Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1960, Blaðsíða 12

takmörk sett, þó að ég sé ekki
með þessu, að stinga upp á ó-
dauðleika fyrir mannkynið. í
reynd mun ófullkomin læknis-
fræðileg þekking og leikni alltaf
setja takmörk, og sömuleiðis það
hættulega en óhjákvæmilega æv-
intýri að lifa utan við tilrauna-
glas.
Sannleikurinn er sá, að sjúk-
dómsdauða má að langmestu
leyti koma í veg fyrir. Lækna-
vísindin hafa náð lengra í minnk-
un dauðsfalla af sjúkdómsorsök-
um en öryggisyfirvöldin í minnk-
un bílslysa.
Ég hef nú í meir en 25 ár ver-
ið að reyna að komast að því,
hvað það er, sem skeður í
mannslíkamanum við áreynslu
lífsins. Þetta hefur haft í för
með sér fleiri „tilgangslausar"
tilraunir en ég get auðveldlega
reiknað saman, en fyrir nokkru
síðan tókst samstarfsmönnum
mínum og mér að sanna, að á-
reynsla getur, undir vissum
kringumstæðum orsakað hjarta-
bilun. Við komumst að- því, að
í hvert skipti sem tilraunadýr-
120 þúsund rúmlesta tankskip er
hámark skipsstærðar, sem nú er nv-
lagður kjölur að austur í Kobe í
Japan. Þá er annað risatankskip enn
lengra á veg komið og sem mun
hlaupa af stokkunum með vorinu
og mun hljóta nafnið „Universe
Daphnis". Það mun kosta um 90
millj. sænskar krónur. Skipið er í
smíðum hjá Betlehem Steel Works
og verður ub 106 þús. rúmlestir að
stærð og verður stærsta skip heims-
ins þar til það japanska kemur fram
á sjónarsviðið.
Á meðfylgjandi mynd sést t. v.
T2 tankskip 16 000 rúmlestir að
stærð, og í miðið er 70 þús. rúml.
tankskip, sem er það stærsta sem
flýtur gegnum Súez-skurðinn, svo
52
um eru gefin viss sölt og hor-
mónar, og síðan látin verða fyr-
ir áreynslu, deyja þau úr hjarta-
bilun. Stuttu seinna sýndum við
fram á, að önnur sölt geta kom-
ið í veg fyrir hjartabilun og
bjargað lífi þeirra.
Á nokkrum sjúkrahúsum viðs-
vegar um heim eru læknar nú að
athuga hæfni þessara efna til að
vernda menn gegn hjartabilun,
á sama hátt og þau vernda til-
raunadýr. Það þarf margra ára
þrotlausar rannsóknir til að kom-
ast að því, hvort þessi aðferð
ber árangur. Eftir margra ára
starf kunnum við að komast að
því, að í líkömum manna og
dýra er einhver óþekktur mis-
munur, og að efni, sem vernda
dýr gegn hjartabilun, gagna
ekkert gagnvart manninum.
Það er engin sérstök ástæða
til að búast við, að þetta komi
fyrir, en þó svo fari, er verkið
ekki gagnslaust. Það verður
hluti af þekkingu seinni vísinda-
manna. Með því að varpa frá
sér þessari aðferð geta þeir ein-
beitt sér að einhverri af þeim
kemur lengst til hægri 106 þúsund
tonnarinn. Lengd hans er 288,5
metrar og breiddin er rúmir 40 m.
Ganghraðinn verður 17.5 sjóm.
Vélaaflið 29 þús. hö.
Þá mætti nefna hér til viðbótar
farþegaskip yfir 100 þús. tonn, sem
nú er í smíðum. Það mun rúma yfir
8000 farþega og vélaorkan um 400
þús. hö.!, en mesta vélaorka í skipi
er nú 180 þús. hö. Sérfræðingar eru
sammála um að það sé miklum
tæknilegum erfiðleikum bundið að
smíða svona risastórt farþegaskin
vegna þyngdarhlutfalla í skipinu.
Þá hlýtur ,,vindfang“ slíks risaskips
að vera geysimikið svo að þau kunna
að láta illa að stjórn.
rannsóknarleiðum, sem eftir eru
en í einhverri þeirra hlýtur
lausnin að vera fólgin.
En jafnvel eftir að sigrazt
hefur verið á hjartasjúkdómum
er eitt stærra vandamál eftir.
Við núverandi ástand mun gam-
alt fólk, sem bjargað hefur ver-
ið frá hjartabilun, bráðlega
deyja af einhverri annarri veiki,
sem ræðst á veikleika ellinnar.
Það er að sjálfsögðu hægt að
finna vamir gegn þessum sjúk-
dómum líka, en mér virðist væn-
legra til árangurs að rannsaka
eðli veikleikanna, og fjarlægja
þá, ef mögulegt er. Samstarfs-
menn mínir og ég erum nú að
gera rannsóknir með þetta og
höfum komizt að nokkrum und-
arlegum og óvæntum niðurstöð-
um.
Eins og ég drap á í byrjun,
fundu lífefnafræðingar fyrir
löngu síðan aðferð til að halda
vef lifandi og við góða heilsu
um ótakmarkaðan tíma. Vefur-
inn er geymdur í upplausn, sem
inniheldur næringarefni. Meðan
frumurnar eru teknar burt
reglulega, hreinsaðar, og síðan
settar aftur í nýja upplausn,
sýna þær engin merki hrörnun-
ar. Ef þær eru ekki hreinsaðar
deyja þær.
Þetta bendir til þess, að sú á-
gizkun, sem mest er notuð til að
útskýra veikleika ellinnar, sé
verð nánari athugunar. Sam-
kvæmt þessari ágizkun framleið-
ir það frumukerfi, sem dýr sam-
anstanda af, meiri úrgangsefni
en kerfið getur losað sig við.
Þegar líður á ævina, taka þessi
úrgangsefni að hafa truflandi á-
hrif á næringu frumanna og
hrörnun ellinnar hefst.
Séu þetta orsakir ellinnar
ættu að vera að minnsta kosti
tvær leiðir til að koma í veg fyr-
ir hana: annað hvort með því
að hægja á framleiðslu úrgangs-
efnanna. eða með því að hjálpa
líkamanum við að losna við þau.
Þessa möguleika erum við nú að
rannsaka. Þeir eru auðvitað
byggðir á ágizkunum, en að svo
miklu leyti sem vinnu okkar
VlKINGUE