég hefi mætur á honum, fyr-
ir hans langa og dyggilega starf, fyrir alla þá ár-
vekni og umhyggju, sem hann hefir sýnt skipum er
leiðsagnar hans hafa notið. Af þeim sökum kom ég
að máli við hann og mæltist til þess, að hann segði
frá ýmsu úr sínu lífi, svo sem uppruna og frá því,
er hann byrjaði að stunda sjó. Það þarf nefnilega
góðan sjómann til þess að leysa hafnsögumanns-
starfið vel af hendi við Hornafjarðarós. Læt ég svo
fylgja hér með þær augnabliksmyndir úr lífi Björns,
sem hann hefir látið mér í té. Segir hann þar sjálf-
ur frá á sinn hátt.
Á. S.
Ég er fæddur 16. nóvember 1872, að Dilks-
nesi hjer í Hornafirði og er því um þessar
mundir 69 ára gamall. Faðir minn var fæddur
að Hofi í Öræfum og hlaut skírnarnafnið
Meyvant, sem honum fannst hálfgerð nafn-
leysa þegar hann eltist, og tók þá upp nafnið
Eymundur Jónsson og fjeklt lögfestingu á því.
Móðir mín var Halldóra Stefánsdóttir frá
Árnanesi og bjuggu foreldrar mínir lengst af
í Dilksnesi, og stundaði faðir minn smíðar,
einkum járnsmíði, því hann hafði formlega
lært þá iðn í Kaupmannahöfn, einnig stund-
aði hann sjósókn hjer við ósinn og var fyrsti
maður, sem leiðbeindi hafskipum hjer á
Hornafjörð, og hepnaðist það vel, svo sem
svo margt annað sem hann lagði stund á.
Fyrstu tvö ár æfi minnar mun jeg hafa dvalið
hjá foreldrum mínum, en fór þá til fósturs að
Sandfelli í Öræfum til síra Björns Stefáns-
sonar móðui’bróður míns, og frú Jóhönnu Lúð-
vigsdóttur Knudsen, og mun hafa dvalið þar
um fjögra ára skeið, en að þessum fósturföð-
ur mínum látnum fluttist jeg aftur til foreldra
minna að Dilksnesi, var þar þó ekki lengi í
það skifti, en fór þá enn í fóstur til hjónanna á
Þinganesi, Jóns Guðmundssonar og Katrínar
Jónsdóttur, og var ég hjá þeim til 12 ára ald-
urs, en flutti þá enn til foreldra minna, og
dvaldist nú hjá þeim þar til ég var 16 ára,
þegar ég var á 17.ári, réðist ég til sjóróðra
norður á Vopnafjörð, til Jakobs Helgasonar
pöntunarstjóra og frú Elísabetar Ólafsdóttur,
og mun það hafa verið í fyrsta sinn sem ég
réðist formlega til sjómensku, byrjaði að vísu
12 ára gamall að róa á sjó hér við ósinn með
VÍKINGUR
11