Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1960, Blaðsíða 5

gerð þessara skipa, erum við ör-
uggir um að við höfum hér und-
irstöðu (bacis) gerð skipa, sem
smíða má af öllum stærðum og
nota við allskonar fiskveiðar.
Þar sem komið hefur í ljós, að
hinn nýi skutbúnaður með við-
eigandi tækjum hefur vakið at-
hygli víða um lönd, hafa verið
gerðar ráðstafanir um að Inter-
national Mac Gregor Organiza-
tion taki einkaleyfi á gálgabún-
aðinum, enda hefur það fyrir-
tæki algerlega átt frumkvæðið að
smíðinni og gefið því nafnið
,,Unigan“. Munu framleiðendur
skipanna hafa nána samvinnu
við nefnt fyrirtæki og láta því í
té allar upplýsingar og þekk-
ingu, sem nú er fyrir hendi um
tessi mál, og einnig þær, sem
síðar kunna að fást með reynsl-
unni.
Framanrituð grein er að mín-
nm dómi athyglisverð. Það hefur
komið í 1 jós, að skuttogarar taka
öðrum fram. Ekki einungis í því,
að þeir hafa yfirleitt verið smíð-
nðir stærri en venjulegir togar-
ar, heldur hitt, að aðstaðan _við
veiðarnar er talin mun betri á
þeim en venjulegum togurum;
Sjóhæfni þeirra er betri. Mundi
ekki það sama verða uppi á ten-
ingnum á öðrum fiskiskipum
uieð breyttu lagi, hvort sem tog-
veiðar, netaveiðar, línuveiðar
eða síldveiðar væri að ræða.
Spurningin er, hvort mesta
vandamálið —að varast skrúf-
una -— er nokkuð erfiðara, þó að
Verið sé með veiðarfærin aftur á
skipinu, eða frammi á síðu.
Margvísleg reynsla hefur að
sjálfsögðu þegar fengist um
þetta, en vitanlega eru menn
ekki sammála um það frekar en
Uln annað.
það, sem greinin fjallar um
bendir til, að útvegsmenn og sjó-
menn í Bretlandi hafi áhuga á
því að breyta hér til, og það
ekki lítið. Mundi ekki rétt að ís-
lenzkir útgerðarmenn og sjó-
uienn fylgdust vel með þessari
þvóun?
Hallgr. Jónsson.
EftirfarancLi grein er þýdd
úr Readers Digest, en þar
birtist hún í greinaflokkn-
um, er nefnist: „SlíJmr per-
sónuleiki gleymist aldrei".
Það var sögulegur viðburður
19. marz 1959, í húmi heim-
skautsnæturinnar, er jarðnesk-
ar leifar sir Hubert Wilkins
hlutu sinn hinzta hvílustað. Úr
atóm-kafbátnum Skate var ösku
hans dreift út yfir ísauðnina
með hátíðlegri viðhöfn. En á því
sama augnabliki var Skate, sem
fyrsta skip veraldarinnar statt
á yfirborði sjávar, nákvæmlega
á hinum landfræðilega Norður-
pól.
Sennilega er enginn annar,
sem átt hefði svo mikla virð-
ingu skilið með jafn miklum
rétti. Sir Hubert Wilkins var sá
fyrsti, er rannsakaði íshafið úr
flugvél, sá fyrsti, er sannaði í
framkvæmd, að hægt væri að
lenda flugvél á rekís, og sá
fyrsti, er flaug í flugvél þvert
yfir allt norðuríshafið. Að lokn-
um löngum starfsferli sem land-
könnuður, varð hann 69 ára að
aldri virkur meðstarfsmaður við
rannsóknir þær, sem fram-
kvæmdar voru í sambandi við
landfræðiárið á suðurpólsland-
inu. Þrátt fyrir allt þetta, mun
það valda, hve maðurinn var 1
eðli sínu hlédrægur, að afreka
hans ævistarfs er lítið á lofti
haldið. Flestir vita það eitt um
Wilkins, að hann reyndi einu
sinni, með kafbát frá fyrri styrj-
öldinni, að sigla undir ísinn til
Norðurpólsins.
En sú athyglisverða tilraun
blöðum aldrei gefinn sá gaum-
1931 var vegna missagna í dag-
ur, sem æskilegt hefði verið og
því síður metin að verðleikum.
Skipskosturinn — fyrsti Nautil-
us, ameríska flotans — var svo
úrelt, óþétt og óútreiknanlegt, að
flotastjórnin seldi honum kaf-
bátinn fyrir einn dollar, með
þeim skilyrðum, að bátnum yrði
sökkt strax að loknu verkefni.
Allt hjálpaðist að, allt frá
fyrsta degi, til þess að torvelda
og eyðileggja tilraunina. Hvað
eftir annað komu fram vélbil-
anir, og hinn tæknilegi útbúnað-
ur vann ekki eins og til var ætl-
ast. Jafnvel gengu sögur um, að
þrír af skipshöfninni, hefðu af
ótta við að kafa undir ísinn á
slíku skipi, framið skemmdar-
verk á köfunarútbúnaði bátsins.
Wilkins sjálfur minntist aldrei
á þetta öðruvísi en sem „óhapp“,
og hann fékkst aldrei til þess
að skýra frá, hverjir valdir
hefðu verið að þessu. Það var
honum óþekkt hugtak að bera
hatur til nokkurs manns.
Hið raunverulega mikilvægi
þessa leiðangurs kom fyrst í
ljós 27 árum síðar. Þegar kaf-
báturinn Skate árið 1958 hafði
lokið fyrstu ferð sinni undir ís
pólarhafsins, sendi foringi kaf-
bátsins Wilkins svohljóðandi
símskeyti: „Ég dáist í ríkum
mæli að framsýni yðar og hyggni
í því, að nota kafbáta til íshafs-
ferða...“ Það var svo sérkenn-
^íkingur
45