Sjómannablaðið Víkingur - 01.08.1954, Blaðsíða 11

Latimera Chalumnæ
aðir af hæversku og þar á meðal skrýtna skepn-
> an hans Goosens skipstjóra. Forstjóri safnsins,
ungfrú Latimer, sá strax að þetta var í hæsta
máta óvenjuleg skepna og tók við henni, þótt
safnið ætti engin tælci til að varðveita hana
óskemmda. Fiskinum var komið fyrir í kjallara
hússins, en þaðan fór brátt að berast óþægi-
legur þefur, því desembermánuður er heitasti
tími árs á þessum slóðum. Þá datt ungfrú
Latimer í hug að þetta væri nokkuð fyrir dr.
J. L. B. Smith, sem var prófessor í dýrafræði
við Rhodes háskólann í Grahamstown. Hún sett-
ist því niður, ritaði honum bréf og sendi hon-
um einnig teikningu af skepnunni.
Nú liðu nokkrir dagar, en ekkert svar barzt
frá dr. Smith, en fiskurinn lá í kjallaranum og
rotnaði. Annan jóladag sá hún að eitthvað varð
að gera, því þefurinn frá kjallaranum var orð-
inn næsta óþægilegur. Hún fékk því lagtækan
þúsundþjalasmið til þess að taka innan úr fisk-
inum og stoppa hann síðan út, eftir kúnstarinn-
ar reglum.
Á nýársdag 1939 var beðið um símtal við
ungfrú Latimer frá bænum Kuysva, sem lá um
300 km frá East London, og í símanum var dr.
Smith, sem virtist mikið niðri fyrir. Hann
spurði um fiskinn. Jú, hann var á öruggum stað
og listfenglega útstoppaður. En líffærin? Líf-
færin! Þeim hafði verið fleygt fyrir löngu síð-
an. Dr. Smith lá við gráti. Hann hafði verið í
jólaleyfi og hafði ekki borizt bréfið í hendur
fyrr en þetta, en nú lagði hann umsvifalaust af
stað til East London.
Hinn 18. marz 1939 Birtist í hinu virðulega
brezka vísindariti, ,,Nature“, grein eftir dr. J.
L. B. Smith, en þar segir meðal annars:
„Það er sérstakur heiéur fyrir mig, aö
gen. et. sp. Novae.
geta tilkynnt fund á Crossoperygiskum fiski,
sem talinn var löngu útdauöur í enda hins
Mesozoiska jarötímabils. Fiskurinn veiddist í
botnvörpu á U0 fa'ðma dýpi, nolckrar mílur
fyrir sunnan East London. Hinum rotnandi
innylflum var fleygt og fundust ekki aftur,
en sjálfur fiskurinn var stoppaður af kunn-
áttumanni staöarins. Fiskurinn er 1500 mm
langur og vóg 127 Ibs. (57.531 gramm), er
hann veiddist. Liturinn var Ijós-stálblár, en
er nú brúnleitur eftir meöferö og varöveizlu.
Ég legg til aö hann verði kallaður Latimera
Chalumnæ gen. et sp. Novae“.
Fiskurinn var með öðrum orðum nefndur eft-
ir hinni samvizkusömu ungfrú Latimer, er gerði
allt, sem í hennar valdi stóð, til þess að varð-
veita þennan dýrmæta fund. (Hefði hún aðeins
vitað, að nokkrir hnefar af salti gátu leyst vand-
ann!) Seinna nafnið, Chalumnæ, er eftir sam-
nefndu fljóti, þar sem fiskurinn veiddist út af.
Nú varð málið forsíðuefni heimsblaðanna,
þótt almenningur gerði sér ekki grein fyrir
mikilvægi þess. Brezka blaðið The Illustrated
London News sendi ljósmyndara sinn til Afríku,
til þess að taka myndir af hinum fræga fiski
og birti þær síðan í blaðinu með athugasemd-
inni: „Worlds Copyright“-alheims einkaleyfi. —
En samt hikaði ekkert blað við að stela mynd-
unum og birta lesendum sínum, sem störðu
undrandi á þetta einkennilega fornaldardýr, en
vísindamennirnir hrósuðu happi.
Brot úr langri grein um Coelacanther.

VÍKINGUR
175